shí nián suì miǎo， jiè nián jiǎ zhī xiá， fù shān xī jiǎng yǎn zhī yuē， xīn nián yī yuè sì rì， zài shěng yuán yáng qū xiǎo xué wéi gè xiǎo xué xiào jiào zhí yuán zhū jūn tán huà rú cǐ。《 jiào yù zá zhì》 zhù zhě lǐ shí cén xiān shēng lái zhēng wén， cāng zú wú yǐ yìng； gū jí yǐ cǐ lù fèng。 gǎo wéi chén zhòng yú jūn bǐ jì。
　　
　　 jì dé gū hóng míng xiān shēng zài tā suǒ zuò pī píng dōng xī wén huà de yī běn shū suǒ wèi《 chūn qiū dà yì》 lǐ biān shuō dào liǎng fāng rén jiào yù de bù tóng。 tā shuō： xī yáng rén rù xué dú shū suǒ xué de yī zé yuē zhī shí， zài zé yuē zhī shí， sān zé yuē zhī shí； zhōng guó rén rù xué dú shū suǒ xué de shì jūn zǐ zhī dào。 zhè huà shuō dé hěn yòu qù， bìng qiě duō shǎo yòu xiē duì chù。 suī rán wǒ men cóng qián nà zhǒng jiào rén zuò bā gǔ wén zhāng suàn dé jiào rén yǐ jūn zǐ zhī dào fǒu， hái shì wèn tí。 rán 'ér nà xiē cái liào héng héng《 lùn yǔ》《 mèng zǐ》《 dà xué》《 zhōng yōng》 héng héng zé shì jiǎng de jūn zǐ zhī dào； wú lùn rú hé， zhōng guó rén de jiào yù， zǒng kě yǐ shuō shì piān hū zhè me yī zhǒng yì xiàng de。 ér xī yáng rén suǒ yǐ jiào rén de， chú jìn lái jiào yù shàng de jiàn jiě bù jì wài， yǐ qián de bàn fǎ jìn shì jiāogěi rén xǔ duō zhī shí： shénme tiān shàng jǐ duō xīng， dì qiú zěn yàng zhuǎn， …… xiàn zài wǒ men bàn xué xiào shì fǎng zì xī yáng， suǒ yòu jiǎng de xǔ duō gōng kè dōushì jǐ shí nián qián zhōng guó suǒ méi yòu， quán bù yǐ cǐ jiào rén de； ér zhōng guó shū shàng nà xiē dào lǐ yě fǎng fó wéi xī yáng jiào yù suǒ bù tí jí。 cǐ liǎng fāng jiào yù gè yòu qí piān zhòng zhī diǎn shì hěn míng de。 dà yuē kě yǐ shuō zhōng guó rén de jiào yù piān zhe zài qíng zhì de yī biān， lì rú xiào dì…… zhī jiào； xī yáng rén de jiào yù piān zhe zhī de yī biān， lì rú zhū zì rán kē xué…… zhī jiào。 zhè zhǒng jiào yù de bù tóng， gài yóu yú liǎng fāng wén huà de lù jìng gēn běn yì qū； tā zhǐ shì liǎng fāng zhěng gè wén huà bù tóng suǒ biǎo xiàn chū zhī yī duān。 cǐ yào kàn wǒ de《 dōng xī wén huà jí qí zhé xué》 biàn zhī。 zuó tiān dào dū shǔ jí tán dào cǐ， yòu rén hěn pái chì piān zhī de jiào yù； yòu rén zhù zhāng 'èr zhě bù yìng piān fèi。 zhè bù kě piān fèi zì rán shì wán quán de hé lǐ de jiào yù suǒ bì yào。
　　
　　 wǒ men rén yī shēng xià lái jiù yào wǎng qián shēng huó。 shēng huó zhōng dì yī xū yào de biàn shì zhī shí。 jí rú bǎi zài yǎn qián de zhè xǔ duō dōng xī， nǎ gè shì kě chī， nǎ gè shì bù kě chī， nǎ shì zī yǎng， nǎ shì yòu dú，…… dū xū yào zhī dào。 fǒu zé， nǐ jiāng zěn yàng qù chī huò bù chī ní ? ruò dōunéng zhī dào， jí wéi jù yòu zhè yī fāng miàn de zhī shí， rán hòu zhè yī xiǎo fāng miàn de shēng huó cái duì fù de xià qù。 wú rén shēng huó gè fāng miàn dōuyào gè yòu qí zhī shí huò xué shù cái xíng。 xué wèn jí zhī shí jīng xì què shí guàn chuàn chéng tào zhě。 zhī shí huò xué wèn， yě kě chū yú zì jiā de chuàng zào héng héng yóu gè rén jīng yàn tuī lǐ 'ér dé， yě kě yǐ cóng bàng rén zhǐ jiào 'ér lái héng héng qián rén suǒ chuàng zào de jiāogěi hòu rén。 dàn zhī shí huò xué wèn， chú yī bù fēn chún lǐ kē xué rú shù lǐ lùn lǐ 'ér wài， dà duō shì bì jiǎ jīng yàn cái dé chéng jiù de； rú guǒ bù zǒu chéng shòu qián rén suǒ jīng yàn 'ér chuàng zào de yī tiáo lù， ér dān zǒu gè rén zì jiā de chuàng zào yī lù， nà yī gè rén bù guò jǐ shí nián， qí jīng yàn néng yòu jǐ hé ? dài yòu jīng yàn yī gè rén yǐ yào lǎo sǐ liǎo， zài lái yī gè rén yòu yào cóng tóu qù jīng yàn， zhè yàng 'ān dé yòu xǔ duō xué wèn chǎn shēng chū lái ? ān dé yòu rén lèi wén míng de jìn bù ? suǒ wèi xué wèn， suǒ wèi rén lèi wén míng de jìn bù shí zài shì yóu qián rén de chuàng zào jiāogěi hòu rén， rú shì jì xù kāi tuò shēn rù cái dé yòu de。 wú lùn shì bù jiǎ jīng yàn de xué wèn， huò bì jiǎ jīng yàn de xué wèn dōushì rú cǐ； ér bì jiǎ jīng yàn de xué wèn zé yóu qí bì yào。 bìng qiě yī yàng yī yàng dōuyào qīn zì qù cháng shì yuè lì 'ér hòu zhī dào rú hé duì fù， yě wèi miǎn tài kǔ， tài bù jīng jì， jué wú rú shì bàn fǎ。 pì rú xiǎo hái shēng xià lái， dāng rán bù yào tā zì jǐ qù cháng shì nǎ gè kě chī， nǎ gè bù kě chī， ér yóu dà rén zhǐ jiào gěi tā。 suǒ yǐ wú lùn jiào yù de yì yì rú hé， zhī shí de shòu shòu zǒng bù néng bù jū jiào yù shàng zuì zhòng yào zhī yī duān。 xī yáng rén zhào tā nà wén huà de lù jìng， zhī shí fāng miàn chéng jiù de zuì dà， bìng qiě róng yì kàn dé rén de shēng huó yīngdāng shòu zhī shí de zhǐ dǎo； cóng suō gé lā dǐ yī zhí dào dù wēi de rén shēng sī xiǎng dōushì rú cǐ。 qí jiēguǒ yě zhēn néng zuò dào gè fāng miàn de shēng huó dū gè yòu qí zhī shí 'ér shēng huó mò bù qǔ jué yú zhī shí， shòu zhī shí de zhǐ dǎo héng héng duì zì rán jiè de wèn tí jiù yòu zhū zì rán kē xué wéi zhǐ dǎo， duì shè huì rén shì de wèn tí jiù yòu shè huì kē xué wéi zhǐ dǎo。 zhè suī rán yě yīngdāng liú xīn tā de cuò wù， rán zì qí duì de yī miàn qù shuō， zé zhè zhǒng bàn fǎ què hū shì duì de。 zhōng guó rén zé bù rán。 cóng tā de pí qì， zài wú lùn nǎ yī xiàng shēng huó dōubù xǐ huān zhǔn jù yú zhī shí； ér qiě zhào tā nà wén huà de lù jīng， yú zhī shí fāng miàn chéng jiù de zuì xiān， yě wú kě wéi zhǔn jù zhě。 qí jiēguǒ jǐ qiān nián dào xiàn zài， yù zhe wèn tí héng héng bù lùn dà xiǎo nán yì héng héng zǒng shì yǐ gè rén jīng yàn、 yì jiàn、 xīn sī、 shǒu wàn wéi duì fù。 jí rú yī xué， suàn shì yòu qí zhuān mén xué wèn liǎo， ér qí shí zài zhè shàng biān yóu qí jiàn chū tā men zhǐ kào zhe gè rén de jīng yàn、 yì jiàn、 xīn sī、 shǒu wàn qù yìng fù yī qiē。 zhōng guó yī shēng méi yòu tā zhǔn jù de yào wù xué， tā zhǐ kào zhe tā yòng yào kāi dān de jīng yàn suǒ dé； yě méi yòu tā zhǔn jù de bìng lǐ xué、 nèi kē xué， tā zhǐ kào zhe tā lín chuáng de yuè lì suǒ dé。 yóu shàng zhǒng zhǒng qíng xíng hù xiāng yīn guǒ， zhōng guó de jiào yù hěn shǎo shì shòu rén yǐ zhī shí， xī yáng rén de jiào yù zé duō shì shòu rén yǐ zhī shí。 dàn rén lèi de shēng huó yīngdāng shòu zhī shí de zhǐ dǎo， yě méi yòu fǎ zǐ bù shòu zhī shí de zhǐ dǎo； méi yòu zhēn zhèng de zhī shí， suǒ yòng de jiù zhǐ shì xiē bù jīng xì bù què shí wèi dé chéng shú guàn chuàn de dōng xī。 suǒ yǐ jiù zhè yī duān 'ér lùn， bù néng shuō bù shì wǒ men zhōng guó rén shēng huó zhī quē diǎn。 ruò wèn liǎng fāng jiào yù de dé shī， zé xī yáng yú cǐ wéi dé， zhōng guó yú cǐ wéi shī。 yǐ hòu wǒ men zì rán yīngdāng jiàn yú qián cǐ zhī shī， ér yú zhì huì de qǐ yǒu， zhī shí de shòu gěi jiā yì。 hǎo zài zì cóng xī yáng pài jiào yù shū rù， yǐ jīng wǎng zhè yī biān qù zuò liǎo。
　　
　　 qíng zhì yī miàn zhī jiào yù gēn běn yǔ zhī de yī biān zhī jiào yù bù tóng。 jí rú wǒ men shàng miàn suǒ shuō zhī de jiào yù zhī suǒ yǐ bì yào， zài qíng zhì yī miàn zé wū yòu。 gù qí bàn fǎ yì jí bù tóng。 zhī de jiào yù gù bù jǐn wéi zhī shí de shòu gěi， ér yóu qiě zhuóyì zhì huì de qǐ yǒu。 rán shí zé wú lùn rú hé， zhī shí de shòu gěi zhōng wéi zhī de jiào yù zuì zhòng yào zhī yī duān； cǐ zé yǔ qíng zhì de jiào yù jié rán bù tóng zhī suǒ zài yě。 zhì huì de qǐ yǒu， qí bàn fǎ yǔ qíng zhì jiào yù huò bù xiāng wéi； zhì ruò zhī shí de shòu gěi， qí bàn fǎ yǔ qíng zhì jiào yù nǎi quán bù xiāng yìng。 gài qíng zhì shì běn néng， suǒ wèi bù xué 'ér néng， bù lǜ 'ér zhī de， wéi yī gè rén shēng lái suǒ jù yòu wú quē 'ěr zhě， bù tóng hū zhī shí wéi shēng lái suǒ bù jù yòu； wéi hòu tiān suǒ bù néng jiā jìn qù zhě， bù tóng hū zhī shí xī cóng hòu tiān dé lái ( wú lùn chū yú zì jiā de chuàng zào， huò chéng shòu qián rén jūn wéi cóng wài miàn dé lái de， hòu jiā jìn qù de )。 jì rán zhè yàng， sì hū qíng zhì jì bù dài jiào yù， yì fēi kě jiào yù zhě。 cǐ shū bù rán。 shēng huó de běn shēn quán zài qíng zhì fāng miàn， ér zhī de yī biān héng héng bāo gù yòu de zhì huì yǔ hòu tiān de zhī shí héng héng zhǐ shì shēng huó zhī gōng jù。 gōng jù nòng bù hǎo， gù rán shēng huó nòng bù hǎo， shēng huó běn shēn ( jí qíng zhì fāng miàn ) rú guǒ méi yòu nòng dé tuǒ tiē qià hǎo， zé gōng jù suī lì jiāng wú suǒ yòng zhī， huò zhuǎn zì yí qī； suǒ yǐ qíng zhì jiào yù gèng shì gēn běn de。 zhè jiù shì shuō zěn yàng yào shēng huó běn shēn nòng dé qià hǎo shì dì yī gè wèn tí； shēng huó gōng jù de jiǎng qiú gù shì bì yào， wú lùn rú hé， bù néng bù jū yú dì 'èr gè wèn tí。 suǒ wèi jiào yù bù dàn zài zhì huì de qǐ yǒu hé zhī shí de chuàng zào shòu shòu， yóu zài diào shùn běn néng shǐ shēng huó běn shēn dé qí qià hǎo。 běn néng suī bù dài jiāogěi， fēi kě jiāogěi zhě， dàn réng jiù kě yǐ jiào yù de， bìng qiě hěn xū yào jiào yù。 yīn wéi běn néng jí róng yì jiǎo luàn shī yí， jí shēng huó hěn nán tuǒ tiē qià hǎo， suǒ yǐ yào tiáolǐ tā dé yǐ fā yù huó dòng dào hǎo chù， zhè biàn shì qíng zhì de jiào yù suǒ yào yòng de gōng fū héng héng qí gōng fū yǔ zhì huì de qǐ yǒu huò jìn， yǔ zhī shí de jiāogěi biàn dà bù tóng。 cóng lái zhōng guó rén de jiào yù hěn zhuóyì yú yào rén dé yòu hé lǐ de shēng huó， ér jí gù xū qíng zhì de shī yí。 cóng zhè yī diǎn lùn， zì rán yào suàn zhōng guó de jiào yù wéi dé， ér xī yáng rén hū shì cǐ diǎn wéi shī。 gài xī yáng jiào yù zhuóyì shēng huó de gōng jù， zhōng guó jiào yù zhuóyì shēng huó běn shēn， gè yòu suǒ dé， gè yòu suǒ shī yě。 rán zhōng guó jiào yù suī yǐ cháng néng zhe yì shēng huó běn shēn gù wèi wéi dé， què shì qí fāng fǎ wèi jìn dé yí。 gài wèi néng shěn chá qíng de jiào yù yǔ zhī de jiào yù zhī gēn běn bù tóng， cháng cháng bǎ jiāogěi zhī shí de fāng fǎ yòng yú qíng zhì jiào yù。 pì rú dà jiā zǒng hǎo yǐ gān zào wú wèi de bàn fǎ， gěi rén yǐ xiào dì zhōng xìn děng jiào xùn， rú tóng jiāogěi tā zhī shí yī bān。 qí shí zhè bù shì zhī shí， bù néng dàngzuò zhī shí qù shòu gěi tā； yīngdāng cóng zěn yàng shǐ tā nà wéi zhè xiào dì zhōng xìn suǒ cóng lái zhī gēn běn ( běn néng ) dé yǐ fā yù huó dòng， zé tā zì rán huì xiào dì zhōng xìn。 zhè zhǒng gān zào de jiào xùn zhǐ zhù rù zhī de yī miàn， ér wú shèn yǐng xiǎng yú qí gēn běn de qíng zhì， zé shēng huó xíng shì réng jiù bù néng gǎi shàn hé lǐ。 rén de shēng huó xíng dòng zài yǐ qián dà jiādōu yǐ wéi chū yú zhī de fāng miàn， chún shòu zhī shí de zhī pèi， suǒ yǐ suō gé lā dǐ shuō zhī shí jí dào dé； wèi rén zhǐ yào míng bái， tā zuò shì jiù duì。 zhè zhǒng sī xiǎng， zhí dào rú jīn cái yóu xīn lǐ xué de jìn bù gěi tā yī gè fān 'àn。 yuán lái rén de xíng dòng bù néng tīng mìng yú zhī shí de。 xiào dì zhōng xìn de jiào xùn， chàbù duō jí bǎ dào dé kàn chéng zhī shí de shì。 wǒ men duì yú běn néng zhǐ néng cóng bàng qù diào lǐ tā、 shùn dǎo tā、 péi yǎng tā， bù yào fáng hài tā、 jiǎo luàn tā， rú shì 'ér yǐ； pì rú xiào qīn yī shì， bù bì gào sù tā cháng piān dà tào de huà， zhǐ xū shùn zhe xiǎo hái zǐ 'ài qīn de qíng qù， shǐ tā zì yóu fā huī chū lái biàn hǎo。 ài qīn shì tā zì jǐ gù yòu de běn néng， wán quán méi yòu tīng guò xiào qīn de jiào xùn de rén jí néng yóu cǐ běn néng 'ér zhī xiào tì； tīng guò xǔ duō jiào xùn de rén， yě xǔ yīn qí běn néng shòu fáng 'ài 'ér bù xiào qīn。 zài kǒng zǐ biàn bù shì yǐ gān zào zhī jiào xùn gěi rén de。 tā gēn běn dǎo rén yǐ yī zhǒng shēng huó， ér jiè lǐyuè qù diào lǐ qíng zhì。 dàn shì dào hòu lái， kǒng zǐ de jiào yù bù fù cún zài， zhǐ shèng xià zhè zhǒng gān zào jiào xùn de jiào yù fǎ liǎo。 zhè yě shì wǒ men yǐ hòu jiào yù yīngdāng zhī suǒ jiàn jiè 'ér gǎi zhèng de。 hái yòu jiào yù shàng cháng xǐ huān jiè shǎng fá wéi shǒu duàn， qù gǎi shàn rén de shēng huó xíng wéi， zhè shì jí bù duì de。 shǎng fá shì lì yòng rén jì jiào suàn zhàng de xīn lǐ 'ér zhī pèi tā de dòng zuò， biàn shǐ qíng zhì bù dé huó dòng， fáng hài běn néng de fā huī； qiáng zhī de fāng miàn qù zuò zhù， gēn běn rǎo luàn liǎo shēng huó zhī shùn xù。 suǒ yǐ zhè bù dàn shì qíng zhì de jiào yù suǒ bù yí， ér qiě yòu hěn huài de yǐng xiǎng。 yīn wéi shǎng fá 'ér qù wéi shàn huò bù zuò 'è de xiǎo hái， wǒ yǐ wéi gēn běn bù kě jiào de； néng gòu fǎn kàng shǎng fá de， shì qí běn néng lì liàng hěn qiáng， bù shòu wài miàn de rǎo luàn， dǎo shì hěn yòu xī wàng de。