xù yán shèng rén de zhì huì， dà shī de bù dào dì yī jiǎng dǐng tiān lì dì de xiào dì 'èr jiǎng péng yǒu zhī dào： bié shē qiú gǎi biàn duì fāng dì sān jiǎng hàoxué wèi ruò shàn xué dì sì jiǎng nǐ tóu dǐng shàng de shěn pàn guān dì wǔ jiǎng zhēn lǐ hùn zá zài jiǎ xiàng lǐ dì liù jiǎng zuò shàng jí yǔ zuò xià jí de xué wèn dì qī jiǎng piān shī jìn zài qiǎn jìn chù dì bā jiǎng rén shēng yòu duō shǎo gè “ sān jiàn bǎo ” dì jiǔ jiǎng dé yì shī yì jiē cóng róng dì shí jiǎng jiǎn yuē de xìng fú xù shèng rén de zhì huì， dà shī de bù dào kǒng zǐ lí wǒ men yòu duō yuǎn？ gǔ rén yún：“ tiān bù shēng zhòng ní， wàn gǔ rú cháng yè。”《 lùn yǔ》 lí wǒ men yòu duō yuǎn？ 2500 duō nián de lì shǐ bǎozàng qí shí yī zhí jìn zài zhǐ chǐ。“ bàn bù《 lùn yǔ》 zhì tiān xià”， báobáo yī cè shū juàn què jī diàn liǎo jǐ qiān nián hòu zhòng de wén huà dǐ yùn yǔ rén shēng zhì huì。
　　《 lùn yǔ》 shì jí hé liǎo kǒng zǐ shēng píng jiǎng xué hé mén xià dì zǐ yán xíng de yī běn zhì huì yǔ lù， qí zhōng suǒ tǐ xiàn de xiān xián shèng rén de sī xiǎng， tiē jìn pǔ tōng rén de xiàn shí shēng huó， diǎn míng liǎo rén shēng de zhēn dì。 qiān nián shí guāng bìng méi yòu gǎi biàn rén shēng de běn zhì， wú lùn guò qù hái shì xiàn zài， shēng mìng de xuàn làn zuì zhōng jiāng guī yú píng dàn， chōng shí 'ér zì zài de shēng huó cái shì rén shēng zuì dà de xìng fú。
　　 xī fāng rén shuō， yòu 1000 gè rén jiù huì yòu 1000 gè hā mǔ léi tè。 tóng yàng， zài zhōng guó， yòu duō shǎo rén jiù huì yòu duō shǎo gè kǒng zǐ。 zài yuè dú liǎo xiāng tóng de wén zhāng hòu měi gè réndōu huì chǎn shēng gè zì bù tóng de guān diǎn， zhè yǔ qí suǒ chù de shí dài bèi jǐng、 gè rén de wén xué sù yǎng xī xī xiāng guān。 kǒng zǐ zài《 yì jīng ? xì chuán》 zhōng yòu liǎng jù huà jiào“ shū bù jìn yán， yán bù jìn yì”， yǔ yán wén zì hěn duō shí hòu nán yǐ jiāng xiǎng yào biǎo dá de sī xiǎng biǎo dá dé lín lí jìn zhì， zhū xī duì《 lùn yǔ》 de guān diǎn， yíng hé liǎo dāng shí， què piān lí liǎo kǒng zǐ de yuán yì。 gǔ dài míng rú duì《 lùn yǔ》 de juàn dìng， shè zhì liǎo cháng rén bù gǎn yú yuè de fān lí， ràng pǔ tōng rén duì qí wàng 'ér què bù。
　　 zǒu jìn kǒng zǐ， zǒu jìn《 lùn yǔ》， tǐ huì qí zhōng de rén shēng zhì huì， shì mò dà de jīng shén yú yuè。 běn shū rú tóng yī běn《 lùn yǔ》 de dú shū bǐ jì， tīng zhe nán huái jǐn xiān shēng de jiǎng jiě diǎn bō， xì xì pǐn wèi《 lùn yǔ》 zhōng de zhì huì jīng suǐ， yī diǎn yī dī， xīn yòu suǒ dé。
　　 rú guǒ shuō zhèng zōng rú zhě jīng xué bǎ kǒng zǐ tuī xiàng liǎo yuǎn lí pǔ tōng rén de shèng tán， nà me， nán huái jǐn xiān shēng biàn shì shǐ kǒng zǐ zǒu xià shèng tán de yī zuò qiáo liáng。 nán huái jǐn xiān shēng zài《 lùn yǔ》 de jiǎng jiě guò chéng zhōng gěi wǒ men zuì dà de qǐ shì jiù shì， pāo què qián rén de sī xiǎng shù fù， yòng xīn tǐ wèi kǒng zǐ zhēn zhèng de sī xiǎng nèi hán。
　　《 lùn yǔ》 èr shí piān， jīng yóu kǒng mén dì zǐ de xī xīn biān pái， mài luò yī guàn， tiáo lǐ jǐng rán， bù shì yī jù yī jù huò yī jié yī jié de gé yán， ér shì yī gè bù kě fēn gē de zhěng tǐ， duàn zhāng qǔ yì biàn wú fǎ dú dǒng kǒng zǐ sī xiǎng de zhēn dì。 zhèng rú nán huái jǐn xiān shēng suǒ shuō， kǒng zǐ xué shuō yǔ《 lùn yǔ》 de jià zhí， wú lùn zài rèn hé shí dài、 rèn hé dì qū， duì tā de yuán wén běn yì zhǐ yào bù gù jiā qū jiě， jiù néng rèn shí dào qí jù yòu bù kě huǐ de bù xiǔ jià zhí， hòu qǐ zhī xiù dǔ xué zhī， shèn sī zhī， míng biàn zhī， róng huì yòu dé 'ér jiàn zhī yú xíng shì zhī jiān， bì kě dé dào zì zhèng。

　　kǒng zǐ de sī xiǎng yī zhí dū shí fēn tiē jìn wǒ men pǔ tōng rén de shēng huó， zhǐ bù guò zài chuán tǒng yì shí zhōng， rén men duì《 lùn yǔ》 de“ gāo shān yǎng zhǐ”， jiāng kǒng zǐ de sī xiǎng tuī xiàng liǎo cháng rén bù kě chù jí de gāo chù。 zài nán xiān shēng de jiǎng jiě zhōng，《 lùn yǔ》 zhè běn wán chéng yú 2000 duō nián qián、 bèi hěn duō fēng jiàn dì wáng fèng wéi guī gāo de zhù zuò， chōng mǎn liǎo nóng hòu de rén qíng wèi hé rén xìng guān huái， yǔ wǒ men dāng jīn pǔ tōng rén de shēng huó hé jīng shén xī xī xiāng guān， shì yī běn lì shēn、 xiū shēn、 chǔshì de bǎo diǎn。
　　 zài nán xiān shēng de jiǎng jiě zhōng， kǒng zǐ de xíng xiàng yǔ yǐ wǎng zhèng zōng rú zhě jīng xué zhōng sù zào de xíng xiàng dà xiāng jìng tíng。 méi yòu shēng yìng kè bǎn， méi yòu jiǎn dān shuō jiào， méi yòu bù jìn rén qíng， zhǐ shì yī wèi xún xún shàn yòu、 xué shí yuān bó de zhǎngzhě zài xiàng nǐ jiǎng shù rén shēng de dào lǐ， ér zhè xiē yuán yú tā rén shēng yǔ xué wèn de jī diàn。
　　“ yuè shì zhēn lǐ yuè míng liǎo， yuè shì dà dào yuè jiǎn jié， zhēn lǐ wǎng wǎng píng fán dé xiàng yáng guāng、 kōng qì hé shuǐ。 zhǎo bù dào de shí hòu， jué dé zhēn lǐ nà me shén mì、 nà me 'ào miào、 nà me gāo bù kě pān。 yī dàn zhǎo dào， jiù huì jué dé tā shì zhè me qīnqiè、 nà me píng fán， shí shí kè kè jiù zài nǐ de shēn bàng。” yòng zhè xíng róng《 lùn yǔ》 duì wǒ men de yǐng xiǎng zài hé shì bù guò liǎo。
　　 yǎn juàn 'ér sī， cháng dú cháng xīn。《 lùn yǔ》 zhōng yùn hán liǎo xǔ duō de rén shēng zhì huì， qí zhōng duì wǒ men de shēng huó yǐng xiǎng zuì dà de jiù shì“ rén” yǔ“ lǐ” hé zhōng yōng zhī dào。 zhè xiē sī xiǎng diǎn míng liǎo bù tóng céng cì de rén zài rén shēng zhuī qiú、 shēng huó fāng shì、 shēng huó tài dù、 wéi rén chǔshì děng fāng miàn de chā yì。
　　 lì rú， shénme shì rén？ jiǎn dān lái shuō，“ rén” zhǐ liǎng gè rén， yóu 'èr rén yán shēn zhì shè huì shàng rén yǔ rén zhī jiān de guān xì， rén yǔ rén zhī jiān yīnggāi rú hé xiāng chù、 rú hé chǔlǐ gǎn qíng、 rú hé gòng shì。
　　《 lùn yǔ》 zhōng tí dào“ lǐ rén”， lǐ rén jí zì chù yú rén， xiàng zhēng liǎo xué wèn de zhōng xīn zài yú rú hé zì chù， zì chù jí wéi zì lì， chù rén jí wéi lì rén。 rén jí rú hé zì chù， rú hé yǔ rén xiāng chù。 zì chù jí wán shàn gè rén de nèi xīn xiū yǎng， chù rén jí rú hé zhèng què chǔlǐ rén yǔ rén zhī jiān de guān xì。 zǐ yuē：“ kè jǐ fù lǐ wéi rén。” zhè jiù shì yào kè fú zì jǐ de wàng niàn、 qíng yù、 xié 'è de sī xiǎng、 piān chā de guān niàn， zǒu shàng zhèng què de sī xiǎng dào lù， ér hòu dá dào“ lǐ” de jìng jiè cái chēng wéi“ rén”。 yīn cǐ， rén yòu yī gè shí zài de jìng jiè， bìng fēi zhǐ shì yī gè chōu xiàng de gài niàn， ér shì yī zhǒng nèi xīn shí zài de xiū yǎng。
　　 zài lì rú， shénme shì lǐ？ yòu zǐ yuē：“ lǐ zhī yòng， hé wéi guì， xiān wáng zhī dào， sī wéi měi， xiǎo dà yóu zhī； yòu suǒ bù xíng， zhī hé 'ér hé， bù yǐ lǐ jié zhī， yì bù kě xíng yě。”《 lùn yǔ》 shàng de“ lǐ” shì shè huì zhì xù de lǐ。“ lǐ zhī yòng， hé wéi guì” chǎn shù liǎo lǐ de zhé xué， jí lǐ de zhōng hé zuò yòng， tiáozhěng jūn héng。 rén yǔ rén zhī jiān zǒng yòu piān chā， shì yǔ shì zhī jiān zǒng yòu máo dùn， ér zhōng hé máo dùn、 tiáozhěng piān chā， biàn xū yào lǐ。 yǔ rén xiāng chù、 zuò rén zuò shìdōu bì xū yǐ“ lǐ” ér xíng。
　　 yǐ“ jiáo wǎng guò zhèng” yī cí lái lǐ jiě， lǐ de zhōng hé zuò yòng yào shì dù， guòfèn tiáojié biàn huì chū xiàn xīn de piān chā， suǒ yǐ“ zhī hé 'ér hé”， yào bǎ wò hǎo duì rén duì shì de zhōng hé zhī dào。
　　《 lùn yǔ》 zhōng yòu gè jié lùn，“ bù zhī lǐ， wú yǐ lì yě”，“ bù zhī yán， wú yǐ zhī rén yě”。 zhǐ yòu shēnqiè lǐ jiě liǎo gǔ rén xiān xián de huà， cái míng bái rú hé wéi rén chǔshì，《 lùn yǔ》 biàn shì kǒng zǐ yǐ qí rén shēng jīng yàn jī lěi zǒng jié 'ér chéng zuò rén zuò shì de dào lǐ。 zhǐ yòu xué xí zuò rén zuò shì de dào lǐ， cái néng dá dào“ zhī mìng” ér“ zì lì” de jìng jiè。