dì 01 jiǎng táo yuán jié yì de yóu lái zhī mí
　　 táo yuán sān jié yì shì《 sān guó yǎn yì》 zhōng de dì yī gè gù shì。 shuō dào liú bèi、 guān yǔ hé zhāng fēi， rén men zǒng shì huì lián xiǎng dào tā men zǎo nián zài zhāng fēi zhuāng hòu nà huā kāi zhèng shèng de táo yuán， bèi xià wū niú bái mǎ， jì gào tiān dì， fén xiāng zài bài， jié wéi yì xìng xiōng dì， bù qiú tóng nián tóng yuè tóng rì shēng， zhǐ yuàn tóng nián tóng yuè tóng rì sǐ。 rén men yī zhí chuán sòng zhe zhè gè gù shì， yě yī cì cì yòu rén xiào fǎng zhe fén xiāng jié yì。 liáng qǐ chāo zài yī piān wén zhāng zhōng biàn tán dào：“ jīn wǒ guó mín lùlín háo jié， biàn dì jiē shì， rì rì yòu táo yuán zhī bài……” (《 lùn xiǎo shuō yǔ qún zhì zhī guān xì》 ) qīng dài yī xiē huì dǎng rú sān hé huì děng， zài tā men pō wéi zhuāng zhòng de rù huì yí shì shàng， bì dìng bù huì wàng jì chā shàng táo zhī， yǐ cǐ xiàng zhēng tā men shì zài táo yuán jié yì。
　　 nà me， sān guó lì shǐ shàng yòu méi yòu guò táo yuán jié yì zhè jiàn shì ? tā yòu shì zěn yàng lái de ní ?
　　 lì shǐ shàng， liú、 guān、 zhāng sān rén guān xì què shì fēi tóng yī bān。《 sān guó zhì · guān yǔ chuán》 jìzǎi， guān yǔ wáng mìng bēn zhuō jùn， liú bèi zhèng zài xiāng lǐ jù hé tú zhòng， guān yǔ、 zhāng fēi biàn tóu qí mén xià。 hòu lái liú bèi wéi píng yuán xiāng， yòu yǐ yǔ、 fēi wéi bié bù sī mǎ， fēn tǒng bù qū， liú bèi hé 'èr rén“ qǐn zé tóng chuáng， ēn ruò xiōng dì”。 guān yǔ jīng cháng yú chóu rén guǎng zuò， shì lì zhōng rì， hòu lái xú zhōu shī shǒu， guān yǔ bèi qín， cáo cāo pài rén quàn jiàng， guān yǔ yě shuō：“ wú shòu liú jiāng jūn hòu 'ēn， shì yǐ gòng sǐ， bù kě bèi zhī。”《 zhāng fēi chuán》 yě jìzǎi：“ zhāng fēi…… shǎo yǔ guān yǔ jù shì xiān zhù， yǔ niánzhǎng shù suì， fēi xiōng shì zhī。”
　　 cóng guān yǔ“ shì yǐ gòng sǐ” yī jù kàn， sì hū tā men dāng nián yòu guò mǒu zhǒng shì yuàn， dàn shǐ shū zhǐ shuō tā men “ ruò xiōng dì”， bìng méi yòu shuō tā men yǐ jié bài wéi xiōng dì。
　　 kě néng jiù shì gēn jù sān rén“ ēn ruò xiōng dì” zhè yī diǎn， jiā yǐ xiǎng xiàng fā huī， mín jiān biàn yòu liǎo táo yuán jié yì de chuán shuō， ér yuán rén zé gēn jù mín jiān chuán shuō bǎ gù shì xiě jìn liǎo《 sān guó zhì píng huà》 hé zá jù。 yī bān rèn wéi，《 sān guó yǎn yì》 chéng shū yú yuán mò míng chū。 zài zhè zhī qián， yuán dài zhì zhì nián jiān (1321-1323) kān xíng de《 quán xiāng píng huà wǔ zhǒng》 zhī yī de《 sān guó zhì píng huà》， suī rán zhǐ yòu 8 wàn zì， dàn yǐ chū bù jù yòu《 sān guó yǎn yì》 de zhù yào lún kuò。 qí zhōng jiù yòu“ táo yuán jié yì” yī jié， xiān shì guān yǔ shā liǎo tān cái hǎo huì、 kù hài lí mín de běn xiàn xiàn lìng， táo wǎng zhuō jùn， zhāng fēi jiàn tā zhuàng mào fēi sú， tán tù yòu zhì， suì yāo zhì jiǔ diàn gòng yǐn。 qià hǎo liú bèi mài lǚ hòu yě jìn liǎo jiǔ diàn， jǐ bēi jiǔ gòng yǐn zhī hòu， sān rén qíng tóu yì hé， suì gòng yāo zhì zhāng fēi zhuāng hòu táo yuán， gè xù nián jiá，“ zǎi bái mǎ jì tiān， shā wū niú jì dì”，“ tóng xíng tóng zuò tóng mián， shì wéi xiōng dì”。 zhè yǔ《 sān guó yǎn yì》 de miáo xiě yǐ dà tóng xiǎo yì。 jù fù xī huá《 yuán dài zá jù quán mù》 tǒng jì， yǐ sān guó gù shì wéi tí cái de yuán rén zá jù yǐ yòu sì shí duō zhǒng， jīhū shì sān guó de zhù yào rén wù dōubèi bān shàng liǎo xì jù wǔ tái， duì《 sān guó yǎn yì》 de chéng shū yě qǐ liǎo zhòng yào zuò yòng。 qí zhōng yě yòu zhuān mén de《 liú guān zhāng táo yuán sān jié yì》 yī chū xì， qíng jié yǔ《 píng huà》 yòu yòu bù tóng， xiě guān yǔ shā liǎo chèn luàn tú móu lì wéi wáng de zhōu yǐn， táo dào zhuō jùn fàn yáng， yī rì dào zhāng fēi de ròu diàn mǎi ròu xià jiǔ， tú dāo què bèi zhāng fēi shì xiān yòng qiān jīn jù shí yā zhù。 guān yǔ bān dòng jù shí， ràng zhāng fēi qīn pèi bù yǐ。 zhāng fēi wǎng kè diàn xiāng fǎng， xiān bài guān yǔ wéi xiōng， hòu yòu yù jiàn liú bèi， jiàn tā róng mào táng táng， yòu fù guì zhī xiāng， yòu shì dì wáng hòu yì， yú shì yǔ guān yǔ gòng bài bèi wéi xiōng， sān rén gòng dào chéng wài táo yuán， shā niú zǎi mǎ， jì gào tiān dì， shì gòng shēng sǐ， tóng fú hàn shì。
　　 táo yuán jié yì de gù shì， yě yòu xiàn shí shēng huó de yǐng zǐ。 sān guó shí dài yòu shā bái mǎ wéi méng de xí sú。 jiàn 'ān qī nián (202)， cáo cāo gōng pò nán pí， shā liǎo yuán tán。 yuán xī de bù jiāng jiāo chù、 zhāng nán bèi yuán xiàng cáo， tā men qǐ shì shí， jiù shì shā bái mǎ méng shì。 zhè shì jiàn yú《 sān guó zhì · yuán shào chuán》。 bù guò zhè zhǐ shì méng shì， bìng bù shì jié bài xiōng dì。 hòu lái hěn duō nóng mín qǐ yì de tóu lǐng zài qǐ shì jié bài xiōng dì shí jiù yòng zhè zhǒng xíng shì。 bǐ rú， yuán dài liú fú shùn děng rén de hóng jīn qǐ yì，《 yuán shǐ · shùn dì běn jì》 miáo xiě tā men jié yì de qíng kuàng jiù shì“ shā bái mǎ wū niú， shì gào tiān dì， yù tóng qǐ bīng wéi luàn”。
　　《 sān guó yǎn yì》 xiě táo yuán jié yì， kě néng gēn jù mín jiān chuán shuō， yòu xī shōu nóng mín qǐ yì de shì jì， kě néng hái yǔ zuò zhě zì shēn jīng lì yòu guān。《 yǎn yì》 zuò zhě luó guàn zhōng， jù lǔ xùn kǎo dìng， yuē shēng huó zài 1330-1400 nián jiān。 tā de shēng píng shì jì duō bù kě kǎo， yòu shuō tā shì tài yuán ( jīn shān xī tài yuán ) rén， yòu shuō tā shì dōng yuán ( jīn shān dōng dōng píng ) rén， yòu shuō tā shì qián táng ( jīn zhè jiāng háng zhōu ) rén。 zhǐ zhī dào tā shēng féng luàn shì， yuè lì fēng fù。 zhí dé zhù yì de hái yòu liǎng diǎn： yī shì míng wáng qí《 bài shǐ huì biān》 shuō tā shì“ yòu zhì tú wáng zhě”， yī shì qīng xú wèi rén děng suǒ huì《 shuǐ hǔ yī bǎi dān bā jiāng tú tí bá》 shuō tā céng yǔ yuán mò nóng mín qǐ yì lǐng xiù zhī yī zhāng shì chéng yòu guān xì。 tā xiàn cún yòu zá jù《 zhào tài zǔ lóng hǔ fēng yún huì》， xiǎo shuō chú《 sān guó yǎn yì》 wài， hái xiě yòu《 xiǎo qín wáng cí huà》、《 suí táng zhì chuán》、《 cán táng wǔ dài shǐ yǎn yì》、《 sān suì píng yāo chuán》， bìng cān jiā biān xiě liǎo《 shuǐhǔzhuàn》， zhè xiē xiǎo shuō xìqǔ zuò pǐn， dū yǐ luàn shì yīng xióng shì jì wéi tí cái， zhè yǔ tā de jīng lì bào fù dāng yòu guān xì。《 sān guó yǎn yì》 de dà liàng miáo xiě， tè bié shì duì táo yuán jié yì de miáo xiě， yě yìng yǔ tā de zhè zhǒng jīng lì yòu guān。
　　 cóng《 sān guó yǎn yì》 quán shū de yì shù gòu sī lái shuō， xiě táo yuán sān jié yì， jì yǐn chū quán shū de sān wèi zhù yào yīng xióng， yòu jiē shì quán shū jiāng yào cóng duō fāng miàn jiā yǐ biǎo xiàn de zhōng yì zhù tí。 zhè kě néng yě shì zuò zhě zài《 yǎn yì》 kāi piān jiù xiě táo yuán jié yì de yī gè yuán yóu。
　　 dì 02 jiǎng chì chà fēng yún de yīng xióng liú bèi（ lüè）
　　 dì 03 jiǎng guān yǔ shì zěn yàng cóng rén biàn chéng shén de
　　 sān guó shí qī rén men xīn mù zhōng， guān yǔ shǒu xiān shì yǐ xiāo měng yǒng ruì 'ér wén míng。 cáo cāo de móu shì chéng yù、 guō jiā chēng tā shì wàn rén dí， liú yè shuō tā yǒngguàn sān jūn。 zhū gé liàng gèng chēng tā jué lún yì qún。 sān guó shí qī néng dé dào zhè yàng chēng yù de jiànglǐng shì bù duō de。 tā yòu yǐ duì liú bèi jié zhōng jìn yì 'ér wén míng。 hái zài liú bèi tóu cáo cāo de shí hòu， guō jiā jiù shuō tā shì wéi liú bèi sǐ yòng de rén， dào hòu lái， liú yè yòu shuō tā hé liú bèi yì wéi jūn chén， ēn yóu fù zǐ。 zhè yě shì hěn nán dé de。
　　 zhè shí rén men bìng méi yòu bǎ tā kàn zuò shén qí rén wù。 bù guò， dào nán běi cháo， shǒu xiān shì tā de yǒng ruì shàn zhàn shòu dào rén men tuī chóng。 rén men cháng bǎ dāng shí yī xiē xiāo jiāng bǐ zuò guān yǔ hái yòu zhāng fēi。 xiàng sòng shí tán dào jì de fù xīn xuē tóng、 gāo jìn zhī ( jiàn《 sòng shū》 sì shí sān juàn )、 qí huì huáng tài zǐ shǒu xià quán yǒng xiù chū de wǔ rén yuán lì shēng、 cài dào guì (《 nán shǐ》 juàn sì shí sì )， hái yòu chén shí xiāo yǒng jué lún de xiāo mó hē (《 nán shǐ》 juàn liù shí qī )， dōuyòu guān、 zhāng zhī míng。 sòng shí měngjiàng 'ān dū dān qí zhí rù zhǎn diào bèi shì rén chēng wéi wàn rén dí de xiāo měng de pàn jiāng lǔ shuǎng， rén men yě mǎ shàng bǎ zhè shì bǐ zuò guān yǔ zhǎn yán liáng (《 nán shǐ》 sì shí juàn )。

　　yě jiù zài zhè gè shí hòu， yòu liǎo guān yǔ shén líng xiǎn shèng de shuō fǎ。 guān yǔ xiǎn líng de shuō fǎ zhù yào chū zì jiāng líng yī dài。 zhè shì guān yǔ wéi shǔ hàn tuò jiāng shǒu tǔ de zhòng dì。 tā shuǐ yān qī jūn， wēi zhèn huá xià， jiào cáo cāo yì xǐ xǔ dū yǐ bì qí ruì， dōuzài zhè yī dài。 zhè yī dài lì lái duō shén cí， fēng sú hǎo qí dǎo，《 běi qí shū · lù fǎ hé chuán》 jiù tí dào zhè yī diǎn， dào nán běi cháo fó jiào shèng xíng， jiāng líng shén cí dāng gèng shèng。 zhè yī dài zài nán běi cháo yòu shì bīng jiā bì zhēng zhī dì， bīng lái jiāng wǎng， zhàn shì bù duàn。 rén men huò zhě jiù yīn cǐ bǎ yī xiē zhàn shì de shèng lì guī yú shén líng de hù yòu， hěn zì rán yě bǎ zhè yī qiē tóng jǐ bǎi nián qián céng zài zhè yī dài dà xiǎn shén wēi、 zhì jīn réng shòu rén dǐng lǐ mó bài de guān yǔ de xíng xiàng、 tā de shén líng lián xì qǐ lái。
　　 jù táng dài《 zhēn yuán chóngjiàn miào jì》， zhè shí zhì shǎo yòu liǎng cì zhàn shì bèi chuán wèiyòu shén xiāng zhù。 yī shì lù fǎ hé lǔ rèn yuē， yī shì liáng xuān dì jù wáng lín。 jù《 zhōu shū， jí hòu liáng xuān dì yǔ wáng lín zài jiāng líng xiāng jù shí， bìng méi yòu tí dào shén líng xiāng yòu de shì。 jù《 běi qí shū · lù fǎ hé chuán》， jìzǎi liǎo lù fǎ hé lǔ rèn yuē shí yòu shén líng xiāng zhù de shì， dàn zhè shén líng sì yīngshì fó jiā zhī líng， yīn wéi lù fǎ hé zì jǐ jiù shì fó jiào xìn tú。 dàn zài chuán shuō zhōng， zhè kě néng dū hé guān yǔ lián xì qǐ lái liǎo。《 zhēn yuán chóngjiàn miào jì》 zhōng shuō， zhè shì cóng gù lǎo men líng tīng 'ér lái de， zěn me huì cuò ní ?
　　 jù《 zhēn yuán chóngjiàn miào jì》， zhè shí hái yòu gèng shén yì de shì。 shuō shì chén guāng dà zhōng (567-568)， yòu yī wèi chán shī cóng tiān tái shān lái， yàn zuò yú dāng yáng yù quán shān qiáo mù zhī xià。 yè lǐ， tā yù jiàn liǎo guān gōng shén líng， shuō yuàn yì shīshě cǐ dì zuò wéi sēng fāng， qǐng chán shī chū shān， yǐ guān qí yòng。 dào yuē dìng de shí fēn， guǒ rán fēng hào léi xiào， wàn hè zhèn dòng， jù lǐng bèi pī kāi， shēn tán bèi tián píng， yī yìng pī cái yòng liào， zhōu zā qí shàng， wú yī fá shǎo。 yù quán sì kě néng jiù shì zhè yàng lái de， sì xī běi sān bǎi bù yě jiù yòu liǎo guān gōng yí miào。 zhè jiàn shì rén men dū xiāng xìn liǎo， shuō shì guān yǔ yì yǒng jué lún， shēng wéi yīng xián， méi wéi shén míng， yīnggāi yòu cǐ shén líng zhī xiào yìng。 bù jǐn rú cǐ， jù shuō， yóu yú guān yǔ shén líng tuō fù cǐ shān， bāng guó zhī xīng fèi， nián suì zhī fēng huāng， dū shòu guān gōng shén líng hù yòu。 jiù lián dāng nián chán shī chán zuò zhī shù， jù shuō zhí dào táng zhēn yuán nián jiān bù jǐn yǐ rán shàng cún， ér qiě yǐ zhǎngdà zhì shù shí wéi， yì jiàn fán mào； zhè gèng shǐ rén men xiāng xìn yòu shén líng fú chí。
　　 yīnggāi cóng zhè shí kāi shǐ， guān gōng jiù xiǎn shèng xiǎn jì， bèi zūn wéi shén， ér dào hòu lái， guān gōng biàn yù lái yù“ shén”， yù lái yù shòu rén men zūn chóng。
　　 bù lùn sēng sú， jìn rù guān gōng sì miào， dū xiàng yán guān zài bàng， sù rán qǐ jìng。 guān gōng sì miào bù duàn bèi xiū zhěng kuò jiàn。 táng zhēn yuán nián jiān péi dù zhèn shǒu jīng zhōu shí jiù chóngxiū guò yī cì。 cǐ hòu sòng yuán jiān xiū zhěng guān miào de cì shù jiù gèng duō liǎo， běi sòng zhé zōng nián jiān、 huī zōng zhèng hé nián jiān、 nán sòng gāo zōng shào hé nián jiān、 níng zōng jiā tài nián jiān dū xiū zhěng guò。
　　 zhè shí， tè bié shì nán sòng hé yuán dài， kāi shǐ yòu rén zhuān mén shōu jí guān yǔ de shì jì。 xiàng yuán dài de hú qí jiù yǐ běn chuán wéi zhù， bàng sōu qián shǐ， hù yuè gù shū， xiào qí tóng yì， biān wéi shí lù。 yòu jī gǔ yàn jīn， zuò wéi bā tú； shén xiàng tú、 shì xì tú、 nián pǔ tú、 sī mǎ yìn tú、 shòu tíng hóu yìn tú、 dà wáng zhǒng tú、 xiǎn liè miào tú、 zhuī fēng jué hào tú。 cǎi zhí de shì jì， xī zuò sì mén： líng yì、 pàn mìng、 bēi jì、 tí yǒng ( hú qí《 xīn biān shí lù xù》 )。
　　 guān gōng de líng jì hòu lái gèng shì bù duàn chū xiàn。 xiàng sòng chóng níng nián jiān， jù shuō tā jiù céng xiǎn líng zhù wáng shī pò chī yóu， fù yán chí。 tā kāi shǐ yòu yù cì fēng hào， sòng huī zōng fēng tā wéi zhōng huì gōng hé chóng níng zhēn jūn héng héng zhè zhēn jūn yǐ shì shén de chēng hào liǎo， hòu yòu jiā fēng wéi wǔ 'ān wáng hé yì yǒng wǔ 'ān wáng。 sòng gāo zōng jiā fēng wéi zhuàng miù yì yǒng wáng， xiào zōng gǎi fēng yīng jì wáng， yuán wén zōng shí fēng wéi xiǎn líng yì yǒng wǔ 'ān xiǎn líng yīng líng wáng。 tā shòu xiǎng sì de dì wèi yě yuè lái yuè gāo。 zuì chū yī xiē sì miào， guān yǔ hé liú bèi、 zhāng fēi hái shì bìng wéi sān zūn， dào yuán dài， yòu rén tí chū： miào wú 'èr zhù， zūn wú 'èr shàng， jūn chén tóng sì， guān gōng xiàng cóng qián yī yàng shì yú yī cè， zhè yàng xiǎng jìn bù zhuān， bù tài hǎo。 yú shì， lìng zuò miào yǔ bǎ liú bèi de shén xiàng qǐng liǎo chū qù， guān yǔ biàn hé liú bèi yī yàng， zhèng jū nán miàn zhī wèi。
　　 zhè shí yǐ bù jǐn zài yù quán shān yòu guān wáng miào。 guān wáng miào yǔ yǐ biàn bù quán guó。 jù yuán hǎo jīng《 chóngjiàn miào jì》， zhè shí jùn guó zhōu xiàn， xiāng yì lǘ jǐng dōuyòu miào， ér zuì duō de shì jīng chǔ yàn zhào。 zhè xiē miào yǔ， fú shàn huò 'è， shén wēi hè rán， rén men dū wèi 'ér jìng zhī。
　　 zhè shí mín jiān yě yòu liǎo guān wáng miào huì。 guān wáng miào huì yī nián yòu sān cì： wǔ yuè shí sān rì、 jiǔ yuè shí sān rì、 sì yuè bā rì。 xiāng chuán sì yuè bā rì shì guān yǔ de shēng rì， yòu shuō shì shòu fēng yì yǒng wǔ 'ān wáng de rì zǐ。 wǔ yuè shí sān rì shì mó dāo rì， xiāng chuán guān yǔ nà bǎ qīng lóng yǎn yuè bǎo dāo， měi nián yào yòng tiān hé de shuǐ mó xǐ yī cì。 jù shuō， yòu yī nián jiǔ hàn wú yǔ， wú fǎ mó dāo， guān yǔ biàn wǔ dāo dà nù， lián lóng wáng dū hài pà， zhǐ hǎo chuán lìng xià yǔ， ràng tā mó dāo， tóng shí yě jiě chú liǎo jīng zhōu de hàn qíng。
　　 guān yǔ bèi zuò wéi shén bèi jiā jué fēng hào， jiàn miào xiǎng sì， yě bèi zuò wéi shén bèi dāng shí de wén rén yín sòng。 sòng huáng mào cái xiě shī zàn dào：“ yán miào mào， jué fēng wáng。 zuò wǒ sòng， sī yǔ yáng。 dǎo miàn yìng， mí zāi huāng。 míng yǔ zé， méng quán cháng。” zhè shì shuō guān yǔ de shén líng néng hù yòu dà sòng jiāng shān， wèimín mí zāi chú huāng， bìng qiě měi dǎo bì yìng。 yuán dù mào de shī shuō：“ gōng yīng jié yuè chēng shǔ jiāng， zhǒu pèi zhāng fú jiàn hàn guān。 fǎ xuān jǐng hán jīn sè jiè， shén guāng cháng zhào yù quán shān。” zhè shì shuō guān wáng miào yǔ jìng yīn qí shén líng cháng cún 'ér rú fó guāng bān cháng zhào jīn jiè。
　　 kě yǐ shuō， sòng yuán shí qī， guān yǔ cái zuì zhōng què lì liǎo shén、 shèng de dì wèi。
　　 jiě shì zhè yī xiàn xiàng shì hěn fèi lì de。 tǒng zhì jiē jí gěi tā fēng jué jiā hào， kàn zhōng de shì tā de zhōng yì， mùdì yě shì jiè cǐ gǒng gù tā men de tǒng zhì， ràng rén men xiào zhōng tǒng zhì zhě。 zhè dāng rán shì zhù yào de yuán yīn。 dàn zài sòng yuán shí qī， mín jiān chóng bài guān gōng， zūn zhī wéi shén， què kě néng bāo hán gèng fù zá de yuán yīn， qí zhōng yī gè yuán yīn kě néng jiù shì cǐ shí mín zú qíng xù qiáng liè， rén men zàn yáng guān gōng de zhōng jié， bāo hán liǎo duì yī zhǒng mín zú qì jié de zàn měi。 zhè shí de yī xiē shī dū bāo hán zhè yī zhǒng qíng xù。 rú sòng zhāng shāng yīng shī yǒng guān yǔ cí cáo shì：“ yuè quē bù gǎi guāng， jiàn zhé bù gǎi máng。 yuè quē bái yì mǎn， jiàn zhé shàng dài shuāng。” yòng lái bǐ yù guān yǔ zhōng yì bù qū zhī qì jié。 yuán chéng yuán qīng shī zé zàn dào：“ jiāng jūn qì zuò hàn cháng chéng， cǐ shēn kěn yǔ zéi jù shēng ? yī shí chéng bài fēng yún sàn， qiān gǔ jīng chéng rì yuè míng。” dū ràng rén gǎn dào bù jǐn shì gē yǒng guān yǔ， gèng shì wéi xiàn shí shēng huó zhōng nà xiē yòu mín zú qì jié de rén chàng zàn gē。