zài suǒ yòu de wén xué yàng shì zhōng， shī gē shì qǐ yuán zuì zǎo、 lì shǐ zuì jiǔ de yī zhǒng yàng shì。 sǎnwén、 xiǎo shuō děng wén xué zuò pǐn yào kào wén zì jì lù cái néng liú chuán， ér zuì zǎo de shī gē shì rén men de kǒu tóu chuàng zuò， kào kǒu 'ěr liú chuán， kě yǐ bù yǐ lài wén zì。 xiàng《 zuǒzhuàn》 suǒ jì de sòng guó zhù chéng mín fū men fěng cì huá yuán de shī， jiù shì kǒu tóu chuàng zuò， nà xiē mín fū dōushì yī gè dà zì bù shí de。 dāng rán， zhè hái bù shì zuì zǎo de shī gē， zuì zǎo de shī gē kě yǐ zhuī sù dào yuán shǐ shè huì。 shī gē de qǐ yuán hé láo dòng yòu guān xì。 xī hàn shí dài de diǎn jí《 huái nán zǐ · dào yìng xùn》 lǐ yòu zhè yàng de jìzǎi :
jīn fū jǔ dà mù zhě， qián hū “ xié xǔ ”， hòu yì yìng zhī， cǐ jǔ zhòng quàn lì zhī gē yě。
xǔ duō rén yī qǐ tái dà mù tóu， yòng hǎn hào zǐ xié diào dà jiā de bù fá， gǔ lì dà jiā chū lì， hào zǐ hěn yòu jié zòu。 rú guǒ zài hào zǐ zhōng jiā jìn yī xiē yòu nèi róng hé yòu qù de huà， nà jiù shì yuán shǐ shī gē liǎo。 lǔ xùn céng bǎ zhè zhǒng hǎn zhe“ háng yù háng yù” shēng yīn de láo dòng hào zǐ chēng zuò zuì zǎo de shī gē， bìng fēng qù dì shuō zhè jiù shì“ háng yù háng yù” pài。 cǐ wài， shī gē de qǐ yuán hái tóng zōng jiào hé yú lè yòu guān xì。 gǔ shū《 lǚ shì chūn qiū · gǔ lè piān》 jìzǎi :
xī gětiān shì zhī lè， sān rén cāo niú wěi， tóu zú yǐ gē bā què。
gětiān shì shì chuán shuō zhōng de gǔ dài bù luò。 tā men de zōng jiào jiān yú lè huó dòng shì， yóu sān gè rén ná zhe niú wěi bā， biān tiào wǔ， biān chàng gē， gē cí yòu bā duàn。 gē cí méi yòu liú chuán xià lái， dàn cóng tóng shū suǒ jì de《 xuán niǎo》、《 suì cǎo mù》、《 fèn wǔ gǔ》 děng tí mù tuī cè， nèi róng dà yuē shì yòu guān tú téng chóng bài、 shén huà chuán shuō hé nóng yè shēng chǎn de。 gǔ dài yòu“ xuán niǎo shēng shāng” de shuō fǎ， shāng mín zú fèng“ xuán niǎo” ( yàn zǐ ) wéi tú téng， zhè lǐ de“ xuán niǎo” kě néng yě shì lèi sì de shén huà chuán shuō。“ cǎo mù”、“ wǔ gǔ” xiǎn rán shì yòu guān mù yè hé nóng yè de shì。 zhè xiē gē cí jiù shì yuán shǐ de shī gē， bù guò tā men bù shì dú lì cún zài， ér shì hé yīnyuè、 wǔ dǎo jié hé zài yī qǐ de。 zhè zhǒng qíng xíng cóng xiàn zài shì jiè shàng mǒu xiē yuán shǐ mín zú zhōng réng kě kàn dào。 shī gē shǒu xiān hé wǔ dǎo tuō lí， hòu lái yòu jiàn jiàn tuō lí qǔdiào， chéng wéi lǎng sòng hé yuè dú de shī gē， dàn réng bǎo liú zhe yīnyuè xìng， jí yòu jié zòu hé yùn lǜ。 shī yòu chēng“ shī gē”， jiù shuō míng liǎo tā yǔ yīnyuè de guān xì。
zhōng guó zuì zǎo de shī gē qǐ yuán yú hé shí yǐ jí shì shénme yàng zǐ， yóu yú gēn jù bù zú， yǐ jīng shuō bù hěn qīng chǔ liǎo。 dōng hàn shí dài de《 wú yuè chūn qiū》 jìzǎi liǎo yī shǒu yuǎn gǔ shí de gē yáo :
duàn zhú xù zhú， fēi tǔ zhú ròu。
“ ròu” jí shì“ ròu” zì。 tā dà yì shuō : bǎ zhú zǐ kǎn xià lái zuò chéng dàn gōng， yòng tā bǎ ní zhì de dàn wán fā shè chū qù liè huò qín shòu。 chuán shuō zhè shì huáng dì shí dài de gē yáo， dàn wú fǎ zhèng míng。 tā lái yuán hěn gǔ， shì kě xìn de。 cǐ wài gǔ jí zhōng hái yòu yī xiē gǔ gē yáo de líng piān suì jù， zhēn wěi nán biàn， yán jiū jià zhí bù dà。 xìng yùn de shì zǎo zài gōng yuán qián 6 shì jì， wǒ guó jiù biān chéng liǎo dì yī bù shī gē zǒng jí《 shī jīng》， duì hòu dài shī gē fā zhǎn chǎn shēng jù dà yǐng xiǎng， tā shí jì shàng shì zhōng guó shī gē de yuán tóu。
《 shī jīng》 chéng shū de shí jiān yuē zài chūn qiū zhōng yè， tā bāo kuò liǎo cóng xī zhōu chū nián ( gōng yuán qián 11 shì jì ) dào chūn qiū zhōng yè ( gōng yuán qián 6 shì jì ) yuē 500 nián jiān de 305 shǒu shī gē。 zhè xiē shī zhù yào chǎn shēng yú huáng hé、 cháng jiāng hé hàn shuǐ liú yù， bāo kuò jīn tiān de shān dōng、 hé nán、 ān huī、 hé běi、 shān xī、 shǎn xī、 gān sù jí hú běi běi bù dì qū。
《 shī jīng》 fēn wéi《 fēng》、《 yǎ》、《 sòng》 sān dà bù fēn。《 fēng》 bāo kuò 160 shǒu shī，《 yǎ》 bāo kuò 105 shǒu shī，《 sòng》 bāo kuò 40 shǒu shī。 zhè sān bù fēn wú lùn nèi róng、 xíng shì hé fēng gé dōuyòu bù tóng， wén xué jià zhí yě yòu gāo dī zhī bié。 xià miàn fēn lèi jiǎn jiè yī xià。
1、 fēng shī
fēng shī yě jiào guó fēng。“ fēng” de yì sī shì mín jiān qǔdiào，“ fēng shī” jiù shì gè dì de mín gē。 fēng shī xià miàn yòu fēn : zhōu nán、 zhào nán、 bèi 〔 bèi bèi 〕、 yōng〔 yōng yōng〕、 wèi、 wáng、 zhèng、 qí、 wèi、 táng、 qín、 chén、 guì、 cáo、 bīn〔 bīn bīn〕 děng 15 guó fēng， jí fēn shǔ zhè xiē dì yù de mín gē。 guó fēng shì xià céng rén mín de jí tǐ chuàng zuò，“ jī zhě gē qí shí， láo zhě gē qí shì” ( hé xiū《 gōngyángzhuàn jiě gǔ》 )， zhí jiē fǎn yìng liǎo rén mín shēng huó hé xǐ nù 'āi lè de gǎn qíng， yǔ yán shēng dòng， xíng shì huó pō， wén xué jià zhí hěn gāo， shì《 shī jīng》 zhōng zuì jīng huá de bù fēn。 àn qí sī xiǎng nèi róng， yòu kě jiāng tā fēn wéi sān xiǎo lèi。
(1) fǎn yìng liàn 'ài hé hūn yīn shēng huó de shī
ài qíng hé hūn yīn shì rén lèi shēng huó de zhòng yào nèi róng zhī yī， zuì yì fā shēng zhǒng zhǒng jiū gé， yǐn qǐ gǎn qíng bō lán，《 guó fēng》 zhōng zhè lèi shī zuì duō。 rú《 wèi fēng · mù guā》 ( kuò hào nèi shì jīn yì wén zì， xià tóng ):
tóu wǒ yǐ mù guā， ( nǐ sòng wǒ yī zhǐ mù guā，
bào zhī yǐ qióng yáo。 wǒ zèng nǐ yī kuài pèi yù。
fěi bào yě， bù shì jiǎn dān dì bào dá yā，
yǒng yǐ wéi hǎo yě。 shì wéi liǎo yǒng yuǎn xiāng 'ài yā。 )
zhè tóng xiàn zài yī xiē shǎo shù mín zú qīng nián nán nǚ hù xiāng biǎo zèng sī wù yǐ biǎo shì 'ài qíng de qíng jǐng shí fēn xiāng xiàng。 yòu rú《 zhào nán · yě yòu sǐ jūn》 :
yě yòu sǐ jūn〔 jūn jūn〕， ( zài tián yě liè huò yī zhǐ xiāng zhāng，
bái máo bāo zhī。 yòng bái máo cǎo bǎ tā bāo qǐ lái。
yòu nǚ huái chūn， yòu gè gū niàn xiǎng chū jià，
jí shì yòu zhī。 xiǎo huǒ xiàng tā qù qiú 'ài。
lín yòu pǔ sù〔 sù sù〕， lín zhōng cháng mǎn xiǎo shù，
yě yòu sǐ lù。 tián yě yòu zhǐ sǐ lù。
bái máo chún shù， yòng bái máo cǎo bǎ tā kǔn qǐ lái，
yòu nǚ rú yù。 měi lì de gū niàn zhāo rén 'ài。
“ shū 'ér tuō tuō xī，“ cóng róng dì qiāoqiāo dì lái bā，
wú gǎn wǒ shuì xī， bù yào chě dòng wǒ de pèi jīn，
wú shǐ lóng〔 máng máng〕 bié ràng nǐ nà cháng máo gǒu
yě fèi。” luàn jiào。” )
nián qīng de liè shǒu liè huò yī zhǐ lù， zhè shì néng gān de biǎo xiàn， hěn róng yì bó dé nǚ hái zǐ de qīng mù。 nǚ hái zǐ xiǎn rán jiē shòu liǎo qīng nián de qiú 'ài， dàn jǐng gào tā yào guīju xiē， bié mǎng zhuàng， bié ràng gǒu jiào， yǐ miǎn yǐn qǐ bàng rén de zhù yì， biǎo xiàn liǎo nǚ hái zǐ chū liàn shí de xiū sè hé xì xīn。《 shī jīng》 zhōng hái yòu de shī xiě liǎo shī liàn de gǎn qíng， rú《 zhèng fēng · jiǎo tóng》 :
bǐ jiǎo tóng xī， ( nà gè jiǎo xiá de yuān jiā yā，
bù yǔ wǒ yán xī。 bù zài tóng wǒ shuō huà lā。
wéi zǐ zhī gù， jiù shì yīn wéi nǐ de yuán gù，
shǐ wǒ bù néng cān xī。 hài dé wǒ fàn dū chī bù xià lā。
bǐ jiǎo tóng xī， nà gè jiǎo xiá de yuān jiā yā，
bù yǔ wǒ shí xī。 bù zài tóng wǒ chī fàn lā。
wéi zǐ zhī gù， jiù shì yīn wéi nǐ de yuán gù，
shǐ wǒ bù néng xī xī。 hài dé wǒ jué dū shuì bù zhe lā。 )
liǎng gè rén bù zhī wèishénme nào liǎo bié niǔ， nán de dǔ qì bù lǐ， gū niàn biàn zhe liǎo jí。 shī yòng gū niàn de kǒu qì， yǐ liàn、 téng 'ài de gǎn qíng yì yú yán biǎo。 hūn yīn bēi jù， gǔ rén yì yòu zhī，《 wèi fēng · máng》 jiù xiě liǎo zhè gè nèi róng。 shī zhōng xiě liǎo yī gè gū niàn qīng xìn liǎo yī gè nán rén de qiú 'ài， hūn hòu bèi pāo qì， shī zhōng dì sān duàn xiě liǎo nǚ zǐ bèi yí qì hòu de nèi xīn tòng kǔ :
sāng zhī wèi luò， ( sāng shù méi yòu luò yè shí，
qí yè wò ruò。 tā de yè zǐ duō xīn xiān。
yú jiē jiū xī， āi yā nà xiē bān jiū yā，
wú shí sāng shèn； qiān wàn bù yào chī sāng shèn；
yú jiē nǚ xī， āi yā nà xiē nǚ hái yā，
wú yǔ shì dān。 qiān wàn bù yào liàn nán rén。
shì zhī dān xī， nán rén yào shì liàn nǚ rén，
yóu kě shuō yě； suí shí dōukě bǎi tuō tā；
nǚ zhī dān xī， nǚ rén yào shì liàn nán rén，
bù kě shuō yě。 xiǎng yào tuō lí jiù nán lā。 )
jiē xià qù xù shù zhè gè nǚ rén jià dào nán jiā， qǐ zǎo shuì wǎn láo kǔ sān nián， dài dào shēng huó hǎo zhuǎn shí， nán de bǎ tā pāo qì liǎo。 shī zhōng bǎ zhè gè nǚ rén máo dùn、 yuàn hèn 'ér yòu wú kě nài hé de xīn qíng biǎo xiàn dé lín lí jìn zhì。
(2) fǎn yìng zài jiē jí bō xuē hé yā pò xià， láo kǔ bǎi xìng shēng huó hé gǎn qíng de shī
《 bīn fēng · qī yuè》 shì zhè lèi shī de dài biǎo， tā xù shù liǎo nóng nú men cóng chūn gēng dào cǎi sāng、 shòu liè、 qiū shōu、 guò dōng děng quán nián de láo dòng shēng huó， quán shī chōng mǎn zhe jiān xīn hé suān chǔ de qíng diào。 shī de dì yī duàn shuō :
qī yuè liú huǒ， ( qī yuè lǐ dà huǒ xīng xiàng xī luò，
jiǔ yuè shòu yī。 jiǔ yuè lǐ fā xià guò dōng yī。
yī zhī rì bì〔 bì bì〕 fā， dōng yuè lǐ hán fēng pī bà xiǎng，
èr zhī rì lì liè。 là yuè dòng dé rén dǎ zhàn lì。
wú yī wú hè， kě lián méi yòu yī fú chuān，
hé yǐ zú suì ! zhè nián mò de rì zǐ zěn guò qù !
sān zhī rì yú sì， zhēngyuè lǐ kāi shǐ bèi nóng jù，
sì zhī rì jǔ zhǐ， èr yuè lǐ tái jiǎo qù xià dì，
tóng wǒ fù zǐ， lǎo pó hái zǐ yī qí máng，
yè〔 yè yè〕 bǐ nán mǔ。 sòng fàn dào nán biān tián dì lǐ。
tián jùn〔 jùn kǎn zhì xǐ。 tián guān kàn jiàn hěn huān xǐ。 )
shī zhōng jì jié de chēng hū yòng de shì gǔ dài de bīn lì : yī zhī rì xiāng dāng xià lì shí yī yuè， èr zhī rì xiāng dāng xià lì shí 'èr yuè， sān zhī rì xiāng dāng xià lì zhēngyuè， sì zhī rì xiāng dāng xià lì 'èr yuè， yì wén běn cǐ。 tián jùn shì jiān dū nóng nú láo dòng de guān lì， kě jiàn láo dòng shì bèi pò de。 quán shī gòng bā duàn， miáo huì chū gǔ dài láo dòng rén mín yī nián de shēng huó huà miàn。 lìng yī xiē shī， rú《 wèi fēng》 zhōng de《 fá tán》、《 shuò shǔ》 děng piān， zhí jiē chì mà bō xuē zhě shì“ bái chī bǎo”， shì“ dà lǎo shǔ”， fā chū fǎn kàng de hū shēng。
(3) jī cì tǒng zhì zhě fǔ xiǔ shēng huó de shī
rú《 yōng fēng · qiáng yòu cí》 :
qiáng yòu cí， ( qiáng shàng de jí lí，
bù kě sào〔 sǎo sǎo〕 yě。 sǎo bù diào yā。
zhōng gòu〔 gòu gòu〕 zhī yán， gōng zhōng de chuán yán，
bù kě dào yě。 méi fǎ shuō yā。
suǒ kě dào yě， ruò shì shuō chū lái yā，
yán zhī chǒu yě。 nà kě zhēn shì chǒu sǐ lā。 )
jù shuō zhè shǒu shī shì fěng cì chūn qiū shí wèi xuān gōng jiā zú luàn lún chǒu shì de。 wèi xuān gōng wèitā de 'ér zǐ cóng qí guó qǔ lái yī gè nǚ rén， kàn dào tā cháng dé měi， biàn jù wéi jǐ yòu， zhè jiù shì xuān jiāng。 wèi xuān gōng sǐ hòu， xuān jiāng yòu yǔ wèi xuān gōng de shù zǐ sī tōng， shēng liǎo wǔ gè hái zǐ， zhè shǒu shī jiù shì fěng cì zhè jiàn shì de ( shì jiàn《 zuǒzhuàn》 mǐn gōng 'èr nián )。 zhè shǒu shī shì fǒu jiù shì wéi wèi xuān gōng jiā zú zuò de， xiàn zài wú cóng duàn dìng， dàn tā chì mà tǒng zhì zhě de méi làn shēng huó zhè yī diǎn shì wù yōng zhì yí de， zhè lèi chǒu shì wú dài wú zhī。《 yōng fēng · xiāng shǔ》 yī shī mà tǒng zhì zhě :“ xiāng shǔ yòu pí， rén 'ér wú yí。 rén 'ér wú yí， bù sǐ héwèi !” kàn nà lǎo shǔ hái yòu zhāng pí， ér yòu rén què méi yòu dào dé， zhè zhǒng rén hái bù rú sǐ liǎo hǎo !
2、 yǎ shī
yǎ shī duō wéi fǎn yìng guì zú jiē jí shēng huó hé sī xiǎng gǎn qíng de zuò pǐn。 qí zhōng yòu yòu《 dà yǎ》 hé《 xiǎo yǎ》 zhī fēn。《 dà yǎ》 duō wéi xī zhōu zǎo qī de shī，《 xiǎo yǎ》 duō wéi xī zhōu wǎn qī zhì chūn qiū shí de shī。《 dà yǎ》 duō wéi zàn měi shī， zàn sòng tǒng zhì jiē jí de shē huá shēng huó；《 xiǎo yǎ》 duō wéi yuàn cì shī， biǎo dá xià céng guì zú láo sāo bù píng de qíng xù。 cóng fēng gé shàng shuō，《 dà yǎ》 yōng róng diǎn yǎ， shī wèi bù nóng；《 xiǎo yǎ》 shēng dòng huó pō， yì shù jià zhí jiào gāo。 rú《 xiǎo yǎ》 zhōng de《 cǎi wēi》 yī piān， xiàng lái bèi chēng dào， tā xiě liǎo yī gè rén chū zhēng tóng xiǎn yǔn〔 xiǎnyǔn xiǎn yǔn〕 ( jí hòu shì de xiōng nú ) dǎ zhàng， jīng lì liǎo cháng qī jiān kǔ de shēng huó， zuì hòu huí dào jiā xiāng de xīn qíng :
xī wǒ wǎng yǐ， ( huí xiǎng wǒ chū zhēng de shí hòu，
yáng liǔ yǐ yǐ。 yáng liǔ yě lù chū xī bié de qíng yì。
jīn wǒ lái sī， xiàn zài wǒ huí lái liǎo 'ā，
yǔ xuě fēi fēi。 piāo luò de xuě huā pū tiān gài dì。
hángdào chí chí， yī bù bù zǒu zài lù shàng，
zài kě zài jī。 kě gān sǎng zǐ 'è biǎn liǎo dù pí。
wǒ xīn shāng bēi， wǒ xīn lǐ mǎn huái bēi shāng，
mò zhī wǒ 'āi。 méi yòu rén lǐ jiě wǒ de chóu xù。 )
zhè shì yī shǒu hěn dòng rén de shū qíng shī。《 xiǎo yǎ》 lǐ de zhè lèi shī， fēng gé shàng lèi sì guó fēng， qí zhōng yòu de jiù shì mín gē。
3、 sòng shī
sòng jiù shì gē sòng， shì guó wáng hé zhū hóu yòng yú jì sì hé zhòng dà diǎn lǐ de yuègē。 sòng shī yòu fēn sān bù fēn :《 zhōu sòng》 31 shǒu， shì zhōu tiān zǐ zhuān yòng de；《 lǔ sòng》 sì shǒu， shì lǔ guó zhū hóu zhuān yòng de；《 shāng sòng》 wǔ shǒu， shì sòng guó zhū hóu gē sòng qí zǔ xiān de， yīn sòng guó shì wǔ wáng miè shāng hòu， yóu shāng mín zú jiàn lì de zhū hóu guó， suǒ yǐ chēng shāng sòng。 sòng shī shì tǒng zhì zhě de miào táng gē cí， suǒ yǐ dū dāi bǎn píng zhí， jué shǎo shī wèi， shì《 shī jīng》 zhōng wén xué jià zhí zuì dī de bù fēn， dàn yòu shǐ liào jià zhí。
《 shī jīng》 zài xiān qín shí dài chēng wéi“ shī”， kǒng zǐ chēng zhī wéi“ shī sān bǎi”， bìng wú“ jīng” de míng mù。 dào hàn dài“ dú zūn rú shù” zhī hòu cái bèi chēng wéi《 shī jīng》， chéng wéi fēng jiàn shè huì de shén shèng jīng diǎn zhī yī， zài fēng jiàn shè huì wén huà zhōng jù yòu chóng gāo de dì wèi。 suí dài yǐ hòu què lì kē jǔ zhì dù，《 shī jīng》 shì kǎo shì nèi róng zhī yī， dú shū réndōu rèn zhēn yán jiū tā， duì tā shí fēn shú xī。《 shī jīng》 diàn dìng liǎo zhōng guó shī gē de xiàn shí zhù yì chuán tǒng， yǐ hòu lì dài shī réndōu zì jué dì xué xí《 shī jīng》， jì chéng zhè gè chuán tǒng， yòng tā men de chuàng zuò qù fǎn yìng shè huì xiàn shí。 rú táng dài de chén zǐ 'áng、 lǐ bái、 dù fǔ、 bái jū yì děng shī rén， dū jī jí tí chàng《 shī jīng》 fěng yù yuàn cì de jīng shén， zhù zhāng yòng shī gē gān yù zhèng zhì， fǎn duì wéi yì shù 'ér yì shù， shǐ tā men de shī gē huò dé liǎo bù xiǔ de jià zhí。《 shī jīng》 de xǔ duō yǔ huì zhì jīn réng bèi yùn yòng zhe， rú“ qín sè zhī hǎo”、“ què cháo jiū zhàn”、“ qiē cuō zhuó mó”、“ qiáo qiān zhī xǐ”、“ xiǎo xīn yì yì”、“ tóu táo bào lǐ” děng děng， kě jiàn《 shī jīng》 yǐng xiǎng zhī shēn yuǎn。 [1][2][3][4][5][6][7][8][9][10]... xià yī yè >>
jīn fū jǔ dà mù zhě， qián hū “ xié xǔ ”， hòu yì yìng zhī， cǐ jǔ zhòng quàn lì zhī gē yě。
xǔ duō rén yī qǐ tái dà mù tóu， yòng hǎn hào zǐ xié diào dà jiā de bù fá， gǔ lì dà jiā chū lì， hào zǐ hěn yòu jié zòu。 rú guǒ zài hào zǐ zhōng jiā jìn yī xiē yòu nèi róng hé yòu qù de huà， nà jiù shì yuán shǐ shī gē liǎo。 lǔ xùn céng bǎ zhè zhǒng hǎn zhe“ háng yù háng yù” shēng yīn de láo dòng hào zǐ chēng zuò zuì zǎo de shī gē， bìng fēng qù dì shuō zhè jiù shì“ háng yù háng yù” pài。 cǐ wài， shī gē de qǐ yuán hái tóng zōng jiào hé yú lè yòu guān xì。 gǔ shū《 lǚ shì chūn qiū · gǔ lè piān》 jìzǎi :
xī gětiān shì zhī lè， sān rén cāo niú wěi， tóu zú yǐ gē bā què。
gětiān shì shì chuán shuō zhōng de gǔ dài bù luò。 tā men de zōng jiào jiān yú lè huó dòng shì， yóu sān gè rén ná zhe niú wěi bā， biān tiào wǔ， biān chàng gē， gē cí yòu bā duàn。 gē cí méi yòu liú chuán xià lái， dàn cóng tóng shū suǒ jì de《 xuán niǎo》、《 suì cǎo mù》、《 fèn wǔ gǔ》 děng tí mù tuī cè， nèi róng dà yuē shì yòu guān tú téng chóng bài、 shén huà chuán shuō hé nóng yè shēng chǎn de。 gǔ dài yòu“ xuán niǎo shēng shāng” de shuō fǎ， shāng mín zú fèng“ xuán niǎo” ( yàn zǐ ) wéi tú téng， zhè lǐ de“ xuán niǎo” kě néng yě shì lèi sì de shén huà chuán shuō。“ cǎo mù”、“ wǔ gǔ” xiǎn rán shì yòu guān mù yè hé nóng yè de shì。 zhè xiē gē cí jiù shì yuán shǐ de shī gē， bù guò tā men bù shì dú lì cún zài， ér shì hé yīnyuè、 wǔ dǎo jié hé zài yī qǐ de。 zhè zhǒng qíng xíng cóng xiàn zài shì jiè shàng mǒu xiē yuán shǐ mín zú zhōng réng kě kàn dào。 shī gē shǒu xiān hé wǔ dǎo tuō lí， hòu lái yòu jiàn jiàn tuō lí qǔdiào， chéng wéi lǎng sòng hé yuè dú de shī gē， dàn réng bǎo liú zhe yīnyuè xìng， jí yòu jié zòu hé yùn lǜ。 shī yòu chēng“ shī gē”， jiù shuō míng liǎo tā yǔ yīnyuè de guān xì。
zhōng guó zuì zǎo de shī gē qǐ yuán yú hé shí yǐ jí shì shénme yàng zǐ， yóu yú gēn jù bù zú， yǐ jīng shuō bù hěn qīng chǔ liǎo。 dōng hàn shí dài de《 wú yuè chūn qiū》 jìzǎi liǎo yī shǒu yuǎn gǔ shí de gē yáo :
duàn zhú xù zhú， fēi tǔ zhú ròu。
“ ròu” jí shì“ ròu” zì。 tā dà yì shuō : bǎ zhú zǐ kǎn xià lái zuò chéng dàn gōng， yòng tā bǎ ní zhì de dàn wán fā shè chū qù liè huò qín shòu。 chuán shuō zhè shì huáng dì shí dài de gē yáo， dàn wú fǎ zhèng míng。 tā lái yuán hěn gǔ， shì kě xìn de。 cǐ wài gǔ jí zhōng hái yòu yī xiē gǔ gē yáo de líng piān suì jù， zhēn wěi nán biàn， yán jiū jià zhí bù dà。 xìng yùn de shì zǎo zài gōng yuán qián 6 shì jì， wǒ guó jiù biān chéng liǎo dì yī bù shī gē zǒng jí《 shī jīng》， duì hòu dài shī gē fā zhǎn chǎn shēng jù dà yǐng xiǎng， tā shí jì shàng shì zhōng guó shī gē de yuán tóu。
《 shī jīng》 chéng shū de shí jiān yuē zài chūn qiū zhōng yè， tā bāo kuò liǎo cóng xī zhōu chū nián ( gōng yuán qián 11 shì jì ) dào chūn qiū zhōng yè ( gōng yuán qián 6 shì jì ) yuē 500 nián jiān de 305 shǒu shī gē。 zhè xiē shī zhù yào chǎn shēng yú huáng hé、 cháng jiāng hé hàn shuǐ liú yù， bāo kuò jīn tiān de shān dōng、 hé nán、 ān huī、 hé běi、 shān xī、 shǎn xī、 gān sù jí hú běi běi bù dì qū。
《 shī jīng》 fēn wéi《 fēng》、《 yǎ》、《 sòng》 sān dà bù fēn。《 fēng》 bāo kuò 160 shǒu shī，《 yǎ》 bāo kuò 105 shǒu shī，《 sòng》 bāo kuò 40 shǒu shī。 zhè sān bù fēn wú lùn nèi róng、 xíng shì hé fēng gé dōuyòu bù tóng， wén xué jià zhí yě yòu gāo dī zhī bié。 xià miàn fēn lèi jiǎn jiè yī xià。
1、 fēng shī
fēng shī yě jiào guó fēng。“ fēng” de yì sī shì mín jiān qǔdiào，“ fēng shī” jiù shì gè dì de mín gē。 fēng shī xià miàn yòu fēn : zhōu nán、 zhào nán、 bèi 〔 bèi bèi 〕、 yōng〔 yōng yōng〕、 wèi、 wáng、 zhèng、 qí、 wèi、 táng、 qín、 chén、 guì、 cáo、 bīn〔 bīn bīn〕 děng 15 guó fēng， jí fēn shǔ zhè xiē dì yù de mín gē。 guó fēng shì xià céng rén mín de jí tǐ chuàng zuò，“ jī zhě gē qí shí， láo zhě gē qí shì” ( hé xiū《 gōngyángzhuàn jiě gǔ》 )， zhí jiē fǎn yìng liǎo rén mín shēng huó hé xǐ nù 'āi lè de gǎn qíng， yǔ yán shēng dòng， xíng shì huó pō， wén xué jià zhí hěn gāo， shì《 shī jīng》 zhōng zuì jīng huá de bù fēn。 àn qí sī xiǎng nèi róng， yòu kě jiāng tā fēn wéi sān xiǎo lèi。
(1) fǎn yìng liàn 'ài hé hūn yīn shēng huó de shī
ài qíng hé hūn yīn shì rén lèi shēng huó de zhòng yào nèi róng zhī yī， zuì yì fā shēng zhǒng zhǒng jiū gé， yǐn qǐ gǎn qíng bō lán，《 guó fēng》 zhōng zhè lèi shī zuì duō。 rú《 wèi fēng · mù guā》 ( kuò hào nèi shì jīn yì wén zì， xià tóng ):
tóu wǒ yǐ mù guā， ( nǐ sòng wǒ yī zhǐ mù guā，
bào zhī yǐ qióng yáo。 wǒ zèng nǐ yī kuài pèi yù。
fěi bào yě， bù shì jiǎn dān dì bào dá yā，
yǒng yǐ wéi hǎo yě。 shì wéi liǎo yǒng yuǎn xiāng 'ài yā。 )
zhè tóng xiàn zài yī xiē shǎo shù mín zú qīng nián nán nǚ hù xiāng biǎo zèng sī wù yǐ biǎo shì 'ài qíng de qíng jǐng shí fēn xiāng xiàng。 yòu rú《 zhào nán · yě yòu sǐ jūn》 :
yě yòu sǐ jūn〔 jūn jūn〕， ( zài tián yě liè huò yī zhǐ xiāng zhāng，
bái máo bāo zhī。 yòng bái máo cǎo bǎ tā bāo qǐ lái。
yòu nǚ huái chūn， yòu gè gū niàn xiǎng chū jià，
jí shì yòu zhī。 xiǎo huǒ xiàng tā qù qiú 'ài。
lín yòu pǔ sù〔 sù sù〕， lín zhōng cháng mǎn xiǎo shù，
yě yòu sǐ lù。 tián yě yòu zhǐ sǐ lù。
bái máo chún shù， yòng bái máo cǎo bǎ tā kǔn qǐ lái，
yòu nǚ rú yù。 měi lì de gū niàn zhāo rén 'ài。
“ shū 'ér tuō tuō xī，“ cóng róng dì qiāoqiāo dì lái bā，
wú gǎn wǒ shuì xī， bù yào chě dòng wǒ de pèi jīn，
wú shǐ lóng〔 máng máng〕 bié ràng nǐ nà cháng máo gǒu
yě fèi。” luàn jiào。” )
nián qīng de liè shǒu liè huò yī zhǐ lù， zhè shì néng gān de biǎo xiàn， hěn róng yì bó dé nǚ hái zǐ de qīng mù。 nǚ hái zǐ xiǎn rán jiē shòu liǎo qīng nián de qiú 'ài， dàn jǐng gào tā yào guīju xiē， bié mǎng zhuàng， bié ràng gǒu jiào， yǐ miǎn yǐn qǐ bàng rén de zhù yì， biǎo xiàn liǎo nǚ hái zǐ chū liàn shí de xiū sè hé xì xīn。《 shī jīng》 zhōng hái yòu de shī xiě liǎo shī liàn de gǎn qíng， rú《 zhèng fēng · jiǎo tóng》 :
bǐ jiǎo tóng xī， ( nà gè jiǎo xiá de yuān jiā yā，
bù yǔ wǒ yán xī。 bù zài tóng wǒ shuō huà lā。
wéi zǐ zhī gù， jiù shì yīn wéi nǐ de yuán gù，
shǐ wǒ bù néng cān xī。 hài dé wǒ fàn dū chī bù xià lā。
bǐ jiǎo tóng xī， nà gè jiǎo xiá de yuān jiā yā，
bù yǔ wǒ shí xī。 bù zài tóng wǒ chī fàn lā。
wéi zǐ zhī gù， jiù shì yīn wéi nǐ de yuán gù，
shǐ wǒ bù néng xī xī。 hài dé wǒ jué dū shuì bù zhe lā。 )
liǎng gè rén bù zhī wèishénme nào liǎo bié niǔ， nán de dǔ qì bù lǐ， gū niàn biàn zhe liǎo jí。 shī yòng gū niàn de kǒu qì， yǐ liàn、 téng 'ài de gǎn qíng yì yú yán biǎo。 hūn yīn bēi jù， gǔ rén yì yòu zhī，《 wèi fēng · máng》 jiù xiě liǎo zhè gè nèi róng。 shī zhōng xiě liǎo yī gè gū niàn qīng xìn liǎo yī gè nán rén de qiú 'ài， hūn hòu bèi pāo qì， shī zhōng dì sān duàn xiě liǎo nǚ zǐ bèi yí qì hòu de nèi xīn tòng kǔ :
sāng zhī wèi luò， ( sāng shù méi yòu luò yè shí，
qí yè wò ruò。 tā de yè zǐ duō xīn xiān。
yú jiē jiū xī， āi yā nà xiē bān jiū yā，
wú shí sāng shèn； qiān wàn bù yào chī sāng shèn；
yú jiē nǚ xī， āi yā nà xiē nǚ hái yā，
wú yǔ shì dān。 qiān wàn bù yào liàn nán rén。
shì zhī dān xī， nán rén yào shì liàn nǚ rén，
yóu kě shuō yě； suí shí dōukě bǎi tuō tā；
nǚ zhī dān xī， nǚ rén yào shì liàn nán rén，
bù kě shuō yě。 xiǎng yào tuō lí jiù nán lā。 )
jiē xià qù xù shù zhè gè nǚ rén jià dào nán jiā， qǐ zǎo shuì wǎn láo kǔ sān nián， dài dào shēng huó hǎo zhuǎn shí， nán de bǎ tā pāo qì liǎo。 shī zhōng bǎ zhè gè nǚ rén máo dùn、 yuàn hèn 'ér yòu wú kě nài hé de xīn qíng biǎo xiàn dé lín lí jìn zhì。
(2) fǎn yìng zài jiē jí bō xuē hé yā pò xià， láo kǔ bǎi xìng shēng huó hé gǎn qíng de shī
《 bīn fēng · qī yuè》 shì zhè lèi shī de dài biǎo， tā xù shù liǎo nóng nú men cóng chūn gēng dào cǎi sāng、 shòu liè、 qiū shōu、 guò dōng děng quán nián de láo dòng shēng huó， quán shī chōng mǎn zhe jiān xīn hé suān chǔ de qíng diào。 shī de dì yī duàn shuō :
qī yuè liú huǒ， ( qī yuè lǐ dà huǒ xīng xiàng xī luò，
jiǔ yuè shòu yī。 jiǔ yuè lǐ fā xià guò dōng yī。
yī zhī rì bì〔 bì bì〕 fā， dōng yuè lǐ hán fēng pī bà xiǎng，
èr zhī rì lì liè。 là yuè dòng dé rén dǎ zhàn lì。
wú yī wú hè， kě lián méi yòu yī fú chuān，
hé yǐ zú suì ! zhè nián mò de rì zǐ zěn guò qù !
sān zhī rì yú sì， zhēngyuè lǐ kāi shǐ bèi nóng jù，
sì zhī rì jǔ zhǐ， èr yuè lǐ tái jiǎo qù xià dì，
tóng wǒ fù zǐ， lǎo pó hái zǐ yī qí máng，
yè〔 yè yè〕 bǐ nán mǔ。 sòng fàn dào nán biān tián dì lǐ。
tián jùn〔 jùn kǎn zhì xǐ。 tián guān kàn jiàn hěn huān xǐ。 )
shī zhōng jì jié de chēng hū yòng de shì gǔ dài de bīn lì : yī zhī rì xiāng dāng xià lì shí yī yuè， èr zhī rì xiāng dāng xià lì shí 'èr yuè， sān zhī rì xiāng dāng xià lì zhēngyuè， sì zhī rì xiāng dāng xià lì 'èr yuè， yì wén běn cǐ。 tián jùn shì jiān dū nóng nú láo dòng de guān lì， kě jiàn láo dòng shì bèi pò de。 quán shī gòng bā duàn， miáo huì chū gǔ dài láo dòng rén mín yī nián de shēng huó huà miàn。 lìng yī xiē shī， rú《 wèi fēng》 zhōng de《 fá tán》、《 shuò shǔ》 děng piān， zhí jiē chì mà bō xuē zhě shì“ bái chī bǎo”， shì“ dà lǎo shǔ”， fā chū fǎn kàng de hū shēng。
(3) jī cì tǒng zhì zhě fǔ xiǔ shēng huó de shī
rú《 yōng fēng · qiáng yòu cí》 :
qiáng yòu cí， ( qiáng shàng de jí lí，
bù kě sào〔 sǎo sǎo〕 yě。 sǎo bù diào yā。
zhōng gòu〔 gòu gòu〕 zhī yán， gōng zhōng de chuán yán，
bù kě dào yě。 méi fǎ shuō yā。
suǒ kě dào yě， ruò shì shuō chū lái yā，
yán zhī chǒu yě。 nà kě zhēn shì chǒu sǐ lā。 )
jù shuō zhè shǒu shī shì fěng cì chūn qiū shí wèi xuān gōng jiā zú luàn lún chǒu shì de。 wèi xuān gōng wèitā de 'ér zǐ cóng qí guó qǔ lái yī gè nǚ rén， kàn dào tā cháng dé měi， biàn jù wéi jǐ yòu， zhè jiù shì xuān jiāng。 wèi xuān gōng sǐ hòu， xuān jiāng yòu yǔ wèi xuān gōng de shù zǐ sī tōng， shēng liǎo wǔ gè hái zǐ， zhè shǒu shī jiù shì fěng cì zhè jiàn shì de ( shì jiàn《 zuǒzhuàn》 mǐn gōng 'èr nián )。 zhè shǒu shī shì fǒu jiù shì wéi wèi xuān gōng jiā zú zuò de， xiàn zài wú cóng duàn dìng， dàn tā chì mà tǒng zhì zhě de méi làn shēng huó zhè yī diǎn shì wù yōng zhì yí de， zhè lèi chǒu shì wú dài wú zhī。《 yōng fēng · xiāng shǔ》 yī shī mà tǒng zhì zhě :“ xiāng shǔ yòu pí， rén 'ér wú yí。 rén 'ér wú yí， bù sǐ héwèi !” kàn nà lǎo shǔ hái yòu zhāng pí， ér yòu rén què méi yòu dào dé， zhè zhǒng rén hái bù rú sǐ liǎo hǎo !
2、 yǎ shī
yǎ shī duō wéi fǎn yìng guì zú jiē jí shēng huó hé sī xiǎng gǎn qíng de zuò pǐn。 qí zhōng yòu yòu《 dà yǎ》 hé《 xiǎo yǎ》 zhī fēn。《 dà yǎ》 duō wéi xī zhōu zǎo qī de shī，《 xiǎo yǎ》 duō wéi xī zhōu wǎn qī zhì chūn qiū shí de shī。《 dà yǎ》 duō wéi zàn měi shī， zàn sòng tǒng zhì jiē jí de shē huá shēng huó；《 xiǎo yǎ》 duō wéi yuàn cì shī， biǎo dá xià céng guì zú láo sāo bù píng de qíng xù。 cóng fēng gé shàng shuō，《 dà yǎ》 yōng róng diǎn yǎ， shī wèi bù nóng；《 xiǎo yǎ》 shēng dòng huó pō， yì shù jià zhí jiào gāo。 rú《 xiǎo yǎ》 zhōng de《 cǎi wēi》 yī piān， xiàng lái bèi chēng dào， tā xiě liǎo yī gè rén chū zhēng tóng xiǎn yǔn〔 xiǎnyǔn xiǎn yǔn〕 ( jí hòu shì de xiōng nú ) dǎ zhàng， jīng lì liǎo cháng qī jiān kǔ de shēng huó， zuì hòu huí dào jiā xiāng de xīn qíng :
xī wǒ wǎng yǐ， ( huí xiǎng wǒ chū zhēng de shí hòu，
yáng liǔ yǐ yǐ。 yáng liǔ yě lù chū xī bié de qíng yì。
jīn wǒ lái sī， xiàn zài wǒ huí lái liǎo 'ā，
yǔ xuě fēi fēi。 piāo luò de xuě huā pū tiān gài dì。
hángdào chí chí， yī bù bù zǒu zài lù shàng，
zài kě zài jī。 kě gān sǎng zǐ 'è biǎn liǎo dù pí。
wǒ xīn shāng bēi， wǒ xīn lǐ mǎn huái bēi shāng，
mò zhī wǒ 'āi。 méi yòu rén lǐ jiě wǒ de chóu xù。 )
zhè shì yī shǒu hěn dòng rén de shū qíng shī。《 xiǎo yǎ》 lǐ de zhè lèi shī， fēng gé shàng lèi sì guó fēng， qí zhōng yòu de jiù shì mín gē。
3、 sòng shī
sòng jiù shì gē sòng， shì guó wáng hé zhū hóu yòng yú jì sì hé zhòng dà diǎn lǐ de yuègē。 sòng shī yòu fēn sān bù fēn :《 zhōu sòng》 31 shǒu， shì zhōu tiān zǐ zhuān yòng de；《 lǔ sòng》 sì shǒu， shì lǔ guó zhū hóu zhuān yòng de；《 shāng sòng》 wǔ shǒu， shì sòng guó zhū hóu gē sòng qí zǔ xiān de， yīn sòng guó shì wǔ wáng miè shāng hòu， yóu shāng mín zú jiàn lì de zhū hóu guó， suǒ yǐ chēng shāng sòng。 sòng shī shì tǒng zhì zhě de miào táng gē cí， suǒ yǐ dū dāi bǎn píng zhí， jué shǎo shī wèi， shì《 shī jīng》 zhōng wén xué jià zhí zuì dī de bù fēn， dàn yòu shǐ liào jià zhí。
《 shī jīng》 zài xiān qín shí dài chēng wéi“ shī”， kǒng zǐ chēng zhī wéi“ shī sān bǎi”， bìng wú“ jīng” de míng mù。 dào hàn dài“ dú zūn rú shù” zhī hòu cái bèi chēng wéi《 shī jīng》， chéng wéi fēng jiàn shè huì de shén shèng jīng diǎn zhī yī， zài fēng jiàn shè huì wén huà zhōng jù yòu chóng gāo de dì wèi。 suí dài yǐ hòu què lì kē jǔ zhì dù，《 shī jīng》 shì kǎo shì nèi róng zhī yī， dú shū réndōu rèn zhēn yán jiū tā， duì tā shí fēn shú xī。《 shī jīng》 diàn dìng liǎo zhōng guó shī gē de xiàn shí zhù yì chuán tǒng， yǐ hòu lì dài shī réndōu zì jué dì xué xí《 shī jīng》， jì chéng zhè gè chuán tǒng， yòng tā men de chuàng zuò qù fǎn yìng shè huì xiàn shí。 rú táng dài de chén zǐ 'áng、 lǐ bái、 dù fǔ、 bái jū yì děng shī rén， dū jī jí tí chàng《 shī jīng》 fěng yù yuàn cì de jīng shén， zhù zhāng yòng shī gē gān yù zhèng zhì， fǎn duì wéi yì shù 'ér yì shù， shǐ tā men de shī gē huò dé liǎo bù xiǔ de jià zhí。《 shī jīng》 de xǔ duō yǔ huì zhì jīn réng bèi yùn yòng zhe， rú“ qín sè zhī hǎo”、“ què cháo jiū zhàn”、“ qiē cuō zhuó mó”、“ qiáo qiān zhī xǐ”、“ xiǎo xīn yì yì”、“ tóu táo bào lǐ” děng děng， kě jiàn《 shī jīng》 yǐng xiǎng zhī shēn yuǎn。 [1][2][3][4][5][6][7][8][9][10]... xià yī yè >>
chǔ cí shì zhàn guó hòu qī chǎn shēng yú chǔ guó de yī zhǒng shī gē yàng shì。 chǔ guó pì chù nán fāng， yòu zhe dú tè de dì lǐ huán jìng hé yōu yuè de zì rán tiáo jiàn， zhèng zhì zhì dù、 wén huà chuán tǒng hé fēng sú xí guàn yǔ huáng hé liú yù zhū guó yòu hěn dà chā yì， yīn 'ér bèi shì wéi“ nán mán”。 dào chūn qiū shí dài， chǔ guó qiáng dà qǐ lái， chéng wéi“ wǔ bà” zhī yī； zhì zhàn guó shí dài， gè guó zhèng zhì、 wén huà jiāo liú pín fán， chǔ guó kāi shǐ dà liàng jiē shòu zhōng yuán wén huà， dàn réng bǎo chí zhe zì jǐ de wén huà tè sè。 chǔ cí biàn shì zài zhè yàng de wén huà tǔ rǎng zhōng dàn shēng de shī gē tǐ cái， qí chuàng shǐ zhě jiù shì zhōng guó lì shǐ shàng dì yī wèi wěi dà de 'ài guó shī rén qū yuán。
1、 qū yuán
qū yuán ( yuē gōng yuán qián 340 héng qián 278 nián )， míng píng， zì yuán。 tā chū shēn chǔ guó guì zú， nián qīng shí jiù biǎo xiàn chū jié chū de cái néng， zuò liǎo chǔ huái wáng de zuǒ tú ( guān míng )， xié zhù huái wáng chóuhuà guó jiā dà shì， fā bù zhèng lìng； duì wài jiē dài gè guó shǐ zhě， chǔlǐ wài jiāo shì wù， hěn dé huái wáng xìn rèn。 zhè yàng jiù zhāo lái yī xiē rén de dù jí。 tā de zhèng dí shàng guān dà fū zài huái wáng miàn qián zào tā de yáo， shuō qū yuán jū gōng zì 'ào， lián huái wáng yě bù fàng zài yǎn lǐ， huái wáng jiù nù 'ér shū yuǎn liǎo qū yuán。
dāng shí zài zhàn guó“ qī xióng” zhōng， zuì qiáng dà de shì qín、 qí、 chǔ sān guó，“ hé zòng”、“ lián héng” de dǒu zhēng fēi cháng jī liè， zuì hòu shuí néng qǔ shèng， jiù yóu zhè sān guó de nèi zhèng wài jiāo de dé shī lái jué dìng。 qū yuán zài chǔ guó nèi zhèng shàng zhù zhāng xuǎn xián rèn néng， lì jīng tú zhì， qǐ tú jiàn lì yī gè lǐ xiǎng de rú yáo shùn yǔ tānɡ shí dài de shè huì； zài wài jiāo shàng zé zhù zhāng lián qí hé zòng， duì kàng qiáng qín de lián héng。 yóu yú huái wáng shū yuǎn liǎo tā， qū yuán zhè xiē zhèng què de zhù zhāng dū wèi néng shí xíng。 huái wáng shì gè hūn yōng de jūn zhù， zài qín huì wáng de líjiàn hé yòu huò xià， jiē lián shàngdàng， duàn jué liǎo hé qí guó de lián méng guān xì， jiēguǒ sǔn bīng zhé jiāng， diū shī tǔ dì， guó shì jiàn jiàn shuāi ruò xià lái。 qín zhāo wáng jì wèi hòu， tí chū hé chǔ tōng hūn， yuē huái wáng xiāng huì， qū yuán jí lì quàn zǔ huái wáng bù yào zài shàngdàng。 dàn huái wáng zài qí yòu zǐ zǐ lán de sǒng yǒng xià hái shì qù liǎo， jiēguǒ zāo dào qín guó de wǔ lì jié chí， sǐ zài qín guó。 huái wáng de zhǎngzǐ qǐng xiāng wáng jì wèi， lìng yǐn zǐ lán hé shàng guān dà fū děng rén yòu zài qǐng xiāng wáng miàn qián gòu xiàn qū yuán， qǐng xiāng wáng yī nù zhī xià bǎ qū yuán liú fàng dào jiāng nán。
qū yuán wǎn nián zài yuán shuǐ、 xiāng shuǐ liú yù cháng qī guò zhe liú fàng shēng huó， yǎn kàn zǔ guó rì yì shuāi ruò， jí jiāng bèi qín miè wáng， zì jǐ bào xiào jūn wáng de bào fù bù dé shī zhǎn， yōu xīn rú fén， wú rì kě liǎo， xiě liǎo dà liàng shū fā yōu fèn de shī zuò， zuì hòu zài jué wàng zhōng tóu mì luó jiāng zì jīng
qū yuán liú zài shì shàng de zuò pǐn yòu《 lí sāo》、《 jiǔ zhāng》、《 jiǔ gē》、《 tiān wèn》 děng，《 zhāo hún》 yě kě néng shì tā de zuò pǐn。 cǐ wài， yòu yòu tuō míng qū yuán de《 yuǎn yóu》、《 bǔ jū》、《 yú fù》、《 dà zhāo》 děng piān， xué zhě duō rèn wéi shì hòu rén suǒ zuò。
2、《 lí sāo》
zhè shì yī piān dài yòu zì shù xìng zhì de cháng piān shū qíng shī， shì qū yuán de dài biǎo zuò。“ lí sāo” jiù shì“ lí yōu”， shū fā yīn lí kāi guó jūn hé zhèng zhì zhōng xīn 'ér bù dé shí xiàn qiáng guó jiù mín bào fù de yōu fèn zhī qíng。 yě yòu rén bǎ“ lí sāo” jiě shì zuò“ láo sāo”， yě jiǎng dé tōng。
《 lí sāo》 quán shī cháng dá 370 duō jù， 2400 duō zì。 xià miàn fēn sān dà duàn gài yào dì jiè shào yī xià tā de nèi róng。 dì yī duàn yī kāi shǐ， jiù xù shù liǎo zuò zhě de jiā shì、 chū shēng shí de qíng kuàng yǐ jí zì jǐ de bào fù :
dì gāo yáng zhī miáo yì xī， zhèn huáng kǎo yuē bó yōng。 shè tí zhēn yú mèng zōu〔 zōu zōu〕 xī， wéi gēng yín wú yǐ jiàng。 huáng lǎn kuí yú yú chū dù xī， zhào xī yú yǐ jiā míng : míng yú yuē zhèng zé xī， zì yú yuē líng jūn。 fēn wú jì yòu cǐ nèi měi xī， yòu zhòng zhī yǐ xiū néng。 hù jiāng lí yǔ bì zhǐ xī， rèn qiū lán yǐ wéi pèi。 gǔ yú ruò jiāng bù jí xī， kǒng nián suì zhī bù wú yǔ。 cháo qiān〔 qiān qiān〕 pí〔 pí pí〕 zhī mù lán xī， xī lǎn zhōu zhī sù mǎng。 rì yuè hū qí bù yān xī， chūn yǔ qiū qí dài xù。 wéi cǎo mù zhī líng luò xī， kǒng měi rén zhī chí mù。 bù fǔ zhuàng 'ér qì huì xī， hé bù gǎi hū cǐ dù yě ? chéng qí jì〔 qíjì qí jì〕 yǐ chí chěng xī， lái wú dǎo fū xiān lù !
tā rèn wéi zì jǐ shì gǔ dì gāo yáng ( yòu chēng zhuān Xū ) de hòu yì， xuè tǒng shì gāo guì de。 fù qīn míng jiào bó yōng。 qí fù gēn jù tā shēng yú yín yuè yín rì de qíng kuàng， wèitā qǐ liǎo měi hǎo de míng zì (“ zhèng zé” hán“ píng” yì，“ líng jūn” hán“ yuán” yì )。 tā rèn wéi zì jǐ de zī zhì shì liáng shàn de， yòu yòu jié chū de cái néng， yú shì yòng xǔ duō měi hǎo de cǎo mù (“ jiāng lí”、“ bì zhǐ”、“ qiū lán”、“ mù lán”、“ sù mǎng” děng ) xiàng zhēng zì jǐ xiū shēn jié xíng de pǐn gé。 tā shēnqiè dì guān xīn zhe“ měi rén” ( xiàng zhēng guó jūn )， xī wàng tā qì xié guī zhèng， zhì lǐ hǎo guó jiā， qū yuán zì jǐ yuàn yì zuò wéi xiān fēng lái yǐn lù。 jiē xià qù， qū yuán jiē lù chǔ guó guì zú jí tuán yǐ jí duān fǔ bài， bǎ guó jiā zhèng zhì yǐn xiàng xié lù。 guó jūn bù jǐn bù lǐ jiě qū yuán， fǎn 'ér tīng xìn chán yán shū yuǎn liǎo tā。 qū yuán biǎo shì jué bù yǔ nà xiē jiān nìng zhī tú tóng liú hé wū， ér yào bǎo chí gāo shàng de jié cāo， jí biàn cháng qī shī yì yě wú suǒ wèi。 tā shuō :“ yì yú xīn zhī suǒ shàn xī， suī jiǔ sǐ qí yóu wèi huǐ。” jí shì shuō， wéi zhōng yú zì jǐ de lǐ xiǎng hé xìn niàn， jiù shì zāo shòu kùn 'è 'ér sǐ qù， yě jué wú yuàn huǐ。
zài dì 'èr dà duàn ( cóng“ nǚ xū〔 xū xū〕 zhī chán yuán xī” kāi shǐ ) lǐ， qū yuán wéi kāi shì yì mèn de xīn huái， kāi shǐ jīng shén màn yóu。 xiān shì dào jiǔ yí shān xiàng gǔ dài de dì shùn pōu bái xīn jì， lìshǔ lì shǐ shàng hūn jūn bài guó de jiào xùn hé shèng jūn zhì guó de jīng yàn， ér chǔ guó de xiàn shí shǐ tā jí dù shī wàng， zhǐ yòu xī xū tàn xī hé yǎn tì kū qì。 tā zài huàn xiǎng zhōng yòu jià zhe cháng fēng dào liǎo tiān shàng qù jìn jiàn tiān dì， dàn bèi jù zhī mén wài； jiē zhe yòu fēn bié qù zhuī qiú yī xiē gǔ dài zhù míng de měi nǚ， jūn gào shī bài ( xiàng zhēng xún qiú lǐ jiě hé 'ān wèi， zhōng yú méi zhǎo dào )。
dì sān dà duàn ( cóng“ suǒ qióng〔 qióng qióng〕 máo yǐ tíng tuán〔 zhuān zhuān〕 xī” kāi shǐ ) lǐ， qū yuán jì xù shū fā chóu chàng mí máng de kǔ mèn xīn qíng， jiē zhe yòu kāi shǐ jīng shén lǚ xíng。 zài huàn xiǎng zhōng， tā zuò zhe jià zhe fēi lóng de、 yòng měi yù hé xiàng yá zuò de chē， xiàng xī tiān jìn fā， jīng guò xǔ duō shén huà zhōng de dì yù， rú tiān hé、 xī jí、 liú shā、 chì shuǐ、 bù zhōu shān， yǐ xī hǎi wéi mùdì dì。 shēng shì hào dà de lǚ xíng， shǐ tā dé dào wú bǐ kuài wèi。 rán 'ér jiù zài tā xīn shén chàng kuài de shí hòu， gāo yáng de qíng xù yòu dùn shí lěng luò xià lái :
zhì〔 zhì zhì〕 shēng huáng zhī hè xì xī， hū lín nì fū jiù xiāng。 pú fū bēi yú mǎ huái xī， quán jú gù 'ér bù xíng。
zài chū shēng de tài yáng de guāng huī zhōng， shī rén tū rán fǔ shì dào duō zāi duō nán de zǔ guó， pú rén bēi 'āi qǐ lái， mǎ ( fēi lóng ) yě liú liàn dì huí gù bù zài qián jìn。 zuì hòu shī rén fā chū zhè yàng bēi fèn de kǎi tàn :
yǐ yǐ zāi ! guó wú rén mò wǒ zhī xī， yòu hé huái hū gù dū ? jì mò zú yǔ wéi měi zhèng xī， wú jiāng cóng péng xián zhī suǒ jū。
chǔ guó jì rán méi yòu rén néng gòu lǐ jiě wǒ， huái liàn gù guó yòu yòu shénme yì yì ? zì jǐ jì rán wú lì wǎn huí chǔ guó de zhèng jú， nà jiù zhǐ hǎo xiào fǎ yīn dài de xiān xián péng xián yǐ sǐ xùn guó， yǐ sǐ míng zhì。《 lí sāo》 jiù yǐ zhè yàng chén tòng de shì yán jié shù。
《 lí sāo》 shì dàn shēng yú liǎng qiān duō nián qián de wěi dà shū qíng shī。 shī rén xù shù liǎo zì jǐ xìn 'ér jiàn yí、 zhōng 'ér jiàn qì de zāo yù， pēng jī liǎo chǔ guó tǒng zhì jí tuán de wú néng， shū fā liǎo zì jǐ bào guó wú mén de yōu fèn， biǎo xiàn liǎo jiān zhēn bù qū、 jiǔ sǐ bù huǐ de 'ài guó jīng shén。 zài zhè piān jìng jiè hóng kuò、 qì shì bēn fàng de shī piān zhōng， shī rén yùn yòng làng màn de shǒu fǎ， chí chěng qí wú bǐ fēng fù de xiǎng xiàng lì， shàng tiān rù dì， bǎ xiàn shí shì jiè、 shén huà shì jiè hé lǐ xiǎng shì jiè róng hé qǐ lái， miáo huì chū yī gè sè cǎi bān lán、 mí lí chǎng huǎng〔 tǎnghuǎng cháng huǎng〕 de shī de shì jiè； sù zào chū yī gè zhì xíng gāo jié、 wán qiáng bù qū de shū qíng zhù rén gōng xíng xiàng。《 lí sāo》 liǎng qiān duō nián lái jiào yù、 gǎn fèn liǎo wú shù dú zhě， táo yě liǎo yī dài yòu yī dài rén de sī xiǎng qíng cāo， qū yuán yě chéng wéi 'ài guó zhě de bǎng yàng。
《 lí sāo》 zhī wài， qū yuán de zhòng yào zuò pǐn shì《 jiǔ zhāng》 hé《 jiǔ gē》。《 jiǔ zhāng》 shì jiǔ shǒu gè zì dú lì de shī piān :《 xī sòng》、《 shè jiāng》、《 āi yǐng》、《 chōu sī》、《 huái shā》、《 sī měi rén》、《 xī wǎng rì》、《 jú sòng》、《 bēi huí fēng》。 qí zhōng《 jú sòng》 shì tā zǎo nián de zuò pǐn， tōng guò gē sòng jú shù fēng gé， zàn měi rén de gāo guì pǐn gé， kě shì wéi shī rén miǎn lì zì jǐ de zuò pǐn； qí yú dū zuò yú shī rén liú fàng qī jiān， nèi róng quán wéi yōu guó shāng shí de shū qíng， bǐ《 lí sāo》 gèng wéi qī kǔ hé chén tòng。《 jiǔ gē》 shì qū yuán zài chǔ guó mín jiān jì shén yuègē de jī chǔ shàng gǎi zuò de yī zǔ shī gē， yǐ cì shì :《 dōng huáng tài yī》 ( jì tiān shén )、《 yún zhōng jūn》 ( jì yún shén )、《 xiāng jūn》 ( jì xiāng shuǐ shén )、《 xiāng fū rén》 ( jì xiāng shuǐ nǚ shén )、《 dà sī mìng》 ( jì zhù guǎn rén lèi shòu mìng zhī shén )、《 shǎo sī mìng》 ( jì zhù guǎn 'ér tóng mìng yùn zhī shén )、《 dōng jūn》 ( jì tài yáng shén )、《 hé bó》 ( jì huáng hé zhī shén )、《 shān guǐ》 ( jì shān shén )、《 guó shāng》 ( jì wèiguó juān qū de liè shì )、《 lǐ hún》 ( jì sì wán bì de sòng shénqǔ )。《 jiǔ gē》 xiěde 'āi wǎn chán mián， yǔ yán yōu měi， wén xué jià zhí hěn gāo。 yóu qí shì《 guó shāng》， miáo xiě liǎo wàn mǎ qiān jūn sī shā de chǎng miàn， xíng xiàng shēng dòng， bēi cǎn zhuàng liè， dòng rén xīn bó， shì qū yuán 'ài guó jīng shén de biǎo xiàn。
3、 qū yuán zài shī gē shǐ shàng de dì wèi
qí liáng shí dài de wén xué lǐ lùn jiā liú xié píng lùn shuō :“ bù yòu qū yuán， qǐ jiàn《 lí sāo》 ? jīng cái fēng yì， zhuàng zhì yān gāo。” (《 wén xīn diāo lóng · biàn sāo》 ) zhè lǐ shuō de《 lí sāo》 shì“ chǔ cí” de dài cí。 chǔ cí de yàng shì shì qū yuán chuàng zào de， tā tū pò liǎo《 shī jīng》 de sì yán gé shì， kuò dà liǎo shī jù de hán liàng， tí gāo liǎo shī gē de biǎo xiàn lì。 jì qū yuán zhī hòu， sòng yù、 táng lè、 jǐng chā xiào fǎ qū yuán， cóng shì chǔ cí xiě zuò； dào hàn dài yòu yòu jiǎ yì、 huái nán xiǎo shān、 dōng fāng shuò、 wáng bāo děng rén jì xù xiě zuò， shǐ chǔ cí chéng wéi yī gè shí qī shī gē de dài biǎo xìng tǐ cái， hòu rén chēng zhī wéi sāo tǐ shī。
qū yuán shī gē suǒ biǎo xiàn chū lái de shǐ zhōng yī guàn de 'ài guó jīng shén hé tā běn rén de bēi jù mìng yùn， gǎn dòng liǎo shì shì dài dài de dú zhě， qū yuán yě chéng wéi hòu rén yǎng mù de wěi rén。 sī mǎ qiān bèi chù gōng xíng hòu， fèn zhì xiě zuò《 shǐ jì》， yǐ“ qū yuán fàng zhú， nǎi fù《 lí sāo》” de huà lái jī lì zì jǐ， bìng wéi qū yuán lìzhuàn， shuō tā“ suī yǔ rì yuè zhēng guāng kě yě”。 shī rén lǐ bái zàn sòng“ qū píng cí fù xuán rì yuè， chǔ wáng tái xiè kōng shān qiū”， chǔ huái wáng hé qǐng xiāng wáng de yí jì yǐ dàng rán wú cún， ér qū yuán de shī piān què rú yǒng héng de rì yuè lǎng yào zài tiān kōng。 táng dài shī rén dài shū lún lù guò qū yuán miào shí xiě shī shuō :
yuán xiāng liú bù jìn， qū zǐ yuàn hé shēn !
rì mù qiū fēng qǐ， xiāo xiāo fēng shù lín。
hòu dài wén rén mò kè píng diào qū yuán de shī wén bù shèng méi jǔ， kě jiàn qū yuán jīng shén gǎn zhào lì zhī shēn yuǎn。
1、 qū yuán
qū yuán ( yuē gōng yuán qián 340 héng qián 278 nián )， míng píng， zì yuán。 tā chū shēn chǔ guó guì zú， nián qīng shí jiù biǎo xiàn chū jié chū de cái néng， zuò liǎo chǔ huái wáng de zuǒ tú ( guān míng )， xié zhù huái wáng chóuhuà guó jiā dà shì， fā bù zhèng lìng； duì wài jiē dài gè guó shǐ zhě， chǔlǐ wài jiāo shì wù， hěn dé huái wáng xìn rèn。 zhè yàng jiù zhāo lái yī xiē rén de dù jí。 tā de zhèng dí shàng guān dà fū zài huái wáng miàn qián zào tā de yáo， shuō qū yuán jū gōng zì 'ào， lián huái wáng yě bù fàng zài yǎn lǐ， huái wáng jiù nù 'ér shū yuǎn liǎo qū yuán。
dāng shí zài zhàn guó“ qī xióng” zhōng， zuì qiáng dà de shì qín、 qí、 chǔ sān guó，“ hé zòng”、“ lián héng” de dǒu zhēng fēi cháng jī liè， zuì hòu shuí néng qǔ shèng， jiù yóu zhè sān guó de nèi zhèng wài jiāo de dé shī lái jué dìng。 qū yuán zài chǔ guó nèi zhèng shàng zhù zhāng xuǎn xián rèn néng， lì jīng tú zhì， qǐ tú jiàn lì yī gè lǐ xiǎng de rú yáo shùn yǔ tānɡ shí dài de shè huì； zài wài jiāo shàng zé zhù zhāng lián qí hé zòng， duì kàng qiáng qín de lián héng。 yóu yú huái wáng shū yuǎn liǎo tā， qū yuán zhè xiē zhèng què de zhù zhāng dū wèi néng shí xíng。 huái wáng shì gè hūn yōng de jūn zhù， zài qín huì wáng de líjiàn hé yòu huò xià， jiē lián shàngdàng， duàn jué liǎo hé qí guó de lián méng guān xì， jiēguǒ sǔn bīng zhé jiāng， diū shī tǔ dì， guó shì jiàn jiàn shuāi ruò xià lái。 qín zhāo wáng jì wèi hòu， tí chū hé chǔ tōng hūn， yuē huái wáng xiāng huì， qū yuán jí lì quàn zǔ huái wáng bù yào zài shàngdàng。 dàn huái wáng zài qí yòu zǐ zǐ lán de sǒng yǒng xià hái shì qù liǎo， jiēguǒ zāo dào qín guó de wǔ lì jié chí， sǐ zài qín guó。 huái wáng de zhǎngzǐ qǐng xiāng wáng jì wèi， lìng yǐn zǐ lán hé shàng guān dà fū děng rén yòu zài qǐng xiāng wáng miàn qián gòu xiàn qū yuán， qǐng xiāng wáng yī nù zhī xià bǎ qū yuán liú fàng dào jiāng nán。
qū yuán wǎn nián zài yuán shuǐ、 xiāng shuǐ liú yù cháng qī guò zhe liú fàng shēng huó， yǎn kàn zǔ guó rì yì shuāi ruò， jí jiāng bèi qín miè wáng， zì jǐ bào xiào jūn wáng de bào fù bù dé shī zhǎn， yōu xīn rú fén， wú rì kě liǎo， xiě liǎo dà liàng shū fā yōu fèn de shī zuò， zuì hòu zài jué wàng zhōng tóu mì luó jiāng zì jīng
qū yuán liú zài shì shàng de zuò pǐn yòu《 lí sāo》、《 jiǔ zhāng》、《 jiǔ gē》、《 tiān wèn》 děng，《 zhāo hún》 yě kě néng shì tā de zuò pǐn。 cǐ wài， yòu yòu tuō míng qū yuán de《 yuǎn yóu》、《 bǔ jū》、《 yú fù》、《 dà zhāo》 děng piān， xué zhě duō rèn wéi shì hòu rén suǒ zuò。
2、《 lí sāo》
zhè shì yī piān dài yòu zì shù xìng zhì de cháng piān shū qíng shī， shì qū yuán de dài biǎo zuò。“ lí sāo” jiù shì“ lí yōu”， shū fā yīn lí kāi guó jūn hé zhèng zhì zhōng xīn 'ér bù dé shí xiàn qiáng guó jiù mín bào fù de yōu fèn zhī qíng。 yě yòu rén bǎ“ lí sāo” jiě shì zuò“ láo sāo”， yě jiǎng dé tōng。
《 lí sāo》 quán shī cháng dá 370 duō jù， 2400 duō zì。 xià miàn fēn sān dà duàn gài yào dì jiè shào yī xià tā de nèi róng。 dì yī duàn yī kāi shǐ， jiù xù shù liǎo zuò zhě de jiā shì、 chū shēng shí de qíng kuàng yǐ jí zì jǐ de bào fù :
dì gāo yáng zhī miáo yì xī， zhèn huáng kǎo yuē bó yōng。 shè tí zhēn yú mèng zōu〔 zōu zōu〕 xī， wéi gēng yín wú yǐ jiàng。 huáng lǎn kuí yú yú chū dù xī， zhào xī yú yǐ jiā míng : míng yú yuē zhèng zé xī， zì yú yuē líng jūn。 fēn wú jì yòu cǐ nèi měi xī， yòu zhòng zhī yǐ xiū néng。 hù jiāng lí yǔ bì zhǐ xī， rèn qiū lán yǐ wéi pèi。 gǔ yú ruò jiāng bù jí xī， kǒng nián suì zhī bù wú yǔ。 cháo qiān〔 qiān qiān〕 pí〔 pí pí〕 zhī mù lán xī， xī lǎn zhōu zhī sù mǎng。 rì yuè hū qí bù yān xī， chūn yǔ qiū qí dài xù。 wéi cǎo mù zhī líng luò xī， kǒng měi rén zhī chí mù。 bù fǔ zhuàng 'ér qì huì xī， hé bù gǎi hū cǐ dù yě ? chéng qí jì〔 qíjì qí jì〕 yǐ chí chěng xī， lái wú dǎo fū xiān lù !
tā rèn wéi zì jǐ shì gǔ dì gāo yáng ( yòu chēng zhuān Xū ) de hòu yì， xuè tǒng shì gāo guì de。 fù qīn míng jiào bó yōng。 qí fù gēn jù tā shēng yú yín yuè yín rì de qíng kuàng， wèitā qǐ liǎo měi hǎo de míng zì (“ zhèng zé” hán“ píng” yì，“ líng jūn” hán“ yuán” yì )。 tā rèn wéi zì jǐ de zī zhì shì liáng shàn de， yòu yòu jié chū de cái néng， yú shì yòng xǔ duō měi hǎo de cǎo mù (“ jiāng lí”、“ bì zhǐ”、“ qiū lán”、“ mù lán”、“ sù mǎng” děng ) xiàng zhēng zì jǐ xiū shēn jié xíng de pǐn gé。 tā shēnqiè dì guān xīn zhe“ měi rén” ( xiàng zhēng guó jūn )， xī wàng tā qì xié guī zhèng， zhì lǐ hǎo guó jiā， qū yuán zì jǐ yuàn yì zuò wéi xiān fēng lái yǐn lù。 jiē xià qù， qū yuán jiē lù chǔ guó guì zú jí tuán yǐ jí duān fǔ bài， bǎ guó jiā zhèng zhì yǐn xiàng xié lù。 guó jūn bù jǐn bù lǐ jiě qū yuán， fǎn 'ér tīng xìn chán yán shū yuǎn liǎo tā。 qū yuán biǎo shì jué bù yǔ nà xiē jiān nìng zhī tú tóng liú hé wū， ér yào bǎo chí gāo shàng de jié cāo， jí biàn cháng qī shī yì yě wú suǒ wèi。 tā shuō :“ yì yú xīn zhī suǒ shàn xī， suī jiǔ sǐ qí yóu wèi huǐ。” jí shì shuō， wéi zhōng yú zì jǐ de lǐ xiǎng hé xìn niàn， jiù shì zāo shòu kùn 'è 'ér sǐ qù， yě jué wú yuàn huǐ。
zài dì 'èr dà duàn ( cóng“ nǚ xū〔 xū xū〕 zhī chán yuán xī” kāi shǐ ) lǐ， qū yuán wéi kāi shì yì mèn de xīn huái， kāi shǐ jīng shén màn yóu。 xiān shì dào jiǔ yí shān xiàng gǔ dài de dì shùn pōu bái xīn jì， lìshǔ lì shǐ shàng hūn jūn bài guó de jiào xùn hé shèng jūn zhì guó de jīng yàn， ér chǔ guó de xiàn shí shǐ tā jí dù shī wàng， zhǐ yòu xī xū tàn xī hé yǎn tì kū qì。 tā zài huàn xiǎng zhōng yòu jià zhe cháng fēng dào liǎo tiān shàng qù jìn jiàn tiān dì， dàn bèi jù zhī mén wài； jiē zhe yòu fēn bié qù zhuī qiú yī xiē gǔ dài zhù míng de měi nǚ， jūn gào shī bài ( xiàng zhēng xún qiú lǐ jiě hé 'ān wèi， zhōng yú méi zhǎo dào )。
dì sān dà duàn ( cóng“ suǒ qióng〔 qióng qióng〕 máo yǐ tíng tuán〔 zhuān zhuān〕 xī” kāi shǐ ) lǐ， qū yuán jì xù shū fā chóu chàng mí máng de kǔ mèn xīn qíng， jiē zhe yòu kāi shǐ jīng shén lǚ xíng。 zài huàn xiǎng zhōng， tā zuò zhe jià zhe fēi lóng de、 yòng měi yù hé xiàng yá zuò de chē， xiàng xī tiān jìn fā， jīng guò xǔ duō shén huà zhōng de dì yù， rú tiān hé、 xī jí、 liú shā、 chì shuǐ、 bù zhōu shān， yǐ xī hǎi wéi mùdì dì。 shēng shì hào dà de lǚ xíng， shǐ tā dé dào wú bǐ kuài wèi。 rán 'ér jiù zài tā xīn shén chàng kuài de shí hòu， gāo yáng de qíng xù yòu dùn shí lěng luò xià lái :
zhì〔 zhì zhì〕 shēng huáng zhī hè xì xī， hū lín nì fū jiù xiāng。 pú fū bēi yú mǎ huái xī， quán jú gù 'ér bù xíng。
zài chū shēng de tài yáng de guāng huī zhōng， shī rén tū rán fǔ shì dào duō zāi duō nán de zǔ guó， pú rén bēi 'āi qǐ lái， mǎ ( fēi lóng ) yě liú liàn dì huí gù bù zài qián jìn。 zuì hòu shī rén fā chū zhè yàng bēi fèn de kǎi tàn :
yǐ yǐ zāi ! guó wú rén mò wǒ zhī xī， yòu hé huái hū gù dū ? jì mò zú yǔ wéi měi zhèng xī， wú jiāng cóng péng xián zhī suǒ jū。
chǔ guó jì rán méi yòu rén néng gòu lǐ jiě wǒ， huái liàn gù guó yòu yòu shénme yì yì ? zì jǐ jì rán wú lì wǎn huí chǔ guó de zhèng jú， nà jiù zhǐ hǎo xiào fǎ yīn dài de xiān xián péng xián yǐ sǐ xùn guó， yǐ sǐ míng zhì。《 lí sāo》 jiù yǐ zhè yàng chén tòng de shì yán jié shù。
《 lí sāo》 shì dàn shēng yú liǎng qiān duō nián qián de wěi dà shū qíng shī。 shī rén xù shù liǎo zì jǐ xìn 'ér jiàn yí、 zhōng 'ér jiàn qì de zāo yù， pēng jī liǎo chǔ guó tǒng zhì jí tuán de wú néng， shū fā liǎo zì jǐ bào guó wú mén de yōu fèn， biǎo xiàn liǎo jiān zhēn bù qū、 jiǔ sǐ bù huǐ de 'ài guó jīng shén。 zài zhè piān jìng jiè hóng kuò、 qì shì bēn fàng de shī piān zhōng， shī rén yùn yòng làng màn de shǒu fǎ， chí chěng qí wú bǐ fēng fù de xiǎng xiàng lì， shàng tiān rù dì， bǎ xiàn shí shì jiè、 shén huà shì jiè hé lǐ xiǎng shì jiè róng hé qǐ lái， miáo huì chū yī gè sè cǎi bān lán、 mí lí chǎng huǎng〔 tǎnghuǎng cháng huǎng〕 de shī de shì jiè； sù zào chū yī gè zhì xíng gāo jié、 wán qiáng bù qū de shū qíng zhù rén gōng xíng xiàng。《 lí sāo》 liǎng qiān duō nián lái jiào yù、 gǎn fèn liǎo wú shù dú zhě， táo yě liǎo yī dài yòu yī dài rén de sī xiǎng qíng cāo， qū yuán yě chéng wéi 'ài guó zhě de bǎng yàng。
《 lí sāo》 zhī wài， qū yuán de zhòng yào zuò pǐn shì《 jiǔ zhāng》 hé《 jiǔ gē》。《 jiǔ zhāng》 shì jiǔ shǒu gè zì dú lì de shī piān :《 xī sòng》、《 shè jiāng》、《 āi yǐng》、《 chōu sī》、《 huái shā》、《 sī měi rén》、《 xī wǎng rì》、《 jú sòng》、《 bēi huí fēng》。 qí zhōng《 jú sòng》 shì tā zǎo nián de zuò pǐn， tōng guò gē sòng jú shù fēng gé， zàn měi rén de gāo guì pǐn gé， kě shì wéi shī rén miǎn lì zì jǐ de zuò pǐn； qí yú dū zuò yú shī rén liú fàng qī jiān， nèi róng quán wéi yōu guó shāng shí de shū qíng， bǐ《 lí sāo》 gèng wéi qī kǔ hé chén tòng。《 jiǔ gē》 shì qū yuán zài chǔ guó mín jiān jì shén yuègē de jī chǔ shàng gǎi zuò de yī zǔ shī gē， yǐ cì shì :《 dōng huáng tài yī》 ( jì tiān shén )、《 yún zhōng jūn》 ( jì yún shén )、《 xiāng jūn》 ( jì xiāng shuǐ shén )、《 xiāng fū rén》 ( jì xiāng shuǐ nǚ shén )、《 dà sī mìng》 ( jì zhù guǎn rén lèi shòu mìng zhī shén )、《 shǎo sī mìng》 ( jì zhù guǎn 'ér tóng mìng yùn zhī shén )、《 dōng jūn》 ( jì tài yáng shén )、《 hé bó》 ( jì huáng hé zhī shén )、《 shān guǐ》 ( jì shān shén )、《 guó shāng》 ( jì wèiguó juān qū de liè shì )、《 lǐ hún》 ( jì sì wán bì de sòng shénqǔ )。《 jiǔ gē》 xiěde 'āi wǎn chán mián， yǔ yán yōu měi， wén xué jià zhí hěn gāo。 yóu qí shì《 guó shāng》， miáo xiě liǎo wàn mǎ qiān jūn sī shā de chǎng miàn， xíng xiàng shēng dòng， bēi cǎn zhuàng liè， dòng rén xīn bó， shì qū yuán 'ài guó jīng shén de biǎo xiàn。
3、 qū yuán zài shī gē shǐ shàng de dì wèi
qí liáng shí dài de wén xué lǐ lùn jiā liú xié píng lùn shuō :“ bù yòu qū yuán， qǐ jiàn《 lí sāo》 ? jīng cái fēng yì， zhuàng zhì yān gāo。” (《 wén xīn diāo lóng · biàn sāo》 ) zhè lǐ shuō de《 lí sāo》 shì“ chǔ cí” de dài cí。 chǔ cí de yàng shì shì qū yuán chuàng zào de， tā tū pò liǎo《 shī jīng》 de sì yán gé shì， kuò dà liǎo shī jù de hán liàng， tí gāo liǎo shī gē de biǎo xiàn lì。 jì qū yuán zhī hòu， sòng yù、 táng lè、 jǐng chā xiào fǎ qū yuán， cóng shì chǔ cí xiě zuò； dào hàn dài yòu yòu jiǎ yì、 huái nán xiǎo shān、 dōng fāng shuò、 wáng bāo děng rén jì xù xiě zuò， shǐ chǔ cí chéng wéi yī gè shí qī shī gē de dài biǎo xìng tǐ cái， hòu rén chēng zhī wéi sāo tǐ shī。
qū yuán shī gē suǒ biǎo xiàn chū lái de shǐ zhōng yī guàn de 'ài guó jīng shén hé tā běn rén de bēi jù mìng yùn， gǎn dòng liǎo shì shì dài dài de dú zhě， qū yuán yě chéng wéi hòu rén yǎng mù de wěi rén。 sī mǎ qiān bèi chù gōng xíng hòu， fèn zhì xiě zuò《 shǐ jì》， yǐ“ qū yuán fàng zhú， nǎi fù《 lí sāo》” de huà lái jī lì zì jǐ， bìng wéi qū yuán lìzhuàn， shuō tā“ suī yǔ rì yuè zhēng guāng kě yě”。 shī rén lǐ bái zàn sòng“ qū píng cí fù xuán rì yuè， chǔ wáng tái xiè kōng shān qiū”， chǔ huái wáng hé qǐng xiāng wáng de yí jì yǐ dàng rán wú cún， ér qū yuán de shī piān què rú yǒng héng de rì yuè lǎng yào zài tiān kōng。 táng dài shī rén dài shū lún lù guò qū yuán miào shí xiě shī shuō :
yuán xiāng liú bù jìn， qū zǐ yuàn hé shēn !
rì mù qiū fēng qǐ， xiāo xiāo fēng shù lín。
hòu dài wén rén mò kè píng diào qū yuán de shī wén bù shèng méi jǔ， kě jiàn qū yuán jīng shén gǎn zhào lì zhī shēn yuǎn。