jìn dài huà bù děng yú xī huà， mù qián chàbù duō shì xué shù jiè de gòng shí； dàn jìn dài huà yǔ xī fāng yòu hěn dà guān xì， yě shì yǔ shí jì qíng kuàng xiāng fú de。 gù rán， wǒ men kě yǐ shuō， zhōng guó míng qīng yǐ lái jiù chū xiàn liǎo zī běn zhù yì méng yá， rú guǒ méi yòu xī fāng zī běn zhù yì de rù qīn， yě huì huǎn màn dì guò dù dào zī běn zhù yì shè huì。 rán 'ér lì shǐ bù róng jiǎ shè， shì shí shì， wǒ men jīn jīn lè dào de nà diǎn méng yá bìng méi yòu fā yù chéng cái， zhōng guó de zī běn zhù yì shì cóng xī fāng de tǔ rǎng zhōng yí zhí guò lái de。 zài xī fāng jiè rù de qíng kuàng xià， zhōng guó zài xuè yǔ huǒ de tòng kǔ yǔ qū rǔ zhōng kāi shǐ liǎo zì shēn de jìn dài huà lì chéng。 lìng yī gè tóng yàng bù róng zhì yí de shì shí shì， shì jiè fàn wéi de jìn dài huà qǐ shǐ yú xī fāng， ér jìn dài huà zài qí guò chéng zhōng yòu cún zài yī tǐ huà de qū xiàng， xī fāng de xiān yàn mó shì wú lùn qí yòu xiào chéng dù rú hé， dū huì bèi hòu lái zhě xiào fǎ。 bèi xiào fǎ de nèi róng yòu xiē shǔ yú jìn dài dà gōng yè hé shāng pǐn jīng jì tōng yòng de dōng xī， rú gōng chǎng zhì dù、 jiāo tōng zǔ zhì、 jīn róng tǐ zhì děng děng； yòu xiē shǔ yú cānyù shè huì yùn zuò de fú hào tǐ xì， rú zhèng zhì、 fǎ lǜ zhì dù、 kē xué sī wéi děng； hái yòu xiē zé shǔ yú xíng 'ér shàng de fàn chóu， rú xīn jiào lún lǐ、 zì rán fǎ jīng shén、 mín zhù yì shí děng děng。 zài dōng fāng， zhè sān gè céng cì de xiào fǎ shì bù jūn héng de， dì yī céng cì wǎng wǎng yào qiē shí dé duō， zhì yú hòu liǎng gè céng cì de xiào fǎ， zhì shǎo cóng jiēguǒ kàn shì kě yí dé hěn。 wú lùn shì jiào wéi chéng gōng de rì běn hé bù nà me chéng gōng de zhōng guó， suǒ wèi “ hé hún yáng cái ”、“ zhōng tǐ xī yòng” de yīn yǐng shǐ zhōng méi néng qù diào。 yòng A ． Toynbee de shuō fǎ， wài lái de“ wén huà guāng” chuān tòu yī gè shè huì shí， qí“ jì shù de guāng xiàn” de chuān tòu lì cháng cháng shì zuì qiáng de， yǐn qǐ de zǔ lì yě zuì xiǎo。 [1] huàn yán zhī， xiào fǎ xī fāng zé kě， chún cuì dì xī huà zé nán。 jí shǐ rú míng zhì wéi xīn zhī hòu de rì běn， zhuō bèn dì zhe xī zhuāng， zhòu zhe méi tóu kěn niú pái， xià jué xīn“ tuō yà rù 'ōu”， yě bù néng shuō zhēn de xī huà liǎo。 bù guǎn zěn me shuō， xué xí hé xiào fǎ xī fāng dōushì dōng fāng jìn dài huà de yī gè bì bù kě shǎo de guò chéng， yīn wéi xī fāng zhì shǎo zài nà gè shí dài， dài biǎo zhe jìn dài huà guò chéng yī tǐ huà de fāng xiàng。 guòfèn xuàn rǎn zhōng guó zī běn zhù yì méng yá de lùn zhě yě xǔ wàng jì liǎo， tā men suǒ pàn dìng zhè xiē méng yá de chǐ dù， què dōushì xī fāng de。 shì chǎng yǔ shāng pǐn huà zài zhōng guó gǔ dài lì shǐ shàng bìng bù shì shénme xī hǎn wù， dàn néng bù néng jiù shì fā zhǎn chéng wéi zī běn zhù yì， què dà yòu kě yí zhī chù。 jǔ gè dà jiā zuì lè dào de“ méng yá” de lì zǐ héng héng míng qīng zhī jì zuì chū fēng tóu de huī shāng。 huī zhōu rén“ shāng” jiá tiān xià， kě huī zhōu de zōng fǎ zhì dù、 lǐ xué fēng shàng zhè xiē dà jiā gōng rèn de fēng jiàn zhù yì xiàng zhēng yě jiá tiān xià。 zhè zhǒng“ èr lǜ bèi fǎn” bù guǎn zěn me shuō yě shì nài rén xún wèi de。
yīn cǐ， wǒ men yào xiǎng tǎo lùn jìn dài huà guò chéng zhōng de sī xiǎng yì shí biàn qiān， jiù bǎi tuō bù liǎo yǔ xī fāng de guān xì。 zhè yàng， sān fāng miàn de nèi róng jiù shì bì bù kě shǎo de： yī shì duì dài xī fāng de tài dù hé rèn zhī héng héng cóng rén dào wén huà； èr shì duì dài zhōng guó rén zì jǐ xiào fǎ xī fāng de xíng wéi jǔ zhǐ de tài dù hé rèn zhī héng héng cóng wù qì dào jīng shén； sān shì duì zhè zhǒng xiào fǎ de zhōng guó huà de tài dù hé rèn zhī héng héng cóng fǎn sī dào cāo zuò。 sān zhě dū shè jí dào sī xiǎng jiā de sī xiǎng， shí jì tǒng zhì zhě de sī xiǎng hé xià céng mín zhòng de tōng sú sī xiǎng。 zài cǐ， wǒ zhù yào xiǎng qīng lǐ yī xià mín zhòng tōng sú sī xiǎng de zhù tǐ nóng mín yì shí zài jìn dài de biàn huà mài luò。 wèile yán jiū de fāng biàn， wǒ bǎ kǎo chá de shàng xià xiàn dìng zài 1840 dào 1920 nián jiān， shàng xiàn wéi xī fāng jiè rù zhī shǐ， xià xiàn shì gòng chǎn zhù yì yùn dòng zài zhōng guó fā rèn。 zài zhè yàng yī gè qū jiān lǐ， dōng xī fāng wén huà qià hǎo zǒu wán liǎo rú 20 shì jì 30 nián dài zhōng guó xué zhě suǒ shuō cóng wù dào xīn wù jiāo jiè zài dào xīn de jiē chù、 pèng zhuàng、 róng nà de guò chéng。 ér zài gòng chǎn zhù yì yùn dòng fā rèn zhī hòu， zhōng guó jìn dài huà de zhù tí cí biàngēng liǎo， gù bù yí fàng zài yī bìng tǎo lùn。
yī
xiàn zài de xué shù jiè jiǎng dào zhōng guó jìn dài de sī xiǎng biàn qiān， yī bān zhǐ zhuóyǎn yú shàng céng jīng yīng， qí zhōng tán dé zuì duō de hái shì sī xiǎng jiā， cóng wáng tāo、 féng guì fēn dào sūn zhōng shān hèzhāng bǐng lín， jìn guǎn miǎn bù liǎo jiā shàng tiáo zhū rú“ jú xiàn xìng” hé“ ruǎn ruò xìng” de wěi bā， dàn gǔ zǐ lǐ hái shì rèn wéi zhǐ yòu zhè xiē rén cái yòu sī xiǎng， huò zhě shuō cái zhí dé yī lùn。 wǎn qīng jiā shàng mín chū bā shí yú nián fēng fēng yǔ yǔ héng héng gōng chǎng mào yān， huáng guān luò dì héng héng fǎng fó dū yǔ nóng mín méi shí me guān xì。
xiàn shí xìn fèng nú lì shǐ guān de yán jiū zhě hé dāng nián xìn fèng yīng xióng shǐ guān de sī xiǎng jiā， zài xīn tài shàng qí shí dǎo shì xiāng tōng de。 sī xiǎng jiā men hěn zì xìn， jìn guǎn bié rén wèi bì huì nà me yǐ wéi， kě tā men zì jǐ jīhū gè gèdōu yòu“ sī rén bù chū rú tiān xià cāng shēng hé” de zì wǒ gǎn jué yǔ“ niǔ zhuǎn qián kūn” de bào fù。 wǎn nián de liáng qǐ chāo， yǐ jǐ jīng cèng dèng、 chuí chuí lǎo yǐ zhī shēn， tán qǐ wǎng shì yǐ rán chóu chú zhì dé：“ jìn sān shí nián lái de zhōng guó lì shǐ， ruò bǎ xī tài hòu、 yuán shì kǎi、 sūn wén、 wú pèi fú …… děng rén héng héng shèn zhì yú lián wǒ liáng qǐ chāo héng héng méi yòu liǎo qù， huò zhě bǎ zhè jǐ gè rén chōu chū lái， xiàn dài zhōng guó shì gè shénme yàng zǐ， shuí yě bù néng yù liào。” [2]
rán 'ér sī xiǎng jiā men yòu hěn zì bēi。 zì xǔ wéi gēbo cū lì qì dà de ruò bèi， pīn mìng tuō zhe zhōng guó xiàng qián， xué 'é， xué rì， xué yīng， xué fǎ， xué měi， cóng máo sè qiāng yī zhí fǎng zhì dào lì xiàn zhèng tǐ， jiēguǒ què zěn me dōuyòu diǎn xiàng dōng shī xiào pín、 hán dān xué bù。 jié yuè huái běi 'ér biàn zhǐ de gān gà， lìng měi yī gè gù pàn zì xióng de jīng yīng jù sàng yǔ kùn rǎo。 jìn dài huà zài wén huà de ní tán miàn qián wú nài dì pái huái， kàn qǐ lái háo wú zhù jiàn de nóng mín， sì hū méi yòu gēn zhe jīng yīng xiàng qián zǒu de yì sī， kāng、 liáng zhèn bì yī hū shì de gǎi liáng yǔ sūn huáng zhèn bì yī hū shì de gé mìng， tóng yàng shì yìng zhě liáo liáo。 zài gēng zǐ（ 1900） yǐ qián， zhì shǎo zài biǎo miàn shàng， shàng céng jīng yīng yǔ nóng mín de xíng wéi yì xiàng zài shí kōng cì xù shàng chéng xiàn jié rán xiāng fǎn de qū shì： jīng yīng de jué dà duō shù zài chóu“ yí” de shí hòu， xià céng tài píng tiān guó de nóng mín men què duì xī fāng wén huà qǔ yíng hé tài dù； suí hòu， shàng céng de xiān jìn fènzǐ yuè lái yuè rè zhōng yú“ yáng wù”（ yě cún zài qīng liú dǎng shā fēng jǐng shì de zhǐ zé）， ér nóng mín què zài dǎ jiào nào jiào zhōng rì yì jī yùn liǎo duì xī fāng rén yǔ wù（ gōng yè pǐn hé wù huà xíng tài de jì shù） de kǒng huāng yǔ dí shì； yǔ zhī shí jiè dì yī cì xiàng xī fāng dà xué xí de wéi xīn biàn fǎ qián hòu jiǎo， yì hé tuán yùn dòng zé xiān qǐ liǎo yīcháng pái wài de kuáng cháo。 zuì gǎn kùn huò de dà gài yào suàn lì zhì chuàng lì gòng hé de gé mìng pài sī xiǎng jiā liǎo， jīng xīn zǔ zhì、 qīng quán lì jìn xíng de guǎng zhōu qǐ yì（ huáng huā gāng） yī bài tú dì； liè shì de shī gǔ wèi lěng， nà biān cāng cù fā dòng de wǔ chāng qǐ yì què chū rén yì liào dì chéng liǎo yā kuǎ luò tuó jǐ liáng de zuì hòu yī gēn dào cǎo。 mín guó chéng lì， jǔ guó wú yì cí， mǎn yǐ wéi nóng mín zì rán yě“ xián yǔ gòng hé” liǎo， shū bù liào céng jǐ hé shí lǎo bǎi xìng jiù yǎn zhēng zhēng dì kàn zhe yuán shì kǎi cuī cán jìn gé mìng de gōng chén yǔ gòng hé wèi shì。“ mín yóu shì yě， guó yóu shì yě” de bēi liáng xiàn zhuàng， bǎ sī xiǎng jiā men dài rù liǎo yī gè qián suǒ wèi yòu de xiāo chén、 shī wàng、 tuí táng de jìng dì。 dāng nián de gé mìng xiān qū tuí fèi zhě duō， chū jiā zhě duō， zì shā zhě duō， fǎn dòng zhě duō， huò duō huò shǎo dū yǔ“ wú guó wú mín” de má mù yòu xiē guān xì。 xī xué dōng jiàn guò chéng yù dào de wén huà zhì lì， shuō dào dǐ hái shì xià céng wén huà de zhì lì， zhè bù shì shuō xià céng wén huà de rén qún gèng nán yǐ jiē shòu jìn dài huà， ér shì shuō jué dìng yī zhǒng wén huà tè zhì de biāo jì suī shǔ yú shàng céng diǎn jí wén huà， dàn gēn zǐ què zài zhè zhǒng wén huà de“ wú wén” chéngfèn， jí fēng shàng、 xí sú、 jìn jì、 mín jiān yí lǐ děng děng， jīng guò qiān bǎi nián de jī diàn， zhè xiē wú wén chéng fēn suǒ níng jié de jià zhí、 yì xiàng yǐ chéng wéi mǒu zhǒng jí tǐ wú yì shí， shēn zhí yú měi gè“ wén huà rén” de yì shí shēn chù。 mǒu zhǒng xí sú zòng rán kě néng gǎi biàn， dàn xiāng yìng de xíng wéi mó shì què huì cán liú hěn jiǔ。 ér nóng mín qià shì mín fēng mín sú huò zhě shuō xiāng yìng de jí tǐ wú yì shí zuì wán gù de zài tǐ， jiě kāi jìn dài zhōng guó de wén huà xiàn jǐng zhī mí， kuò qīng zhōng guó jìn dài huà jìn lù de jīng jí， suǒ yào zuò de shì qíng zhī yī jiù shì yào zhuóshǒu duì zhōng guó xiāng tǔ shè huì hé nóng mín de yì shí shì jiè jìn xíng kǎo chá hé tàn jiū。
yīn cǐ， wǒ men yào xiǎng tǎo lùn jìn dài huà guò chéng zhōng de sī xiǎng yì shí biàn qiān， jiù bǎi tuō bù liǎo yǔ xī fāng de guān xì。 zhè yàng， sān fāng miàn de nèi róng jiù shì bì bù kě shǎo de： yī shì duì dài xī fāng de tài dù hé rèn zhī héng héng cóng rén dào wén huà； èr shì duì dài zhōng guó rén zì jǐ xiào fǎ xī fāng de xíng wéi jǔ zhǐ de tài dù hé rèn zhī héng héng cóng wù qì dào jīng shén； sān shì duì zhè zhǒng xiào fǎ de zhōng guó huà de tài dù hé rèn zhī héng héng cóng fǎn sī dào cāo zuò。 sān zhě dū shè jí dào sī xiǎng jiā de sī xiǎng， shí jì tǒng zhì zhě de sī xiǎng hé xià céng mín zhòng de tōng sú sī xiǎng。 zài cǐ， wǒ zhù yào xiǎng qīng lǐ yī xià mín zhòng tōng sú sī xiǎng de zhù tǐ nóng mín yì shí zài jìn dài de biàn huà mài luò。 wèile yán jiū de fāng biàn， wǒ bǎ kǎo chá de shàng xià xiàn dìng zài 1840 dào 1920 nián jiān， shàng xiàn wéi xī fāng jiè rù zhī shǐ， xià xiàn shì gòng chǎn zhù yì yùn dòng zài zhōng guó fā rèn。 zài zhè yàng yī gè qū jiān lǐ， dōng xī fāng wén huà qià hǎo zǒu wán liǎo rú 20 shì jì 30 nián dài zhōng guó xué zhě suǒ shuō cóng wù dào xīn wù jiāo jiè zài dào xīn de jiē chù、 pèng zhuàng、 róng nà de guò chéng。 ér zài gòng chǎn zhù yì yùn dòng fā rèn zhī hòu， zhōng guó jìn dài huà de zhù tí cí biàngēng liǎo， gù bù yí fàng zài yī bìng tǎo lùn。
yī
xiàn zài de xué shù jiè jiǎng dào zhōng guó jìn dài de sī xiǎng biàn qiān， yī bān zhǐ zhuóyǎn yú shàng céng jīng yīng， qí zhōng tán dé zuì duō de hái shì sī xiǎng jiā， cóng wáng tāo、 féng guì fēn dào sūn zhōng shān hèzhāng bǐng lín， jìn guǎn miǎn bù liǎo jiā shàng tiáo zhū rú“ jú xiàn xìng” hé“ ruǎn ruò xìng” de wěi bā， dàn gǔ zǐ lǐ hái shì rèn wéi zhǐ yòu zhè xiē rén cái yòu sī xiǎng， huò zhě shuō cái zhí dé yī lùn。 wǎn qīng jiā shàng mín chū bā shí yú nián fēng fēng yǔ yǔ héng héng gōng chǎng mào yān， huáng guān luò dì héng héng fǎng fó dū yǔ nóng mín méi shí me guān xì。
xiàn shí xìn fèng nú lì shǐ guān de yán jiū zhě hé dāng nián xìn fèng yīng xióng shǐ guān de sī xiǎng jiā， zài xīn tài shàng qí shí dǎo shì xiāng tōng de。 sī xiǎng jiā men hěn zì xìn， jìn guǎn bié rén wèi bì huì nà me yǐ wéi， kě tā men zì jǐ jīhū gè gèdōu yòu“ sī rén bù chū rú tiān xià cāng shēng hé” de zì wǒ gǎn jué yǔ“ niǔ zhuǎn qián kūn” de bào fù。 wǎn nián de liáng qǐ chāo， yǐ jǐ jīng cèng dèng、 chuí chuí lǎo yǐ zhī shēn， tán qǐ wǎng shì yǐ rán chóu chú zhì dé：“ jìn sān shí nián lái de zhōng guó lì shǐ， ruò bǎ xī tài hòu、 yuán shì kǎi、 sūn wén、 wú pèi fú …… děng rén héng héng shèn zhì yú lián wǒ liáng qǐ chāo héng héng méi yòu liǎo qù， huò zhě bǎ zhè jǐ gè rén chōu chū lái， xiàn dài zhōng guó shì gè shénme yàng zǐ， shuí yě bù néng yù liào。” [2]
rán 'ér sī xiǎng jiā men yòu hěn zì bēi。 zì xǔ wéi gēbo cū lì qì dà de ruò bèi， pīn mìng tuō zhe zhōng guó xiàng qián， xué 'é， xué rì， xué yīng， xué fǎ， xué měi， cóng máo sè qiāng yī zhí fǎng zhì dào lì xiàn zhèng tǐ， jiēguǒ què zěn me dōuyòu diǎn xiàng dōng shī xiào pín、 hán dān xué bù。 jié yuè huái běi 'ér biàn zhǐ de gān gà， lìng měi yī gè gù pàn zì xióng de jīng yīng jù sàng yǔ kùn rǎo。 jìn dài huà zài wén huà de ní tán miàn qián wú nài dì pái huái， kàn qǐ lái háo wú zhù jiàn de nóng mín， sì hū méi yòu gēn zhe jīng yīng xiàng qián zǒu de yì sī， kāng、 liáng zhèn bì yī hū shì de gǎi liáng yǔ sūn huáng zhèn bì yī hū shì de gé mìng， tóng yàng shì yìng zhě liáo liáo。 zài gēng zǐ（ 1900） yǐ qián， zhì shǎo zài biǎo miàn shàng， shàng céng jīng yīng yǔ nóng mín de xíng wéi yì xiàng zài shí kōng cì xù shàng chéng xiàn jié rán xiāng fǎn de qū shì： jīng yīng de jué dà duō shù zài chóu“ yí” de shí hòu， xià céng tài píng tiān guó de nóng mín men què duì xī fāng wén huà qǔ yíng hé tài dù； suí hòu， shàng céng de xiān jìn fènzǐ yuè lái yuè rè zhōng yú“ yáng wù”（ yě cún zài qīng liú dǎng shā fēng jǐng shì de zhǐ zé）， ér nóng mín què zài dǎ jiào nào jiào zhōng rì yì jī yùn liǎo duì xī fāng rén yǔ wù（ gōng yè pǐn hé wù huà xíng tài de jì shù） de kǒng huāng yǔ dí shì； yǔ zhī shí jiè dì yī cì xiàng xī fāng dà xué xí de wéi xīn biàn fǎ qián hòu jiǎo， yì hé tuán yùn dòng zé xiān qǐ liǎo yīcháng pái wài de kuáng cháo。 zuì gǎn kùn huò de dà gài yào suàn lì zhì chuàng lì gòng hé de gé mìng pài sī xiǎng jiā liǎo， jīng xīn zǔ zhì、 qīng quán lì jìn xíng de guǎng zhōu qǐ yì（ huáng huā gāng） yī bài tú dì； liè shì de shī gǔ wèi lěng， nà biān cāng cù fā dòng de wǔ chāng qǐ yì què chū rén yì liào dì chéng liǎo yā kuǎ luò tuó jǐ liáng de zuì hòu yī gēn dào cǎo。 mín guó chéng lì， jǔ guó wú yì cí， mǎn yǐ wéi nóng mín zì rán yě“ xián yǔ gòng hé” liǎo， shū bù liào céng jǐ hé shí lǎo bǎi xìng jiù yǎn zhēng zhēng dì kàn zhe yuán shì kǎi cuī cán jìn gé mìng de gōng chén yǔ gòng hé wèi shì。“ mín yóu shì yě， guó yóu shì yě” de bēi liáng xiàn zhuàng， bǎ sī xiǎng jiā men dài rù liǎo yī gè qián suǒ wèi yòu de xiāo chén、 shī wàng、 tuí táng de jìng dì。 dāng nián de gé mìng xiān qū tuí fèi zhě duō， chū jiā zhě duō， zì shā zhě duō， fǎn dòng zhě duō， huò duō huò shǎo dū yǔ“ wú guó wú mín” de má mù yòu xiē guān xì。 xī xué dōng jiàn guò chéng yù dào de wén huà zhì lì， shuō dào dǐ hái shì xià céng wén huà de zhì lì， zhè bù shì shuō xià céng wén huà de rén qún gèng nán yǐ jiē shòu jìn dài huà， ér shì shuō jué dìng yī zhǒng wén huà tè zhì de biāo jì suī shǔ yú shàng céng diǎn jí wén huà， dàn gēn zǐ què zài zhè zhǒng wén huà de“ wú wén” chéngfèn， jí fēng shàng、 xí sú、 jìn jì、 mín jiān yí lǐ děng děng， jīng guò qiān bǎi nián de jī diàn， zhè xiē wú wén chéng fēn suǒ níng jié de jià zhí、 yì xiàng yǐ chéng wéi mǒu zhǒng jí tǐ wú yì shí， shēn zhí yú měi gè“ wén huà rén” de yì shí shēn chù。 mǒu zhǒng xí sú zòng rán kě néng gǎi biàn， dàn xiāng yìng de xíng wéi mó shì què huì cán liú hěn jiǔ。 ér nóng mín qià shì mín fēng mín sú huò zhě shuō xiāng yìng de jí tǐ wú yì shí zuì wán gù de zài tǐ， jiě kāi jìn dài zhōng guó de wén huà xiàn jǐng zhī mí， kuò qīng zhōng guó jìn dài huà jìn lù de jīng jí， suǒ yào zuò de shì qíng zhī yī jiù shì yào zhuóshǒu duì zhōng guó xiāng tǔ shè huì hé nóng mín de yì shí shì jiè jìn xíng kǎo chá hé tàn jiū。
èr
zhōng guó chuán tǒng shè huì de nóng mín， xiǎn rán bù tóng yú 'ōu zhōu zhōng shì jì de nóng mín， suī rán wǒ men zài xí guàn shàng dū chēng zhī wéi“ fēng jiàn shè huì de nóng mín”。 yǔ 'ōu zhōu yǐ fù yú zhuāng yuán、 méi yòu rén shēn zì yóu de nóng mín xiāng fǎn， zhōng guó nóng mín yī xiàng yòu zhe zhèng jīng de fǎ lǜ shēn fèn， shì nóng gōng shāng，“ sì mín” zhōng jū dì 'èr wèi。 ér qiě zhì shǎo zài kǒu tóu shàng， chuán tǒng shè huì de yú lùn shì zhù zhāng“ nóng wéi guì” de， shì dà fū yě duō yǐ“ gēng dú chuán jiā” ér zì xǔ。 nóng mín de dì wèi suī dī， kě shēng yù què hǎo。 zhōng guó nóng cūn shè huì de zhèng zhì jié gòu， cóng tǒng zhì yǔ guǎn lǐ de jiǎo dù 'ér yán shì měi jí huá rén xué zhě huáng zōng zhì suǒ wèi de“ èr céng jià gòu” shì de： dài biǎo huáng quán de xiàn jí zhèng quán fú zài shàng miàn， xíng shǐ shí jì guǎn zhì quán de xiāng shēn gé zài zhōng jiān。 ér zài shè huì lì liàng de qū huá shàng， zé xíng chéng yī zhǒng bù děng biān de sān jiǎo jié gòu： huáng quán、 xiāng shēn yǔ nóng mín， xiāng hù zhì yuē， xíng chéng yī zhǒng dòng tài píng héng。 rán 'ér yóu yú nóng mín de zhè tiáo biān zuì duǎn， píng héng zhōng yòu bèi dǎ pò de kě néng。 nóng cūn de shè huì jié gòu zé wéi yī zhǒng qí tè de tóng xīn yuán shì de： zài shè huì lún lǐ guān xì zhōng， jiā tíng shì yuán xīn， yǐ xuè yuán、 qīn yuán guān xì de yuǎn jìn、 yì wù jí tài dù de bù tóng jiàn cì dàn mò。 zài shè huì shēng huó lǐng yù， jiā tíng yě shì yuán xīn， jì shì shēng huó jī běn dān yuán， yě shì shēng chǎn（ wù zhì yǔ rén） de jī běn dān yuán。 měi gè jiā tíng shēng chǎn yǔ shēng huó gè zì dú lì， bù jǐn zhòng duō de zì gēng nóng rú cǐ， jí shǐ duì yú diàn nóng， dì zhù chú shōu qǔ dì zū wài， yī bān yě bù gān yù qí shēng chǎn guò chéng。 měi gè nóng mín jiā tíng dōushì wǔ zàng jù quán de má què， cóng lǐ lùn shàng shuō kě yǐ dú lì cún zài， dàn zài shí jì de xiāng cūn zhōng， què hěn shǎo cún zài yī jiā yī hù de shè huì xiǎo qū， jù cūn 'ér jū shì zhōng guó xiāng tǔ shè huì de yī gè tè sè。 zhè yàng jiù yòu liǎo dì yī gè tóng xīn yuán héng héng cūn luò。 nóng mín shēng yú sī cháng yú sī， shǒu wàng xiāng zhù， qīn mì wǎng lái， tóng cūn de rén zài dì yuán guān xì zhōng zuì jìn， zuì mìqiè， zài xí sú、 fēng shàng、 kǒu yīn、 jià zhí zhū fāng miàn jù yòu zuì dà de tóng yī xìng。 cūn luò zuò wéi shēng huó qū yù yǔ shè huì lún lǐ jié gòu yě yòu chóngdié xìng， jù zú 'ér jū zhě， wǎng wǎng tóng cūn jiù yì wèi zhe tóng zú。 zài cūn luò zhī wài， nóng mín hái yòu yī gè yǔ zhī jīng cháng fā shēng guān xì de huó dòng kōng jiān， jí dìng qī de jí shì（ xū） hé miào huì。 J． Migdal shuō：“ yóu yú nóng mín de shè huì guān xì zài tā men de shè huì zhōng chù yú wú quán zhuàng tài， tā men wǎng wǎng jìn kě néng dì bì miǎn cānyù bù wěn gù de shè huì tǐ xì， zài qí zhōng tā men huì zāo shòu lái zì bǐ tā men shè huì dì wèi gāo de rén de bō xuē。 dàn nóng mín jué bù kě néng wán quán bì miǎn yǔ wài jiè de jiē chù， duō shǎo dōuyào bèi qiān chě rù hé yǐ lài zhū rú xiàng shì chǎng zhè yàng de shè huì tǐ xì。 dāng dì bù zhèng cháng de shè huì tiáo jiàn hé bō xuē xì tǒng dōubù dà kě néng cù shǐ nóng mín tuì chū rú cǐ fán fù de wài bù jiē chù。” [3] nóng mín yòu“ zhōng qí shēn wèi cháng rù chéng shì yǔ rén xiāng wǎng lái zhě” [4]， dàn wú lùn nán nǚ lǎo yòu， méi gǎn guò jí de rén kǒng pà bù cún zài。 nóng mín dìng qī dì zài cǐ jìn xíng cūn jì yǐ shàng guī mó de mào yì、 yú lè、 jiāo yóu huó dòng。 jí shì dì diǎn gù rán yòu rén yān fú còu de shì zhèn， ér gèng duō de zé shì méi yòu cháng zhù rén kǒu de guǎng chǎng kuàng dì， jí shì yóu nóng mín jiān zhí de xíng tóu、 yá zǐ guǎn lǐ， yòu jí zé rén huān mǎ sī， jí sàn zé rén qù dì kōng。 jí shì jiān wǎng wǎng yòu jiāo chā， yī gè dì diǎn de nóng mín kě yǐ yǐ cì qù gǎn ruò gān jí（ xū）， zài zhè gè huó dòng qū yù lǐ， nóng mín jī běn shàng xiāng shú（ miàn shú） ér bù xiāng shí（ bìng bù xiāng hù jiè shào rèn shí）， yī bān lái jiǎng， nóng mín de tōng hūn bàn jìng yě jú xiàn yú jí shì juàn nèi。 yǔ nóng cūn jí shì fā shēng guān xì de shāng rén、 gōng jiàng hé yì rén（ xìqǔ、 zá jì děng） zé chéng wéi zhōng jiè， shǐ nóng mín yǔ gèng dà de wài céng kōng jiān fā shēng lián xì。 liǎng zhǒng bù tóng xìng zhì de tóng xīn yuán de hé xīn dōushì jiā， suǒ yǐ jiā bù jǐn jǐn shì nóng mín de shēng huó chǎng suǒ yǔ shēng chǎn dān wèi， yě jù yòu jià zhí mù biāo de yì yì。
cǐ wài， zài zhōng guó chuán tǒng de nóng cūn shè huì jié gòu zhī shàng， hái cún zài zhe liǎng duì xiǎn rán yòu xiē máo dùn de shè huì zhì dù hé guàn lì。 dì yī duì shì suǒ wèi“ pǔ tiān zhī xià， mò fēi wáng tǔ； shuài tǔ zhī bīn， mò fēi wáng chén” shì de míng yì shàng de tǔ dì guó yòu、 chén mín wáng yòu zhì dù yǔ shí jì shàng de tǔ dì sī yòu、 guǎng fàn de tǔ dì zì yóu mǎi mài guàn lì； dì 'èr duì shì yǐ dí cháng zǐ wéi zhù zhóu xiàn de fù xì zōng fǎ zhì dù yǔ cái chǎn fēn gē shàng de zhū zǐ píng fēn guàn lì。 zài qián zhě 'ér yán， cóng lǐ lùn shàng jiǎng guó jiā kě yǐ duì nóng mín de tǔ dì hé láo lì wú xiàn zhì dì zhēng yòng， dàn zài shí jì shàng zhè zhǒng qíng xíng yòu bù duō jiàn（ què shí yòu guò）， guó jiā tóng shí yě yòng fǎ lǜ lái bǎo hù gè rén tǔ dì sī yòu zhì； zài hòu zhě 'ér yán， zhū zǐ píng fēn de jì chéng zhì chōu diào liǎo fù xì zōng fǎ zhì dù de jīng jì nèi hán， jīhū shǐ zōng fǎ zhì“ wǎng dān liǎo xū míng”， yě zào chéng liǎo nóng cūn jiā tíng de xiǎo xíng huà。 lěi shì tóng jū de dà jiā tíng zài nóng cūn shì bù duō jiàn de， jù tǒng jì， cóng xī hàn zhì mín guó chū nián， jiā tíng guī mó shǐ zhōng bǎo chí zài píng jūn měi hù sì zhì wǔ rén de fàn wéi。 [5] cóng 'ér chéng wéi xiǎo nóng jīng jì jí dù fēn sàn de yī gè zhù yào yuán yīn。
zhōng guó chuán tǒng nóng cūn tè shū de zhèng zhì jié gòu， shǐ dé qí zhèng zhì jǐng guān shí fēn bié zhì， huáng quán（ qīng tiān lǎo yé） hé xiāng shēn（ zhī shū dá lǐ zhě） kàn qǐ láidōu xiàng shì nóng mín de bǎo hù zhě hé dài yán rén， xiāng shēn kě yǐ zǔ dǎng huáng quán de héng zhēng bào liǎn（ yī dìng chéng dù shàng de zì zhì）， huáng quán yě kě yǐ yòu yì zhì háo qiáng jiān bìng de gōng néng。 rán 'ér， zhè liǎng zhě zuì zhù yào de juésè què yòu shì nóng mín de tǒng zhì zhě hé yā pò zhě， suǒ yǐ suǒ wèi de“ bǎo hù” yǔ“ dài yán” zhǐ néng shì fēi cháng yòu jú xiàn de。 zài zhèng zhì huán jìng 'è huà de shí hòu， nóng mín jiù huì biàn chéng shuāngchóng de shòu hài zhě（ zhuǎn jià fù dān）。 suǒ yǐ， zài wài bù zhèng zhì shì lì jiè rù de shí hòu， nóng mín kě néng gēn zhe xiāng shēn fǎn jī zhī， biǎo xiàn tā men duì huáng quán de zhōng chéng； dàn yě bù shì méi yòu kě néng jiè zhù hé jiè yòng wài lái shì lì fǎn kàng xiāng shēn yǔ huáng quán。 yīn wéi jù cūn 'ér jū de zhōng guó nóng mín， rì cháng shēng huó bìng bù xiàng tā men shēng chǎn huó dòng nà yàng fēn sàn yǔ dú lì， zài pín fán de jiāo wǎng yǔ hù dòng zhōng， wǎng wǎng néng chǎn shēng nóng mín zì jǐ de lǐng xiù， yòu de shè huì xué jiā bǎ xiāng shēn chēng zhī wéi nóng cūn de zhèng shì lǐng xiù， ér bǎ nóng mín zì jǐ de lǐng xiù chēng zhī wéi“ bù yī lǐng xiù”， zhè xiē bù yī lǐng xiù wǎng wǎng shì zài dào dé、 néng lì shàng chū lèi bá cuì qiě jiàn duō shí guǎng de rén wù， suī shuō zài xiāng cūn zhōng méi yòu shénme zhèng shì de míng mù yǔ shēn fèn， dàn què yōng yòu xiāng dāng de quán wēi。 zài xiāng dāng duō de qíng kuàng xià， zhèng shì lǐng xiù de yì zhì yào tōng guò yǔ bù yī lǐng xiù xié shāng， shèn zhì jīng guò hòu zhě de shū tōng cái dé yǐ guàn chè。 [6] jìn guǎn rú rén men suǒ shuō， xiǎo chuán tǒng shì xíng tài bù wán bèi de wén huà yī yàng， nóng mín de bù yī lǐng xiù yě shì bù wán bèi de lǐng xiù， dàn shì qià qià yóu yú yòu liǎo zhè zhǒng lǐng xiù， nóng cūn shè huì lì liàng de sān jiǎo jié gòu cái dé yǐ xíng chéng， bìng yōng yòu yī dìng chéng dù shàng de dú lì yì zhì。
zhèng zhì fǎ lǜ shàng de zhèng jīng rén dì wèi， shǐ dé nóng mín kě yǐ tōng guò kē jǔ zhì dù huò dé“ shì” de shēn fèn hé dì wèi， shèn zhì shí xiàn“ bái yī zhì qīng xiāng” de měi tán。 dàn shì zài shí jì shēng huó zhōng， yóu“ nóng” pá xiàng“ shì” de jiē tī shí zài tài zhǎi liǎo， ér qiě qián tí shì xiān dá dào“ wēn bǎo” huò“ xiǎo kāng” cái yòu kě néng“ dēng kē”。 xiàng《 rú lín wài shǐ》 zhōng fàn jìn nà yàng 'è zhe dù zǐ jìn kǎo péng de“ kē chī” gù rán yòu， dàn bì jìng bù huì tài duō。 bǎi zài nóng mín miàn qián de kě néng xìng gèng dà de qián jǐng què shì jīng jì zhuàng kuàng de 'è huà： shī qù tǔ dì， liú lí shī suǒ 'ér lún wéi xià jiǔ liú。 yīn cǐ， fán yòu yì shàng shēng、 bā wàng tiào lóng mén de nóng mín， wǎng wǎng shì xià céng shè huì zhōng zuì yì chǎn shēng cuò zhé gǎn de qún tǐ。 zì rán， zhè bù fēn rén yě yì yú yóu cǐ chǎn shēng zhèng zhì shàng de bù píng nǎi zhì bù chén zhī xīn， biàn chéng zào fǎn yǔ dòng luàn de zǔ zhì zhě yǔ móu huá zhě。 guò qù wǒ men xí guàn yú chēng zhè xiē rén wéi“ shī yì shì rén”， qí shí bìng bù què qiē， jìn guǎn tā men dú liǎo jǐ tiān“ zǐ yuē shī yún”， huì ná yī diǎn suān méi jiǎ cù， dàn zhì shǎo hái yòu dà bàn gè nóng mín shēn fèn。
xiǎng wéi“ chén”（ jīng kē jǔ 'ér huà wéi guān lì） jiēguǒ què róng yì biàn wéi“ bù chén”， shì qíng kàn qǐ lái sì hū yòu diǎn huá jī， dàn lì shǐ de luó ji qí shí cháng cháng shì zhè yàng tuī yǎn de。 tóng yàng， cóng zhù liú shàng kàn， zhōng guó nóng cūn shǔ yú zì rán jīng jì， měi gè nóng mín jiā tíng nán gēng nǚ zhì， jī běn shàng zìjǐ zì zú。 dàn zhōng guó nóng cūn dú tè de jiā tíng jīng yíng jié gòu， jué dìng liǎo shēng chǎn zhǐ néng kào jīng yíng xiǎo kuài tǔ dì de dān gè de nóng mín jiā tíng dú zì jìn xíng， ér zhū zǐ píng fēn de jì chéng zhì dù yòu bǎo zhàng liǎo zhè zhǒng shēng chǎn jīng yíng xíng shì de chuán yǎn bù jué（ sú huà shuō：“ fù bù chū sān dài”， cái fù zhǐ néng yuè fēn yuè sàn， cái chǎn bù yì jù jí， shēng chǎn nán yǐ guī mó huà）。 zhè zhǒng jiā tíng jīng yíng fāng shì gù rán yòu qí yōu yuè xìng， dàn suí zhe rén kǒu de zēng duō， tǔ dì xiāng duì liàng de jiǎn shǎo， zài méi yòu xiāng yìng fēi nóng yè chū lù de qíng kuàng xià， shì bì zào chéng tǔ dì láo dòng tóu rù wú xiàn zhì jiā zēng， hěn kuài jiù huì dǎo zhì tǔ dì biān jì xiào yì de ruì jiǎn， láo lì de tóu rù yǔ chǎn chū bù chéng bǐ lì（ jiàn yú nóng yè shēng chǎn chǎn chū de zì rán jú xiàn）， zuò wéi yī zhǒng qiú shēng de wú nài， nóng mín jiā tíng chú kè qín kè jiǎn、 jìn lì yā suō shēng huó fèi yòng wài， hái huì zuò yī diǎn yuán shǐ de xiǎo běn mào yì， shǐ jiā jì xiǎo yòu bì bǔ。 nóng cūn jí shì de cún zài， chú liǎo néng mǎn zú bǔ chōng nóng mín shēng chǎn zī liào（ láo dòng gōng jù děng） de xū qiú jí yú lè jiāo jì xū qiú 'ér wài， qià hǎo yíng hé liǎo zhè zhǒng yuán shǐ de mào yì xū yào。 zhè yì wèi zhe， zhōng guó nóng mín zǎo jiù bèi shēng huó bī chū liǎo yī zhǒng“ jīng shāng” de běn néng。 lái huá de wài guó rén hěn zǎo jiù zhù yì dào liǎo zhōng guó nóng mín de zhè zhǒng tè zhì， fǎ guó lǚ hángjiā gǔ bó chá（ Regis． Evoriste） zài 20 shì jì zhōng yè jiù chēng zhōng guó rén wéi shāng yè xìng de guó mín。 [7]
jìn dài chuǎng rù zhōng guó dà mén de xī fāng rén hé hòu lái zài zhōng guó zhuóshǒu jìn dài huà de zhōng guó shàng céng jīng yīng， suǒ miàn duì de jiù shì zhè yàng yī zhǒng nóng cūn shè huì hé zhè yàng de nóng mín。 duì yú xī fāng de jiè rù hé zhōng guó jìn dài huà de cháng shì， zhè gè shè huì hé zhè gè qún tǐ bù huì zhǐ yòu yī zhǒng qū xiàng de fǎn yìnghè kě néng xìng。
zhōng guó chuán tǒng shè huì de nóng mín， xiǎn rán bù tóng yú 'ōu zhōu zhōng shì jì de nóng mín， suī rán wǒ men zài xí guàn shàng dū chēng zhī wéi“ fēng jiàn shè huì de nóng mín”。 yǔ 'ōu zhōu yǐ fù yú zhuāng yuán、 méi yòu rén shēn zì yóu de nóng mín xiāng fǎn， zhōng guó nóng mín yī xiàng yòu zhe zhèng jīng de fǎ lǜ shēn fèn， shì nóng gōng shāng，“ sì mín” zhōng jū dì 'èr wèi。 ér qiě zhì shǎo zài kǒu tóu shàng， chuán tǒng shè huì de yú lùn shì zhù zhāng“ nóng wéi guì” de， shì dà fū yě duō yǐ“ gēng dú chuán jiā” ér zì xǔ。 nóng mín de dì wèi suī dī， kě shēng yù què hǎo。 zhōng guó nóng cūn shè huì de zhèng zhì jié gòu， cóng tǒng zhì yǔ guǎn lǐ de jiǎo dù 'ér yán shì měi jí huá rén xué zhě huáng zōng zhì suǒ wèi de“ èr céng jià gòu” shì de： dài biǎo huáng quán de xiàn jí zhèng quán fú zài shàng miàn， xíng shǐ shí jì guǎn zhì quán de xiāng shēn gé zài zhōng jiān。 ér zài shè huì lì liàng de qū huá shàng， zé xíng chéng yī zhǒng bù děng biān de sān jiǎo jié gòu： huáng quán、 xiāng shēn yǔ nóng mín， xiāng hù zhì yuē， xíng chéng yī zhǒng dòng tài píng héng。 rán 'ér yóu yú nóng mín de zhè tiáo biān zuì duǎn， píng héng zhōng yòu bèi dǎ pò de kě néng。 nóng cūn de shè huì jié gòu zé wéi yī zhǒng qí tè de tóng xīn yuán shì de： zài shè huì lún lǐ guān xì zhōng， jiā tíng shì yuán xīn， yǐ xuè yuán、 qīn yuán guān xì de yuǎn jìn、 yì wù jí tài dù de bù tóng jiàn cì dàn mò。 zài shè huì shēng huó lǐng yù， jiā tíng yě shì yuán xīn， jì shì shēng huó jī běn dān yuán， yě shì shēng chǎn（ wù zhì yǔ rén） de jī běn dān yuán。 měi gè jiā tíng shēng chǎn yǔ shēng huó gè zì dú lì， bù jǐn zhòng duō de zì gēng nóng rú cǐ， jí shǐ duì yú diàn nóng， dì zhù chú shōu qǔ dì zū wài， yī bān yě bù gān yù qí shēng chǎn guò chéng。 měi gè nóng mín jiā tíng dōushì wǔ zàng jù quán de má què， cóng lǐ lùn shàng shuō kě yǐ dú lì cún zài， dàn zài shí jì de xiāng cūn zhōng， què hěn shǎo cún zài yī jiā yī hù de shè huì xiǎo qū， jù cūn 'ér jū shì zhōng guó xiāng tǔ shè huì de yī gè tè sè。 zhè yàng jiù yòu liǎo dì yī gè tóng xīn yuán héng héng cūn luò。 nóng mín shēng yú sī cháng yú sī， shǒu wàng xiāng zhù， qīn mì wǎng lái， tóng cūn de rén zài dì yuán guān xì zhōng zuì jìn， zuì mìqiè， zài xí sú、 fēng shàng、 kǒu yīn、 jià zhí zhū fāng miàn jù yòu zuì dà de tóng yī xìng。 cūn luò zuò wéi shēng huó qū yù yǔ shè huì lún lǐ jié gòu yě yòu chóngdié xìng， jù zú 'ér jū zhě， wǎng wǎng tóng cūn jiù yì wèi zhe tóng zú。 zài cūn luò zhī wài， nóng mín hái yòu yī gè yǔ zhī jīng cháng fā shēng guān xì de huó dòng kōng jiān， jí dìng qī de jí shì（ xū） hé miào huì。 J． Migdal shuō：“ yóu yú nóng mín de shè huì guān xì zài tā men de shè huì zhōng chù yú wú quán zhuàng tài， tā men wǎng wǎng jìn kě néng dì bì miǎn cānyù bù wěn gù de shè huì tǐ xì， zài qí zhōng tā men huì zāo shòu lái zì bǐ tā men shè huì dì wèi gāo de rén de bō xuē。 dàn nóng mín jué bù kě néng wán quán bì miǎn yǔ wài jiè de jiē chù， duō shǎo dōuyào bèi qiān chě rù hé yǐ lài zhū rú xiàng shì chǎng zhè yàng de shè huì tǐ xì。 dāng dì bù zhèng cháng de shè huì tiáo jiàn hé bō xuē xì tǒng dōubù dà kě néng cù shǐ nóng mín tuì chū rú cǐ fán fù de wài bù jiē chù。” [3] nóng mín yòu“ zhōng qí shēn wèi cháng rù chéng shì yǔ rén xiāng wǎng lái zhě” [4]， dàn wú lùn nán nǚ lǎo yòu， méi gǎn guò jí de rén kǒng pà bù cún zài。 nóng mín dìng qī dì zài cǐ jìn xíng cūn jì yǐ shàng guī mó de mào yì、 yú lè、 jiāo yóu huó dòng。 jí shì dì diǎn gù rán yòu rén yān fú còu de shì zhèn， ér gèng duō de zé shì méi yòu cháng zhù rén kǒu de guǎng chǎng kuàng dì， jí shì yóu nóng mín jiān zhí de xíng tóu、 yá zǐ guǎn lǐ， yòu jí zé rén huān mǎ sī， jí sàn zé rén qù dì kōng。 jí shì jiān wǎng wǎng yòu jiāo chā， yī gè dì diǎn de nóng mín kě yǐ yǐ cì qù gǎn ruò gān jí（ xū）， zài zhè gè huó dòng qū yù lǐ， nóng mín jī běn shàng xiāng shú（ miàn shú） ér bù xiāng shí（ bìng bù xiāng hù jiè shào rèn shí）， yī bān lái jiǎng， nóng mín de tōng hūn bàn jìng yě jú xiàn yú jí shì juàn nèi。 yǔ nóng cūn jí shì fā shēng guān xì de shāng rén、 gōng jiàng hé yì rén（ xìqǔ、 zá jì děng） zé chéng wéi zhōng jiè， shǐ nóng mín yǔ gèng dà de wài céng kōng jiān fā shēng lián xì。 liǎng zhǒng bù tóng xìng zhì de tóng xīn yuán de hé xīn dōushì jiā， suǒ yǐ jiā bù jǐn jǐn shì nóng mín de shēng huó chǎng suǒ yǔ shēng chǎn dān wèi， yě jù yòu jià zhí mù biāo de yì yì。
cǐ wài， zài zhōng guó chuán tǒng de nóng cūn shè huì jié gòu zhī shàng， hái cún zài zhe liǎng duì xiǎn rán yòu xiē máo dùn de shè huì zhì dù hé guàn lì。 dì yī duì shì suǒ wèi“ pǔ tiān zhī xià， mò fēi wáng tǔ； shuài tǔ zhī bīn， mò fēi wáng chén” shì de míng yì shàng de tǔ dì guó yòu、 chén mín wáng yòu zhì dù yǔ shí jì shàng de tǔ dì sī yòu、 guǎng fàn de tǔ dì zì yóu mǎi mài guàn lì； dì 'èr duì shì yǐ dí cháng zǐ wéi zhù zhóu xiàn de fù xì zōng fǎ zhì dù yǔ cái chǎn fēn gē shàng de zhū zǐ píng fēn guàn lì。 zài qián zhě 'ér yán， cóng lǐ lùn shàng jiǎng guó jiā kě yǐ duì nóng mín de tǔ dì hé láo lì wú xiàn zhì dì zhēng yòng， dàn zài shí jì shàng zhè zhǒng qíng xíng yòu bù duō jiàn（ què shí yòu guò）， guó jiā tóng shí yě yòng fǎ lǜ lái bǎo hù gè rén tǔ dì sī yòu zhì； zài hòu zhě 'ér yán， zhū zǐ píng fēn de jì chéng zhì chōu diào liǎo fù xì zōng fǎ zhì dù de jīng jì nèi hán， jīhū shǐ zōng fǎ zhì“ wǎng dān liǎo xū míng”， yě zào chéng liǎo nóng cūn jiā tíng de xiǎo xíng huà。 lěi shì tóng jū de dà jiā tíng zài nóng cūn shì bù duō jiàn de， jù tǒng jì， cóng xī hàn zhì mín guó chū nián， jiā tíng guī mó shǐ zhōng bǎo chí zài píng jūn měi hù sì zhì wǔ rén de fàn wéi。 [5] cóng 'ér chéng wéi xiǎo nóng jīng jì jí dù fēn sàn de yī gè zhù yào yuán yīn。
zhōng guó chuán tǒng nóng cūn tè shū de zhèng zhì jié gòu， shǐ dé qí zhèng zhì jǐng guān shí fēn bié zhì， huáng quán（ qīng tiān lǎo yé） hé xiāng shēn（ zhī shū dá lǐ zhě） kàn qǐ láidōu xiàng shì nóng mín de bǎo hù zhě hé dài yán rén， xiāng shēn kě yǐ zǔ dǎng huáng quán de héng zhēng bào liǎn（ yī dìng chéng dù shàng de zì zhì）， huáng quán yě kě yǐ yòu yì zhì háo qiáng jiān bìng de gōng néng。 rán 'ér， zhè liǎng zhě zuì zhù yào de juésè què yòu shì nóng mín de tǒng zhì zhě hé yā pò zhě， suǒ yǐ suǒ wèi de“ bǎo hù” yǔ“ dài yán” zhǐ néng shì fēi cháng yòu jú xiàn de。 zài zhèng zhì huán jìng 'è huà de shí hòu， nóng mín jiù huì biàn chéng shuāngchóng de shòu hài zhě（ zhuǎn jià fù dān）。 suǒ yǐ， zài wài bù zhèng zhì shì lì jiè rù de shí hòu， nóng mín kě néng gēn zhe xiāng shēn fǎn jī zhī， biǎo xiàn tā men duì huáng quán de zhōng chéng； dàn yě bù shì méi yòu kě néng jiè zhù hé jiè yòng wài lái shì lì fǎn kàng xiāng shēn yǔ huáng quán。 yīn wéi jù cūn 'ér jū de zhōng guó nóng mín， rì cháng shēng huó bìng bù xiàng tā men shēng chǎn huó dòng nà yàng fēn sàn yǔ dú lì， zài pín fán de jiāo wǎng yǔ hù dòng zhōng， wǎng wǎng néng chǎn shēng nóng mín zì jǐ de lǐng xiù， yòu de shè huì xué jiā bǎ xiāng shēn chēng zhī wéi nóng cūn de zhèng shì lǐng xiù， ér bǎ nóng mín zì jǐ de lǐng xiù chēng zhī wéi“ bù yī lǐng xiù”， zhè xiē bù yī lǐng xiù wǎng wǎng shì zài dào dé、 néng lì shàng chū lèi bá cuì qiě jiàn duō shí guǎng de rén wù， suī shuō zài xiāng cūn zhōng méi yòu shénme zhèng shì de míng mù yǔ shēn fèn， dàn què yōng yòu xiāng dāng de quán wēi。 zài xiāng dāng duō de qíng kuàng xià， zhèng shì lǐng xiù de yì zhì yào tōng guò yǔ bù yī lǐng xiù xié shāng， shèn zhì jīng guò hòu zhě de shū tōng cái dé yǐ guàn chè。 [6] jìn guǎn rú rén men suǒ shuō， xiǎo chuán tǒng shì xíng tài bù wán bèi de wén huà yī yàng， nóng mín de bù yī lǐng xiù yě shì bù wán bèi de lǐng xiù， dàn shì qià qià yóu yú yòu liǎo zhè zhǒng lǐng xiù， nóng cūn shè huì lì liàng de sān jiǎo jié gòu cái dé yǐ xíng chéng， bìng yōng yòu yī dìng chéng dù shàng de dú lì yì zhì。
zhèng zhì fǎ lǜ shàng de zhèng jīng rén dì wèi， shǐ dé nóng mín kě yǐ tōng guò kē jǔ zhì dù huò dé“ shì” de shēn fèn hé dì wèi， shèn zhì shí xiàn“ bái yī zhì qīng xiāng” de měi tán。 dàn shì zài shí jì shēng huó zhōng， yóu“ nóng” pá xiàng“ shì” de jiē tī shí zài tài zhǎi liǎo， ér qiě qián tí shì xiān dá dào“ wēn bǎo” huò“ xiǎo kāng” cái yòu kě néng“ dēng kē”。 xiàng《 rú lín wài shǐ》 zhōng fàn jìn nà yàng 'è zhe dù zǐ jìn kǎo péng de“ kē chī” gù rán yòu， dàn bì jìng bù huì tài duō。 bǎi zài nóng mín miàn qián de kě néng xìng gèng dà de qián jǐng què shì jīng jì zhuàng kuàng de 'è huà： shī qù tǔ dì， liú lí shī suǒ 'ér lún wéi xià jiǔ liú。 yīn cǐ， fán yòu yì shàng shēng、 bā wàng tiào lóng mén de nóng mín， wǎng wǎng shì xià céng shè huì zhōng zuì yì chǎn shēng cuò zhé gǎn de qún tǐ。 zì rán， zhè bù fēn rén yě yì yú yóu cǐ chǎn shēng zhèng zhì shàng de bù píng nǎi zhì bù chén zhī xīn， biàn chéng zào fǎn yǔ dòng luàn de zǔ zhì zhě yǔ móu huá zhě。 guò qù wǒ men xí guàn yú chēng zhè xiē rén wéi“ shī yì shì rén”， qí shí bìng bù què qiē， jìn guǎn tā men dú liǎo jǐ tiān“ zǐ yuē shī yún”， huì ná yī diǎn suān méi jiǎ cù， dàn zhì shǎo hái yòu dà bàn gè nóng mín shēn fèn。
xiǎng wéi“ chén”（ jīng kē jǔ 'ér huà wéi guān lì） jiēguǒ què róng yì biàn wéi“ bù chén”， shì qíng kàn qǐ lái sì hū yòu diǎn huá jī， dàn lì shǐ de luó ji qí shí cháng cháng shì zhè yàng tuī yǎn de。 tóng yàng， cóng zhù liú shàng kàn， zhōng guó nóng cūn shǔ yú zì rán jīng jì， měi gè nóng mín jiā tíng nán gēng nǚ zhì， jī běn shàng zìjǐ zì zú。 dàn zhōng guó nóng cūn dú tè de jiā tíng jīng yíng jié gòu， jué dìng liǎo shēng chǎn zhǐ néng kào jīng yíng xiǎo kuài tǔ dì de dān gè de nóng mín jiā tíng dú zì jìn xíng， ér zhū zǐ píng fēn de jì chéng zhì dù yòu bǎo zhàng liǎo zhè zhǒng shēng chǎn jīng yíng xíng shì de chuán yǎn bù jué（ sú huà shuō：“ fù bù chū sān dài”， cái fù zhǐ néng yuè fēn yuè sàn， cái chǎn bù yì jù jí， shēng chǎn nán yǐ guī mó huà）。 zhè zhǒng jiā tíng jīng yíng fāng shì gù rán yòu qí yōu yuè xìng， dàn suí zhe rén kǒu de zēng duō， tǔ dì xiāng duì liàng de jiǎn shǎo， zài méi yòu xiāng yìng fēi nóng yè chū lù de qíng kuàng xià， shì bì zào chéng tǔ dì láo dòng tóu rù wú xiàn zhì jiā zēng， hěn kuài jiù huì dǎo zhì tǔ dì biān jì xiào yì de ruì jiǎn， láo lì de tóu rù yǔ chǎn chū bù chéng bǐ lì（ jiàn yú nóng yè shēng chǎn chǎn chū de zì rán jú xiàn）， zuò wéi yī zhǒng qiú shēng de wú nài， nóng mín jiā tíng chú kè qín kè jiǎn、 jìn lì yā suō shēng huó fèi yòng wài， hái huì zuò yī diǎn yuán shǐ de xiǎo běn mào yì， shǐ jiā jì xiǎo yòu bì bǔ。 nóng cūn jí shì de cún zài， chú liǎo néng mǎn zú bǔ chōng nóng mín shēng chǎn zī liào（ láo dòng gōng jù děng） de xū qiú jí yú lè jiāo jì xū qiú 'ér wài， qià hǎo yíng hé liǎo zhè zhǒng yuán shǐ de mào yì xū yào。 zhè yì wèi zhe， zhōng guó nóng mín zǎo jiù bèi shēng huó bī chū liǎo yī zhǒng“ jīng shāng” de běn néng。 lái huá de wài guó rén hěn zǎo jiù zhù yì dào liǎo zhōng guó nóng mín de zhè zhǒng tè zhì， fǎ guó lǚ hángjiā gǔ bó chá（ Regis． Evoriste） zài 20 shì jì zhōng yè jiù chēng zhōng guó rén wéi shāng yè xìng de guó mín。 [7]
jìn dài chuǎng rù zhōng guó dà mén de xī fāng rén hé hòu lái zài zhōng guó zhuóshǒu jìn dài huà de zhōng guó shàng céng jīng yīng， suǒ miàn duì de jiù shì zhè yàng yī zhǒng nóng cūn shè huì hé zhè yàng de nóng mín。 duì yú xī fāng de jiè rù hé zhōng guó jìn dài huà de cháng shì， zhè gè shè huì hé zhè gè qún tǐ bù huì zhǐ yòu yī zhǒng qū xiàng de fǎn yìnghè kě néng xìng。