zì jìn rù wén míng zhuàng tài yǐ lái， rén lèi duì yú zì shēn mìng yùn de sī suǒ、 zhǎn wàng cóng lái bù céng tíng zhǐ guò。 jiù mǒu zhǒng chéng
dù 'ér yán， rén shì píng jiè zhe duì yú wèi lái de xī wàng 'ér huò dé kè fú dāng qián jiān nán kùn kǔ de yǒng qì de。 yī bù rén lèi de wén
míng shǐ， jiù shì yī bù rén lèi wéi zhe měi hǎo wèi lái de fèn dǒu shǐ。
měi yī gè shí dài yòu měi yī gè shí dài de wēi jī， měi yī gè shí dài yòu měi yī gè shí dài de chōng jǐng。 20 shì jì de kōng qián
fā zhǎn， wéi rén lèi dài lái liǎo mèng xiǎng chéng zhēn de shén huà， tóng shí yě mái xià liǎo mò rì jiàng lín de huǐ miè xìng yīn sù。 yóu qí zài 20
shì jì zhōng qī yǐ hòu， hé wǔ qì de dàn shēng、 ài zī bìng de chū xiàn， děng děng， lìng rén zhēn qiē dì gǎn shòu dào rén lèi de lì shǐ yǐ
jīng jìn rù liǎo yī gè guān jiàn de shí kè： yào me zǒu xiàng tiān táng， yào me duò rù dì yù。
zài xīn shì jì de mén kǒu， wǒ men tàn shǒu qián wàng， yòu zú gòu de lǐ yóu shǐ wǒ men bēi guān， qí zhì jué wàng， yě yòu zú gòu
de lǐ yóu shǐ wǒ men lè guān， shèn zhì huān xīn què yuè。 rán 'ér， bēi guān yǔ lè guān dōuwú jì gànshì， wèn tí shì： bù lùn zěn yàng，
zhǐ yào wǒ men zài dì qiú shàng shēng cún yī tiān， wǒ men jiù yīngdāng fù qǐ rén de zé rèn， xiǎn xiàn rén de líng xìng， fù yú shēng cún yǐ yì
yì。
běn shū biān xuǎn de wén zhāng yě xǔ huì gěi chǔyú shì jì zhī jiāo de wǒ men yǐ shēn hòu de qǐ dí。 zhè xiē wén zhāng gòu chéng liǎo guān yú
rén lèi guò qù、 xiàn zài、 wèi lái de tú jǐng， àn shì chū rén lèi de sù mìng yǐ jí bǎi tuō sù mìng de kě néng xìng。 tā men de guān diǎn、
jiǎo dù bù yī， yòu de cóng zhé xué、 zōng jiào、 wén huà céng miàn shěn chá rén lèi de mìng yùn， yòu de cóng shè huì xué、 jīng jì xué、 wèi
lái xué、 zì rán kē xué de céng miàn shěn chá rén lèi de mìng yùn， yě yòu de shǔ yú guó jì guān xì de fàn chóu， dàn tā men de lì zú diǎn
què shì xiāng tóng de， nà jiù shì： duì yú rén de guān qiē， duì yú wèi lái de guān qiē。
zhèng shì yóu yú zhè zhǒng guān qiē， rén lèi cái kě néng yòu chuàng zào de jī qíng、 zhì huì。 20 shì jì cuī huǐ liǎo yī qiē chuán tǒng de gēn
běn， sù zào liǎo yī zhǒng duō yuán huà de zì yóu lǐ niàn， zài 21 shì jì， yán zhe zhè yàng de lǐ niàn， wǒ men huì jiàn shè yī xiē shénme？
huò zhě shuō， wǒ men yìng yǐ zěn yàng de zī tài， zěn yàng de xìn niàn jìn rù 21 shì jì， bù lùn gè rén， hái shì quán rén lèi zhěng tǐ，
rú guǒ duì yú cǐ lèi wèn tí quē fá yán sù rèn zhēn de chén 'ēn， jiù nán yǐ yōng yòu “ měi hǎo de míng tiān ”。
biān xuǎn běn shū de mùdì， zhèng shì wèile gěi wǒ men de chén sī tí gōng yī xiē yòu yì de xìn xī、 sī lù。 tòu guò zhè xiē wén
zhāng， wǒ men duì yú wǒ men de shēng cún chǔjìng， yǐ jí zhè zhǒng chǔjìng yǐn cáng zhe de zhǒng zhǒng wèn tí －－ jīng jì céng miàn de huò zhé xué
zhé céng miàn de děng děng， huì yòu yī gè dà zhì 'ér qīng xī de tǐ rèn。
xuǎn rù běn shū de wén zhāng chú liáng shù míng de xiě yú 20 nián dài yǐ wài， qí tā de jūn xiě yú 50 nián dài－ 90 nián dài， zhèng shì
rén lèi lì shǐ shàng biàn huà zuì jù dà zuì shēn kè de shí dài。 duì yú yī xì liè de zhòng dà wèn tí rú dōng xī fāng de chōng tū、 hé wǔ qì、
shēng tài shī héng、 rén kǒu bào zhà、 diàn nǎo kē jì、 sū lián jiě tǐ děng děng duì rén lèi fā zhǎn de yǐng xiǎng， jūn yòu dú dào 'ér xì zhì de
lùn shù。 lìng wài， hái yòu liǎng piān tán lùn yǔ zhòu wèi lái de wén zhāng， jī běn shàng wéi dú zhě tí gōng liǎo yī zhǒng quán fāng wèi de tòu shì。
dù 'ér yán， rén shì píng jiè zhe duì yú wèi lái de xī wàng 'ér huò dé kè fú dāng qián jiān nán kùn kǔ de yǒng qì de。 yī bù rén lèi de wén
míng shǐ， jiù shì yī bù rén lèi wéi zhe měi hǎo wèi lái de fèn dǒu shǐ。
měi yī gè shí dài yòu měi yī gè shí dài de wēi jī， měi yī gè shí dài yòu měi yī gè shí dài de chōng jǐng。 20 shì jì de kōng qián
fā zhǎn， wéi rén lèi dài lái liǎo mèng xiǎng chéng zhēn de shén huà， tóng shí yě mái xià liǎo mò rì jiàng lín de huǐ miè xìng yīn sù。 yóu qí zài 20
shì jì zhōng qī yǐ hòu， hé wǔ qì de dàn shēng、 ài zī bìng de chū xiàn， děng děng， lìng rén zhēn qiē dì gǎn shòu dào rén lèi de lì shǐ yǐ
jīng jìn rù liǎo yī gè guān jiàn de shí kè： yào me zǒu xiàng tiān táng， yào me duò rù dì yù。
zài xīn shì jì de mén kǒu， wǒ men tàn shǒu qián wàng， yòu zú gòu de lǐ yóu shǐ wǒ men bēi guān， qí zhì jué wàng， yě yòu zú gòu
de lǐ yóu shǐ wǒ men lè guān， shèn zhì huān xīn què yuè。 rán 'ér， bēi guān yǔ lè guān dōuwú jì gànshì， wèn tí shì： bù lùn zěn yàng，
zhǐ yào wǒ men zài dì qiú shàng shēng cún yī tiān， wǒ men jiù yīngdāng fù qǐ rén de zé rèn， xiǎn xiàn rén de líng xìng， fù yú shēng cún yǐ yì
yì。
běn shū biān xuǎn de wén zhāng yě xǔ huì gěi chǔyú shì jì zhī jiāo de wǒ men yǐ shēn hòu de qǐ dí。 zhè xiē wén zhāng gòu chéng liǎo guān yú
rén lèi guò qù、 xiàn zài、 wèi lái de tú jǐng， àn shì chū rén lèi de sù mìng yǐ jí bǎi tuō sù mìng de kě néng xìng。 tā men de guān diǎn、
jiǎo dù bù yī， yòu de cóng zhé xué、 zōng jiào、 wén huà céng miàn shěn chá rén lèi de mìng yùn， yòu de cóng shè huì xué、 jīng jì xué、 wèi
lái xué、 zì rán kē xué de céng miàn shěn chá rén lèi de mìng yùn， yě yòu de shǔ yú guó jì guān xì de fàn chóu， dàn tā men de lì zú diǎn
què shì xiāng tóng de， nà jiù shì： duì yú rén de guān qiē， duì yú wèi lái de guān qiē。
zhèng shì yóu yú zhè zhǒng guān qiē， rén lèi cái kě néng yòu chuàng zào de jī qíng、 zhì huì。 20 shì jì cuī huǐ liǎo yī qiē chuán tǒng de gēn
běn， sù zào liǎo yī zhǒng duō yuán huà de zì yóu lǐ niàn， zài 21 shì jì， yán zhe zhè yàng de lǐ niàn， wǒ men huì jiàn shè yī xiē shénme？
huò zhě shuō， wǒ men yìng yǐ zěn yàng de zī tài， zěn yàng de xìn niàn jìn rù 21 shì jì， bù lùn gè rén， hái shì quán rén lèi zhěng tǐ，
rú guǒ duì yú cǐ lèi wèn tí quē fá yán sù rèn zhēn de chén 'ēn， jiù nán yǐ yōng yòu “ měi hǎo de míng tiān ”。
biān xuǎn běn shū de mùdì， zhèng shì wèile gěi wǒ men de chén sī tí gōng yī xiē yòu yì de xìn xī、 sī lù。 tòu guò zhè xiē wén
zhāng， wǒ men duì yú wǒ men de shēng cún chǔjìng， yǐ jí zhè zhǒng chǔjìng yǐn cáng zhe de zhǒng zhǒng wèn tí －－ jīng jì céng miàn de huò zhé xué
zhé céng miàn de děng děng， huì yòu yī gè dà zhì 'ér qīng xī de tǐ rèn。
xuǎn rù běn shū de wén zhāng chú liáng shù míng de xiě yú 20 nián dài yǐ wài， qí tā de jūn xiě yú 50 nián dài－ 90 nián dài， zhèng shì
rén lèi lì shǐ shàng biàn huà zuì jù dà zuì shēn kè de shí dài。 duì yú yī xì liè de zhòng dà wèn tí rú dōng xī fāng de chōng tū、 hé wǔ qì、
shēng tài shī héng、 rén kǒu bào zhà、 diàn nǎo kē jì、 sū lián jiě tǐ děng děng duì rén lèi fā zhǎn de yǐng xiǎng， jūn yòu dú dào 'ér xì zhì de
lùn shù。 lìng wài， hái yòu liǎng piān tán lùn yǔ zhòu wèi lái de wén zhāng， jī běn shàng wéi dú zhě tí gōng liǎo yī zhǒng quán fāng wèi de tòu shì。
yuē hàn ·B·S· huò 'ěr dīng
yīng guó de shēng wù xué jiā huò 'ěr dīng（ 1892 yī？） rèn wéi“ xiàn dài shì yī gè fēi cháng shì hé yú shēng cún de shí dài”，
dàn tā yě rèn wéi“ jì yuán qián qī shì jì fó tuó yǔ wǎ 'ěr dá mǔ shí dài huò jì yuán qián wǔ shì jì chū qī jí zhōng qī de yǎ diǎn， shí
shì jì de bīng dǎo， bǐ xiàn dài gèng hǎo”。 tā cóng shēng wù xué de lì chǎng yì shí dào liǎo hé zǐ wǔ qì duì yú rén lèi fā zhǎn de jù dà
yǐng xiǎng， tí chū liǎo rén lèi yǎn huà de kě néng xìng zhī shè xiǎng。 zhè piān wén zhāng shì tā de cháng wén《 HumanEvolution： Past
andFuture》 de jié lùn bù fēn， zài qián miàn tā de dà liàng de zī liào chǎn shù liǎo rén lèi shēng wù yǎn huà de guǐ jì； zhèng shì zài huí
gù lì shǐ de jī chǔ shàng， huò 'ěr dīng duì yú rén lèi mìng yùn biǎo dá liǎo yī gè shēng wù xué jiā de dú tè guān huái。
zài dà duō shù de rén lèi shè huì lǐ， zuì shòu zūn jìng de rén gé diǎn xíng sì jiāng miè zhǒng。 zhōng shì jì， shèng dé yǔ yǒng qì dū shòu
zūn jìng， dàn shèng rén yǔ shèng nǚ jūn gù shǒu dú shēn。 ér yòu yǒng qì de rén zé hù xiāng shā lù。 jīn tiān de shí dài kàn zhòng cái fù de jī
xù， dàn jī xù zuì duō de rén， cháng zuì shǎo hái zǐ。 wǒ dān xīn de jiù shì zhè lèi rén huì yuè lái yuè duō。 dāng rán， wǒ bìng bù rèn
wéi shí yè jiā bǐ shèng rén huò fēng jiàn qí shì gèng gāo guì。 yī shì jì qián chū shēng shuài zhī chā yì duì mǒu mín zú yí chuán yīn zǐ pín shuài de yǐng
xiǎng， bìng fēi yǒng yuǎn chí xù bù biàn， zhè yǔ měi nián liǎng sān gè yuè rǎn sè tǐ zhī táo tài fēn pèi duì yíng chóng de yǐng xiǎng yī yàng。 mù qián
ruì diǎn suǒ xiǎn shì de qū shì yǐ yǔ qián dà bù xiāng tóng： dāng dì qióng rén de chū shēng shuài bǐ fù rén gèng dī。
yě xǔ yòu rén huì wèn： wèishénme wǒ men zhǐ zhī dào zǔ zhǐ shǎo shù huài yí chuán yīn zǐ de fán zhí， ér bù qù cù jìn shǎo shù hǎo
yí chuán yīn zǐ de fán zhí ní、 dá 'àn shì： yīn wéi mù qián wǒ men duì shǐ rén lèi pín shuài zēng jiā de hǎn guì yí chuán yīn zǐ hái háo wú suǒ
zhī， dāng rán wǒ bìng bù huái yí tā de cún zài。 yòu guān rén lèi néng lì yí chuán zhī jī chǔ fēn xī hái méi yòu wán quán fā zhǎn， zhè shàng dài
yí chuán xué jiā、 xīn lǐ xué jiā、 shēng lǐ xué jiā bǐ cǐ guǎng fàn jiāo liú、 gòng tóng jìhuà。 zài fā xiàn zhè lèi yí chuán yīn zǐ－－ nà
pà zhǐ jǐn jǐn yī cì－－ zhī qián， jiù xiān tǎo lùn jī jí yōu shēng xué jìhuà， shì háo wú yòng chù de。
kě shì， wǒ xiǎng xiān tí chū yī diǎn： zài wǒ men xiǎng shǐ zhī pǔ jí de yí chuán yīn zǐ zhōng， yòu yī zhǒng jiāng huì tíng zhǐ yá chǐ de
fā yù。 dà nǎo de fā dá shì yá chǐ jí duān fù zá huà de yuán yīn。 hái yòu bí zǐ， shì rén de ruò diǎn zhī yī， bì xū shè fǎ gǎi
liáng， bí zǐ shì suí nǎo de fā dá 'ér suō xiǎo de， yīn cǐ， quǎn、 mǎ dǎ pentì shì lì kè pēn chū， ér rén lèi zé xū tōng guò qū
zhé de xiá lù， yī shì jì zhī hòu， yě xǔ duì yú xīn lǐ gòu zào， wǒ men yě néng zhī qí biàn huà zhēn yú jí wēi xì zhī dì bù。
wǒ men jí shǐ néng xíng xiāo jí yōu shēng xué， duì yú jī jí yōu shēng xué， què fēi dài zhī shí gèng zēng， yōu shēng xué tài dù guǎng fàn pǔ
jí zhī hòu， wú fǎ shí shī。 zhī shí fāng miàn， xū yào yòu rén de rǎn sè tǐ tú jiě， zhè gōng zuò wǒ céng jīng zhì lì guò； lìng yī fāng
miàn hái xū rén lèi xīn lǐ jié gòu de fēn xī， yīn wéi， rén yǐ bèi pàn dìng wéi jù yòu tè bié de tiānfèn。 zhè zhǒng gōng zuò， yīng guó de
shǐ tè 'ěr màn（ yì zhù， yīng guó xīn lǐ xué jiā， zhù chàng 'èr yīn zǐ shuō） jí měi guó zhī jiā gē xué pài dōuyǐ xuǎn chū jiào hé biāo zhǔn
de rén cháng shì guò。 zhǐ yòu děng dài zhè xiē shí yàn dū wán chéng zhī hòu， cái néng kāi shǐ zhuóshǒu yú zhī néng sù zhì huò zhèng cháng sù zhì de wěi
dà yōu shēng xué gōng zuò。 zhè dà gài bì xū kào qiáng zhì shí shī zá zhǒng zhì， fǒu zé jiāng rú měnggǔ quǎn de yōu diǎn yī yàng， wú fǎ gù dìng。
dàn， wǒ jiāng zài dù shēn míng， wǒ yī diǎn yě bù huái yí yòu xǔ duō hǎn guì yí chuán yīn zǐ de cún zài。
zài zhè fāng fǎ néng gòu fù zhū shí shī zhī qián， wǒ men de zǐ sūn réng huì yǐ cōng míng de fāng fǎ jì xù jìn xíng yǎn huà de tǒng zhì。
xiàn zài yào tǎo lùn de shì lìng yī miàn de kě néng xìng： zài xià gè shì jì zhōng， rén lèi yě xǔ huì zào chéng yī zhǒng dà guī mó de zì wǒ pò
huài， jiù dān chún yōu shēng xué guān diǎn 'ér yán， yuán zǐ néng zhàn zhēng bǐ rèn hé jiù shì wǔ qì zhàn zhēng gèng zuì dà 'è jí， shèn zhì bǐ xì jūn
zhàn gèng shèn。 lì rú xiàng guǎng dǎo、 cháng qí de shēng cún zhě， tā men yǐ shòu dào yán zhòng gǎn rǎn， qí zǐ sūn shì bì xiǎn xiàn chū gè zhǒng biàn
tài， zhè zhǒng biàn tài yòu de huì chū xiàn zài dì yī dài， ér yào jīng guò shí jǐ dài cái néng xiāo chú。 ér qí tā de zé wéi yǐn xìng， yǐn
fú jǐ dài zhī hòu cái chū xiàn， qí 'è xìng yǐng xiǎng shì jiāng jí yú qiān dài zhī hòu。 yuán zǐ wǔ qì zòng rán shā sǐ bǎi fēn zhī jiǔ shí de wén
míng rén， wén míng réng bù huì xiāo miè， dàn qí tā shòu dào fàng shè néng gǎn rǎn de bǎi fēn zhī shí shēng cún zhě， tā men suǒ shēng de biàn tài rén，
yě xǔ què huì bǎ wén míng zhěng gè huǐ miè， yào huī fù jiāng jí wéi kùn nán。
wǒ men xī wàng bì miǎn zhè lèi de guó jì zhàn zhēng， yě xī wàng bì miǎn yīn shǎo shù jí tuán zhǎng wò yuán zǐ wǔ qì 'ér yǐn qǐ de nèi zhàn。
zhè yàng， hé píng de shì jiè zhì xù yě xǔ néng gòu wéi chí， yǎn huà de jìn xíng cái huì yòu rù guān xīn。 dāng rán， yǎn huà shì bì huā fèi
hěn cháng de yī duàn shí jiān， zhè shì kě yǐ xiǎng xiàng dé dào de。 sī fó 'ěr · lāi tè gēn jù yī xiàng jiǎ dìng（ wǒ rèn wéi zhè jiǎ dìng wú
wù） biǎo shì shuō： yǎn huà jìn zhǎn sù dù zuì kuài de， shì zài 'èr shí rén－－ yī bǎi rén zuǒ yòu de zhǒng zú jí tuán zhōng， tā men jǐ
hū yǔ qí tā jí tuán fēn lí 'ér gū lì。 zhè zhèng shì zhěng gè jiù shí qì shí dài jǐ gè shì jì zhōng de rén lèi shēng huó zhuàng tài。 mù qián，
shè huì xíng tài yǐ suí nóng、 gōng yè zhī jìn zhǎn 'ér biàn huà， yǎn huà sù dù shì bì huǎn màn xià lái。 qí jiān， ǒu yīn duǎn shí jiān de liú
xíng chuán rǎn bìng， ér chǎn shēng jī liè de táo tài， zuì hòu， yǐ lài wèi shēng xué de fā zhǎn cái zǔ zhǐ liǎo zhè zhǒng táo tài de jìn zhǎn。
wǒ bù zhī dào xiàn zài jiāng yǐ píng shénme biāo zhǔn lái jìn xíng táo tài。 liǎng shì jì yǐ qián， dà jiā tíng zài xǔ duō guó dù zhōng dū shòu
dào zūn jìng， rèn yì xiàn zhì zì jǐ jiā zhōng de zǐ nǚ shù mù bèi shì wéi bù hé shí yí， dāng shí de táo tài pō qīng xiàng yú zhùzhǎng cóng shǔ
shè huì xí guàn de yí chuán yīn zǐ。 jīn tiān zé rèn wéi shēng yī dǎ hái zǐ shì biàn lì， wǒ men de táo tài yǐ qīng xiàng yú biàn yì。
jù yī bān yōu shēng xué jiā de jiàn jiě： dà jiā tíng de fù qīn jiù yí chuán xué 'ér lùn， duō bàn shì wú kě zhǐ wàng de， zhè zhǒng kàn
fǎ dà gài wú wù。 tā men zài jīng jì shàng dà duō yī wú suǒ chéng， dāng rán， zài jīng jì zhī chéngzhǎng yǔ cháng qī shēng wù xué jià zhí hù xiāng
rèn tóng zhī qián， sì hū yìng zhòng dú yī xià dēng shān bǎo xùn huò kǒng lóng de lì shǐ。 shàng shù qīng xiàng jiū jìng shì fǒu shàng yòu xī wàng， wǒ bù
dé 'ér zhī， xiāng xìn rèn hé rén yě wú cóng dé zhī。
lìng yī zhǒng kě néng xìng shì： wǒ men jì yù tǒng zhì yǎn huà， yòu cháng xuǎn zé cuò wù de tú jìng。 rú guǒ bì xū cóng guò qù de dòng
wù qún zhòngxuǎn qǔ yòu xī wàng chéng wéi lǐ xìng yòu néng dòng wù zhī zǔ xiān， nà me， wǒ shì fǒu néng cóng bīn xī fǎ ní yà xì rén huò dì sān
jì zhōng xīn shì rén zhōng huò dé dá 'àn， chéng shǔ kě yí。 wǒ yě xǔ huì xuǎn zé xiàng tuó niǎo yī yàng yǐ hòu jiǎo gēn zhàn lì， yǐ wàn dài yì
de bái 'ě jì pá chóng。 H·J mǐ lè bó shì céng tí chū yī gè bāo kuò guǎng fàn shǐ yòng rén gōng shòu jīng de jī jìn rén lèi gǎi liáng fǎ。 rú
guǒ wǒ shì tǒng zhì shì jiè yōu shēng wèn tí de zhù nǎo， wǒ bù néng xuǎn zé yī gè zhǐ yòu bǎi fēn zhī yī zhèng què kě néng xìng de fāng xiàng。 mǐ
lè bó shì shì cái shí yōu yú wǒ shí bèi de yí chuán xué jiā， tā de zhèng què bǐlǜ yě xǔ huì dá dào shí fēn zhī yī， dàn bù huì zài gāo
guò zhè yī jī xiàn。 guān yú guò qù de yǎn huà， dāng qián de yí chuán xué， xì bāo xué děng suǒ xū de zhī shí， bǐ xiàn yòu wén míng jī chǔ
de zhěng tǐ zhī shí yào guǎng dà dé duō。 rú guǒ wǒ men xū yào， wǒ men jiù kě huò dé。 kě yǐ shuō， shén réng zài jì xù kuò zhǎn rén lèi
xuǎn zé de fàn wéi， yīn cǐ yě gěi yú wǒ men xīn de yì wù。 yǎn huà de guò chéng mù qián réng rán zhèng jì xù cóng wú yì shí bù xiàng yòu yì
shí de jiē duàn。 dàn wǒ men hái wèi néng huò dé zhè xiàng zhī shí。
dāng qián bì xū lì kè zhuóshǒu de gōng zuò， jiù shì rén lèi shè huì de zhòng zǔ， zài liǎng sān shì dài zhōng dāng kě wán chéng。 zài lǐ xiǎng
yǔ xiàn shí zhōng gòu zhù gòng hé guó de wěi rén， hái bù céng jiāng tā men de xiǎng fǎ yùn yòng dào rén lèi shè huì shàng。 dàn yǐ yóu shí jì dān fù
jī néng de yuán lǐ yú yǐ wán chéng liǎo。 fǎ、 é biàn gé bèi hòu suǒ yǐn cáng de wěi rén suī yòu bù tóng， dàn yǐ wán chéng liǎo kě yǔ zhī xiāng
bǐ de shí yàn。 méi yòu yī gè shè huì shì wán zhěng de， shè huì biàn gé suǒ hào fèi de shí jiān dān wèi yuǎn bǐ shēng wù jìn huà wéi xiǎo， yīn
cǐ， shè huì biàn gé de yì wù bǐ tǒng zhì yǎn huà de yì wù gèng jíqiè xū yào， zhè liǎng zhǒng yì wù bì xū bìng xíng， huò zhě yě kě néng
bìng xíng。 dàn wǒ jué dé zuì yào mìng de xiǎng fǎ shì rèn wéi： wèi lái de rén lèi huì zuì shì hé xiàn dài de měi guó、 yīng guó、 sū lián huò
zhōng guó de shè huì， shèn zhì shì hé jīn rì wǒ men suǒ xiǎng dé chū de gè zhǒng shè huì。
jiǎ rú wǒ de tuī cè wú wù， wèi lái de rén lèi dà gài shì jīn tiān rèn wéi zài ròu tǐ、 jīng shén、 dào dé shàng dōuyòu quē xiàn de
guài wù， yī dào chéng nián qī， tā kě néng huì yòu hěn yōu xiù de jì néng， dàn tǐ lì jiào ruò， tóu bù hěn dà， yá chǐ bǐ wǒ men shǎo，
chéngzhǎng yě fēi cháng huǎn màn， zài wǔ suì yǐ qián， dà dǐ bù néng rèn zì， dào sì shí suì fāng cái zhú jiàn chéng shú， zài zhè yǐ qián， yī
zhí xué xí bù duàn， rán hòu， dà gài kě yǐ huó dào jǐ gè shì jì。 bǐ wǒ men gèng lǐ xìng、 quē shǎo běn néng xìng， bù shòu xìng jí qīn
zǐ gǎn qíng de zhī pèi， gèng jí shǎo shòu yī shí nù qì zhī zuǒ yòu， huò qún zhòng běn néng suǒ tǒng zhì， qí dòng jī yǐ cún yú jiào yù de bǐ
lì yuǎn bǐ wǒ men wéi dà， zài tā zì jǐ de shè huì zhōng dāng shì shàn liáng shì mín， dàn zài jīn rì xiàn cún de shè huì lǐ， què huì bèi dāng
zuò fēng rén huò zuì fàn。 yǐ wǒ men de biāo zhǔn lái kàn， tā men jù yòu gāo dù de yī bān zhī shí， dà bù fēn gè rén jūn yǐ jù bèi wǒ
men chēng wéi tiān cái de tè shū cái néng。
bù guò， rú guǒ wǒ men bèi dài huí dào wǎng gǔ hóng huāng de shí dài， yě xǔ bìng bù huì yíng dé běi jīng yuán rén de zūn jìng， tóng lǐ，
zài zhè lèi jìhuà xià chǎn shēng de yǎn huà chǎn wù， ruò yòu yī rén bèi dài dào wǒ men de shí dài， wǒ men dà gài yě huì rèn wéi tā shì bù
kuài lè de rén。 dàn shí zài wú xū bào chí zhè zhǒng bēi guān de xiǎng fǎ， yīn wéi wǒ men bù kě néng hé“ tā” jiàn miàn。
lí yùn zhì yì
（ xuǎn zì《 niàn shì jì mìng yùn yǔ zhǎn wàng》， zhì wén chū bǎn shè 1977 nián bǎn）
yīng guó de shēng wù xué jiā huò 'ěr dīng（ 1892 yī？） rèn wéi“ xiàn dài shì yī gè fēi cháng shì hé yú shēng cún de shí dài”，
dàn tā yě rèn wéi“ jì yuán qián qī shì jì fó tuó yǔ wǎ 'ěr dá mǔ shí dài huò jì yuán qián wǔ shì jì chū qī jí zhōng qī de yǎ diǎn， shí
shì jì de bīng dǎo， bǐ xiàn dài gèng hǎo”。 tā cóng shēng wù xué de lì chǎng yì shí dào liǎo hé zǐ wǔ qì duì yú rén lèi fā zhǎn de jù dà
yǐng xiǎng， tí chū liǎo rén lèi yǎn huà de kě néng xìng zhī shè xiǎng。 zhè piān wén zhāng shì tā de cháng wén《 HumanEvolution： Past
andFuture》 de jié lùn bù fēn， zài qián miàn tā de dà liàng de zī liào chǎn shù liǎo rén lèi shēng wù yǎn huà de guǐ jì； zhèng shì zài huí
gù lì shǐ de jī chǔ shàng， huò 'ěr dīng duì yú rén lèi mìng yùn biǎo dá liǎo yī gè shēng wù xué jiā de dú tè guān huái。
zài dà duō shù de rén lèi shè huì lǐ， zuì shòu zūn jìng de rén gé diǎn xíng sì jiāng miè zhǒng。 zhōng shì jì， shèng dé yǔ yǒng qì dū shòu
zūn jìng， dàn shèng rén yǔ shèng nǚ jūn gù shǒu dú shēn。 ér yòu yǒng qì de rén zé hù xiāng shā lù。 jīn tiān de shí dài kàn zhòng cái fù de jī
xù， dàn jī xù zuì duō de rén， cháng zuì shǎo hái zǐ。 wǒ dān xīn de jiù shì zhè lèi rén huì yuè lái yuè duō。 dāng rán， wǒ bìng bù rèn
wéi shí yè jiā bǐ shèng rén huò fēng jiàn qí shì gèng gāo guì。 yī shì jì qián chū shēng shuài zhī chā yì duì mǒu mín zú yí chuán yīn zǐ pín shuài de yǐng
xiǎng， bìng fēi yǒng yuǎn chí xù bù biàn， zhè yǔ měi nián liǎng sān gè yuè rǎn sè tǐ zhī táo tài fēn pèi duì yíng chóng de yǐng xiǎng yī yàng。 mù qián
ruì diǎn suǒ xiǎn shì de qū shì yǐ yǔ qián dà bù xiāng tóng： dāng dì qióng rén de chū shēng shuài bǐ fù rén gèng dī。
yě xǔ yòu rén huì wèn： wèishénme wǒ men zhǐ zhī dào zǔ zhǐ shǎo shù huài yí chuán yīn zǐ de fán zhí， ér bù qù cù jìn shǎo shù hǎo
yí chuán yīn zǐ de fán zhí ní、 dá 'àn shì： yīn wéi mù qián wǒ men duì shǐ rén lèi pín shuài zēng jiā de hǎn guì yí chuán yīn zǐ hái háo wú suǒ
zhī， dāng rán wǒ bìng bù huái yí tā de cún zài。 yòu guān rén lèi néng lì yí chuán zhī jī chǔ fēn xī hái méi yòu wán quán fā zhǎn， zhè shàng dài
yí chuán xué jiā、 xīn lǐ xué jiā、 shēng lǐ xué jiā bǐ cǐ guǎng fàn jiāo liú、 gòng tóng jìhuà。 zài fā xiàn zhè lèi yí chuán yīn zǐ－－ nà
pà zhǐ jǐn jǐn yī cì－－ zhī qián， jiù xiān tǎo lùn jī jí yōu shēng xué jìhuà， shì háo wú yòng chù de。
kě shì， wǒ xiǎng xiān tí chū yī diǎn： zài wǒ men xiǎng shǐ zhī pǔ jí de yí chuán yīn zǐ zhōng， yòu yī zhǒng jiāng huì tíng zhǐ yá chǐ de
fā yù。 dà nǎo de fā dá shì yá chǐ jí duān fù zá huà de yuán yīn。 hái yòu bí zǐ， shì rén de ruò diǎn zhī yī， bì xū shè fǎ gǎi
liáng， bí zǐ shì suí nǎo de fā dá 'ér suō xiǎo de， yīn cǐ， quǎn、 mǎ dǎ pentì shì lì kè pēn chū， ér rén lèi zé xū tōng guò qū
zhé de xiá lù， yī shì jì zhī hòu， yě xǔ duì yú xīn lǐ gòu zào， wǒ men yě néng zhī qí biàn huà zhēn yú jí wēi xì zhī dì bù。
wǒ men jí shǐ néng xíng xiāo jí yōu shēng xué， duì yú jī jí yōu shēng xué， què fēi dài zhī shí gèng zēng， yōu shēng xué tài dù guǎng fàn pǔ
jí zhī hòu， wú fǎ shí shī。 zhī shí fāng miàn， xū yào yòu rén de rǎn sè tǐ tú jiě， zhè gōng zuò wǒ céng jīng zhì lì guò； lìng yī fāng
miàn hái xū rén lèi xīn lǐ jié gòu de fēn xī， yīn wéi， rén yǐ bèi pàn dìng wéi jù yòu tè bié de tiānfèn。 zhè zhǒng gōng zuò， yīng guó de
shǐ tè 'ěr màn（ yì zhù， yīng guó xīn lǐ xué jiā， zhù chàng 'èr yīn zǐ shuō） jí měi guó zhī jiā gē xué pài dōuyǐ xuǎn chū jiào hé biāo zhǔn
de rén cháng shì guò。 zhǐ yòu děng dài zhè xiē shí yàn dū wán chéng zhī hòu， cái néng kāi shǐ zhuóshǒu yú zhī néng sù zhì huò zhèng cháng sù zhì de wěi
dà yōu shēng xué gōng zuò。 zhè dà gài bì xū kào qiáng zhì shí shī zá zhǒng zhì， fǒu zé jiāng rú měnggǔ quǎn de yōu diǎn yī yàng， wú fǎ gù dìng。
dàn， wǒ jiāng zài dù shēn míng， wǒ yī diǎn yě bù huái yí yòu xǔ duō hǎn guì yí chuán yīn zǐ de cún zài。
zài zhè fāng fǎ néng gòu fù zhū shí shī zhī qián， wǒ men de zǐ sūn réng huì yǐ cōng míng de fāng fǎ jì xù jìn xíng yǎn huà de tǒng zhì。
xiàn zài yào tǎo lùn de shì lìng yī miàn de kě néng xìng： zài xià gè shì jì zhōng， rén lèi yě xǔ huì zào chéng yī zhǒng dà guī mó de zì wǒ pò
huài， jiù dān chún yōu shēng xué guān diǎn 'ér yán， yuán zǐ néng zhàn zhēng bǐ rèn hé jiù shì wǔ qì zhàn zhēng gèng zuì dà 'è jí， shèn zhì bǐ xì jūn
zhàn gèng shèn。 lì rú xiàng guǎng dǎo、 cháng qí de shēng cún zhě， tā men yǐ shòu dào yán zhòng gǎn rǎn， qí zǐ sūn shì bì xiǎn xiàn chū gè zhǒng biàn
tài， zhè zhǒng biàn tài yòu de huì chū xiàn zài dì yī dài， ér yào jīng guò shí jǐ dài cái néng xiāo chú。 ér qí tā de zé wéi yǐn xìng， yǐn
fú jǐ dài zhī hòu cái chū xiàn， qí 'è xìng yǐng xiǎng shì jiāng jí yú qiān dài zhī hòu。 yuán zǐ wǔ qì zòng rán shā sǐ bǎi fēn zhī jiǔ shí de wén
míng rén， wén míng réng bù huì xiāo miè， dàn qí tā shòu dào fàng shè néng gǎn rǎn de bǎi fēn zhī shí shēng cún zhě， tā men suǒ shēng de biàn tài rén，
yě xǔ què huì bǎ wén míng zhěng gè huǐ miè， yào huī fù jiāng jí wéi kùn nán。
wǒ men xī wàng bì miǎn zhè lèi de guó jì zhàn zhēng， yě xī wàng bì miǎn yīn shǎo shù jí tuán zhǎng wò yuán zǐ wǔ qì 'ér yǐn qǐ de nèi zhàn。
zhè yàng， hé píng de shì jiè zhì xù yě xǔ néng gòu wéi chí， yǎn huà de jìn xíng cái huì yòu rù guān xīn。 dāng rán， yǎn huà shì bì huā fèi
hěn cháng de yī duàn shí jiān， zhè shì kě yǐ xiǎng xiàng dé dào de。 sī fó 'ěr · lāi tè gēn jù yī xiàng jiǎ dìng（ wǒ rèn wéi zhè jiǎ dìng wú
wù） biǎo shì shuō： yǎn huà jìn zhǎn sù dù zuì kuài de， shì zài 'èr shí rén－－ yī bǎi rén zuǒ yòu de zhǒng zú jí tuán zhōng， tā men jǐ
hū yǔ qí tā jí tuán fēn lí 'ér gū lì。 zhè zhèng shì zhěng gè jiù shí qì shí dài jǐ gè shì jì zhōng de rén lèi shēng huó zhuàng tài。 mù qián，
shè huì xíng tài yǐ suí nóng、 gōng yè zhī jìn zhǎn 'ér biàn huà， yǎn huà sù dù shì bì huǎn màn xià lái。 qí jiān， ǒu yīn duǎn shí jiān de liú
xíng chuán rǎn bìng， ér chǎn shēng jī liè de táo tài， zuì hòu， yǐ lài wèi shēng xué de fā zhǎn cái zǔ zhǐ liǎo zhè zhǒng táo tài de jìn zhǎn。
wǒ bù zhī dào xiàn zài jiāng yǐ píng shénme biāo zhǔn lái jìn xíng táo tài。 liǎng shì jì yǐ qián， dà jiā tíng zài xǔ duō guó dù zhōng dū shòu
dào zūn jìng， rèn yì xiàn zhì zì jǐ jiā zhōng de zǐ nǚ shù mù bèi shì wéi bù hé shí yí， dāng shí de táo tài pō qīng xiàng yú zhùzhǎng cóng shǔ
shè huì xí guàn de yí chuán yīn zǐ。 jīn tiān zé rèn wéi shēng yī dǎ hái zǐ shì biàn lì， wǒ men de táo tài yǐ qīng xiàng yú biàn yì。
jù yī bān yōu shēng xué jiā de jiàn jiě： dà jiā tíng de fù qīn jiù yí chuán xué 'ér lùn， duō bàn shì wú kě zhǐ wàng de， zhè zhǒng kàn
fǎ dà gài wú wù。 tā men zài jīng jì shàng dà duō yī wú suǒ chéng， dāng rán， zài jīng jì zhī chéngzhǎng yǔ cháng qī shēng wù xué jià zhí hù xiāng
rèn tóng zhī qián， sì hū yìng zhòng dú yī xià dēng shān bǎo xùn huò kǒng lóng de lì shǐ。 shàng shù qīng xiàng jiū jìng shì fǒu shàng yòu xī wàng， wǒ bù
dé 'ér zhī， xiāng xìn rèn hé rén yě wú cóng dé zhī。
lìng yī zhǒng kě néng xìng shì： wǒ men jì yù tǒng zhì yǎn huà， yòu cháng xuǎn zé cuò wù de tú jìng。 rú guǒ bì xū cóng guò qù de dòng
wù qún zhòngxuǎn qǔ yòu xī wàng chéng wéi lǐ xìng yòu néng dòng wù zhī zǔ xiān， nà me， wǒ shì fǒu néng cóng bīn xī fǎ ní yà xì rén huò dì sān
jì zhōng xīn shì rén zhōng huò dé dá 'àn， chéng shǔ kě yí。 wǒ yě xǔ huì xuǎn zé xiàng tuó niǎo yī yàng yǐ hòu jiǎo gēn zhàn lì， yǐ wàn dài yì
de bái 'ě jì pá chóng。 H·J mǐ lè bó shì céng tí chū yī gè bāo kuò guǎng fàn shǐ yòng rén gōng shòu jīng de jī jìn rén lèi gǎi liáng fǎ。 rú
guǒ wǒ shì tǒng zhì shì jiè yōu shēng wèn tí de zhù nǎo， wǒ bù néng xuǎn zé yī gè zhǐ yòu bǎi fēn zhī yī zhèng què kě néng xìng de fāng xiàng。 mǐ
lè bó shì shì cái shí yōu yú wǒ shí bèi de yí chuán xué jiā， tā de zhèng què bǐlǜ yě xǔ huì dá dào shí fēn zhī yī， dàn bù huì zài gāo
guò zhè yī jī xiàn。 guān yú guò qù de yǎn huà， dāng qián de yí chuán xué， xì bāo xué děng suǒ xū de zhī shí， bǐ xiàn yòu wén míng jī chǔ
de zhěng tǐ zhī shí yào guǎng dà dé duō。 rú guǒ wǒ men xū yào， wǒ men jiù kě huò dé。 kě yǐ shuō， shén réng zài jì xù kuò zhǎn rén lèi
xuǎn zé de fàn wéi， yīn cǐ yě gěi yú wǒ men xīn de yì wù。 yǎn huà de guò chéng mù qián réng rán zhèng jì xù cóng wú yì shí bù xiàng yòu yì
shí de jiē duàn。 dàn wǒ men hái wèi néng huò dé zhè xiàng zhī shí。
dāng qián bì xū lì kè zhuóshǒu de gōng zuò， jiù shì rén lèi shè huì de zhòng zǔ， zài liǎng sān shì dài zhōng dāng kě wán chéng。 zài lǐ xiǎng
yǔ xiàn shí zhōng gòu zhù gòng hé guó de wěi rén， hái bù céng jiāng tā men de xiǎng fǎ yùn yòng dào rén lèi shè huì shàng。 dàn yǐ yóu shí jì dān fù
jī néng de yuán lǐ yú yǐ wán chéng liǎo。 fǎ、 é biàn gé bèi hòu suǒ yǐn cáng de wěi rén suī yòu bù tóng， dàn yǐ wán chéng liǎo kě yǔ zhī xiāng
bǐ de shí yàn。 méi yòu yī gè shè huì shì wán zhěng de， shè huì biàn gé suǒ hào fèi de shí jiān dān wèi yuǎn bǐ shēng wù jìn huà wéi xiǎo， yīn
cǐ， shè huì biàn gé de yì wù bǐ tǒng zhì yǎn huà de yì wù gèng jíqiè xū yào， zhè liǎng zhǒng yì wù bì xū bìng xíng， huò zhě yě kě néng
bìng xíng。 dàn wǒ jué dé zuì yào mìng de xiǎng fǎ shì rèn wéi： wèi lái de rén lèi huì zuì shì hé xiàn dài de měi guó、 yīng guó、 sū lián huò
zhōng guó de shè huì， shèn zhì shì hé jīn rì wǒ men suǒ xiǎng dé chū de gè zhǒng shè huì。
jiǎ rú wǒ de tuī cè wú wù， wèi lái de rén lèi dà gài shì jīn tiān rèn wéi zài ròu tǐ、 jīng shén、 dào dé shàng dōuyòu quē xiàn de
guài wù， yī dào chéng nián qī， tā kě néng huì yòu hěn yōu xiù de jì néng， dàn tǐ lì jiào ruò， tóu bù hěn dà， yá chǐ bǐ wǒ men shǎo，
chéngzhǎng yě fēi cháng huǎn màn， zài wǔ suì yǐ qián， dà dǐ bù néng rèn zì， dào sì shí suì fāng cái zhú jiàn chéng shú， zài zhè yǐ qián， yī
zhí xué xí bù duàn， rán hòu， dà gài kě yǐ huó dào jǐ gè shì jì。 bǐ wǒ men gèng lǐ xìng、 quē shǎo běn néng xìng， bù shòu xìng jí qīn
zǐ gǎn qíng de zhī pèi， gèng jí shǎo shòu yī shí nù qì zhī zuǒ yòu， huò qún zhòng běn néng suǒ tǒng zhì， qí dòng jī yǐ cún yú jiào yù de bǐ
lì yuǎn bǐ wǒ men wéi dà， zài tā zì jǐ de shè huì zhōng dāng shì shàn liáng shì mín， dàn zài jīn rì xiàn cún de shè huì lǐ， què huì bèi dāng
zuò fēng rén huò zuì fàn。 yǐ wǒ men de biāo zhǔn lái kàn， tā men jù yòu gāo dù de yī bān zhī shí， dà bù fēn gè rén jūn yǐ jù bèi wǒ
men chēng wéi tiān cái de tè shū cái néng。
bù guò， rú guǒ wǒ men bèi dài huí dào wǎng gǔ hóng huāng de shí dài， yě xǔ bìng bù huì yíng dé běi jīng yuán rén de zūn jìng， tóng lǐ，
zài zhè lèi jìhuà xià chǎn shēng de yǎn huà chǎn wù， ruò yòu yī rén bèi dài dào wǒ men de shí dài， wǒ men dà gài yě huì rèn wéi tā shì bù
kuài lè de rén。 dàn shí zài wú xū bào chí zhè zhǒng bēi guān de xiǎng fǎ， yīn wéi wǒ men bù kě néng hé“ tā” jiàn miàn。
lí yùn zhì yì
（ xuǎn zì《 niàn shì jì mìng yùn yǔ zhǎn wàng》， zhì wén chū bǎn shè 1977 nián bǎn）