1. zhōng guó de cháng 'é bēn yuè
zài zhōng guó gǔ dài shén huà zhōng， cháng 'é bēn yuè shì fù rú jiē zhī de yī gè。 xiāng chuán cháng 'é shì shè rì yīng xióng hòu yì de qī zǐ。 hòu yì shè rì lì xià fēng gōng wěi jì hòu， wáng mǔ niàn niàn zàn shǎng tā de gài shì gōng jì biàn cì yú tā yī bāo cháng shēng bù sǐ yào， ràng tā fú xià shēng tiān chéng wéi xiān rén。 hòu yì bù yuàn dú zì chéng xiān， biàn jiāng cháng shēng bù sǐ yào jiāo yóu cháng 'é zhēn cáng。 bù liào cǐ shì bèi xiǎo guǐ péng méng zhī dào， tā chèn hòu yì wài chū shòu liè zhī jī， qián rù hòu yì de zhái yuàn， wēi bī cháng 'é jiāo chū cháng shēng bù sǐ yào。 cháng 'é jiàn dào shǒu zhí cháng jiàn de péng méng， zhī dào zì jǐ bù shì duì shǒu， xīn xiǎng zì jǐ jué bù néng bǎ cháng shēng bù sǐ yào jiāo gěi xīn shù bù zhèng de xiǎo guǐ。 wēi jí zhī zhōng， cháng 'é dāng jī lì duàn， dǎ kāi bǎi bǎo xiá， qǔ chū cháng shēng bù sǐ yào， yī kǒu tūn xià。 shùn jiān， cháng 'é biàn qīng piāo piāo dì lí kāi dì miàn， xiàng tiān shàng fēi qù， zuì hòu luò dào liǎo yuè liàng shàng。 bàng wǎn， hòu yì huí jiā dé zhī qī zǐ cháng 'é pò bù dé yǐ bēn yuè 'ér qù， bù jìn sī niàn bù yǐ。 dāng wǎn， tā kàn jiàn tiān shàng de yuè liàng fènwài jiǎo jié míng liàng， yuè zhōng piāo dòng zhe cháng 'é de měi lì shēn yǐng， biàn bǎi xià xiāng 'àn， zhù yuàn shàn liáng xián huì de cháng 'é zài yuè liàng shàng shēng huó píng 'ān xìng fú。
2. gǔ xī là de yuè liàng nǚ shén 'ā 'ěr tè mí sī
zài gǔ xī là shén huà zhōng， yuè liàng nǚ shén de míng zì jiào 'ā 'ěr tè mí sī， tā yě shì yī wèi shòu liè nǚ shén。 bái tiān， tài yáng shén 'ā bō luó jià shǐ zhe jīn sè zhàn chē chuān yuè tiān kōng； wǎn shàng， yuè liàng nǚ shén 'ā 'ěr tè mí sī yǐ zhuāng zhòng de zī tài fēi yuè yè kōng。 zhè wèi“ guǎng kuò tiān kōng de wáng hòu” zuò zài rǔ bái sè zhàn mǎ lā dòng de kōng zhōng mǎ chē zhōng， xiàng chén shuì de dà dì sàn fā chū yín sè de guāng máng。 ā 'ěr tè mí sī xīn líng chún jié， róng mào juān xiù 'ān xiáng， shì shàonǚ duān zhuāng xián yǎ de jiē mó。
gǔ xī là de yuè liàng nǚ shén xiàng zhēng zhe měi hǎo、 xuàn lì hé guāng míng， rén lèi duì tā chōng mǎn wú xiàn de xiàng wǎng。
zài shén huà zhōng yuè liàng cháng bèi miáo huì chéng“ tiān táng” huò“ xiān jìng”， nà me zhēn shí de yuè liàng jiū jìng shì shénme yàng zǐ？ yuè liàng shàng dào dǐ yòu xiē shénme？ zhēn xiàng gǔ dài chuán shuō nà yàng yòu guì shù hé yù tù má？ qí shí， wú gāng fá guì、 yù tù dǎo yào， dōushì gǔ rén xiǎng xiàng biān zhì de gù shì。 hòu lái， rén men kāi shǐ liǎo duì yuè qiú de tiān xiàng guān chá， bìng gēn jù yuèxiàng de biàn huà zhì dìng liǎo kē xué de lì fǎ。
zài zhōng guó gǔ dài shén huà zhōng， cháng 'é bēn yuè shì fù rú jiē zhī de yī gè。 xiāng chuán cháng 'é shì shè rì yīng xióng hòu yì de qī zǐ。 hòu yì shè rì lì xià fēng gōng wěi jì hòu， wáng mǔ niàn niàn zàn shǎng tā de gài shì gōng jì biàn cì yú tā yī bāo cháng shēng bù sǐ yào， ràng tā fú xià shēng tiān chéng wéi xiān rén。 hòu yì bù yuàn dú zì chéng xiān， biàn jiāng cháng shēng bù sǐ yào jiāo yóu cháng 'é zhēn cáng。 bù liào cǐ shì bèi xiǎo guǐ péng méng zhī dào， tā chèn hòu yì wài chū shòu liè zhī jī， qián rù hòu yì de zhái yuàn， wēi bī cháng 'é jiāo chū cháng shēng bù sǐ yào。 cháng 'é jiàn dào shǒu zhí cháng jiàn de péng méng， zhī dào zì jǐ bù shì duì shǒu， xīn xiǎng zì jǐ jué bù néng bǎ cháng shēng bù sǐ yào jiāo gěi xīn shù bù zhèng de xiǎo guǐ。 wēi jí zhī zhōng， cháng 'é dāng jī lì duàn， dǎ kāi bǎi bǎo xiá， qǔ chū cháng shēng bù sǐ yào， yī kǒu tūn xià。 shùn jiān， cháng 'é biàn qīng piāo piāo dì lí kāi dì miàn， xiàng tiān shàng fēi qù， zuì hòu luò dào liǎo yuè liàng shàng。 bàng wǎn， hòu yì huí jiā dé zhī qī zǐ cháng 'é pò bù dé yǐ bēn yuè 'ér qù， bù jìn sī niàn bù yǐ。 dāng wǎn， tā kàn jiàn tiān shàng de yuè liàng fènwài jiǎo jié míng liàng， yuè zhōng piāo dòng zhe cháng 'é de měi lì shēn yǐng， biàn bǎi xià xiāng 'àn， zhù yuàn shàn liáng xián huì de cháng 'é zài yuè liàng shàng shēng huó píng 'ān xìng fú。
2. gǔ xī là de yuè liàng nǚ shén 'ā 'ěr tè mí sī
zài gǔ xī là shén huà zhōng， yuè liàng nǚ shén de míng zì jiào 'ā 'ěr tè mí sī， tā yě shì yī wèi shòu liè nǚ shén。 bái tiān， tài yáng shén 'ā bō luó jià shǐ zhe jīn sè zhàn chē chuān yuè tiān kōng； wǎn shàng， yuè liàng nǚ shén 'ā 'ěr tè mí sī yǐ zhuāng zhòng de zī tài fēi yuè yè kōng。 zhè wèi“ guǎng kuò tiān kōng de wáng hòu” zuò zài rǔ bái sè zhàn mǎ lā dòng de kōng zhōng mǎ chē zhōng， xiàng chén shuì de dà dì sàn fā chū yín sè de guāng máng。 ā 'ěr tè mí sī xīn líng chún jié， róng mào juān xiù 'ān xiáng， shì shàonǚ duān zhuāng xián yǎ de jiē mó。
gǔ xī là de yuè liàng nǚ shén xiàng zhēng zhe měi hǎo、 xuàn lì hé guāng míng， rén lèi duì tā chōng mǎn wú xiàn de xiàng wǎng。
zài shén huà zhōng yuè liàng cháng bèi miáo huì chéng“ tiān táng” huò“ xiān jìng”， nà me zhēn shí de yuè liàng jiū jìng shì shénme yàng zǐ？ yuè liàng shàng dào dǐ yòu xiē shénme？ zhēn xiàng gǔ dài chuán shuō nà yàng yòu guì shù hé yù tù má？ qí shí， wú gāng fá guì、 yù tù dǎo yào， dōushì gǔ rén xiǎng xiàng biān zhì de gù shì。 hòu lái， rén men kāi shǐ liǎo duì yuè qiú de tiān xiàng guān chá， bìng gēn jù yuèxiàng de biàn huà zhì dìng liǎo kē xué de lì fǎ。
wǒ guó gǔ dài tiān wén xué jiā zài guān cè bāo kuò yuè qiú zài nèi de tiān tǐ biàn huà zhōng， huò dé liǎo dà liàng kē xué chéng guǒ。 dōng hàn kē xué jiā zhāng héng chuàng zào liǎo shì jiè shàng zuì zǎo lì yòng shuǐ lì zhuàndòng de hún tiān yí。
1. gǔ rén guān yuè yǔ lì fǎ
lì fǎ shì gēn jù tiān xiàng biàn huà de zì rán guī lǜ lái jìliáng jiào cháng de shí jiān jiàngé， bìng pàn duàn qì hòu biàn huà hé yù cè jì jié lái lín de fǎ zé。 yuèxiàng de biàn huà fēi cháng míng xiǎn， shì yī zhǒng hěn hǎo de tiān rán lì fǎ。 jīhū suǒ yòu de wén míng gǔ guó dū céng bǎ yuèxiàng de biàn huà zuò wéi zhì dìng lì fǎ de yǐ jù。 gēn jù yuèxiàng yuán quē biàn huà de zhōu qī（ jí shuò wàng yuè） zhì dìng de lì fǎ chēng wéi yīn lì； gēn jù dì qiú wéi rào tài yáng de yùn zhuǎn zhōu qī（ jí huí guī nián） zhì dìng de lì fǎ chēng wéi yáng lì。
zhōng guó lì shǐ shàng jìzǎi zuì zǎo de chéng wén lì fǎ shì chūn qiū mò nián de sì fēn lì， tā shì dāng shí shì jiè shàng zuì xiān jìn de lì fǎ。 sì fēn lì què dìng yī nián de cháng dù wéi 365.25 rì， měi 19 nián shè zhì 7 gè rùn nián， zhè shì dāng shí shì jiè shàng cǎi yòng de zuì wéi jīng què de shù zhí。 rùn nián duō jiā chū 1 gè yuè， wéi 13 gè yuè。 zhè yàng de lì fǎ jì fǎn yìng liǎo yuè liàng de yuán quē， yě yǔ suí yáng lì 'ér lái de qì hòu lěng rè biàn huà xiāng shì yìng。 zhè yàng jiù shǐ yīn lì yī nián de cháng dù hé yáng lì yī nián de cháng dù jī běn shàng duì qí， zhè yàng de lì fǎ jì bù shì chún rán de yīn lì， yě bù shì chún rán de yáng lì， tā shí jì shàng shì yīn yáng hé lì， jiǎn chēng yīn yáng lì。 wǒ guó xiàn zài shǐ yòng de nóng lì jiù shì zhè zhǒng yīn yáng lì。 gǔ xī là rén zài 160 duō nián zhī hòu cái fā míng cǎi yòng shè zhì rùn yuè de fāng fǎ lái xié diào yīn、 yáng lì zhī jiān de cháng dù。 nán běi cháo shí qī， wǒ guó jié chū de tiān wén xué jiā、 shù xué jiā zǔ chōng zhī xī qǔ qián rén de chéng gōng jīng yàn， tí chū liǎo 391 nián shè zhì 144 rùn de xīn rùn fǎ， zhè shì dāng shí shì jiè shàng zuì wéi jīng mì de lì fǎ， chēng wéi《 dà míng lì》。
xiǎo zhī shí xīng qī de lái lì
xīng qī shì gōng lì zhōng yī zhǒng tè shū de jì rì fāng fǎ， tā yǐ qī tiān wéi yī gè zhōu qī， xún huán wǎng fù， wú qióng wú jìn。 xīng qī de zhì dìng yě hé yuèxiàng de biàn huà yòu guān。 yuèxiàng 'àn zhào yuán quē biàn huà zhōu qī xún huán， ér yuè mào měi qī rì yī biàn huà， tiān kōng zhōng zài méi yòu bié de tiān xiàng biàn huà yòu zhè yàng xiǎn zhù。 xīng qī kě yǐ gēn jù yuè liàng de yuèxiàng tuī suàn chū lái， zhè jiù shì yī yuè liǎng xián sì xiāng、 měi xiāng qī rì de tiān rán jì shí dān wèi。
xīng qī jì rì de fāng fǎ zǎo zài gōng lì chǎn shēng yǐ qián jiù wéi rén men suǒ shǐ yòng liǎo。 zài gǔ luó mǎ shí qī， lì fǎ jiù yòu“ qī rì yī zhōu” de suàn fǎ。 zhì gōng yuán 321 nián， jūn shì tǎn dīng dà dì yú 3 yuè 7 rì zhèng shì gōng bù，“ qī rì yī zhōu” chéng wéi dìng zhì， zhú jiàn chéng wéi guó jì guàn lì。 wǒ guó gǔ dài lì fǎ bǎ 'èrshíbāxiù 'àn rì、 yuè、 huǒ、 shuǐ、 mù、 jīn、 tǔ de cì xù pái liè， qī rì wéi yī zhōu， chēng wéi“ qī yào”， jí zhōu rì、 zhōu yī、 zhōu 'èr、 zhōu sān、 zhōu sì、 zhōu wǔ、 zhōu liù， shùn xù wéi rì yào rì、 yuè yào rì、 huǒ yào rì、 shuǐ yào rì、 mù yào rì、 jīn yào rì hé tǔ yào rì。 zhè zhǒng suàn fǎ yǔ xī fāng lì fǎ 'àn hé。
gǔ dài 'āi jí hé gǔ dài zhōng guó bù yòng xīng qī zhì， ér yǐ shí rì wéi yī xún， měi yuè yòu shàng xún、 zhōng xún hé xià xún。 míng cháo mò nián， suí zhe jī dū jiào chuán rù wǒ guó， xīng qī zhì yě suí zhī chuán rù， xiàn zài xīng qī zhì zài quán shì jiè liú xíng tōng yòng。
2. gā lì lüè yòng wàng yuǎn jìng guān cè yuè liàng
gōng yuán 1608 nián de yī tiān， hé lán yǎn jìng zhì zào shāng lì bó xiū de 'ér zǐ zài wán shuǎ zhōng 'ǒu rán fā xiàn， jiāng liǎng kuài jìng piàn chóngdié bìng shǐ qí xiāng gé yī dìng yuǎn jìn guān kàn shí， kě kàn jiàn yuǎn chù jiào táng wū dǐng yuán lái jīhū kàn bù jiàn de xiǎo niǎo。 lì bó xiū shòu cǐ qǐ fā， bǎ liǎng kuài jìng piàn zhuāng zài yī gè tóng guǎn de liǎng tóu， fā míng liǎo zuì chū de wàng yuǎn jìng。
dāng wàng yuǎn jìng cóng hé lán chuán rù yì dà lì shí， yǐn qǐ liǎo gā lì lüè de zhù yì。 gā lì lüè yòng zì zhì de wàng yuǎn jìng guān cè yuè liàng， fā xiàn yuè liàng biǎo miàn shì nà yàng de 'āo tū bù píng， hái fēn bù yòu hěn duō huán xíng shān， gā lì lüè jù cǐ huì zhì liǎo dì yī fú yuè miàn tú。 suī rán cóng kē xué de jiǎo dù kàn， gā lì lüè shǒu huì de yuè miàn tú hái bù gòu jīng què， dàn yuè miàn de píng yuán、 huán xíng shān qīng xī kě jiàn。
3. cóng guāng xué dào quán bō duàn guān cè yuè qiú
zài háng tiān jì shù dàn shēng zhī qián， guān cè yuè qiú de zhù yào shǒu duàn shì tiān wén wàng yuǎn jìng。 suí zhe wàng yuǎn jìng gè fāng miàn xìng néng de bù duàn gǎi jìn hé tí gāo， yuè qiú guān cè yuè lái yuè jīng xì， guān cè bō duàn cóng guāng xué fā zhǎn dào jīhū fù gài zhěng gè diàn cí bō pǔ， wàng yuǎn jìng de guān cè píng tái cóng dì qiú yī zhí yán shēn dào tài kōng。
guāng xué wàng yuǎn jìng de kǒu jìng yuè dà， jiù néng fǎn shè huò zhé shè yuè duō de guāng xiàn， yě jiù néng kàn dào yuè yuǎn、 yuè 'àn de tiān tǐ。 suǒ yǐ， suí zhe jì shù de fā zhǎn， guāng xué wàng yuǎn jìng kǒu jìng yuè zuò yuè dà， zhǒng lèi yuè lái yuè duō。 yǔ guāng xué wàng yuǎn jìng bù tóng， shè diàn wàng yuǎn jìng zé shì yòng lái guān cè tiān tǐ shè diàn bō duàn tè zhēng de tiān wén wàng yuǎn jìng。
chú liǎo guāng xué hé shè diàn guān cè， duì yuè qiú de fēi kě jiàn guāng tiān wén guān cè hái bāo kuò hóng wài guān cè、 zǐ wài guān cè、 X shè xiàn guān cè hé γ shè xiàn guān cè děng。
1. gǔ rén guān yuè yǔ lì fǎ
lì fǎ shì gēn jù tiān xiàng biàn huà de zì rán guī lǜ lái jìliáng jiào cháng de shí jiān jiàngé， bìng pàn duàn qì hòu biàn huà hé yù cè jì jié lái lín de fǎ zé。 yuèxiàng de biàn huà fēi cháng míng xiǎn， shì yī zhǒng hěn hǎo de tiān rán lì fǎ。 jīhū suǒ yòu de wén míng gǔ guó dū céng bǎ yuèxiàng de biàn huà zuò wéi zhì dìng lì fǎ de yǐ jù。 gēn jù yuèxiàng yuán quē biàn huà de zhōu qī（ jí shuò wàng yuè） zhì dìng de lì fǎ chēng wéi yīn lì； gēn jù dì qiú wéi rào tài yáng de yùn zhuǎn zhōu qī（ jí huí guī nián） zhì dìng de lì fǎ chēng wéi yáng lì。
zhōng guó lì shǐ shàng jìzǎi zuì zǎo de chéng wén lì fǎ shì chūn qiū mò nián de sì fēn lì， tā shì dāng shí shì jiè shàng zuì xiān jìn de lì fǎ。 sì fēn lì què dìng yī nián de cháng dù wéi 365.25 rì， měi 19 nián shè zhì 7 gè rùn nián， zhè shì dāng shí shì jiè shàng cǎi yòng de zuì wéi jīng què de shù zhí。 rùn nián duō jiā chū 1 gè yuè， wéi 13 gè yuè。 zhè yàng de lì fǎ jì fǎn yìng liǎo yuè liàng de yuán quē， yě yǔ suí yáng lì 'ér lái de qì hòu lěng rè biàn huà xiāng shì yìng。 zhè yàng jiù shǐ yīn lì yī nián de cháng dù hé yáng lì yī nián de cháng dù jī běn shàng duì qí， zhè yàng de lì fǎ jì bù shì chún rán de yīn lì， yě bù shì chún rán de yáng lì， tā shí jì shàng shì yīn yáng hé lì， jiǎn chēng yīn yáng lì。 wǒ guó xiàn zài shǐ yòng de nóng lì jiù shì zhè zhǒng yīn yáng lì。 gǔ xī là rén zài 160 duō nián zhī hòu cái fā míng cǎi yòng shè zhì rùn yuè de fāng fǎ lái xié diào yīn、 yáng lì zhī jiān de cháng dù。 nán běi cháo shí qī， wǒ guó jié chū de tiān wén xué jiā、 shù xué jiā zǔ chōng zhī xī qǔ qián rén de chéng gōng jīng yàn， tí chū liǎo 391 nián shè zhì 144 rùn de xīn rùn fǎ， zhè shì dāng shí shì jiè shàng zuì wéi jīng mì de lì fǎ， chēng wéi《 dà míng lì》。
xiǎo zhī shí xīng qī de lái lì
xīng qī shì gōng lì zhōng yī zhǒng tè shū de jì rì fāng fǎ， tā yǐ qī tiān wéi yī gè zhōu qī， xún huán wǎng fù， wú qióng wú jìn。 xīng qī de zhì dìng yě hé yuèxiàng de biàn huà yòu guān。 yuèxiàng 'àn zhào yuán quē biàn huà zhōu qī xún huán， ér yuè mào měi qī rì yī biàn huà， tiān kōng zhōng zài méi yòu bié de tiān xiàng biàn huà yòu zhè yàng xiǎn zhù。 xīng qī kě yǐ gēn jù yuè liàng de yuèxiàng tuī suàn chū lái， zhè jiù shì yī yuè liǎng xián sì xiāng、 měi xiāng qī rì de tiān rán jì shí dān wèi。
xīng qī jì rì de fāng fǎ zǎo zài gōng lì chǎn shēng yǐ qián jiù wéi rén men suǒ shǐ yòng liǎo。 zài gǔ luó mǎ shí qī， lì fǎ jiù yòu“ qī rì yī zhōu” de suàn fǎ。 zhì gōng yuán 321 nián， jūn shì tǎn dīng dà dì yú 3 yuè 7 rì zhèng shì gōng bù，“ qī rì yī zhōu” chéng wéi dìng zhì， zhú jiàn chéng wéi guó jì guàn lì。 wǒ guó gǔ dài lì fǎ bǎ 'èrshíbāxiù 'àn rì、 yuè、 huǒ、 shuǐ、 mù、 jīn、 tǔ de cì xù pái liè， qī rì wéi yī zhōu， chēng wéi“ qī yào”， jí zhōu rì、 zhōu yī、 zhōu 'èr、 zhōu sān、 zhōu sì、 zhōu wǔ、 zhōu liù， shùn xù wéi rì yào rì、 yuè yào rì、 huǒ yào rì、 shuǐ yào rì、 mù yào rì、 jīn yào rì hé tǔ yào rì。 zhè zhǒng suàn fǎ yǔ xī fāng lì fǎ 'àn hé。
gǔ dài 'āi jí hé gǔ dài zhōng guó bù yòng xīng qī zhì， ér yǐ shí rì wéi yī xún， měi yuè yòu shàng xún、 zhōng xún hé xià xún。 míng cháo mò nián， suí zhe jī dū jiào chuán rù wǒ guó， xīng qī zhì yě suí zhī chuán rù， xiàn zài xīng qī zhì zài quán shì jiè liú xíng tōng yòng。
2. gā lì lüè yòng wàng yuǎn jìng guān cè yuè liàng
gōng yuán 1608 nián de yī tiān， hé lán yǎn jìng zhì zào shāng lì bó xiū de 'ér zǐ zài wán shuǎ zhōng 'ǒu rán fā xiàn， jiāng liǎng kuài jìng piàn chóngdié bìng shǐ qí xiāng gé yī dìng yuǎn jìn guān kàn shí， kě kàn jiàn yuǎn chù jiào táng wū dǐng yuán lái jīhū kàn bù jiàn de xiǎo niǎo。 lì bó xiū shòu cǐ qǐ fā， bǎ liǎng kuài jìng piàn zhuāng zài yī gè tóng guǎn de liǎng tóu， fā míng liǎo zuì chū de wàng yuǎn jìng。
dāng wàng yuǎn jìng cóng hé lán chuán rù yì dà lì shí， yǐn qǐ liǎo gā lì lüè de zhù yì。 gā lì lüè yòng zì zhì de wàng yuǎn jìng guān cè yuè liàng， fā xiàn yuè liàng biǎo miàn shì nà yàng de 'āo tū bù píng， hái fēn bù yòu hěn duō huán xíng shān， gā lì lüè jù cǐ huì zhì liǎo dì yī fú yuè miàn tú。 suī rán cóng kē xué de jiǎo dù kàn， gā lì lüè shǒu huì de yuè miàn tú hái bù gòu jīng què， dàn yuè miàn de píng yuán、 huán xíng shān qīng xī kě jiàn。
3. cóng guāng xué dào quán bō duàn guān cè yuè qiú
zài háng tiān jì shù dàn shēng zhī qián， guān cè yuè qiú de zhù yào shǒu duàn shì tiān wén wàng yuǎn jìng。 suí zhe wàng yuǎn jìng gè fāng miàn xìng néng de bù duàn gǎi jìn hé tí gāo， yuè qiú guān cè yuè lái yuè jīng xì， guān cè bō duàn cóng guāng xué fā zhǎn dào jīhū fù gài zhěng gè diàn cí bō pǔ， wàng yuǎn jìng de guān cè píng tái cóng dì qiú yī zhí yán shēn dào tài kōng。
guāng xué wàng yuǎn jìng de kǒu jìng yuè dà， jiù néng fǎn shè huò zhé shè yuè duō de guāng xiàn， yě jiù néng kàn dào yuè yuǎn、 yuè 'àn de tiān tǐ。 suǒ yǐ， suí zhe jì shù de fā zhǎn， guāng xué wàng yuǎn jìng kǒu jìng yuè zuò yuè dà， zhǒng lèi yuè lái yuè duō。 yǔ guāng xué wàng yuǎn jìng bù tóng， shè diàn wàng yuǎn jìng zé shì yòng lái guān cè tiān tǐ shè diàn bō duàn tè zhēng de tiān wén wàng yuǎn jìng。
chú liǎo guāng xué hé shè diàn guān cè， duì yuè qiú de fēi kě jiàn guāng tiān wén guān cè hái bāo kuò hóng wài guān cè、 zǐ wài guān cè、 X shè xiàn guān cè hé γ shè xiàn guān cè děng。