shuāng shàn wéi mén， dān shàn wéi hù， jiá gǔ wén zì huà xià liǎng gè xiàng xíng fú hào。
guān yú zhè mén zhè hù， shī yě céng yún， zǐ yě céng yuē héng héng《 shī jīng · chén fēng》： “ héng mén zhī xià， kě yǐ qī chí ”；《 lùn yǔ · yōng yě》：“ shuí néng chū bù yóu hù”？ bié shuō nà shǒu chén guó de mín gē zhǐ shì 'ān pín lè jiàn de xiǎo lǐ qū， bié shuō kǒng lǎo fū zǐ de shè wèn bù guò jiǎng liǎo jù dà shí huà。
zhè biàn shì mén。 cóng《 shī jīng》 de“ héng mén qī chí”， dào《 jìn shū》 de“ kàng zhì chái mén”。 gǔ dài de qīng pín zhě míng zhì zì wèi。 héng mù wéi mén de jiē mén， jiǎn lòu má？ rán 'ér， què fā zhǎn chū fù lì de yī zhī。 tā bù jǐn yǎn shēng liǎo liú lí de、 yàn cǎi de pái fāng， hái yǎn biàn chū dì wáng mén qián de lián jué。 yīn cǐ， yuè fēi zhuàng huái jī liè de《 mǎn jiāng hóng》 cái yín“ cháo tiān jué”。 ruò wèn lián jué de jí zhì， qǐng kàn míng qīng gù gōng de wǔ mén。
zhè biàn shì hù。 mín yǐ shí wéi tiān， yǐ jū wéi 'ān。 jū de yào sù shǎo bù liǎo mén hù， hái shì nà jù huà，“ shuí néng chū bù yóu hù”？ dào lǐ yuè shì jiǎn dān yuè kě néng bāo yùn fēng fù。 bù xìn qǐng dú《 yì jīng》 suǒ yán：“ hé hù wèi zhī kūn， pìhù wèi zhī qián， yī hé yī bì wèi zhī biàn， wǎng lái bù qióng wèi zhī tōng。” bù zhé bù kòu， yǐ rán shì zhé xué de mìng tí。
bó dà jīng shēn de zhōng huá wén huà， jiāng xǔ xǔ duō duō shì wù xūn táo dé wén cǎi xuàn làn， zhé yìng zhe zì jǐ de bó dà jīng shēn。 yòu guān mén de wén huà jí shì rú cǐ。
mén， jì shì fáng wū de wài yán zhuāng xiū， yòu shì dú lì de jiàn zhù - yī mín jū de gǔn jǐ mén lóu、 lǐ xiàng de chāng hé、 sì miào de shān mén、 dū yì de chéng mén lóu zǐ。 dú tè de zhōng guó jiàn zhù。 huà， yīn“ mén” ér yì fā dú tè。 gōng mén shàng jù dà de mén dīng， héng jiǔ zòng jiǔ， jiǔ jiǔ bā shí yī méi， rú tū lì de wén zì， nóng suō liǎo zhōng guó chuán tǒng wén huà de yī piān dà wén zhāng。 zhái mén shàng mén shén wēi wǔ， shuāng shuāng bǎ mén， jiāng yuǎn gǔ xiān mín guān yú shén huà shì jiè de chàng xiǎng， jīng guò màn cháng shí guāng de qiān sì bǎi huì， dìng gǎo wéi shēn pī jiá zhòu de múyàng。 mén qián shí shī， hé wèi“ shí sān tài bǎo”？“ tài shān shí gǎn dāng”， hé dé“ yǐ hàn mín jū” de gōng néng； sú yán dào“ zhū rù mén， bǎi fú zhēn”， tiān zēng suì yuè rén zēng shòu de jié rì lǐ， duǒ jù bǎo pén de féi zhū gǒng mén jiǎn zhǐ， tiē shàng liǎo wū mén。 bì xié yā， qí fú yā， qū 'è yā， yíng xiáng yā， mén yòu zuò liǎo gǔ fēng jīn sú de zhǎn tái。
rù bì yóu zhī， chū bì yóu zhī， yú shì， lì shǐ de fēng fēng yǔ yǔ， mén zǒng yào shǒu dāng qí chōng。 táng chū de lǐ shì mín， bù shì dǎo yǎn guò yī chū shā xiōng bī fù de xuán wǔ mén zhī biàn má？“ tiān zǐ wǔ mén”， suǒ pū zhāng de， jué bù zhǐ shì dì wáng de pái chǎng。 lǎo bǎi xìng zé pàn“ yè bù bì hù”， qīng píng shì jiè。 yǔ cǐ xíng chéng fǎn chā， shì guān fǔ de fēng tiáo zài mén shàn shàng dǎ chā chā。 shè jí běi jīng gǔ chéng de yǔ huì， zhèng yáng mén rén chēng qián mén， xiāng duì yú“ qián”， gāi yòu gè hòu mén。 yòu de， dì 'ān mén。 máo dùn de duì lì tǒng yī， gòu chéng liǎo dù huì。 qián、 hòu mén， gōng、 sī mén， gāo shàng yǔ zhèng zhí， dī bēi yǔ wěi lòu， jiè zhù“ mén”， liàng liǎo xiāng。
zhōng guó de mén， yě pài shēng chū“ zhī má kāi mén” de gù shì。 zhōng guó de mén， gèng chuàng zào chū lí záo lóng mén lǐ yú tiào de chuán shuō。 qián zhě fǎn yìng liǎo tàn suǒ zhě de jīng shén xū qiú， hòu zhě biǎo xiàn liǎo chāo yuè zì wǒ de kě wàng。 zhōng guó de mén， hái biān pái chū guǐ mén guān de mí xìn， xià hǔ yú mèi de dǎn xiǎo de rén。
mén zǒng shì yǐn rén zhù rì de。 mén zhàn jìn liǎo chū rù kǒu de“ qū wèi” yōu shì。 mén wén huà yě shì yī gè chū rù kǒu。 dú guò liǎo zhè piān yǐn yán de duì huà zhě， jiù qǐng jiē zhe xiàng“ mén” màn bù xíng zǒu， jì xù wǒ men guān yú zhōng huá wén huà de duì huà bā。
1996 nián 12 yuè 8 rì
bǐng zǐ nián shí yuè niàn bā rì jì
guān yú zhè mén zhè hù， shī yě céng yún， zǐ yě céng yuē héng héng《 shī jīng · chén fēng》： “ héng mén zhī xià， kě yǐ qī chí ”；《 lùn yǔ · yōng yě》：“ shuí néng chū bù yóu hù”？ bié shuō nà shǒu chén guó de mín gē zhǐ shì 'ān pín lè jiàn de xiǎo lǐ qū， bié shuō kǒng lǎo fū zǐ de shè wèn bù guò jiǎng liǎo jù dà shí huà。
zhè biàn shì mén。 cóng《 shī jīng》 de“ héng mén qī chí”， dào《 jìn shū》 de“ kàng zhì chái mén”。 gǔ dài de qīng pín zhě míng zhì zì wèi。 héng mù wéi mén de jiē mén， jiǎn lòu má？ rán 'ér， què fā zhǎn chū fù lì de yī zhī。 tā bù jǐn yǎn shēng liǎo liú lí de、 yàn cǎi de pái fāng， hái yǎn biàn chū dì wáng mén qián de lián jué。 yīn cǐ， yuè fēi zhuàng huái jī liè de《 mǎn jiāng hóng》 cái yín“ cháo tiān jué”。 ruò wèn lián jué de jí zhì， qǐng kàn míng qīng gù gōng de wǔ mén。
zhè biàn shì hù。 mín yǐ shí wéi tiān， yǐ jū wéi 'ān。 jū de yào sù shǎo bù liǎo mén hù， hái shì nà jù huà，“ shuí néng chū bù yóu hù”？ dào lǐ yuè shì jiǎn dān yuè kě néng bāo yùn fēng fù。 bù xìn qǐng dú《 yì jīng》 suǒ yán：“ hé hù wèi zhī kūn， pìhù wèi zhī qián， yī hé yī bì wèi zhī biàn， wǎng lái bù qióng wèi zhī tōng。” bù zhé bù kòu， yǐ rán shì zhé xué de mìng tí。
bó dà jīng shēn de zhōng huá wén huà， jiāng xǔ xǔ duō duō shì wù xūn táo dé wén cǎi xuàn làn， zhé yìng zhe zì jǐ de bó dà jīng shēn。 yòu guān mén de wén huà jí shì rú cǐ。
mén， jì shì fáng wū de wài yán zhuāng xiū， yòu shì dú lì de jiàn zhù - yī mín jū de gǔn jǐ mén lóu、 lǐ xiàng de chāng hé、 sì miào de shān mén、 dū yì de chéng mén lóu zǐ。 dú tè de zhōng guó jiàn zhù。 huà， yīn“ mén” ér yì fā dú tè。 gōng mén shàng jù dà de mén dīng， héng jiǔ zòng jiǔ， jiǔ jiǔ bā shí yī méi， rú tū lì de wén zì， nóng suō liǎo zhōng guó chuán tǒng wén huà de yī piān dà wén zhāng。 zhái mén shàng mén shén wēi wǔ， shuāng shuāng bǎ mén， jiāng yuǎn gǔ xiān mín guān yú shén huà shì jiè de chàng xiǎng， jīng guò màn cháng shí guāng de qiān sì bǎi huì， dìng gǎo wéi shēn pī jiá zhòu de múyàng。 mén qián shí shī， hé wèi“ shí sān tài bǎo”？“ tài shān shí gǎn dāng”， hé dé“ yǐ hàn mín jū” de gōng néng； sú yán dào“ zhū rù mén， bǎi fú zhēn”， tiān zēng suì yuè rén zēng shòu de jié rì lǐ， duǒ jù bǎo pén de féi zhū gǒng mén jiǎn zhǐ， tiē shàng liǎo wū mén。 bì xié yā， qí fú yā， qū 'è yā， yíng xiáng yā， mén yòu zuò liǎo gǔ fēng jīn sú de zhǎn tái。
rù bì yóu zhī， chū bì yóu zhī， yú shì， lì shǐ de fēng fēng yǔ yǔ， mén zǒng yào shǒu dāng qí chōng。 táng chū de lǐ shì mín， bù shì dǎo yǎn guò yī chū shā xiōng bī fù de xuán wǔ mén zhī biàn má？“ tiān zǐ wǔ mén”， suǒ pū zhāng de， jué bù zhǐ shì dì wáng de pái chǎng。 lǎo bǎi xìng zé pàn“ yè bù bì hù”， qīng píng shì jiè。 yǔ cǐ xíng chéng fǎn chā， shì guān fǔ de fēng tiáo zài mén shàn shàng dǎ chā chā。 shè jí běi jīng gǔ chéng de yǔ huì， zhèng yáng mén rén chēng qián mén， xiāng duì yú“ qián”， gāi yòu gè hòu mén。 yòu de， dì 'ān mén。 máo dùn de duì lì tǒng yī， gòu chéng liǎo dù huì。 qián、 hòu mén， gōng、 sī mén， gāo shàng yǔ zhèng zhí， dī bēi yǔ wěi lòu， jiè zhù“ mén”， liàng liǎo xiāng。
zhōng guó de mén， yě pài shēng chū“ zhī má kāi mén” de gù shì。 zhōng guó de mén， gèng chuàng zào chū lí záo lóng mén lǐ yú tiào de chuán shuō。 qián zhě fǎn yìng liǎo tàn suǒ zhě de jīng shén xū qiú， hòu zhě biǎo xiàn liǎo chāo yuè zì wǒ de kě wàng。 zhōng guó de mén， hái biān pái chū guǐ mén guān de mí xìn， xià hǔ yú mèi de dǎn xiǎo de rén。
mén zǒng shì yǐn rén zhù rì de。 mén zhàn jìn liǎo chū rù kǒu de“ qū wèi” yōu shì。 mén wén huà yě shì yī gè chū rù kǒu。 dú guò liǎo zhè piān yǐn yán de duì huà zhě， jiù qǐng jiē zhe xiàng“ mén” màn bù xíng zǒu， jì xù wǒ men guān yú zhōng huá wén huà de duì huà bā。
1996 nián 12 yuè 8 rì
bǐng zǐ nián shí yuè niàn bā rì jì
dì yī jié mén hé hù
mén liǎn， mén liǎn， mén shì jiàn zhù wù de liǎn miàn。 jiù shuō mén kuàng， shàng héng kuàng jiào mén 'é， é tóu de“ é”； zuǒ yòu lì kuàng jiào mén jiá， liǎn jiá de“ jiá”； mén 'é yào měi huà， hái kě yǐ zhuāng mén zān。 zhè 'é zhè jiá zhè zān， gěi mén zhī“ liǎn” yī gè xíng xiàng huà。
mén zhī“ liǎn”， bù shī fěn dài， hái shì nóng zhuāng、 dàn mǒ héng héng bái bǎn fēi， yì huò zhū qī mén、 hēi qī mén？
mén zhī“ liǎn”， chè shàng wǎ yán gāo qiáo de mén zhào， xiàng shì yī dǐng piào liàng de mào zǐ。 yī duì pū shǒu hǎo sì tā de yǎn jīng， liǎng gè fú zì jí shì tā de xiào yè jiǔ wō 'ér， yī fù duì lián xiàng fàbiàn， dà hóng dēng lóng gāo guà qǐ， rú tóng dài shàng dà hóng huā。 yào bàn zhē miàn， jiù zhù yī dào yǐng bì， yóu bào pí pá。
mén de“ liǎn xíng” duō yàng， dōng běi dì qū yòu bié yú xī nán shěng fèn， jīng chéng sì hé yuàn bù tóng yú shǎn běi yáo dòng。
mén， kě yǐ bǎn zhe liǎn kǒng， tái jiē gāo gāo yǐ xiǎn gāo 'ào， shí shī bǎ mén dài jǐ fēn wēi yán； mén， yě bù fáng jǐn jǐn kāi guān 'ér yǐ， fǎng fó miàn hán píng hé de wēi xiào ……
yú shì， zhōng guó de jiàn zhù wén huà yòu liǎo zhè yī yè sè cǎi fēn chéng de piān zhāng。
1 ． yòu mò shì zhī qián zhī hòu
shuí shì zuì xiān bù rù huá xià jiàn zhù wén huà zhī mén de dì yī rén？ shàng gǔ shén huà de huí dá shì： yòu cháo shì。
tā jiào yòu cháo shì héng héng qǐng zhù yì zhè“ yòu” zì。《 hán fēi zǐ · wǔ dù》 miáo shù：“ shàng gǔ zhī shì， rén mín shǎo 'ér qín shòu zhòng， rén mín bù shèng qín shòu dà shé。 yòu shèng rén zuò， gòu mù wéi cháo， yǐ bì qún hài， ér mín yuè zhī， shǐ wáng tiān xià， hào yòu cháo shì。” cì jīng · xì cí》 shuō：“ shàng gǔ xué jū 'ér yěchǔ， hòu shì shèng rén yì zhī yǐ gōng shì。 shàng dòng xià yǔ， yǐ dài fēng yǔ。” huò yán wéi bì qín shòu， huò yán yǐ dài fēng yǔ， zǒng zhī， zì cóng tiān xià chū liǎo gè yòu cháo shì， sī qián rén suǒ wèi xiǎng， zuò qián rén suǒ bù néng， yóu wú dào yòu héng héng yòu cháo， shí xiàn liǎo rén lèi jū zhù shǐ de yī cì wěi dà biàn gé。
guān yú yòu cháo shì shén huà de quán shì， rú shàng bǐng hé《 lì dài shè huì fēng sú shì wù kǎo》 suǒ lùn， jià mù cháo jū， dé miǎn xué jū zhī kǔ。 yòu cháo shì zhī cháo， bù bì zài shù shàng； lěi tǔ shí， shàng jià yǐ mù， jiǎn lòu yòu lèi yú cháo， shí jìn sì yú fáng wū。 xī 'ān bàn pō yí zhǐ， xiǎn shì de zhèng shì zhè zhǒng xíng zhì de“ yòu cháo” yí jì。
yòu cháo shì zhī qián， dà yuē shì méi yòu dú lì de mén yì shí de。 xué jū suī bì yòu chū rù kǒu， dàn nà tài bì rán liǎo， shì xiǎng méi yòu dòng kǒu， hé lái xué dòng？ yīn cǐ kě yǐ shuō， xué jū shàng bù xū yào dú lì de duì yú mén de sī kǎo。
gòu cháo zhù wū shì mén yì shí de zhēn zhèng de kāi shǐ。 zhè shí， wéi jiě jué qī shēn wèn tí， xiān mín men yào zuò de shì qíng shì， rén wéi dì zào chéng yī gè xiāng duì gé jué de kōng jiān， zài fēng bì zhè gè kōng jiān shí， xū shè xiǎng liú chū quē kǒu， yǐ bèi chū rù。 zhè gè chū rù kǒu， zài màn cháng de suì yuè jiān pài shēng chū xuàn lì duō cǎi de mén wén huà。
xī 'ān bàn pō cūn de yǎng sháo wén huà yí zhǐ， yǐ fēng fù de xìn xī yí cún， ràng jīn rén tuī xiǎng 6000 duō nián qián sì wǔ shí zuò fáng wū jù jí de cūn luò。 píng jiè zhù dòng jí qí tā yí cún， kǎo gǔ xué huì chū yī fú fú jiàn zhù fù yuán tú。 zhè xiē fáng zǐ yǐ mù zhù mù lǐn wéi gòu jià， qiáng bì hé wū dǐng yòng mù gùn zhī tiáo pái zhā， shàng pū fū ní hé cǎo。 fáng zǐ chū rù kǒu de shè zhì， jù yòu duō fāng miàn de gōng néng。
yī xiē fāng xíng fáng zǐ， fáng nèi xià 'āo yú dì miàn， qí chū rù kǒu xiū yī duàn mén dào， mén dào de xié jiē lián jiē zhe shì nèi dì miàn。 mén dào shè yòu fáng yǔ péng jià， jì kě zhē dǎng yǔ xuě， yòu kě qǐ dào yǎn bì jū qǐn de zuò yòng。
yuán xíng fáng zǐ shì nèi dì miàn yī bān gāo yú shì wài， qí rén kǒu， mén xiàn gāo ruò jiàn qiáng。 zhè zhǒng gāo mén jiàn， néng fáng yǔ shuǐ de guàn rù， yě néng jiǎn shǎo dì miàn chén shàng de chuī rù。 mén nèi liǎng cè jiàn duǎn qiáng， kě yǐ xiàn zhì hé yǐn dǎo qì liú， yòu zhù yú dōng rì shì nèi bǎo nuǎn。 tóng shí， mén nèi liǎng cè de gé qiáng jù yòu lèi sì píng fēng de zuò yòng， zài shì nèi zào chéng liǎng gè tuì yǐn kōng jiān。 duì cǐ， yán jiū zhě gěi yǐ gāo dù píng jià， yáng hóng xūn《 yǎng sháo wén huà jū zhù jiàn zhù fā zhǎn wèn tí de tàn tǎo》 rèn wéi：“ gé qiáng bèi hòu de yǐn 'ào， shí jì shàng chū bù jù bèi liǎo wò shì de gōng néng…… jū zhù jiàn zhù suǒ bì bèi de yǐn 'ào de chū xiàn， biāo zhì yuán shǐ jiàn zhù kōng jiān zǔ zhì guān niàn de qǐ méng。” zhè shì jiàn zhù wén huà de qǐ méng shí dài。 bàn pō rén wéi zì jǐ shàng qǐ méng kè， bāo kuò sī cǔn zhuó mó fáng zǐ de jìn chū kǒu héng héng mén。
bàn pō yí zhǐ fáng wū fù yuán tú xiǎn shì， bù shǎo fáng wū chū rù kǒu de shàng： fāng shè yòu chuāng kǒu， mén hé chuāng kāi zài tóng yī gè wū miàn（ tú 1）。 zài shǎn xī hù xiàn cǎi jí dào de yǎng sháo wén huà táo zhì fáng wū mó xíng， yǔ zhī xiāng tóng。 mén shàng kāi chuāng de shí yòng xìng zài yú cǎi guāng， zài yú mén chuāng duì liú， yǐ tōng fēng pái yān。 mén yǔ fù de zǔ hé， hái gěi pǔ sù wú huá de chū qī jiàn zhù dài lái zhuāng shì měi， shǐ dān diào de wài guān huò dé liǎo yī zhǒng líng qì。 zhěng tǐ lún kuò miàn， yǐ jí dié jiā qí shàng de mén miàn jī、 chuāng miàn jī， zhè sān zhě gòu chéng jiàn zhù zhèng miàn shì jué xiào guǒ de sān gè jī běn yào sù。 hòu shì bù duàn fā zhǎn de jiàn zhù yàng shì， kě yǐ shuō dōushì zài cǐ jī chǔ shàng de zēng fán。
mén yǔ chuāng de shì jué xiào guǒ， xiān mín men yī dìng gǎn shòu dé hěn qiáng liè， suǒ yǐ， dāng bàn pō táo qì shàng de kè huà fú hào yǎn jìn wéi jiá gǔ wén zì shí，“ gōng” zì xíng jí yuán yú duì fáng wū zhèng miàn sān zǔ lún kuò xiàn de gòu huà。
dōng hàn xǔ shèn《 shuō wén jiě zì》：“ gōng， shì yě。” jiá gǔ wén“ gōng” zì xiě zuò“ ”“ ” xiàng fáng wū biān jì xiàn，“ lǚ”， shàng“ kǒu” xiàng chuāng， xià“ kǒu” xiàng mén。 jīn rén yòng jiǔ bǐ xiě chū yī gè“ gōng” zì， bù fáng shuō shì zài huà yī fú fáng wū jiǎn tú。 jiǔ bǐ zhī zhōng， sān gè zǔ zì yuán jiàn gè wéi sān huà。 sān sān jiàn jiǔ。 zhè sān gè sān huà de qiǎo hé， suī bù néng shuō jiù bāo hán zhe shén mì de shù zì yì wèi； rán 'ér， mén zài zhěng gè jiàn zhù wén huà zhòngjǔ zú qīng zhòng de dì wèi， què bèi“ gōng” zì jié gòu de sān fēn mó shì dào chū lái shì
2． mén，“ cóng 'èr hù， xiàng xíng”
1993 nián， jiāng xī 'ān fú xiàn cuì zhú sì yí zhǐ chū shàng yī kǒu qīng dài kāng xī nián jiān de zhù tiě dà zhōng。 zhōng shàng suǒ zhù míng wén lǐ，“ mén” zì wéi jiǎn tǐ zì， yǔ rú jīn wǒ guó fǎ dìng tōng yòng de guī fàn jiǎn huà zì xiāng tóng。 jiǎn tǐ“ mén” zì， shèn zhì chū xiàn zài gān sù jū yán chū shì de hàn dài jiǎn xù shàng。
rán 'ér， tàn jiū“ mén” de zì yì， hái shì yào kàn tā de fán tǐ。
“ mén” shì xiàng xíng zào zì de fàn lì。 suǒ xiàng zhī xíng， kě cóng 'èr lǐ tóu cūn wén huà yí zhǐ xún dào mǒu xiē zōng yǐng。
hé nán yǎn shī xiàn 'èr lǐ tóu cūn yí zhǐ wéi jìn fāng xíng bèn tǔ tái， nián dài yóu xià dài yán xù zhì shāng dài， yòu rén rèn wéi tā jiù shì xià xū。 yī wàn yú píng fāng mǐ miàn jī nèi， yí cún zhe xǔ duō láng wǔ、 dà mén hé diàn táng de zhù dòng。 yí zhǐ zhōu biān， qǐ yīn wéi zuò yòng de láng wǔ shè yòu dà mén。 yí zhǐ dà mén chù， jiǔ gè zhù dòng yī xiàn pái kāi， shuō míng dà mén cǎi qǔ bā jiān suǒ héng mén xíng shì， yàng zǐ rú tóng méi yòu wǎ dǐng de pái fāng。 jiá gǔ wén“ mén” zì， zuò“ mén”， zuò“ mén”， yě xiě zuò“ wéi”。 qí zhōng hòu zhě， xíng ruò liǎng gè mén shàn zhī shàng jiā yī héng mù， huò xǔ zhèng shì 'èr lǐ tóu cūn yí zhǐ dà mén de xiě zhào。
dōng hàn《 shuō wén jiě zì》 shì：“ mén，…… cóng 'èr hù， xiàng xíng”。 hù， jiá gǔ wén xiě wéi“ wéi”， shì dān shàn mén de xiàng xíng zì。 yī shàn wéi hù， liǎng shàn xiāng bìng jiù shì mén。“ mén hù” yī cí， àn zhào zào zì zhī chū de xiě fǎ， huà sān gè mén shàn miàn yǐ。 dēng táng rù shì de jìn kǒu， shì yī zuò jiàn zhù wù de gòu chéng bù fēn， guī mó jiào xiǎo， suī wèi bì zhǐ yòu dān shàn mén fēi， dàn chēng yǐ“ hù”； zuò wéi yī zǔ jiàn zhù de zǒng chū rù kǒu， guī mó jiào dà， yòu shí qí běn shēn jí shì yī zuò jiàn zhù wù， bǐ rú mén fáng、 mén lóu， gù 'ér shuāng bèi qí“ hù”， chēng yǐ“ mén”。 fāng kuài hàn zì de héng shù piē nà bǐ huà zhī jiān， bāo róng zhe tú jǐng、 gù shì hé sī xiǎng，“ mén”“ hù” shì lì。
“ shàn” běn lái yě shì míng tóng， yǐ tā chōng dāng mén de liàng cí， shì yǔ zhàn fā zhǎn de jiēguǒ。《 lǐ jì · yuè lìng》：“ gēngzhěshǎoshě， nǎi xiū hé、 shàn”。 zhèng xuán zhù：“ yòng mù yuē hé， yòng zhú wěi yuē shàn。” jiǎng dào liǎo mén shàn de bù tóng cái liào。 hé，《 ěr yǎ · shì gōng》：“ hé wèi zhī fēi。” fēi yě shì mén shàn de míng chēng。
kāi mén guān mén de mén zhóu， chēng wéi shū。 xiān qín diǎn jí《 lǚ shì chūn qiū》 yòu jù míng yán：“ liú shuǐ bù fǔ， hù shū bù tuó”， mén zhóu bù huì bèi zhù shí， yīn qí jīng cháng zhuàndòng。 yáo gěng， mén zhóu de lìng yī míng chēng。 gù dìng yú xià jiàn， chéng tuō mén zhóu de shì mén jiù， yě jiào mén zhěn， yòng dān zì chēng zhī， jiào“ ( mù wèi )”。 gù dìng yú shàng jiàn zhě， zé chēng mén jiàn。 zài yī xiē dì fāng， yòu sì mén jiù gū fēng sú。 qīng dài dào guāng 'èr shí sān nián《 wǔ jìn yáng hú hé zhì》： zhēngyuè shí wǔ， fù nǚ“ chā zān jī shàng xuán kōng， lìng ( mù shǐ ) dì yǐ bǔ， yún sì mén jiù gū， dà shuài zǐ gū yí yì。” mín sú xìn yǎng zhōng de“ mén jiù gū niàn”， fǎn yìng liǎo rén men duì mén hù de chóng bài。
fáng wū qiáng bì qì qiàn mén kuàng， yǐ zhuāng mén shàn， mén kuàng yòu míng mén lán。 mén kuàng wéi sì biān xíng， shàng héng mù jiào méi， mén jiàn zé yòu yù、 ( mù shī ) děng bié míng。
gǔ lǎo de hàn zì shì gè yùn hán fēng fù de xìn xī kù。 yòng yú míng wù de hàn zì， yòu guān mén zhě hù zhě hěn duō， cóng zǒng tǐ jié gòu dào jù tǐ gòu jiàn， chēng wèi zhǒng zhǒng， xì zhì rù wēi， fǎn yìng liǎo gǔ rén duì yú jiàn zhù wù zhī mén de zhòng shì。 zhè lǐ bù zài zhú yī jiǎn suǒ。
3． bǎn mén hé gé shàn
fáng mén wū mén de shí yòng yì yì， jiá yǐ bǐng dīng wù， rén réndōu néng liè chū ruò gān tiáo。 mén de jià zhí， shǒu xiān zài yú tā de shí yòng xìng。 tā zuò wéi chū rù kǒu， yòu gěi jū zhù zhě dài lái wēn nuǎn、 ān quán yǐ jí zhū duō de fāng biàn。 zhè shí yòng jià zhí zhōng jiān， jī diàn zhe zào mén zhě de zhì huì。
jǐn shuō bǎo wēn。 dōng běi dōng jì tiān hán fēng lěng， 1934 nián《 jí lín xīn zhì》 jì， mín jū fáng mén yòu nèi wài liǎng céng， wài céng sú chēng“ fēng mén zǐ”， xiàng wài kāi， nèi céng sú chēng“ bǎn mén”， xiàng nèi kāi。 guān mén shí， shuāng céng mén yòu zhù gān bǎo nuǎn， chū rù shí， shuāng mén kě yòu xiào dì jiǎn shǎo lěng kōng qì de jìn rù。
hú pǔ 'ān《 zhōng huá quán guó fēng sú zhì》 jì lù jí lín qí yì fēng sú， tán dào“ jí dì fáng wū， shì mén xiàng wài kāi， bǐ hù jiē rán。 kǎo zhū zhì cè， wèi xī duō hǔ huàn， shí yè rù mín jiā， jué rén 'ér qù。 gù mén xiàng wài kāi， jiè jiàn zhī dǐ kàng lì， zú yǐ yù hǔ chōng zhuàng。 wéi xī zhī wài kāi wèihǔ huàn， jīn zhī wài kāi nǎi xí guàn”。 zhè shì zhuóyǎn yú 'ān quán gōng yòng。
zì gǔ yǐ lái， zuò wéi fáng wū wài yán zhuāng xiū de mén， gèng shì jiàn zhù xíng shì měi de zhù mù suǒ zài。 mén xíng měi zhī zhōng zhǎn shì zhe zào mén zhě de zhì huì， yě fǎn yìng gè gè shí dài de shěn měi qíng qù、 lǐ xiǎng zhuī qiú， nà zhuāng shì duō yàng de gé shàn mén hái shì zhòng duō wén huà fú hào de chéng zài tǐ。
xiān qín jiàn zhù de shí wù jīn yǐ wú cún。 yī zūn xī zhōu shí dài de fāng gé（ tú 2）， yǐ bù xiǔ de qīng tóng níng zhù wéi jí kě zhēn guì de mó xíng。 gé， xíng zhuàng rú dǐng de chuī jù， zú bù zhōng kōng。 zhè zūn fāng gé， zhōng kōng de xià bù bèi qiǎo miào dì zhù chéng wū xíng， sān miàn zhù chū shí zì líng gé chuāng， zhèng miàn zhù mén。 mén wéi shuāng shàn， zhè yǐ chāo chū fáng zǐ de chū rù kǒu zhǐ zhuāng dān shàn mén、 chēng wéi“ hù” de xíng zhì。 mén wéi bǎn mén zhī xíng， shàng xià fēn wéi liǎng gé， zēng jiā liǎo měi gǎn。 liǎng shàn mén shàng shè yòu chā shuān de zhuāng zhì， fǎn yìng liǎo duì yú mén hù 'ān quán gōng néng de kāi fā。 mén de liǎng cè gè yòu wò líng lán gān， shuō míng nà shí yǐ jiǎng jiū jiàn zhù wù mén qián de zhuāng shì。
mù bǎn mén wéi gǔ jīn suǒ cháng jiàn。 yuàn luò dà mén yòng bǎn mén， tōng cháng yòu shí tà mén、 qí pán mén liǎng zhǒng。 qián zhě mén xīn bǎn yǔ dà biān yī yàng hòu， hòu zhě zài kuàng jià shàng zhuāng mù bǎn， jiā yǐ chuān dài， fāng gé lüè sì qí pán。
gé shàn mén， yòu chēng gé shàn mén、 gé zǐ mén、 ( mù gé ) shàn mén， yáo chéng zǔ《 yíng zào fǎ yuán》 chēng wéi cháng chuāng。 yán 'ān mín jiān chēng mù zhì huā gé wéi“ ruǎn”， gé shàn wéi“ ruǎn mén” ‘ ruǎn chuāng”； liú chuán yú luò chuān de yī shǒu hūn jià“ xǐ gē”， kuā xīn láng jiā de jiàn zhù， jí zhì gé shàn mén：“ xiàng xià kàn， dà sì chuán， ruǎn mén ruǎn chuāng shí hǎo kàn。”
gé shàn mén， táng dài jiàn zhù yǐ cǎi yòng， duō wéi zhí líng、 fāng gé， táng shí lǐ sī xùn《 jiāng fān lóu gé tú》 huà mén， zhí líng yàng shì。 zhí líng hé fāng gé de zhì pǔ， zhì sòng dài kāi shǐ qǐ biàn huà。 sòng dài de《 xuě jì jiāng xíng tú》（ tú 3） shàng jǐng wù， wū mén gé xīn yǐ fēi zhí mù tiáo de zǔ hé， mén de qún bǎn bù fēn， hái shì yǐ rú yì yún tóu tú 'àn。 shān xī hóu mǎ jīn dài mù zàng de zhuān kè zhuāng shì， fǎng kè jiàn zhù de zhèng miàn de liù shàn gé zǐ mén。 qí zhōng liǎng shàn， gé xīn wéi jǐ hé tú xíng yǔ huā huì， qún bǎn shàng yòu rén wù hé dòng wù tú xíng， xiǎn shì liǎo dāng shí gé shàn mén de huá lì fēng gé。
gé shàn mén zhù yào fēn wéi liǎng bù fēn， shàng wéi gé xīn， xià wéi qún bǎn， gé xīn yǔ qún bǎn zhī jiān gé yǐ dí huán bǎn。 dí huán bǎn yòu jiào zhōng jiā táng bǎn。 yǔ zhōng jiā táng bǎn xiāng duì 'ér yán， gé xīn zhī shàng、 qún bǎn zhī xià ruò jiā zhuāng shì， zé fēn bié chēng wéi shàng jiā táng bǎn。 xià jiā táng bǎn（ tú 4）。
gé xīn kě yòng mù bǎn fú diāo、 tòu diāo， xiāng qiàn zài mén de kuàng jià zhōng。 yún nán lì jiāng nà xī zú chuán mín jū， duō céng cì de tòu diāo gé xīn， dǐ céng wǎng wǎng diāo wàn zì chuān huā tú 'àn， miàn céng diāo shì zé xuǎn jí xiáng tú xíng， rú sì jì huā huì、 niǎo qín dòng wù、 qín qí shū huà、 bó gǔ qì mǐn děng， diāo jì jīng xì， kān chēng yì shù pǐn。 yún nán bái zú mín jū de gé zǐ mén， hái diāo shì yú qiáo gēng dú、 xī xiāng gù shì、 bā xiān guò hǎi děng tú 'àn， qí diāo gōng jīng qiǎo， shèn zhì wéi wǔ céng tòu diāo， gè céng fēn bié diāo chū rén wù、 yún xiá、 fēi niǎo、 huā huì jí chèn dǐ de jǐ hé tú xíng。
yóu líng tiáo zǔ chéng de gé xīn， hú zhǐ huò xiāng bō lí， tú 'àn zài guāng xiàn xià xíng chéng jiǎn zhǐ bān lòu tòu guāng yǐng， wū wài kàn， shì nèi guān， xiào guǒ jiē jiā。 tú 'àn yě duō， qiě duō hán miào qù měi yì。 biǎo xiàn jí xiáng shù zì， yòu sì xǐ bā fāng、 bā fāng chuān wén、 shí zì tào fāng、 wàn zì jǐn gé。 jiǎng wén yǎ， jǐn kuàng tào fāng、 bǐ gé wò cán、 jīn bǐ guǎn、 shū jià gé、 guǎi wén bó gǔ。 bù bù gāo shēng， líng tiáo jiǎn jié， jǐ qū jǐ zhé， biàn gěi chū bā tiáo jiē tī xíng qū xiàn de zhù yuàn， lìng rén jiào jué。 biān fú chèn jiǎo， chēng wéi sì fú qí zhì， zhù fú。 guī bèi jǐn tú yàng、 cháng shòu tuō fāng tú yàng， zhù shòu。 lìng yòu jí xiáng cǎo tuō fāng、 jīn qián rú yì、 rú yì líng huā， yě shì bài nián huà shàng liǎo gé shàn mén。 zhí wù rù tú， yòu sì shí méi、 hé、 jú、 mǔ dān huā， yòu zhú zǐ， yǐ jí kuí huā、 hǎi táng、 xī fān lián děng。
qún bǎn de diāo shì， rú yì tú xíng bǐ jiào pǔ biàn。 hái yòu： fú（ fú） qìng（ pán） yòu yú（ yú）、 suì hán sān yǒu、 wǔ fú pěng shòu、 dà jiàng fú shòu děng。
gé shàn mén zhè yī wài yán zhuāng xiū xíng shì， tā de chū xiàn， tā yóu jiǎn dān xiàng huá lì de fā zhǎn， diǎn xíng dì fǎn yìng liǎo duì yú mén zhuāng zhì de měi xué zhuī qiú。
rú jīn， bàn suí chéng shì huà jìn chéng， chéng shì rén kǒu zēng jiā， yōng jǐ de chéng shì xiàng tiān kōng fā zhǎn， lóu fáng zhèng zhú jiàn qǔ dài píng fáng。 zhè xiē xiàn dài xīn mín jū， dà duō wài xíng fāng zhèng， zhuàng rú huǒ chái hé， lóu dào lǐ gè gè zhù fáng dān yuán de chū rù kǒu yě jī běn wú wài yán zhuāng xiū kě yán。 dān yuán nèi kuān chǎng shū shì， hěn duō jiǎng jiū， dān yuán mén tōng cháng què wéi wú zhuāng shì de dān cí bǎn mén， jǐn cǐ 'ér yǐ。 jiàn zhù zài xiàng gāo céng fā zhǎn de tóng shí， mén de yàng shì sì hū zài zǒu“ fǎn pú guī zhēn” de lù， zhè gāi suàn shì yī zhǒng shěyú 'ér qǔ xióng zhǎng de fù chū bā。 yīn wéi， bì jìng zhù zhái lóu bù tóng yú sì hé yuàn huò“ yī kē yìn”， dān yuán fáng bù tóng yú yuàn luò lǐ de zhèng fáng huò xiāng fáng， bìng pái zhuāng liù gè huò bā gè gé shàn mén zì bù kě néng； jiāng dān yuán mén huàn wéi gé shàn， kǒng pà yě yào wéi xíng shì suǒ lěi， gěi zhù hù píng tiān xīn lǐ shàng de fù dān。 bìng qiě， nà shì jū zhù zhě suǒ bù lè yú chéng shòu de。
yòu qù de shì， dān yuán bǎn mén wài de fáng dào 'ān quán mén héng héng zhè běn gāi yán sù yòu yú de“ gāng tiě mén wèi”， què bìng bù dāi bǎn， gé shàn bān de huā yàng， zhí líng shì， cháng yuán lòu yǎn shì， fǎng 'ōu shì， děng děng。 duì yú dān diào de bǎn mén， fǎng fó shì tiáojì hé bǔ chōng。 gé shàn de shī luò， bìng fēi yīn wéi tā quē shǎo měi； yě zhèng yīn cǐ， tā cái huì bèi lìng yī zhǒng xíng shì shí qǐ lái。
4． dà mén lín jiē
xiàng shì fēng qíng huà， yòu rú jiàn zhù tú， hàn dài rén yǐ niǎo kàn bān de shì jiǎo， jiāng yī zuò yuàn luò gòu huà yú qīng zhuān。 cǐ huà xiàng zhuān zài chéng dū chū tǔ。 kàn nà yuàn luò， yuàn mén shì shān lán mén， kāi zài yuàn qiáng de yī cè， mén bù qǔ zhōng， yòu rú běi fāng sì hé yuàn yuàn mén de wèi zhì。 qí miàn jī kuānchuo， jū shì kuān dà， yuàn nèi yòu shuǐ jǐng、 chú fáng， hái jiàn yòu gōng chǔ wù hé liào wàng de gāo lóu， jū shì lǐ 'èr rén xiāng duì 'ér zuò， tíng yuàn zhōng liǎng hè xiāng duì qǐ wǔ。 zhè dāng shì fù zú zhī jiā， yǐ shān lán mén lín jiē。
wū tóu mén， yī zhǒng yuán yuǎn liú cháng de dà mén yàng shì。 tā yǔ gǔ dài liǎng zhù yī héng mù de héng mén shǔ yú tóng yī xì tǒng， jiá gǔ wén“ wéi” zì zhèng shì wéi qí xiě zhào。 sòng dài lǐ jiè《 yíng zào fǎ shì》 zài yòu wū tóu mén tú yàng（ tú 5）。 gǔ dài gōng yuàn tán miào de líng xīng mén jí qǔ cǐ yàng shì。 wū tóu mén hái shì shì huàn xiǎn guì de biāo zhì， běn shū jiāng zài“ mén dì mén fá” yī jié jiǎng dào。
chū tǔ yú sì chuān dé yáng de hàn dài huà xiàng zhuān（ tú 6）， tí gōng liǎo lìng yī zhǒng fēng gé de dà mén tú xíng。 zhèng mén gāo dà， shuāng shàn bǎn mén； zhèng mén bàng hái shè jiào xiǎo de piān mén。 jiāng sū huī níng chū tǔ de hàn huà xiàng shí（ tú 7）， dà mén zhī shàng qǐ yī céng lóu， shuō míng zhè shì wū mén xíng dà mén， ér fēi qiáng mén xíng。 nán cháo liú yì qìng《 shì shuō xīn yǔ》 jiǎng， shū fǎ jiā zhōng yáo zhī zǐ zhōng huì shàn shū， yǐ mó fǎng bǐ tǐ de fāng fǎ， piàn qǔ xún xù de jiàn； dāng shí zhōng huì gāng gāng jiàn chéng yī zuò xīn zhái yuàn， hái méi bān rù， shàn huà de xún xù yào bào fù， biàn qián rù mén táng， zài mén táng bì shàng huà zhōng yáo xiàng， yī guān zhuàng mào tóng shēng qián yī mó yī yàng， zhōng huì yī jìn mén jiù gǎn shāng bēi tòng， xīn zhái yīn cǐ kòngfèi。 zhè zhái yuàn de dà mén， jiào mén táng， yě fēi qiáng mén。
gǔ rén yán“ zhái yǐ mén hù wéi guàndài”， dào chū dà mén jù yòu xiǎn shì xíng xiàng de zuò yòng。 wǔ mén shì huáng gōng de dà mén， xíng xiàng rú hé， bù yán 'ér yù。 měnggǔ wáng fǔ zǒu mǎ bǎn shì dà mén， liǎng shàn mén shàng duìchèn miáo lóng， yě bù yī bān。
tōng cháng shuō lái， wū mén xíng bǐ qiáng mén xíng xiǎn dé qì pài。 zhāng yù huán《 běi jīng zhù zhái de dà mén hé yǐng bì》 guī nà， wū yǔ xíng dà mén fēn wéi zhù láng shì、 kōng láng shì、 fēng bì shì。 zhù láng shì miàn kuò sān jiān huò wǔ jiān， mén shàn xiàng lǐ tuì ràng， mén qián lì zhù， xíng chéng qián láng bìng diào zǎo jǐng， duō wéi wáng fǔ dà zhái de zhèng mén。 kōng láng shì miàn kuò zhǐ yáng wèn， yòu láng wú zhù， guī mó xùn yú wǎng láng shì。 fēng bì shì wū mén， mén shàn zhuāng zài mén wū qián duān， mén shàn hǎo xiàng yě shì mén wū de mén。 zhì yú qiáng mén xíng dà mén， bù jiàn mén wū， kāi mén chù qì zhuān duǒ yǐ zhuāng mén shàn， mén shàng fù wǎ dǐng。 zhè shì píng mín zhù zhái cháng yòng de yuàn mén。
bā zì mén。 yuán zá jù《 xiāng yǔ》， xún fū de zhāng cuì luán wèn： hé chù shì cuī diàn shì de sī zhái？ dá：“ qián miàn nà gè bā zì qiáng mén biàn shì。” cǐ shí de cuī diàn shì shì qín chuān xiàn lìng， diǎn míng“ bā zì qiáng mén” bìng fēi làng fèi bǐ mò， bā zì dà mén dài biǎo zhe zhù rén de shēnfèn。
dà mén de xíng zhì， fán jiǎn xuán shū，《 jí lín mín jū》 de cái liào kě gōng duì bǐ。 xiāng jiān zhù zhái de“ guāng gùn dà mén”， méi yòu mén shàn， liǎng gēn yuán mù lì zhù， jià zhe liǎng gēn héng mù lì zài nà lǐ， jiù yòu liǎo mén lǐ mén wài de qū bié， yě jiù biǎo shì zhe lǐng yù gǎn。 zhè zhǒng“ guāng gùn mén”， qí shí jí shì shàng gǔ shí dài de héng mén shì yàng。 zhè shì yàng， zhuāng shàng mén shàn， réng jiào“ guāng gùn dà mén”。 zài zēng gòu jiàn， liǎng héng mù zhī jiān zhuāng mù bǎn， dà mén shàng jiā mù bǎn jǐ dǐng， shì wéi“ bǎn mén lǒu”（ tú 8）， qí jǐ tóu cháng yǐ mù diāo zhuāng shì。 yǔ cǐ zào xíng lèi sì， zhuān wǎ dài tì mù zhù mù bǎn， wéi qiáng zhù shì dà mén（ tú 9）。 yǐ shàng jūn wéi qiáng mén xíng dà mén。 zhì yú wū yǔ xíng， jiǎng jiū gèng duō。 sì jiǎo luò dì shì， qián hòu sì gēn míng zhù lì yú chǔ shí zhī shàng， jìn mén liǎng cè de xié qiáng xíng chéng bā zì yǐng bì， kě zhuàng guān zhān。 yòu zhǒng píng dǐng wū yǔ shì dà mén（ tú 10）， bù qǐ jǐ。 wèile měi guān， jiàn chéng hěn xiǎo de pō dǐng rú dǒu dǐ xíng， qián hòu yòng nǚ qiáng wéi dǎng， rén men gěi tā qǔ liǎo gè xiǎng liàng de míng zì：“ jīn mǎn dǒu dà mén”。
《 mín sú yán jiū》 1991 nián 1 qī zài《 juàn chéng mín jiān fáng shè》， liè jǔ liǎo sān zhǒng guī gé de zhái mén yàng shì： qí yī， qǐ jǐ mén lóu， zhuān qiáng wǎ dǐng， tòu huā jǐ， jǐ shàng zhōng yāng chā gāng chā qí， liǎng duān zhì táo shòu tóu， jiān zhì jǐ yú、 hǎi mǎ、 gē zǐ děng táo zhì pǐn， dà mén liǎng shàn， xià zhì wèn bǎn， shàng xuán jīn zì biǎn 'é。 zhè dāng shì fù yīn zhī jiā de dà mén。 qí 'èr， jī jià mén lóu， liǎng gè zhuān dūn， jià yǐ héng mù， shàng bǎi qīng zhuān sān xíng， zhuàng ruò jī jià。 shuāng shàn jiǎn yì mù bǎn mén， yòng guō dǐ huī rǎn chéng hēi sè。 zhè dāng shì yī bān rén jiā de zhái mén。 qí sān， qiáng huò kǒu mén， shàng qiáng wéi yuàn， kāi gè huōkǒu jiù shì mén， biān zhī chéng fēi。 suǒ wèi jīng mén máo shè， shì pín hán zhī jiā yīn lòu jiù jiǎn de yuàn mén。
nán fāng de zhù zhái dà mén， mén zhào de zhuāng shì， huò fēi yán gāo qiáo， huò diāo lǒu jīng qiǎo， wǎng wǎng dá dào lìng rén tàn wéi guān zhǐ de chéng dù。 rú《 yún nán mín jū》 suǒ shì， nà lǐ de yòu shà shì mén lóu（ tú 11）， yán jiǎo yì rán qiáo qǐ， yán xià dǒu gǒng cǎi huì， gěi rén yǐ huá měi fù guì zhī gǎn。 jí biàn zhǐ shì yǐ qiáng kāi mén， wú mén shà， mén zhào réng kě zuò chū jīng měi de diāo shì。
jiāng jūn mén（ tú 12）， jiù shí nán fāng guān huàn dà hù de zhái mén， zé biǎo xiàn wéi lìng yī zhǒng fēng gé。 tā yán sù yòu yú， yú jìn hū dāi bǎn de duì chèn zhī zhōng， tòu lù chū dài zhe wēi yán de níng zhòng。 yáo chéng zǔ《 yíng zào fǎ yuán》 zài， jiāng jūn mén de mén jiàn， yòu jiào mén dàng、 gāo mén xiàn， yīn wéi bǐ pǔ tōng mén jiàn yào gāo。
jìn dài yǐ lái， zhōng guó jiàn zhù shòu dào wài lái wén huà de yǐng xiǎng。 shàng hǎi de shí kù mén jí shì zhōng xī hé bì de chǎn wù。 wǒ guó fā xíng《 zhōng guó mín jū》 pǔ tōng yóu piào， qí zhōng《 shàng hǎi mín jū》 yī méi， tú 'àn wéi shí kù mén， kě jiàn tā shì jù yòu dài biǎo xìng de。 yòu yán jiū zhě zhǐ chū， shí kù mén shì lǐlòng zhù zhái， shí jì shàng shì qǔ yòng sū zhōu zhù zhái de zuì hòu yī jìn liǎng wū lóu de shàng fáng xíng zhì， bìng jiāng qí zhōng fēn wéi liǎng hù， xíng chéng mì dù jiào gāo de zhù zhái。 zhè zhǒng zhù zhái de dà mén， mén kuàng yǐ huā gǎng shí huò níng bō hóng shí wéi cái liào， héng kuàng qì chéng sān jiǎo xíng huò rén zì xíng、 yuán hú xíng， shàng miàn kè yòu tú 'àn huā wén。 pèi shàng liǎng shàn hēi qī dà mén， xíng rú cāng kù zhī mén， suǒ yǐ chēng wéi shí kù mén。
běi jīng de sì hé yuàn， zhōng guó de chuán tǒng jiàn zhù yàng shì， dàn qí mén tóu de zhuāng shì， róng rù xī yáng jiàn zhù de mǒu xiē tè diǎn， zhè yàng de shí lì yě shì róng yì zhǎo dào de。 dà lǐ mín jū de mén tóu zhuāng shì， yě fǎn yìng liǎo wài lái wén huà de yǐng xiǎng。
5． jiǎo mén、 ěr mén hé dì xué
yuàn luò de chū rù kǒu， chú shè dà mén wài， yòu de hái bì jiǎo mén。 qīng dài fāng shuǐ ruì shī《 jiāo xuān suí lù》：“ wài guān yá shǔ zhèng mén zuǒ yòu gè yòu mén yī， wèi zhī dōng jiǎo mén、 xī jiǎo mén， shǔ guān cān yè， jūn yóu jiǎo mén rù yě。” jiǎo mén de shè zhì， shǐ dà mén kě yǐ píng rì guān bì， shì shí shì shì 'ér kāi， yě jiù yòu liǎo yí lǐ fāng miàn de yì yì。
běi jīng de sì hé yuàn， dà mén yǐ nèi jiàn yòu 'èr mén， cǐ mén tōng cháng wéi chuí huā mén。 hé běi zhāng jiā kǒu yī dài chēng wéi“ shǎn mén”， jiù shí《 yáng yuán xiàn zhì》：“ dōng xī wū yǔ nán wū zhōng gé yī mén， wèi zhī jiān mén， jí běi píng zhī chuí huā mén”。 shǎn mén zhī chēng， hěn kě néng shì zhuóyǎn yú“ shǎn” zì zì xíng， èr mén qǐ zhe píng bì nèi zhái de zuò yòng， jiù xiàng“ mén” dǎng zhù liǎo wài“ rén” de shì xiàn。
yuàn luò lǐ yòu shè 'ěr mén。 qīng dài《 yáng zhōu huà fáng lù》：“ jīn zhī yuán tíng， jiē yòu dà mén， mén fǎng gǔ zhì。 zhì yuán nèi fáng lǒng、 xiāng gè、 xiàng jiù、 fān hǔn， jiē yòu 'ěr mén， bù miǎn jiànzuò qí qiǎo， rú yuán guī、 liù jiǎo、 bā jiǎo、 rú yì、 wàn shèng、 yī fēng shū zhī lèi， shì jiē gǔ zhī suǒ wèi hù yě。” gǔ dài de sī jiā yuán lín jiāng zhù zhái yǔ huā yuán róng wéi yī tǐ， mén de yàng shì yě zhuī qiú duō yàng。
qiáng yuán shàng bì yòu mén dàng 'ér bù zhuāng mén， tōng cháng chēng wéi qiáng mén， jiàn zhù xué zhù zuò lǐ yě chēng wéi dì xué。 qiáng mén de shì yàng， yuán yuán de， jiào yuè dòng mén； mó fǎng zhí wù de， yòu hǎi táng huā xíng、 lián huā bàn xíng、 mǔ dān bàn xíng、 hú lú xíng、 qiū yè xíng； fǎng zhào qì wù de， rú hàn píng xíng、 yún tóu zhí guī xíng； cǐ wài， yòu cǎi qǔ tuǒ yuán、 bā jiǎo děng jǐ hé xíng zhuàng。 cǐ wài， wáng shù cūn《 zhōng guó mín jiān huà jué》 suǒ liè jǔ de yàng shì hái yòu： jiàn huán shì、 fāng hú shì、 huā gū shì、 shī cǎo píng shì、 táng guàn shì、 hè zǐ（ cháng yuán） shì děng。《 lǐ jì · rú xíng》“ bì mén guī jiàn”， zhèng zhù：“ guī yú， mén bàng yú yě， chuān qiáng wéi zhī rú guī yǐ。” zhè qiáng mén shàng ruì xià fāng， xíng ruò guī。《 zuǒzhuàn · xiāng gōng shí nián》“ gé mén guī dòu”， dù yù zhù：“ guī dòu， xiǎo hù， chuān bì wéi hù， shàng ruì xià fāng， zhuàng rú guī yě。” zhè xiē běn shì xiǎo hù rén jiā de chū rù mén hù， hòu lái chéng wéi jù yòu zhuāng shì qù wèi de xíng shì。
yuè dòng mén de fàn lì， yào tuī nán cháo chén hòu zhù wéi guì fēi zhāng lì huá suǒ zào“ yuè gōng”。《 gǔ jīn tú shū jí chéng》 yǐn《 nán bù yān huā jì》 shuō， qí“ yuán mén rú yuè， zhàng yǐ shuǐ jīng”， mén nèi“ tíng zhōng kōng dòng wú tā wù， wéi zhí yī guì shù。 shù xià zhì yào chǔ jiù， shǐ lì huá héng xùn yī bái tù”。 yuè liàng mén lǐ jiǎn zhí shì zuò guǎng hán gōng liǎo。
6． mén de cái liào
shì wù de jìn bù zǒng shì yóu jiǎn dān zǒu xiàng fēn fán de。 jiàn zhù wù mén hù yě shì rú cǐ。
zuò mén qǔ yòng de cái liào， zuì chū qǔ zhū zì rán cún zài wù。《 lǐ jì · yuè lìng》， zhòng chūn zhī yuè“ gēngzhěshǎoshě， nǎi xiū hé、 shàn”。 zhèng xuán zhù： yīn gēng shì shǎo xián 'ér zhì mén hù， yòng mù yuē hé， yòng zhú yuē shàn。 yǐ zhú cái hé mù cái zuò mén shàn。
biān miè zuò mén， rú sòng dài《 jī lē biān》 jì：“ guǎng zhōu bō sī fù， rào 'ěr jiē chuān xué dài huán， yòu 'èr shí yú méi zhě。 jiā jiā yǐ miè wéi mén， rén shí bīn láng， tuò dì rú xuè。 běi rén cháo zhī yuē：‘ rén rén jiē tù xuè， jiā jiā jìn miè mén。 ’” miè mén céng shì pǔ biàn de jǐng guān。
chéng mén tiě fēi。《 jìn shū · shí jì lóng zài jì》， hòu zhào dà xīng láo yì：
jì lóng yú shì shǐ shàng shū zhāng qún fā jìn jùn nán nǚ shí liù wàn， chē shí wàn chéng， yùn tǔ zhù huá lín yuàn jí cháng qiáng yú yè běi， guǎng cháng shù shí lǐ。…… qǐ sān guān、 sì mén， sān mén tōng zhāng shuǐ， jiē wéi tiě fēi。
tiě mén yòu jiàn yú《 dà táng xī yù jì》， qí jì tiě mén zhī guān， bù jǐn yīn wéi qiào bì sè rú tiě， hái yīn“ jì méi mén fēi， yòu yǐ tiě gù， duō yòu tiě líng， xuán zhū mén shàn， yīn qí xiǎn gù， suì yǐ wéi míng”。 tiě mén dǎo wèi bì shì zhù tiě wéi mén， dà yuē shì zài mù bǎn mén ［ jiā tiě pí， yǐ qiú jiān gù。《 lì mǎ dòu zhōng guó zhá jì》 miáo shù míng wàn lì shí nán jīng chéng，“ tā yòu shí 'èr zuò mén， mén bāo yǐ tiě pí， mén nèi yòu dà pào shǒu wèi”。 zhè chéng mén yě jiù shì tiě mén liǎo。
gǔ rén jìng néng zhuó mó chū yòng cí shí zuò mén， yǐ fáng tiě qì qián rù de diǎn zǐ。 zhè tóng rú jīn chē zhàn jī chǎng chū rù kǒu de 'ān quán jiǎn chá， kě wèi shì tóng yī sī lù。 jù běi wèi lì dào yuán《 shuǐ jīng zhù · wèi shuǐ》， ēpáng gōng qián yòu cí shí mén jué，“ xī yǐ cí shí wéi， gù zhuān qí mù， lìng sì yí cháo zhě， yòu yǐn jiá huái rèn rù mén 'ér xié zhī yǐ shì shén。 gù yì yuē què hú mén yě。”《 èr fǔ huáng tú》 yě zài， qín shǐ huáng xiū 'ēpáng gōng， yǐ cí shí wéi běi jué mén。 zhè cí mén míng chēng guànyǐ“ què hú”， tóng qín xiū cháng chéng de zhe yǎn diǎn yī zhì。 ér duì qín huáng de wēi xié shàng yòu qí tā， kě yǐ shè xiǎng， ruò qín shǐ huáng zài cí mén zhī nèi jiē jiàn lái zì yì shuǐ pàn de jīng kē， dà gài yě jiù bù huì chū xiàn“ tú qióng 'ér bǐ shǒu jiàn” de jīng xiǎn yī mù liǎo。
tǐ xiàn liǎo bù láo 'ér huò zhě de yī zhǒng shē chǐ， gǔ jí lǐ jì yòu shuǐ jīng mén。《 gǔ jīn tú shū jí chéng》 yǐn《 nán bù yān huā jì》“ yuán mén rú yuè， zhàng yǐ shuǐ jīng”， nán cháo chén hòu zhù zào shuǐ jīng zhī mén， wéi zhuī qiú guǎng hán gōng bān de xiào guǒ， qián wén yǐ shù jí。
díquè， mén de cái liào tóng mén de xíng zhì yī yàng， kě yǐ biǎo xiàn pín fù zūn bēi。 dūn huáng yí shū suǒ cún biàn wén《 xià nǚ [ fū ] cí》， shì yī fèn zhēn guì de mín fēng mín sú zī liào。 qí zhōng， jiè miáo huì mén hù lái xíng róng fù guì， dà mén：“ bǎi shì nán shān bǎi， jiāng lái zuò mén 'é。” zhōng mén：“ tuán jīn zuò mén shàn， mó gōng zuò mén huán， chè què jīn gōu suǒ， bá què zǐ tán guān。” táng mén：“ táng mén cè sì fāng， lǐ yòu sì hé chuáng， píng fēng shí 'èr shàn， jǐn bèi huà wén zhāng。” dà mén 'èr mén yīchóng zhòng， mén de fù lì bù jǐn zài yú tuán jīn mó yù jīn gōu suǒ de zhuāng shì， yě zài yú yòng cái nán shān bǎi， pèi yòu zǐ tán mén shuān。
zǐ tán chéng rán huá guì， lì mù mén shuān yě yòu jiǎng jiū。《 gǔ jīn tú shū jí chéng》 yǐn《 yún xiān zá jì》：“ fán mén yǐ lì mù wéi guān zhě， kě yǐ yuǎn dào。”
rú jīn yòng hé jīn xíng cái zuò mén chéng wéi shí shàng。 zài yǐ wǎng， mù mén duō。 jiù shí mín jiān duì yú mù cái de xuǎn yòng， jì huái mù， yīn wéi“ huái” zì yī bàng wéi“ guǐ”。 shān dōng mín yàn shuō，“ huái mù bù yí zuò mén chuāng”。 yòng huái shù zuò mén， mén dài“ guǐ qì”， nà hái liǎo dé？ mín sú xìn yǎng jiù shì rú cǐ， yī fāng miàn，“ sān huái táng” biǎn bèi wáng shì zhù hù suǒ yán yòng， sān huái yù yì chū dà guān； lìng yī fāng miàn， yòu pà“ guǐ” ér jì yòng huái mù。“ huái” hǎo hái shì bù hǎo， quán píng“ shuō fǎ”， kàn rén men de qǔshě。
mén liǎn， mén liǎn， mén shì jiàn zhù wù de liǎn miàn。 jiù shuō mén kuàng， shàng héng kuàng jiào mén 'é， é tóu de“ é”； zuǒ yòu lì kuàng jiào mén jiá， liǎn jiá de“ jiá”； mén 'é yào měi huà， hái kě yǐ zhuāng mén zān。 zhè 'é zhè jiá zhè zān， gěi mén zhī“ liǎn” yī gè xíng xiàng huà。
mén zhī“ liǎn”， bù shī fěn dài， hái shì nóng zhuāng、 dàn mǒ héng héng bái bǎn fēi， yì huò zhū qī mén、 hēi qī mén？
mén zhī“ liǎn”， chè shàng wǎ yán gāo qiáo de mén zhào， xiàng shì yī dǐng piào liàng de mào zǐ。 yī duì pū shǒu hǎo sì tā de yǎn jīng， liǎng gè fú zì jí shì tā de xiào yè jiǔ wō 'ér， yī fù duì lián xiàng fàbiàn， dà hóng dēng lóng gāo guà qǐ， rú tóng dài shàng dà hóng huā。 yào bàn zhē miàn， jiù zhù yī dào yǐng bì， yóu bào pí pá。
mén de“ liǎn xíng” duō yàng， dōng běi dì qū yòu bié yú xī nán shěng fèn， jīng chéng sì hé yuàn bù tóng yú shǎn běi yáo dòng。
mén， kě yǐ bǎn zhe liǎn kǒng， tái jiē gāo gāo yǐ xiǎn gāo 'ào， shí shī bǎ mén dài jǐ fēn wēi yán； mén， yě bù fáng jǐn jǐn kāi guān 'ér yǐ， fǎng fó miàn hán píng hé de wēi xiào ……
yú shì， zhōng guó de jiàn zhù wén huà yòu liǎo zhè yī yè sè cǎi fēn chéng de piān zhāng。
1 ． yòu mò shì zhī qián zhī hòu
shuí shì zuì xiān bù rù huá xià jiàn zhù wén huà zhī mén de dì yī rén？ shàng gǔ shén huà de huí dá shì： yòu cháo shì。
tā jiào yòu cháo shì héng héng qǐng zhù yì zhè“ yòu” zì。《 hán fēi zǐ · wǔ dù》 miáo shù：“ shàng gǔ zhī shì， rén mín shǎo 'ér qín shòu zhòng， rén mín bù shèng qín shòu dà shé。 yòu shèng rén zuò， gòu mù wéi cháo， yǐ bì qún hài， ér mín yuè zhī， shǐ wáng tiān xià， hào yòu cháo shì。” cì jīng · xì cí》 shuō：“ shàng gǔ xué jū 'ér yěchǔ， hòu shì shèng rén yì zhī yǐ gōng shì。 shàng dòng xià yǔ， yǐ dài fēng yǔ。” huò yán wéi bì qín shòu， huò yán yǐ dài fēng yǔ， zǒng zhī， zì cóng tiān xià chū liǎo gè yòu cháo shì， sī qián rén suǒ wèi xiǎng， zuò qián rén suǒ bù néng， yóu wú dào yòu héng héng yòu cháo， shí xiàn liǎo rén lèi jū zhù shǐ de yī cì wěi dà biàn gé。
guān yú yòu cháo shì shén huà de quán shì， rú shàng bǐng hé《 lì dài shè huì fēng sú shì wù kǎo》 suǒ lùn， jià mù cháo jū， dé miǎn xué jū zhī kǔ。 yòu cháo shì zhī cháo， bù bì zài shù shàng； lěi tǔ shí， shàng jià yǐ mù， jiǎn lòu yòu lèi yú cháo， shí jìn sì yú fáng wū。 xī 'ān bàn pō yí zhǐ， xiǎn shì de zhèng shì zhè zhǒng xíng zhì de“ yòu cháo” yí jì。
yòu cháo shì zhī qián， dà yuē shì méi yòu dú lì de mén yì shí de。 xué jū suī bì yòu chū rù kǒu， dàn nà tài bì rán liǎo， shì xiǎng méi yòu dòng kǒu， hé lái xué dòng？ yīn cǐ kě yǐ shuō， xué jū shàng bù xū yào dú lì de duì yú mén de sī kǎo。
gòu cháo zhù wū shì mén yì shí de zhēn zhèng de kāi shǐ。 zhè shí， wéi jiě jué qī shēn wèn tí， xiān mín men yào zuò de shì qíng shì， rén wéi dì zào chéng yī gè xiāng duì gé jué de kōng jiān， zài fēng bì zhè gè kōng jiān shí， xū shè xiǎng liú chū quē kǒu， yǐ bèi chū rù。 zhè gè chū rù kǒu， zài màn cháng de suì yuè jiān pài shēng chū xuàn lì duō cǎi de mén wén huà。
xī 'ān bàn pō cūn de yǎng sháo wén huà yí zhǐ， yǐ fēng fù de xìn xī yí cún， ràng jīn rén tuī xiǎng 6000 duō nián qián sì wǔ shí zuò fáng wū jù jí de cūn luò。 píng jiè zhù dòng jí qí tā yí cún， kǎo gǔ xué huì chū yī fú fú jiàn zhù fù yuán tú。 zhè xiē fáng zǐ yǐ mù zhù mù lǐn wéi gòu jià， qiáng bì hé wū dǐng yòng mù gùn zhī tiáo pái zhā， shàng pū fū ní hé cǎo。 fáng zǐ chū rù kǒu de shè zhì， jù yòu duō fāng miàn de gōng néng。
yī xiē fāng xíng fáng zǐ， fáng nèi xià 'āo yú dì miàn， qí chū rù kǒu xiū yī duàn mén dào， mén dào de xié jiē lián jiē zhe shì nèi dì miàn。 mén dào shè yòu fáng yǔ péng jià， jì kě zhē dǎng yǔ xuě， yòu kě qǐ dào yǎn bì jū qǐn de zuò yòng。
yuán xíng fáng zǐ shì nèi dì miàn yī bān gāo yú shì wài， qí rén kǒu， mén xiàn gāo ruò jiàn qiáng。 zhè zhǒng gāo mén jiàn， néng fáng yǔ shuǐ de guàn rù， yě néng jiǎn shǎo dì miàn chén shàng de chuī rù。 mén nèi liǎng cè jiàn duǎn qiáng， kě yǐ xiàn zhì hé yǐn dǎo qì liú， yòu zhù yú dōng rì shì nèi bǎo nuǎn。 tóng shí， mén nèi liǎng cè de gé qiáng jù yòu lèi sì píng fēng de zuò yòng， zài shì nèi zào chéng liǎng gè tuì yǐn kōng jiān。 duì cǐ， yán jiū zhě gěi yǐ gāo dù píng jià， yáng hóng xūn《 yǎng sháo wén huà jū zhù jiàn zhù fā zhǎn wèn tí de tàn tǎo》 rèn wéi：“ gé qiáng bèi hòu de yǐn 'ào， shí jì shàng chū bù jù bèi liǎo wò shì de gōng néng…… jū zhù jiàn zhù suǒ bì bèi de yǐn 'ào de chū xiàn， biāo zhì yuán shǐ jiàn zhù kōng jiān zǔ zhì guān niàn de qǐ méng。” zhè shì jiàn zhù wén huà de qǐ méng shí dài。 bàn pō rén wéi zì jǐ shàng qǐ méng kè， bāo kuò sī cǔn zhuó mó fáng zǐ de jìn chū kǒu héng héng mén。
bàn pō yí zhǐ fáng wū fù yuán tú xiǎn shì， bù shǎo fáng wū chū rù kǒu de shàng： fāng shè yòu chuāng kǒu， mén hé chuāng kāi zài tóng yī gè wū miàn（ tú 1）。 zài shǎn xī hù xiàn cǎi jí dào de yǎng sháo wén huà táo zhì fáng wū mó xíng， yǔ zhī xiāng tóng。 mén shàng kāi chuāng de shí yòng xìng zài yú cǎi guāng， zài yú mén chuāng duì liú， yǐ tōng fēng pái yān。 mén yǔ fù de zǔ hé， hái gěi pǔ sù wú huá de chū qī jiàn zhù dài lái zhuāng shì měi， shǐ dān diào de wài guān huò dé liǎo yī zhǒng líng qì。 zhěng tǐ lún kuò miàn， yǐ jí dié jiā qí shàng de mén miàn jī、 chuāng miàn jī， zhè sān zhě gòu chéng jiàn zhù zhèng miàn shì jué xiào guǒ de sān gè jī běn yào sù。 hòu shì bù duàn fā zhǎn de jiàn zhù yàng shì， kě yǐ shuō dōushì zài cǐ jī chǔ shàng de zēng fán。
mén yǔ chuāng de shì jué xiào guǒ， xiān mín men yī dìng gǎn shòu dé hěn qiáng liè， suǒ yǐ， dāng bàn pō táo qì shàng de kè huà fú hào yǎn jìn wéi jiá gǔ wén zì shí，“ gōng” zì xíng jí yuán yú duì fáng wū zhèng miàn sān zǔ lún kuò xiàn de gòu huà。
dōng hàn xǔ shèn《 shuō wén jiě zì》：“ gōng， shì yě。” jiá gǔ wén“ gōng” zì xiě zuò“ ”“ ” xiàng fáng wū biān jì xiàn，“ lǚ”， shàng“ kǒu” xiàng chuāng， xià“ kǒu” xiàng mén。 jīn rén yòng jiǔ bǐ xiě chū yī gè“ gōng” zì， bù fáng shuō shì zài huà yī fú fáng wū jiǎn tú。 jiǔ bǐ zhī zhōng， sān gè zǔ zì yuán jiàn gè wéi sān huà。 sān sān jiàn jiǔ。 zhè sān gè sān huà de qiǎo hé， suī bù néng shuō jiù bāo hán zhe shén mì de shù zì yì wèi； rán 'ér， mén zài zhěng gè jiàn zhù wén huà zhòngjǔ zú qīng zhòng de dì wèi， què bèi“ gōng” zì jié gòu de sān fēn mó shì dào chū lái shì
2． mén，“ cóng 'èr hù， xiàng xíng”
1993 nián， jiāng xī 'ān fú xiàn cuì zhú sì yí zhǐ chū shàng yī kǒu qīng dài kāng xī nián jiān de zhù tiě dà zhōng。 zhōng shàng suǒ zhù míng wén lǐ，“ mén” zì wéi jiǎn tǐ zì， yǔ rú jīn wǒ guó fǎ dìng tōng yòng de guī fàn jiǎn huà zì xiāng tóng。 jiǎn tǐ“ mén” zì， shèn zhì chū xiàn zài gān sù jū yán chū shì de hàn dài jiǎn xù shàng。
rán 'ér， tàn jiū“ mén” de zì yì， hái shì yào kàn tā de fán tǐ。
“ mén” shì xiàng xíng zào zì de fàn lì。 suǒ xiàng zhī xíng， kě cóng 'èr lǐ tóu cūn wén huà yí zhǐ xún dào mǒu xiē zōng yǐng。
hé nán yǎn shī xiàn 'èr lǐ tóu cūn yí zhǐ wéi jìn fāng xíng bèn tǔ tái， nián dài yóu xià dài yán xù zhì shāng dài， yòu rén rèn wéi tā jiù shì xià xū。 yī wàn yú píng fāng mǐ miàn jī nèi， yí cún zhe xǔ duō láng wǔ、 dà mén hé diàn táng de zhù dòng。 yí zhǐ zhōu biān， qǐ yīn wéi zuò yòng de láng wǔ shè yòu dà mén。 yí zhǐ dà mén chù， jiǔ gè zhù dòng yī xiàn pái kāi， shuō míng dà mén cǎi qǔ bā jiān suǒ héng mén xíng shì， yàng zǐ rú tóng méi yòu wǎ dǐng de pái fāng。 jiá gǔ wén“ mén” zì， zuò“ mén”， zuò“ mén”， yě xiě zuò“ wéi”。 qí zhōng hòu zhě， xíng ruò liǎng gè mén shàn zhī shàng jiā yī héng mù， huò xǔ zhèng shì 'èr lǐ tóu cūn yí zhǐ dà mén de xiě zhào。
dōng hàn《 shuō wén jiě zì》 shì：“ mén，…… cóng 'èr hù， xiàng xíng”。 hù， jiá gǔ wén xiě wéi“ wéi”， shì dān shàn mén de xiàng xíng zì。 yī shàn wéi hù， liǎng shàn xiāng bìng jiù shì mén。“ mén hù” yī cí， àn zhào zào zì zhī chū de xiě fǎ， huà sān gè mén shàn miàn yǐ。 dēng táng rù shì de jìn kǒu， shì yī zuò jiàn zhù wù de gòu chéng bù fēn， guī mó jiào xiǎo， suī wèi bì zhǐ yòu dān shàn mén fēi， dàn chēng yǐ“ hù”； zuò wéi yī zǔ jiàn zhù de zǒng chū rù kǒu， guī mó jiào dà， yòu shí qí běn shēn jí shì yī zuò jiàn zhù wù， bǐ rú mén fáng、 mén lóu， gù 'ér shuāng bèi qí“ hù”， chēng yǐ“ mén”。 fāng kuài hàn zì de héng shù piē nà bǐ huà zhī jiān， bāo róng zhe tú jǐng、 gù shì hé sī xiǎng，“ mén”“ hù” shì lì。
“ shàn” běn lái yě shì míng tóng， yǐ tā chōng dāng mén de liàng cí， shì yǔ zhàn fā zhǎn de jiēguǒ。《 lǐ jì · yuè lìng》：“ gēngzhěshǎoshě， nǎi xiū hé、 shàn”。 zhèng xuán zhù：“ yòng mù yuē hé， yòng zhú wěi yuē shàn。” jiǎng dào liǎo mén shàn de bù tóng cái liào。 hé，《 ěr yǎ · shì gōng》：“ hé wèi zhī fēi。” fēi yě shì mén shàn de míng chēng。
kāi mén guān mén de mén zhóu， chēng wéi shū。 xiān qín diǎn jí《 lǚ shì chūn qiū》 yòu jù míng yán：“ liú shuǐ bù fǔ， hù shū bù tuó”， mén zhóu bù huì bèi zhù shí， yīn qí jīng cháng zhuàndòng。 yáo gěng， mén zhóu de lìng yī míng chēng。 gù dìng yú xià jiàn， chéng tuō mén zhóu de shì mén jiù， yě jiào mén zhěn， yòng dān zì chēng zhī， jiào“ ( mù wèi )”。 gù dìng yú shàng jiàn zhě， zé chēng mén jiàn。 zài yī xiē dì fāng， yòu sì mén jiù gū fēng sú。 qīng dài dào guāng 'èr shí sān nián《 wǔ jìn yáng hú hé zhì》： zhēngyuè shí wǔ， fù nǚ“ chā zān jī shàng xuán kōng， lìng ( mù shǐ ) dì yǐ bǔ， yún sì mén jiù gū， dà shuài zǐ gū yí yì。” mín sú xìn yǎng zhōng de“ mén jiù gū niàn”， fǎn yìng liǎo rén men duì mén hù de chóng bài。
fáng wū qiáng bì qì qiàn mén kuàng， yǐ zhuāng mén shàn， mén kuàng yòu míng mén lán。 mén kuàng wéi sì biān xíng， shàng héng mù jiào méi， mén jiàn zé yòu yù、 ( mù shī ) děng bié míng。
gǔ lǎo de hàn zì shì gè yùn hán fēng fù de xìn xī kù。 yòng yú míng wù de hàn zì， yòu guān mén zhě hù zhě hěn duō， cóng zǒng tǐ jié gòu dào jù tǐ gòu jiàn， chēng wèi zhǒng zhǒng， xì zhì rù wēi， fǎn yìng liǎo gǔ rén duì yú jiàn zhù wù zhī mén de zhòng shì。 zhè lǐ bù zài zhú yī jiǎn suǒ。
3． bǎn mén hé gé shàn
fáng mén wū mén de shí yòng yì yì， jiá yǐ bǐng dīng wù， rén réndōu néng liè chū ruò gān tiáo。 mén de jià zhí， shǒu xiān zài yú tā de shí yòng xìng。 tā zuò wéi chū rù kǒu， yòu gěi jū zhù zhě dài lái wēn nuǎn、 ān quán yǐ jí zhū duō de fāng biàn。 zhè shí yòng jià zhí zhōng jiān， jī diàn zhe zào mén zhě de zhì huì。
jǐn shuō bǎo wēn。 dōng běi dōng jì tiān hán fēng lěng， 1934 nián《 jí lín xīn zhì》 jì， mín jū fáng mén yòu nèi wài liǎng céng， wài céng sú chēng“ fēng mén zǐ”， xiàng wài kāi， nèi céng sú chēng“ bǎn mén”， xiàng nèi kāi。 guān mén shí， shuāng céng mén yòu zhù gān bǎo nuǎn， chū rù shí， shuāng mén kě yòu xiào dì jiǎn shǎo lěng kōng qì de jìn rù。
hú pǔ 'ān《 zhōng huá quán guó fēng sú zhì》 jì lù jí lín qí yì fēng sú， tán dào“ jí dì fáng wū， shì mén xiàng wài kāi， bǐ hù jiē rán。 kǎo zhū zhì cè， wèi xī duō hǔ huàn， shí yè rù mín jiā， jué rén 'ér qù。 gù mén xiàng wài kāi， jiè jiàn zhī dǐ kàng lì， zú yǐ yù hǔ chōng zhuàng。 wéi xī zhī wài kāi wèihǔ huàn， jīn zhī wài kāi nǎi xí guàn”。 zhè shì zhuóyǎn yú 'ān quán gōng yòng。
zì gǔ yǐ lái， zuò wéi fáng wū wài yán zhuāng xiū de mén， gèng shì jiàn zhù xíng shì měi de zhù mù suǒ zài。 mén xíng měi zhī zhōng zhǎn shì zhe zào mén zhě de zhì huì， yě fǎn yìng gè gè shí dài de shěn měi qíng qù、 lǐ xiǎng zhuī qiú， nà zhuāng shì duō yàng de gé shàn mén hái shì zhòng duō wén huà fú hào de chéng zài tǐ。
xiān qín jiàn zhù de shí wù jīn yǐ wú cún。 yī zūn xī zhōu shí dài de fāng gé（ tú 2）， yǐ bù xiǔ de qīng tóng níng zhù wéi jí kě zhēn guì de mó xíng。 gé， xíng zhuàng rú dǐng de chuī jù， zú bù zhōng kōng。 zhè zūn fāng gé， zhōng kōng de xià bù bèi qiǎo miào dì zhù chéng wū xíng， sān miàn zhù chū shí zì líng gé chuāng， zhèng miàn zhù mén。 mén wéi shuāng shàn， zhè yǐ chāo chū fáng zǐ de chū rù kǒu zhǐ zhuāng dān shàn mén、 chēng wéi“ hù” de xíng zhì。 mén wéi bǎn mén zhī xíng， shàng xià fēn wéi liǎng gé， zēng jiā liǎo měi gǎn。 liǎng shàn mén shàng shè yòu chā shuān de zhuāng zhì， fǎn yìng liǎo duì yú mén hù 'ān quán gōng néng de kāi fā。 mén de liǎng cè gè yòu wò líng lán gān， shuō míng nà shí yǐ jiǎng jiū jiàn zhù wù mén qián de zhuāng shì。
mù bǎn mén wéi gǔ jīn suǒ cháng jiàn。 yuàn luò dà mén yòng bǎn mén， tōng cháng yòu shí tà mén、 qí pán mén liǎng zhǒng。 qián zhě mén xīn bǎn yǔ dà biān yī yàng hòu， hòu zhě zài kuàng jià shàng zhuāng mù bǎn， jiā yǐ chuān dài， fāng gé lüè sì qí pán。
gé shàn mén， yòu chēng gé shàn mén、 gé zǐ mén、 ( mù gé ) shàn mén， yáo chéng zǔ《 yíng zào fǎ yuán》 chēng wéi cháng chuāng。 yán 'ān mín jiān chēng mù zhì huā gé wéi“ ruǎn”， gé shàn wéi“ ruǎn mén” ‘ ruǎn chuāng”； liú chuán yú luò chuān de yī shǒu hūn jià“ xǐ gē”， kuā xīn láng jiā de jiàn zhù， jí zhì gé shàn mén：“ xiàng xià kàn， dà sì chuán， ruǎn mén ruǎn chuāng shí hǎo kàn。”
gé shàn mén， táng dài jiàn zhù yǐ cǎi yòng， duō wéi zhí líng、 fāng gé， táng shí lǐ sī xùn《 jiāng fān lóu gé tú》 huà mén， zhí líng yàng shì。 zhí líng hé fāng gé de zhì pǔ， zhì sòng dài kāi shǐ qǐ biàn huà。 sòng dài de《 xuě jì jiāng xíng tú》（ tú 3） shàng jǐng wù， wū mén gé xīn yǐ fēi zhí mù tiáo de zǔ hé， mén de qún bǎn bù fēn， hái shì yǐ rú yì yún tóu tú 'àn。 shān xī hóu mǎ jīn dài mù zàng de zhuān kè zhuāng shì， fǎng kè jiàn zhù de zhèng miàn de liù shàn gé zǐ mén。 qí zhōng liǎng shàn， gé xīn wéi jǐ hé tú xíng yǔ huā huì， qún bǎn shàng yòu rén wù hé dòng wù tú xíng， xiǎn shì liǎo dāng shí gé shàn mén de huá lì fēng gé。
gé shàn mén zhù yào fēn wéi liǎng bù fēn， shàng wéi gé xīn， xià wéi qún bǎn， gé xīn yǔ qún bǎn zhī jiān gé yǐ dí huán bǎn。 dí huán bǎn yòu jiào zhōng jiā táng bǎn。 yǔ zhōng jiā táng bǎn xiāng duì 'ér yán， gé xīn zhī shàng、 qún bǎn zhī xià ruò jiā zhuāng shì， zé fēn bié chēng wéi shàng jiā táng bǎn。 xià jiā táng bǎn（ tú 4）。
gé xīn kě yòng mù bǎn fú diāo、 tòu diāo， xiāng qiàn zài mén de kuàng jià zhōng。 yún nán lì jiāng nà xī zú chuán mín jū， duō céng cì de tòu diāo gé xīn， dǐ céng wǎng wǎng diāo wàn zì chuān huā tú 'àn， miàn céng diāo shì zé xuǎn jí xiáng tú xíng， rú sì jì huā huì、 niǎo qín dòng wù、 qín qí shū huà、 bó gǔ qì mǐn děng， diāo jì jīng xì， kān chēng yì shù pǐn。 yún nán bái zú mín jū de gé zǐ mén， hái diāo shì yú qiáo gēng dú、 xī xiāng gù shì、 bā xiān guò hǎi děng tú 'àn， qí diāo gōng jīng qiǎo， shèn zhì wéi wǔ céng tòu diāo， gè céng fēn bié diāo chū rén wù、 yún xiá、 fēi niǎo、 huā huì jí chèn dǐ de jǐ hé tú xíng。
yóu líng tiáo zǔ chéng de gé xīn， hú zhǐ huò xiāng bō lí， tú 'àn zài guāng xiàn xià xíng chéng jiǎn zhǐ bān lòu tòu guāng yǐng， wū wài kàn， shì nèi guān， xiào guǒ jiē jiā。 tú 'àn yě duō， qiě duō hán miào qù měi yì。 biǎo xiàn jí xiáng shù zì， yòu sì xǐ bā fāng、 bā fāng chuān wén、 shí zì tào fāng、 wàn zì jǐn gé。 jiǎng wén yǎ， jǐn kuàng tào fāng、 bǐ gé wò cán、 jīn bǐ guǎn、 shū jià gé、 guǎi wén bó gǔ。 bù bù gāo shēng， líng tiáo jiǎn jié， jǐ qū jǐ zhé， biàn gěi chū bā tiáo jiē tī xíng qū xiàn de zhù yuàn， lìng rén jiào jué。 biān fú chèn jiǎo， chēng wéi sì fú qí zhì， zhù fú。 guī bèi jǐn tú yàng、 cháng shòu tuō fāng tú yàng， zhù shòu。 lìng yòu jí xiáng cǎo tuō fāng、 jīn qián rú yì、 rú yì líng huā， yě shì bài nián huà shàng liǎo gé shàn mén。 zhí wù rù tú， yòu sì shí méi、 hé、 jú、 mǔ dān huā， yòu zhú zǐ， yǐ jí kuí huā、 hǎi táng、 xī fān lián děng。
qún bǎn de diāo shì， rú yì tú xíng bǐ jiào pǔ biàn。 hái yòu： fú（ fú） qìng（ pán） yòu yú（ yú）、 suì hán sān yǒu、 wǔ fú pěng shòu、 dà jiàng fú shòu děng。
gé shàn mén zhè yī wài yán zhuāng xiū xíng shì， tā de chū xiàn， tā yóu jiǎn dān xiàng huá lì de fā zhǎn， diǎn xíng dì fǎn yìng liǎo duì yú mén zhuāng zhì de měi xué zhuī qiú。
rú jīn， bàn suí chéng shì huà jìn chéng， chéng shì rén kǒu zēng jiā， yōng jǐ de chéng shì xiàng tiān kōng fā zhǎn， lóu fáng zhèng zhú jiàn qǔ dài píng fáng。 zhè xiē xiàn dài xīn mín jū， dà duō wài xíng fāng zhèng， zhuàng rú huǒ chái hé， lóu dào lǐ gè gè zhù fáng dān yuán de chū rù kǒu yě jī běn wú wài yán zhuāng xiū kě yán。 dān yuán nèi kuān chǎng shū shì， hěn duō jiǎng jiū， dān yuán mén tōng cháng què wéi wú zhuāng shì de dān cí bǎn mén， jǐn cǐ 'ér yǐ。 jiàn zhù zài xiàng gāo céng fā zhǎn de tóng shí， mén de yàng shì sì hū zài zǒu“ fǎn pú guī zhēn” de lù， zhè gāi suàn shì yī zhǒng shěyú 'ér qǔ xióng zhǎng de fù chū bā。 yīn wéi， bì jìng zhù zhái lóu bù tóng yú sì hé yuàn huò“ yī kē yìn”， dān yuán fáng bù tóng yú yuàn luò lǐ de zhèng fáng huò xiāng fáng， bìng pái zhuāng liù gè huò bā gè gé shàn mén zì bù kě néng； jiāng dān yuán mén huàn wéi gé shàn， kǒng pà yě yào wéi xíng shì suǒ lěi， gěi zhù hù píng tiān xīn lǐ shàng de fù dān。 bìng qiě， nà shì jū zhù zhě suǒ bù lè yú chéng shòu de。
yòu qù de shì， dān yuán bǎn mén wài de fáng dào 'ān quán mén héng héng zhè běn gāi yán sù yòu yú de“ gāng tiě mén wèi”， què bìng bù dāi bǎn， gé shàn bān de huā yàng， zhí líng shì， cháng yuán lòu yǎn shì， fǎng 'ōu shì， děng děng。 duì yú dān diào de bǎn mén， fǎng fó shì tiáojì hé bǔ chōng。 gé shàn de shī luò， bìng fēi yīn wéi tā quē shǎo měi； yě zhèng yīn cǐ， tā cái huì bèi lìng yī zhǒng xíng shì shí qǐ lái。
4． dà mén lín jiē
xiàng shì fēng qíng huà， yòu rú jiàn zhù tú， hàn dài rén yǐ niǎo kàn bān de shì jiǎo， jiāng yī zuò yuàn luò gòu huà yú qīng zhuān。 cǐ huà xiàng zhuān zài chéng dū chū tǔ。 kàn nà yuàn luò， yuàn mén shì shān lán mén， kāi zài yuàn qiáng de yī cè， mén bù qǔ zhōng， yòu rú běi fāng sì hé yuàn yuàn mén de wèi zhì。 qí miàn jī kuānchuo， jū shì kuān dà， yuàn nèi yòu shuǐ jǐng、 chú fáng， hái jiàn yòu gōng chǔ wù hé liào wàng de gāo lóu， jū shì lǐ 'èr rén xiāng duì 'ér zuò， tíng yuàn zhōng liǎng hè xiāng duì qǐ wǔ。 zhè dāng shì fù zú zhī jiā， yǐ shān lán mén lín jiē。
wū tóu mén， yī zhǒng yuán yuǎn liú cháng de dà mén yàng shì。 tā yǔ gǔ dài liǎng zhù yī héng mù de héng mén shǔ yú tóng yī xì tǒng， jiá gǔ wén“ wéi” zì zhèng shì wéi qí xiě zhào。 sòng dài lǐ jiè《 yíng zào fǎ shì》 zài yòu wū tóu mén tú yàng（ tú 5）。 gǔ dài gōng yuàn tán miào de líng xīng mén jí qǔ cǐ yàng shì。 wū tóu mén hái shì shì huàn xiǎn guì de biāo zhì， běn shū jiāng zài“ mén dì mén fá” yī jié jiǎng dào。
chū tǔ yú sì chuān dé yáng de hàn dài huà xiàng zhuān（ tú 6）， tí gōng liǎo lìng yī zhǒng fēng gé de dà mén tú xíng。 zhèng mén gāo dà， shuāng shàn bǎn mén； zhèng mén bàng hái shè jiào xiǎo de piān mén。 jiāng sū huī níng chū tǔ de hàn huà xiàng shí（ tú 7）， dà mén zhī shàng qǐ yī céng lóu， shuō míng zhè shì wū mén xíng dà mén， ér fēi qiáng mén xíng。 nán cháo liú yì qìng《 shì shuō xīn yǔ》 jiǎng， shū fǎ jiā zhōng yáo zhī zǐ zhōng huì shàn shū， yǐ mó fǎng bǐ tǐ de fāng fǎ， piàn qǔ xún xù de jiàn； dāng shí zhōng huì gāng gāng jiàn chéng yī zuò xīn zhái yuàn， hái méi bān rù， shàn huà de xún xù yào bào fù， biàn qián rù mén táng， zài mén táng bì shàng huà zhōng yáo xiàng， yī guān zhuàng mào tóng shēng qián yī mó yī yàng， zhōng huì yī jìn mén jiù gǎn shāng bēi tòng， xīn zhái yīn cǐ kòngfèi。 zhè zhái yuàn de dà mén， jiào mén táng， yě fēi qiáng mén。
gǔ rén yán“ zhái yǐ mén hù wéi guàndài”， dào chū dà mén jù yòu xiǎn shì xíng xiàng de zuò yòng。 wǔ mén shì huáng gōng de dà mén， xíng xiàng rú hé， bù yán 'ér yù。 měnggǔ wáng fǔ zǒu mǎ bǎn shì dà mén， liǎng shàn mén shàng duìchèn miáo lóng， yě bù yī bān。
tōng cháng shuō lái， wū mén xíng bǐ qiáng mén xíng xiǎn dé qì pài。 zhāng yù huán《 běi jīng zhù zhái de dà mén hé yǐng bì》 guī nà， wū yǔ xíng dà mén fēn wéi zhù láng shì、 kōng láng shì、 fēng bì shì。 zhù láng shì miàn kuò sān jiān huò wǔ jiān， mén shàn xiàng lǐ tuì ràng， mén qián lì zhù， xíng chéng qián láng bìng diào zǎo jǐng， duō wéi wáng fǔ dà zhái de zhèng mén。 kōng láng shì miàn kuò zhǐ yáng wèn， yòu láng wú zhù， guī mó xùn yú wǎng láng shì。 fēng bì shì wū mén， mén shàn zhuāng zài mén wū qián duān， mén shàn hǎo xiàng yě shì mén wū de mén。 zhì yú qiáng mén xíng dà mén， bù jiàn mén wū， kāi mén chù qì zhuān duǒ yǐ zhuāng mén shàn， mén shàng fù wǎ dǐng。 zhè shì píng mín zhù zhái cháng yòng de yuàn mén。
bā zì mén。 yuán zá jù《 xiāng yǔ》， xún fū de zhāng cuì luán wèn： hé chù shì cuī diàn shì de sī zhái？ dá：“ qián miàn nà gè bā zì qiáng mén biàn shì。” cǐ shí de cuī diàn shì shì qín chuān xiàn lìng， diǎn míng“ bā zì qiáng mén” bìng fēi làng fèi bǐ mò， bā zì dà mén dài biǎo zhe zhù rén de shēnfèn。
dà mén de xíng zhì， fán jiǎn xuán shū，《 jí lín mín jū》 de cái liào kě gōng duì bǐ。 xiāng jiān zhù zhái de“ guāng gùn dà mén”， méi yòu mén shàn， liǎng gēn yuán mù lì zhù， jià zhe liǎng gēn héng mù lì zài nà lǐ， jiù yòu liǎo mén lǐ mén wài de qū bié， yě jiù biǎo shì zhe lǐng yù gǎn。 zhè zhǒng“ guāng gùn mén”， qí shí jí shì shàng gǔ shí dài de héng mén shì yàng。 zhè shì yàng， zhuāng shàng mén shàn， réng jiào“ guāng gùn dà mén”。 zài zēng gòu jiàn， liǎng héng mù zhī jiān zhuāng mù bǎn， dà mén shàng jiā mù bǎn jǐ dǐng， shì wéi“ bǎn mén lǒu”（ tú 8）， qí jǐ tóu cháng yǐ mù diāo zhuāng shì。 yǔ cǐ zào xíng lèi sì， zhuān wǎ dài tì mù zhù mù bǎn， wéi qiáng zhù shì dà mén（ tú 9）。 yǐ shàng jūn wéi qiáng mén xíng dà mén。 zhì yú wū yǔ xíng， jiǎng jiū gèng duō。 sì jiǎo luò dì shì， qián hòu sì gēn míng zhù lì yú chǔ shí zhī shàng， jìn mén liǎng cè de xié qiáng xíng chéng bā zì yǐng bì， kě zhuàng guān zhān。 yòu zhǒng píng dǐng wū yǔ shì dà mén（ tú 10）， bù qǐ jǐ。 wèile měi guān， jiàn chéng hěn xiǎo de pō dǐng rú dǒu dǐ xíng， qián hòu yòng nǚ qiáng wéi dǎng， rén men gěi tā qǔ liǎo gè xiǎng liàng de míng zì：“ jīn mǎn dǒu dà mén”。
《 mín sú yán jiū》 1991 nián 1 qī zài《 juàn chéng mín jiān fáng shè》， liè jǔ liǎo sān zhǒng guī gé de zhái mén yàng shì： qí yī， qǐ jǐ mén lóu， zhuān qiáng wǎ dǐng， tòu huā jǐ， jǐ shàng zhōng yāng chā gāng chā qí， liǎng duān zhì táo shòu tóu， jiān zhì jǐ yú、 hǎi mǎ、 gē zǐ děng táo zhì pǐn， dà mén liǎng shàn， xià zhì wèn bǎn， shàng xuán jīn zì biǎn 'é。 zhè dāng shì fù yīn zhī jiā de dà mén。 qí 'èr， jī jià mén lóu， liǎng gè zhuān dūn， jià yǐ héng mù， shàng bǎi qīng zhuān sān xíng， zhuàng ruò jī jià。 shuāng shàn jiǎn yì mù bǎn mén， yòng guō dǐ huī rǎn chéng hēi sè。 zhè dāng shì yī bān rén jiā de zhái mén。 qí sān， qiáng huò kǒu mén， shàng qiáng wéi yuàn， kāi gè huōkǒu jiù shì mén， biān zhī chéng fēi。 suǒ wèi jīng mén máo shè， shì pín hán zhī jiā yīn lòu jiù jiǎn de yuàn mén。
nán fāng de zhù zhái dà mén， mén zhào de zhuāng shì， huò fēi yán gāo qiáo， huò diāo lǒu jīng qiǎo， wǎng wǎng dá dào lìng rén tàn wéi guān zhǐ de chéng dù。 rú《 yún nán mín jū》 suǒ shì， nà lǐ de yòu shà shì mén lóu（ tú 11）， yán jiǎo yì rán qiáo qǐ， yán xià dǒu gǒng cǎi huì， gěi rén yǐ huá měi fù guì zhī gǎn。 jí biàn zhǐ shì yǐ qiáng kāi mén， wú mén shà， mén zhào réng kě zuò chū jīng měi de diāo shì。
jiāng jūn mén（ tú 12）， jiù shí nán fāng guān huàn dà hù de zhái mén， zé biǎo xiàn wéi lìng yī zhǒng fēng gé。 tā yán sù yòu yú， yú jìn hū dāi bǎn de duì chèn zhī zhōng， tòu lù chū dài zhe wēi yán de níng zhòng。 yáo chéng zǔ《 yíng zào fǎ yuán》 zài， jiāng jūn mén de mén jiàn， yòu jiào mén dàng、 gāo mén xiàn， yīn wéi bǐ pǔ tōng mén jiàn yào gāo。
jìn dài yǐ lái， zhōng guó jiàn zhù shòu dào wài lái wén huà de yǐng xiǎng。 shàng hǎi de shí kù mén jí shì zhōng xī hé bì de chǎn wù。 wǒ guó fā xíng《 zhōng guó mín jū》 pǔ tōng yóu piào， qí zhōng《 shàng hǎi mín jū》 yī méi， tú 'àn wéi shí kù mén， kě jiàn tā shì jù yòu dài biǎo xìng de。 yòu yán jiū zhě zhǐ chū， shí kù mén shì lǐlòng zhù zhái， shí jì shàng shì qǔ yòng sū zhōu zhù zhái de zuì hòu yī jìn liǎng wū lóu de shàng fáng xíng zhì， bìng jiāng qí zhōng fēn wéi liǎng hù， xíng chéng mì dù jiào gāo de zhù zhái。 zhè zhǒng zhù zhái de dà mén， mén kuàng yǐ huā gǎng shí huò níng bō hóng shí wéi cái liào， héng kuàng qì chéng sān jiǎo xíng huò rén zì xíng、 yuán hú xíng， shàng miàn kè yòu tú 'àn huā wén。 pèi shàng liǎng shàn hēi qī dà mén， xíng rú cāng kù zhī mén， suǒ yǐ chēng wéi shí kù mén。
běi jīng de sì hé yuàn， zhōng guó de chuán tǒng jiàn zhù yàng shì， dàn qí mén tóu de zhuāng shì， róng rù xī yáng jiàn zhù de mǒu xiē tè diǎn， zhè yàng de shí lì yě shì róng yì zhǎo dào de。 dà lǐ mín jū de mén tóu zhuāng shì， yě fǎn yìng liǎo wài lái wén huà de yǐng xiǎng。
5． jiǎo mén、 ěr mén hé dì xué
yuàn luò de chū rù kǒu， chú shè dà mén wài， yòu de hái bì jiǎo mén。 qīng dài fāng shuǐ ruì shī《 jiāo xuān suí lù》：“ wài guān yá shǔ zhèng mén zuǒ yòu gè yòu mén yī， wèi zhī dōng jiǎo mén、 xī jiǎo mén， shǔ guān cān yè， jūn yóu jiǎo mén rù yě。” jiǎo mén de shè zhì， shǐ dà mén kě yǐ píng rì guān bì， shì shí shì shì 'ér kāi， yě jiù yòu liǎo yí lǐ fāng miàn de yì yì。
běi jīng de sì hé yuàn， dà mén yǐ nèi jiàn yòu 'èr mén， cǐ mén tōng cháng wéi chuí huā mén。 hé běi zhāng jiā kǒu yī dài chēng wéi“ shǎn mén”， jiù shí《 yáng yuán xiàn zhì》：“ dōng xī wū yǔ nán wū zhōng gé yī mén， wèi zhī jiān mén， jí běi píng zhī chuí huā mén”。 shǎn mén zhī chēng， hěn kě néng shì zhuóyǎn yú“ shǎn” zì zì xíng， èr mén qǐ zhe píng bì nèi zhái de zuò yòng， jiù xiàng“ mén” dǎng zhù liǎo wài“ rén” de shì xiàn。
yuàn luò lǐ yòu shè 'ěr mén。 qīng dài《 yáng zhōu huà fáng lù》：“ jīn zhī yuán tíng， jiē yòu dà mén， mén fǎng gǔ zhì。 zhì yuán nèi fáng lǒng、 xiāng gè、 xiàng jiù、 fān hǔn， jiē yòu 'ěr mén， bù miǎn jiànzuò qí qiǎo， rú yuán guī、 liù jiǎo、 bā jiǎo、 rú yì、 wàn shèng、 yī fēng shū zhī lèi， shì jiē gǔ zhī suǒ wèi hù yě。” gǔ dài de sī jiā yuán lín jiāng zhù zhái yǔ huā yuán róng wéi yī tǐ， mén de yàng shì yě zhuī qiú duō yàng。
qiáng yuán shàng bì yòu mén dàng 'ér bù zhuāng mén， tōng cháng chēng wéi qiáng mén， jiàn zhù xué zhù zuò lǐ yě chēng wéi dì xué。 qiáng mén de shì yàng， yuán yuán de， jiào yuè dòng mén； mó fǎng zhí wù de， yòu hǎi táng huā xíng、 lián huā bàn xíng、 mǔ dān bàn xíng、 hú lú xíng、 qiū yè xíng； fǎng zhào qì wù de， rú hàn píng xíng、 yún tóu zhí guī xíng； cǐ wài， yòu cǎi qǔ tuǒ yuán、 bā jiǎo děng jǐ hé xíng zhuàng。 cǐ wài， wáng shù cūn《 zhōng guó mín jiān huà jué》 suǒ liè jǔ de yàng shì hái yòu： jiàn huán shì、 fāng hú shì、 huā gū shì、 shī cǎo píng shì、 táng guàn shì、 hè zǐ（ cháng yuán） shì děng。《 lǐ jì · rú xíng》“ bì mén guī jiàn”， zhèng zhù：“ guī yú， mén bàng yú yě， chuān qiáng wéi zhī rú guī yǐ。” zhè qiáng mén shàng ruì xià fāng， xíng ruò guī。《 zuǒzhuàn · xiāng gōng shí nián》“ gé mén guī dòu”， dù yù zhù：“ guī dòu， xiǎo hù， chuān bì wéi hù， shàng ruì xià fāng， zhuàng rú guī yě。” zhè xiē běn shì xiǎo hù rén jiā de chū rù mén hù， hòu lái chéng wéi jù yòu zhuāng shì qù wèi de xíng shì。
yuè dòng mén de fàn lì， yào tuī nán cháo chén hòu zhù wéi guì fēi zhāng lì huá suǒ zào“ yuè gōng”。《 gǔ jīn tú shū jí chéng》 yǐn《 nán bù yān huā jì》 shuō， qí“ yuán mén rú yuè， zhàng yǐ shuǐ jīng”， mén nèi“ tíng zhōng kōng dòng wú tā wù， wéi zhí yī guì shù。 shù xià zhì yào chǔ jiù， shǐ lì huá héng xùn yī bái tù”。 yuè liàng mén lǐ jiǎn zhí shì zuò guǎng hán gōng liǎo。
6． mén de cái liào
shì wù de jìn bù zǒng shì yóu jiǎn dān zǒu xiàng fēn fán de。 jiàn zhù wù mén hù yě shì rú cǐ。
zuò mén qǔ yòng de cái liào， zuì chū qǔ zhū zì rán cún zài wù。《 lǐ jì · yuè lìng》， zhòng chūn zhī yuè“ gēngzhěshǎoshě， nǎi xiū hé、 shàn”。 zhèng xuán zhù： yīn gēng shì shǎo xián 'ér zhì mén hù， yòng mù yuē hé， yòng zhú yuē shàn。 yǐ zhú cái hé mù cái zuò mén shàn。
biān miè zuò mén， rú sòng dài《 jī lē biān》 jì：“ guǎng zhōu bō sī fù， rào 'ěr jiē chuān xué dài huán， yòu 'èr shí yú méi zhě。 jiā jiā yǐ miè wéi mén， rén shí bīn láng， tuò dì rú xuè。 běi rén cháo zhī yuē：‘ rén rén jiē tù xuè， jiā jiā jìn miè mén。 ’” miè mén céng shì pǔ biàn de jǐng guān。
chéng mén tiě fēi。《 jìn shū · shí jì lóng zài jì》， hòu zhào dà xīng láo yì：
jì lóng yú shì shǐ shàng shū zhāng qún fā jìn jùn nán nǚ shí liù wàn， chē shí wàn chéng， yùn tǔ zhù huá lín yuàn jí cháng qiáng yú yè běi， guǎng cháng shù shí lǐ。…… qǐ sān guān、 sì mén， sān mén tōng zhāng shuǐ， jiē wéi tiě fēi。
tiě mén yòu jiàn yú《 dà táng xī yù jì》， qí jì tiě mén zhī guān， bù jǐn yīn wéi qiào bì sè rú tiě， hái yīn“ jì méi mén fēi， yòu yǐ tiě gù， duō yòu tiě líng， xuán zhū mén shàn， yīn qí xiǎn gù， suì yǐ wéi míng”。 tiě mén dǎo wèi bì shì zhù tiě wéi mén， dà yuē shì zài mù bǎn mén ［ jiā tiě pí， yǐ qiú jiān gù。《 lì mǎ dòu zhōng guó zhá jì》 miáo shù míng wàn lì shí nán jīng chéng，“ tā yòu shí 'èr zuò mén， mén bāo yǐ tiě pí， mén nèi yòu dà pào shǒu wèi”。 zhè chéng mén yě jiù shì tiě mén liǎo。
gǔ rén jìng néng zhuó mó chū yòng cí shí zuò mén， yǐ fáng tiě qì qián rù de diǎn zǐ。 zhè tóng rú jīn chē zhàn jī chǎng chū rù kǒu de 'ān quán jiǎn chá， kě wèi shì tóng yī sī lù。 jù běi wèi lì dào yuán《 shuǐ jīng zhù · wèi shuǐ》， ēpáng gōng qián yòu cí shí mén jué，“ xī yǐ cí shí wéi， gù zhuān qí mù， lìng sì yí cháo zhě， yòu yǐn jiá huái rèn rù mén 'ér xié zhī yǐ shì shén。 gù yì yuē què hú mén yě。”《 èr fǔ huáng tú》 yě zài， qín shǐ huáng xiū 'ēpáng gōng， yǐ cí shí wéi běi jué mén。 zhè cí mén míng chēng guànyǐ“ què hú”， tóng qín xiū cháng chéng de zhe yǎn diǎn yī zhì。 ér duì qín huáng de wēi xié shàng yòu qí tā， kě yǐ shè xiǎng， ruò qín shǐ huáng zài cí mén zhī nèi jiē jiàn lái zì yì shuǐ pàn de jīng kē， dà gài yě jiù bù huì chū xiàn“ tú qióng 'ér bǐ shǒu jiàn” de jīng xiǎn yī mù liǎo。
tǐ xiàn liǎo bù láo 'ér huò zhě de yī zhǒng shē chǐ， gǔ jí lǐ jì yòu shuǐ jīng mén。《 gǔ jīn tú shū jí chéng》 yǐn《 nán bù yān huā jì》“ yuán mén rú yuè， zhàng yǐ shuǐ jīng”， nán cháo chén hòu zhù zào shuǐ jīng zhī mén， wéi zhuī qiú guǎng hán gōng bān de xiào guǒ， qián wén yǐ shù jí。
díquè， mén de cái liào tóng mén de xíng zhì yī yàng， kě yǐ biǎo xiàn pín fù zūn bēi。 dūn huáng yí shū suǒ cún biàn wén《 xià nǚ [ fū ] cí》， shì yī fèn zhēn guì de mín fēng mín sú zī liào。 qí zhōng， jiè miáo huì mén hù lái xíng róng fù guì， dà mén：“ bǎi shì nán shān bǎi， jiāng lái zuò mén 'é。” zhōng mén：“ tuán jīn zuò mén shàn， mó gōng zuò mén huán， chè què jīn gōu suǒ， bá què zǐ tán guān。” táng mén：“ táng mén cè sì fāng， lǐ yòu sì hé chuáng， píng fēng shí 'èr shàn， jǐn bèi huà wén zhāng。” dà mén 'èr mén yīchóng zhòng， mén de fù lì bù jǐn zài yú tuán jīn mó yù jīn gōu suǒ de zhuāng shì， yě zài yú yòng cái nán shān bǎi， pèi yòu zǐ tán mén shuān。
zǐ tán chéng rán huá guì， lì mù mén shuān yě yòu jiǎng jiū。《 gǔ jīn tú shū jí chéng》 yǐn《 yún xiān zá jì》：“ fán mén yǐ lì mù wéi guān zhě， kě yǐ yuǎn dào。”
rú jīn yòng hé jīn xíng cái zuò mén chéng wéi shí shàng。 zài yǐ wǎng， mù mén duō。 jiù shí mín jiān duì yú mù cái de xuǎn yòng， jì huái mù， yīn wéi“ huái” zì yī bàng wéi“ guǐ”。 shān dōng mín yàn shuō，“ huái mù bù yí zuò mén chuāng”。 yòng huái shù zuò mén， mén dài“ guǐ qì”， nà hái liǎo dé？ mín sú xìn yǎng jiù shì rú cǐ， yī fāng miàn，“ sān huái táng” biǎn bèi wáng shì zhù hù suǒ yán yòng， sān huái yù yì chū dà guān； lìng yī fāng miàn， yòu pà“ guǐ” ér jì yòng huái mù。“ huái” hǎo hái shì bù hǎo， quán píng“ shuō fǎ”， kàn rén men de qǔshě。