zài xiàn dài， wú lùn yán jiū shénme xué wèn， duì yú yán jiū de duì xiàng xū xiān yòu míng què de rèn shí， ér hòu cái néng yòu suǒ huò dé， cái néng bù wù rù qí tú。 bǐ rú yī gè rén yào yán jiū zhōng gǔ de shāo liàn shù bā， ruò shì tā míng bái shāo liàn shù shì cū xíng de huà xué、 yī yào xué hé yī xiē mí xìn wàng xiǎng de hùn hé wù， tā biàn huì qīng qīng chǔ chǔ de tiǎo tī chū lái： shāo liàn shù zhōng nǎ yī xiē shì yòu xiē kē xué dào lǐ de， nǎ yī xiē wán quán shì chuài cè xū dàn， cóng 'ér zhǐ chū zhōng gǔ rén duì yú huà xué děng yòu shénme 'ǒu rán de fā xiàn， hé tā men de miù wù zhī suǒ zài。 zhè shì yǐ kē xué fāng fǎ zhěng lǐ fēi kē xué shí dài de dōng xī de zhèng lù。 shè ruò tā bù míng bái cǐ lǐ， tā biàn bù shì zǒu rù mí xìn zhǔ shí chéng jīn de kě néng， ér mèng xiǎng fā cái， biàn shì yòng shāo liàn shù zhōng yī 'èr hé lǐ zhī diǎn， lái wū miè kē xué， shuō xiē “ huà xué zì gǔ yòu zhī， bù suàn xī qí ” de huà yǔ。 zhè yàng zhì xué biàn shì bái fèi liǎo zì jǐ de gōng fū， ér qiě yòu hài yú xué wèn de jìn zhǎn。
　　 zhōng guó rén， yīn wéi yòu zhè me cháng yuǎn de lì shǐ， zuì fù yú rì cháng shēng huó de jīng yàn； jiā yǐ chuán tǒng de sī xiǎng shì lì hěn dà， yě zuì huì gǒu jiǎn de lì yòng zhè xiē jīng yàn； suǒ yǐ fán shìdōu zhī qí dāng rán， bù zhī suǒ yǐ rán； zhǐ qiú shí xiào， bù qù tuī lǐ； zhǐ kàn piàn duàn， bù qiú xì tǒng； yīn 'ér fā míng de dōng xī suī bù shǎo， ér duì yú yòu xì tǒng de chún zhèng de kē xué jiàn shù jīhū děng yú líng。 wén xué yán jiū yě shì rú cǐ。 zuò wén dú wén de fāng fǎ shì yóu shī fù chuán shòu de， duì yú wén xué dào dǐ shì shénme， yǐ nòng bǐ mò wéi shì de xiǎo cái zǐ zì rán shì bù guò wèn de， guān xīn lǐ jiào yǐ míng dào zì rèn de yòu yǐ“ zài dào” yā，“ míng lǐ” yā wéi wén xué de běn zhì； yú shì zài zhōng guó wén lùn shī shuō lǐ biàn zhǎo bù chū yī tiáo míng bái hé lǐ de wén xué jiè shuō。 zì rán， wén xué jiè shuō shì hěn nán què dìng de， ér qiě cóng wén xué de xīn shǎng shàng shuō， tā hǎo sì yě bù shì bì xū de； dàn shì wǒ men jì yào yán jiū wén xué， biàn yào yòu gè qīng chǔ de gài niàn， yǐ miǎn suí yì lā chě， bǎ wén xué zhào shàng yī céng wù qì。 wén xué zì rán shì yǔ kē xué bù tóng， wǒ men bù néng bǎ zhěng gè de yī tào kē xué fāng fǎ shī yòng zài wén xué shēn shàng。 zhè shì bù cuò de。 dàn shì， xiàn dài zhì xué de qū xiàng， wú lùn shì yán jiū shénme，“ kē xué de” zhè yī míng cí shì bù néng bù zhàn zài zuì qián miàn de。 wén xué yán jiū de shǐ zǔ yà lǐ shì duō dé biàn shì kē xué de， tā xiān fēn xī bǐ jiào liǎo gǔ dài xī là de zuò pǐn， ér hòu tí chū xiē guī fǎ yǔ yuán zé。 dào liǎo wén yì fù xīng shí qī， rén men zhuā zhù yà lǐ shì duō dé de lǐ lùn lái píng liàng yī qiē wén xué， biàn shī liǎo kē xué de tài dù； yīn wéi yà lǐ shì duō dé shì jiù gǔ dài xī là wén xué 'ér tán shuō wén xué， wén yì fù xīng shí dài de wén xué zì yòu tā zì jǐ de lì shǐ yǔ shè huì bèi jǐng， zì yòu tā zì jǐ de shēngzhǎng yǔ fā zhǎn， zěn hǎo xuē zú shì lǚ de yǐ gǔ duàn jīn ní？ zhè bù guò shì gè qiǎn xiǎn de lì zhèng， dàn pō zú yǐ shuō míng kē xué de fāng fǎ yán jiū wén xué yě shì hěn zhòng yào de。 tā zhì shǎo shì xǔ duō fāng fǎ zhōng de yī gè。 yě xǔ yòu rén shuō：“ wén yǐ zài dào”，“ shī sāo zhě jiē bù yù zhě gè xì qí zhì， fā 'ér wéi wén”， děng děng， biàn shì zhōng guó wén xué jiè shuō； bù guò xiàn zài shòu liǎo xī yáng wén shuō de yǐng xiǎng， wǒ men suì bù fù mǎn yú zhè xiē guó huò lùn diào liǎo； qí shí ní， wǒ men hé bì yī dìng zūn shì xī rén， ér bēi shì zì jǐ ní！ yào huí dá zhè gè， wǒ men yìng huí dào piān shǒu suǒ shuō de： wǒ men shì shēng zài“ xiàn dài”， wǒ men zhì xué biàn bù xǔ xiàng qián rén nà yàng biǎn xiá。 wǒ men yào dú gǔ jí gǔ wén； tóng shí， wǒ men yào míng bái shì jiè shàng zuì jīng què de xué shuō， rán hòu cái néng zhèng biàn chū zì jiā de jià zhí hé zài。 fǎn zhī， wǒ men yǐ rán bào zhe běn《 dōng lāi bó yì》， shuō shí me“ yī qǐ qǐ dé xióng wěi， yī luò luò dé jìngqiào”， wǒ men biàn yǒng yuǎn bù huì míng bái wén xué， zhèng rú xī wàng zhǔ shí chéng jīn yī yàng de yú bèn kě lián。 shēng zài hòu shì de hǎo chù biàn shì néng bǐ gǔ rén duō jiàn duō wén yī xiē， shǐ yī qiē xué wèn gèng jìn bù， gèng jīng què。 wǒ men bù néng miǎnqiǎng de shǐ gǔ wù xiàn dài huà， dàn shì wǒ men yīngdāng huái yí， sī kǎo， bǐ jiào， píng dìng gǔ wù de jià zhí； zhè yàng， wǒ men shí zài bù shì hǎo yǔ gǔ rén zuò nán。 zài shuō， yì shù shì pǔ biàn de， wú guó jiè de， wén xué jì shì yì shù de yī zhī， wǒ men zěn néng bù kàn kàn shì jiè shàng zuì jīng měi de xué shuō， ér fǎn dǎo zì gān jiǎn lòu ní？
　　 wén xué shì shénme， wǒ men yào cóng xīn bǎ gǔ dài wén shuō zhěng lǐ yī biàn， rán hòu yǔ xīn de lǐ lùn bǐ zhèng yī xià， yǐ biàn dé shī fēn míng， tǐ rèn què dāng。 xiān shuō zhōng guó rén lùn wén de máo bìng：
　　（ yī） yǐ dān zì shì cí：《 yì》 yuē：“ wù xiāng zá， gù yuē wén。”《 shuō wén》 yuē：“ wén cuò huà yě， xiàng jiāo wén。” zhè yī lèi de huà shì zhōng guó wén rén dāng tán dào wén xué， zuì xǐ huān yǐn yòng de。 zhōng guó rén duì yú“ zì” yòu mò dà de xìn yǎng，《 shuō wén》 děng shū shì zú yǐ jiě jué yī qiē de。 yī tí dào wén xué， gǎn kuài qù fān zì diǎn： ā， wén， cuò huà yě。 hǎo liǎo， yī qiē quán míng bái liǎo。 zhāng tài yán xiān shēng yě bù miǎn cǐ bìng：“ wén xué zhě， yǐ yòu wén zì zhù yú zhú bó， gù wèi zhī wén； lùn qí fǎ shì， wèi zhī wén xué。” zhè qián bàn jù biàn shì“ wén， cuò huà yě。” de shuō míng， hòu bàn jù wéi gěi“ xué” zì zhǎo gè dì wèi， suǒ yǐ bǔ shàng“ lùn qí fǎ shì” sì gè zì。 wén xué shì jiè zhe wén zì biǎo xiàn de， bù cuò； dàn shì， dān dān zhǎo chū yī gè“ zì” de yì sī， zěn néng ná tā lái jiě shì yī gè“ cí” ní！“ wén xué” shì yī gè cí。 cí héng héng bù jū shì yóu jǐ gè zì pīn chéng de héng héng jiù hǎo xiàng shì huà xué pèi hé pǐn， pèi hé yǐ hòu zì chéng yī wù， fēn xī kāi lái， cǐ wù jí bù cún zài。 wén xué biàn shì wén xué， shì zhěng gè de。 dān bǎ“ wén” zì de yì sī zhǎo chū lái， zěn néng míng bái shénme shì wén xué？ guǒ rán fán yòu“ wén” de biàn shì wén xué， nà me pū hù de pái biǎn，“ tiān dé táng” yǔ“ kāi shì dà jí， wàn shì hēng tōng” dāng rán quán shì wén xué liǎo！
　　 zài shuō， xiàn zài xué shù shàng de míng cí duō shù shì yóu wài guó wén zì yì guò lái de， bù míng bái yì cí de yuán yì， ér miǎnqiǎng fān kāi zhōng guó zì shū， qù zhǎo běn lái bù shì wǒ men suǒ yòu de dōng xī de dìng yì， qǐ fēi fèi lì bù tǎo hǎo。 jiù yǐ xiū cí xué shuō bā， zhōng guó běn lái méi yòu zhè me yī zhǒng xué wèn， ér zài xī yáng yǐ yòu liǎng qiān duō nián de lì shǐ， yà lǐ shì duō dé shì dì yī gè yòu xì tǒng 'ér kē xué de xiě《 xiū cí xué》 de。 nà me， wǒ men dǎ suàn míng bái shénme shì xiū cí xué， shì yīngdāng zhěng gè de yán jiū zì yà lǐ shì duō dé zhì jìn dài xī yáng de xiū cí zhuān shū ní？ hái shì yīngdāng zhǐ kàn《 shuō wén》 zhōng de“ cí： shuō yě， cóng xīn， xīn yóu lǐ gū yě。 xiū： shì yě， cóng shān， yōu shēng”？ huò shì yǐn zhèng《 yì jīng》 shàng de“ xiū cí lì qí chéng， suǒ yǐ jū yè yě”， jiù zú yǐ míng bái“ xiū cí xué” ní？ míng bù zhèng zé yán bù shùn， yòng《 yì jīng》 shàng de xiū cí 'èr zì lái jiě shì yòu liǎng qiān duō nián lì shǐ de xiū cí xué， shì zhāng guān lǐ dài， zěn néng yòu shì chù ní？
　　 yòu rén cóng yán yǔ gòu chéng shàng lì lùn： zhōng guó yǔ yán běn shì dān yīn de， suǒ yǐ zhè zhǒng 'àn zì xún yì shì bù cuò de。 qí shí zhōng guó yǔ yán yòu hé cháng wán quán shì dān yīn de ní？ wǒ men měi shuō yī jù huà， shì yī zì yī zì de wǎng wài jǐ má？ bù shì yòng xǔ duō de cí zǔ zhì chéng yī yǔ má？ wéi qiú rén jiā tīng dé qīng chǔ， wéi yǔ diào de měi hǎo， wéi yán yǔ de fēng fù， yóu dān zì 'ér chéng cí shì bì rán de qū shì。 zài bái huà zhōng wǒ men lián“ zhuō”、“ yǐ” zhè lèi de zì yě biàn chéng“ zhuō zǐ”、“ yǐ zǐ” liǎo； nán dào yìng jiě zuò“ zhuō yǔ 'ér zǐ”、“ yǐ yǔ 'ér zǐ” me？ yī gè yīng guó rén hé wǒ xué zhōng guó huà， tā bǎ“ kě shì” jiě zuò“ kě yǐ shì de”， biàn shì shòu liǎo xìn zhōng guó huà shì chún cuì dān yīn de hài chù。 jīng wǒ gào sù tā：“ kě shì” dāng“ but” jiǎng， tā cái kāi shǐ yòng cí diǎn； yóu zì diǎn 'ér cí diǎn biàn shì yī gè dà jìn bù。 rèn qīng liǎo zhè gè， rán hòu xū yóu lì shǐ shàng zhǎo chū cí de lái yuán； xiū cí xué shì yà lǐ shì duō dé shǒu chuàng de， biàn yīngdāng qù yóu yà lǐ shì duō dé yán jiū qǐ； zhè cái néng miǎn liǎo wù huì yǔ wú zhōng shēng yòu。
　　（ èr） zhāi qǔ gǔ yǔ zuò zhèng： zhōng guó rén de sī lù duō shì xiàng hòu zǒu de， fán shì bù yóu luó ji fǎ biàn zhèng， zhǐ qiú“ yòu shī wéi zhèng” biàn zú liǎo shì。 zhè zhǒng xí guàn shǐ zhōng guó sī xiǎng yǒng yuǎn shì zhuǎn yuán juàn de， yǒng yuǎn shì hùn hán de yī guàn， méi yòu chè dǐ de rèn shí。 bǐ rú shuō， shénme jiào“ gé mìng”？ zhōng guó rén bù qù dú gé mìng shǐ， bù qù yán jiū gé mìng lǐ lùn； xiān dào jiù shū lǐ sōu xún， zhǎo dào liǎo：“ tānɡ wǔ gé mìng”， ā！ zhè yuán lái shì zhōng guó gù yòu de dōng xī yō！ yú shì xīn mǎn yì zú liǎo； huò zhě yī gāo xīng yě xǔ yǐn jīng jù diǎn de zuò piān gé mìng lùn。 zhè yàng， duì yú gé mìng zěn néng yòu qīng chǔ de rèn shí ní！
　　 wén xué？ gǎn kuài xiān shū！《 lùn yǔ》 shàng shuō：“ wén xué zǐ yóu、 zǐ xià。” ǒu！ wén xué yòu liǎo chū chù， zì rán bù yào zài qù wèn wén xué dào dǐ shì shénme liǎo。 xiàng hòu zǒu de sī lù zhǐ wèn gǔ rén shuō guò méi yòu， bù wèn duì yǔ bù duì， gèng bù wèn gǔ rén suǒ shuō de shì fǒu yòu míng què de jiè shuō。 gǔ rén zěn néng dōushuō dé duì ní？ dōushuō dé qīng chǔ ní？ dōunéng yù zhī hòu shì 'ér yù yán yī qiē ní？
　　 duàn líng chén xiān shēng shuō dé hǎo：
　　“ dé xíng yán yuān、 mǐn zǐ qiān， rǎn bó niú、 zhòng yǐn， yán yǔ zǎi wǒ、 zǐ gòng， zhèng shì rǎn yòu、 jì lù， wén xué zǐ yóu、 zǐ xià。
　　“ cǐ suǒ wèi kǒng mén sì kē yě。 wén xué yǔ dé xíng， yán yǔ， zhèng shì duì jǔ， dài fàn zhǐ yī qiē zhī shí xué wèn， yǔ jīn rì suǒ wèi wén xué zhě yòu bié。 gù xíng qié《 lùn yǔ shū》 yuē： ‘ wén zhāng bó xué， zé yòu zǐ yóu、 zǐ xià 'èr rén yě。 ’ cǐ jiě kě wèi dá qí zhǐ yǐ。 gèng yǐ yóu、 xià 'èr zǐ zhī zì shēn zhèng zhī。 jù《 lùn yǔ · yáng huò piān》：‘ zǐ zhī wǔ chéng， wén xián gē zhī shēng。’ shī lè xiāng tōng， zǐ yóu sì wéi wén xué zhī shì。 rán lè běn wéi rú jiā zhì shì zhī jù， qí shì yì wú zú guài。 ruò zhèng yǐ《 lǐ jì · tán gōng》， zé zǐ yóu shí míng lǐ zhī shì 'ěr。 zhì yú zǐ xià，《 lùn yǔ · bā yì》 piān suī chēng qí‘ kě yǔ yán shī’， rán jù《 shǐ jì · zhòng ní dì zǐ lièzhuàn》：‘ kǒng zǐ jì méi， zǐ xià jū xī hé jiào shòu， wéi wèi wén hóu shī。’ yòu hàn dài jīng shī， duō yuán chū zǐ xià， zé zǐ xià nǎi chuán jīng zhī shì yě。《 lùn yǔ》 qí tā lùn wén zhī chù shèn duō， qí yì yì tóng yú sī。 rú《 xué 'ér piān》 kǒng zǐ yuē：‘ xíng yòu yú lì， zé yǐ xué wén。’ hé yàn《 jí jiě》 yǐn mǎ róng yuē：‘ wén zhě， gǔ zhī yí wén。’ xíng qié
　　《 shū》 yuē：‘ zhù yán gǔ zhī yí wén zhě， zé《 shī》、《 shū》、《 lǐ》、《 lè》、《 yì》、《 chūn qiū》 liù jīng shì yě。’ shì zé liù jīng wéi wén yǐ。 ……‘ fū zǐ zhī wén zhāng kě dé 'ér wén yě， fū zǐ zhī yán xìng yǔ tiān dào， bù kě dé 'ér wén yě。’ xíng qié《 shū》 yuē：‘ zǐ gòng yán fū zǐ zhī shù zuò wēi yí lǐ fǎ， yòu wén cǎi xíng zhì zhù míng， kě yǐ 'ěr tīng mù shì， yǐ xún xué xí， gù kě dé 'ér wén yě。’ zhū xī《 lùn yǔ jí zhù》 yì yuē：‘ wén zhāng， dé zhī jiàn hū wài zhě， wēi yí wén cí jiē shì yě。’ shì zé suǒ wèi wén zhāng， yòu yuè hū shù zuò wén cí zhī wài。 yǔ《 bā yì》 piān chēng‘ zhōu jiān yú 'èr dài， yù yù hū wén zāi。’《 tài bó》 piān chēng‘ huàn hū qí yòu wén zhāng’。《 zǐ hǎn》 piān chēng‘ wén wáng jì méi， wén bù zài cí hū。’ jiān lǐyuè fǎ dù 'ér yán， qí yì xiāng lèi。 gù《 gōng yě cháng》 piān zǐ gòng wèn yuē：‘ kǒng wén zǐ hé yǐ wèi zhī wén yě？’ kǒng zǐ dá yuē：‘ mǐn 'ér hàoxué， bù chǐ xià wèn， shì yǐ wèi zhī wén yě。’ zú jiàn kǒng shì yú‘ wén’ zì zhī jiě shì， gù qí guǎng fàn yǐ。……”（《 zhōng guó wén xué gài lùn》 dì 'èr piān）
　　 cóng shàng yī duàn wén zì kàn， zhǐ ná gǔ rén yī jù huà lái jiě shuō xué shù de nèi hán shì jí qiàn tuǒdàng de， yīn wéi gǔ rén duì yú yòng zì shì yòu xiē suí biàn de dì fāng。
　　 ná dān zì de yì sī jiě shì cí de， bì zài cuò miù de fēn xī； yǐ gǔ yǔ zhèng jìn dài xué shù zhě， bìng zài duàn zhāng qǔ yì， zhǐ qiú bù wéi bèi gǔ shuō， ér wàng liǎo yòng zì jǐ de sī xiǎng。
　　（ sān） qiú shí xiào： zhōng guó rén shì zuì jiǎng shí lì de， wú lùn shì bù shí zì de xiāng mín， hái shì bó xué zhī shì， duì shì duì wù de tài dù shì yī yàng de héng héng fán shì yī shì yī wù bì yòu tā de yòng chù。 yī gè rú yī de jīng yàn， hé yī gè xiāng jiān dà fū de， yuán lái chàbù hěn duō； suǒ bù tóng zhě shì rú yī néng bǎ yīn yáng wǔháng yě yìng yòng dào yī yào shàng qù。 rú yī biàn shì gè lì zài gǔ shū yǔ jīng yàn zhī jiān qiú shí lì de yī zhǒng bù shēng bù shú de dōng xī。 zhuān yán jiū yī lǐ yě hǎo， zhuān yán jiū yīn yáng wǔháng zhī shuō yě hǎo， qián zhě shì kē xué de， hòu zhě shì xuán xué de； xuán xué yě yòu tā kě gōng yán jiū de jià zhí yǔ xīng qù。 dàn shì zhōng guó rén bù zhè yàng bàn； yī shù shì yòu yòng de， yīn yáng wǔháng yě fēi dé yòu yòng bù kě； yú shì 'èr zhě xié shǒu， chéng wéi yī zhǒng hú tú dōng xī。
　　 wén rén yě shì rú cǐ， tā men dú shū zuò wén yuán wéi gànlù huò qiǎn xīng de， ér tā men yī dìng yào bǎ nà chōu xiàng de zhé xué míng cí bān lái yìng yòng héng héng dào 'ā， lǐ 'ā děng děng zǒng zài bǐ jiān shàng zhuǎn。 wén xué jiù bù zhǔn shì zhǒng wú suǒ wéi， wú suǒ qiú de yì shù má？ bù xǔ。 yī jiàn dōng xī bì dìng yòu yòng chù， bù rán biàn bù suàn yī jiàn dōng xī； wén xué bì xū huì gān diǎn shénme， bù jū shì zài dào， hái shì shuō lǐ， fǎn zhèng tā dé yòu yòng。（ 1） wén yǐ guān rén：《 wén zhōng zǐ》 shuō：“ wén shì zhī xíng kě jiàn， xiè líng yùn xiǎo rén zāi！ qí wén 'ào， jūn zǐ zé jǐn。” zhào zhè me shuō， zài zhōng guó fēi jūn zǐ biàn bù xǔ zuò wén liǎo。 jūn zǐ huì zuò wén bù huì， shì gè wèn tí。 kě shì zhōng guó rén yǐ wéi jūn zǐ zǒng shì shè huì shàng de hǎo rén， wéi shè huì gōng yì qǐ jiàn，“ qí wén 'ào” de rén shì gāi qū zhú chū jìng de； zhè shì wéi shí lì qǐ jiàn bù dé bù rú cǐ de。
　　《 shī shǐ》 yuē：“ shī zhī zuò yě， qióng tōng zhī fēn kě guān： wáng jiàn shī hán suì， gù shì zhōng bù xiǎn； lǐ dòng shī qióng cuì， gù jìng xià dì。” zhè yòu yóu shè huì zhuǎn dào gè rén shēn shàng lái liǎo； yuán lái píng pàn shī wén hái kě yǐ dài zhe“ xiàngmiàn” de！ wén xué yǔ bié de dōng xī yī yàng， jù zhōng guó rén kàn， shì yòu shí yòng de， suǒ yǐ chān rù xiāng shù yǐ qiú zhèng shí shì zì rán de， bù suàn zěn me qí guài。 shuō qióng huà de bì dìng dǎo méi， shuō dà huà de bì dìng téng dá xiǎn guì， xiàng xī yáng nà xiē dà bēi jù jiā biàn dū yìng gāi qióng kùn yāo sǐ de。 nà Nostruggle， nodrama ① zài zhōng guó rén kàn， shì gù yì yǔ zì jiā guò bù qù de。 bái jū yì yòu“ yě huǒ shāo bù jìn， chūn fēng chuī yòu shēng” zhī jù， yú shì gù kuàng biàn duàn dìng tā zài nà mǐ guì de cháng 'ān yě kě yǐ jū zhù liǎo； wén zhāng de yòng chù mò fēi zhǐ wéi chī fàn me？
　　“ wén yì shì chún rán de shēng mìng de biǎo xiàn； shì néng gòu quán rán lí liǎo wài jiè de yā yì hé qiáng zhì， zhàn zài jué duì zì yóu de xīn jìng shàng， biǎo xiàn chū gè xìng lái de wéi yī de shì jiè。 wàng què míng lì， chú qù nú lì gēn xìng， cóng yī qiē jī bàn shù fù jiě fàng xià lái， zhè cái néng chéng wén yì shàng de chuàng zuò。 bì xū jìn dào nà yǔ liú xīn zhe bào zhāng shàng de pī píng， suàn jì zhe gǎo fèi zhī lèi de quán rán liǎng yàng de xīn jìng， zhè cái néng chéng zhēn de wén yì zuò pǐn； yīn wéi néng zuò dào jǐn bèi zài zì jǐ de xīn lǐ shāo zhe de gǎn jī hé qíng rè suǒ dòng， xiàng tiān dì chuàng zào de shǔ shén suǒ zuò de yī yàng chéng dù de zì jǐ biǎo xiàn de shì jiè， shì zhǐ yòu wén yì 'ér yǐ。”（《 kǔ mèn de xiàng zhēng》 shí sān yè）
　　 ná zhè yī duàn huà hé wǒ men de qióng tōng shòu yāo shuō bǐ yī bǐ， wǒ men yào fā shēng shénme gǎn xiǎng ní！
　　（ 2） wén yǐ zài dào míng lǐ：“《 shī》 sān bǎi， yī yán yǐ bì zhī， yuē： sī wú xié！” zhè shì zhōng guó wén rén dú shū de fāng fǎ。 wú lùn dú shénme， dú zhě bì xū jiǎ mào wéi shàn de shēng míng：“ wǒ sī wú xié！”《 shī》 zhōng zhī《 fēng》 běn lái shì“ chū yú lǐ xiàng gē yáo zhī zuò， nán nǚ xiāng yǔ yǒng gē， gè yán qí qíng yě。”（ zhū xī） tā men de nà diǎn wén xué jià zhí yě jiù zài zhè lǐ。 dàn shì zhōng guó dú shī de， fēi zài nán nǚ zhī qíng yǐ wài， hái jiā shàng xiē“ cì měi fēng huà”，“ shī yǐ zhèng yán， yì zhī yòng yě” děng bù xiāng gān de huà， bù zú yǐ biǎo shì xīn sī de zhèng dà。 zhèng xiàng hòu shì xiě yín shū de rén， yě bì zài dì yī huí xù shuō xiē quàn shàn chéng yín de huà tóu， yī yàng de méi chū xī。 yòu liǎo zhè zhǒng xīn lǐ， zhì wén xué de rén zì rán wàng liǎo wén xué běn shēn de xīn shǎng， ér kàn gǔ wén gǔ shī zhōng zì zì yòu shēn yì、 chù chù shì xùn jiè； yú shì yī miàn wàng liǎo yán jiū wén xué dào dǐ shì shénme， yī miàn fā liǎo“ ruò bù yǎng fàn qián zhé， hé yǐ yí jué hòu lái” de zhì yuàn。 wén yǐ zài dào míng lǐ suì chéng liǎo wén rén de xìn tiáo。 hán yù shuō：“ yù zhī zhì zài gǔ dào， yòu shèn hǎo qí wén cí”， jiù shì yīn wéi chóng gǔ de yuán gù， bǎ zì jǐ yě gǔ dài huà liǎo。 zhōu dūn yí shuō：“ wén cí， yì yě。 dào dé， shí yě。” zhè yòu shí yòng de dào dé zhēn zhēn bǎ wén yì huǐ kǔ liǎo！ zhè zhǒng lùn diào yǔ shí xíng de jiēguǒ， nòng dé zhōng guó wén xué： yī， háo wú shēng qì， zhǐ shì hù xiāng mó nǐ； wén shì gǔ de hǎo， dào yě shì gǔ de hǎo。 èr， zhǐ yòu gé tǐ de qū fēn， shàozhù yì de biāo shù。 bǎ“ dào” fàng zài bù tóng de tǐ gé zhī xià biàn suàn yòu liǎo huā yàng biàn huà， zhù yì héng héng dào héng héng shì yī dìng bù biàn de。 sān， xì jù xiǎo shuō fā dá de jí wǎn， jí bù wán shàn， yīn wéi tā men bù gǔ， bù gǔ zì rán yě bù hé hū dào， yú shì jiù shǎo yòu rén zhù yì tā men。 sì， wén xué pī píng méi yòu chéng wéi wén yì de dú lì yī zhī， yīn wéi wén bù guò shì zài dào zhī jù， dào yòu xié zhèng， zhí dé biàn lùn； nà duì 'ǒu pián lì yú nìng wú shí， biàn bù zú dào liǎo。
　　 chú chuān bái cūn shuō guò：“ měi féng shì jiān yòu shì qíng， yī shuō shénme， biàn tāo chū cáng zài huái zhōng de yī zhǒng chǐ zǐ lái zhàngliáng。 fán shì bù néng qià qià xiāng hé de dōng xī， biàn suí biàn dì pái chì， zhè yàng qīng tiāo fú bó de tài dù， jiù yòu shǒu xiān gǎi qǐ de bì yào bà。” zhè yī zhǒng chǐ zǐ huò zhě jiù shì zhōng guó de“ dào” me？ chéng rú shì， diū kāi zhè chǐ zǐ， ràng wǒ men páo rù wén xué de lè yuán， zì yóu de hū xī nà dài huā xiāng de kōng qì qù bā！
　　 yǐ shàng shì xiāo jí dì zhǐ chū zhōng guó wén rén píng lùn wén xué suǒ 'ài fàn de máo bìng， yě jiù shì wǒ men suǒ yìng bì miǎn de。 zhì yú wén xué shì shénme， hé yī xiē wén xué shàng de zhòng yào wèn tí， dōuzài hòu miàn zhú jiàn tǎo lùn； xiān zhī dào liǎo yīngdāng bì miǎn shénme， huò zhě zú yǐ shǐ wǒ men tǎo lùn wén xué de shí hòu bù zài wù rù qí tú。

　　zài dì yī jiǎng lǐ， wǒ men lüè zhǐ chū zhōng guó wén shì lùn wén de cuò wù， shì héng zhe bǎi liè shù tiáo， méi guǎn tā men zài lì shǐ shàng de xiān hòu。 xiàn zài wǒ men zài shù zhe kàn yī kàn， bǎ gǔ jīn de zhòng yào wén shuō lüè wēi tǎo lùn yī xià。
　　 xiān qín wén lùn： wén xué， bù lùn zhōng wài， fā dá zuì zǎo de shì shī gē。 xiàng《 shī xù》 lǐ de“ yán zhī bù zú， gù jiē tàn zhī； jiē tàn zhī bù zú， gù yǒng gē zhī； yǒng gē zhī bù zú， bù zhī shǒu zhī wǔ zhī， zú zhī dǎo zhī yě。” nà yàng xīn yòu suǒ gǎn， fā wéi gē yǒng， shì zài yòu wén zì zhī xiān， yǐ yòu de shì shí。 nà me， wǒ men xiān ná《 shī jīng》 lái yán jiū yī xià， sì hū shì dāng rán de shǒu xù。《 shī jīng》， jù shuō shì kǒng zǐ shān dìng de， zhè gè chuán shuō de kě kào yǔ fǒu， wǒ men qiě bù qù guǎn； kǒng zǐ duì yú《 shī jīng》 hěn xǐ huān yǐn yòng yǔ tán lùn shì gè shì shí。
　　《 shī》 zhōng de《 fēng》 běn shì“ chū yú lǐ xiàng gē yáo zhī zuò， nán nǚ xiāng yǔ yǒng gē， gè yán qí qíng yě。”（ zhū xī） tā men de wén xué jià zhí yě jiù zài zhè lǐ。 kě shì kǒng zǐ héng héng yī wèi zhù zhòng lǐyuè、 hǎo tán zhèng zhì de shí lì zhé xué jiā héng héng duì yú《 shī》 de wén xué jià zhí shì bù dà zhù yì de； tā shǐ zhōng shì shuō zěn yàng lì yòng tā。 tā yòng“《 shī》 sān bǎi， yī yán yǐ bì zhī， yuē： sī wú xié！”（《 lùn yǔ · wéi zhèng piān》） dìng liǎo dú《 shī》 de fāng fǎ； yú shì rě qǐ hòu shì zhù《 shī》 de rén men duì yú《 shī》 de wù jiě：“ cì měi fēng huà” shì tā men tì“ sī wú xié” zuò biàn zhèng de gōng fū； duì yú《 shī》 běn shēn de wén xué jià zhí jīhū wán quán wàng què。 zhè shì zài sī xiǎng fāng miàn， tā yǐ bǎ wén xué yǔ dào dé chān hé qǐ lái lì lùn。 zài kàn tā zěn cóng qí tā fāng miàn lì yòng《 shī》：
　　“ bù xué《 shī》， wú yǐ yán。”（《 lùn yǔ · jì shì piān》）《 shī》 de yòng chù shì bāng zhù xiū cí de。
　　“ rù qí guó， qí jiào kě zhī yě。 qí wéi rén yě， wēn róu dūn hòu， shī jiào yě。”
　　（《 lǐ jì · jīng jiě piān》） zhè shì yǐ shī wéi zhèng zhì de gōng jù。
　　“ xiǎo zǐ hé mò xué fū shī？ shī， kě yǐ xīng， kě yǐ guān， kě yǐ qún， kě yǐ yuàn； ěr zhī shì fù， yuǎn zhī shì jūn； duō shí yú niǎo shòu cǎo mù zhī míng。”（《 lùn yǔ · yáng huò piān》）《 shī》 bù dàn kě yǐ jiāogěi rén men yǐ shì fù shì jūn zhī dào， qiě kě yǐ dāng dòng zhí wù cí diǎn yòng！
　　 zhè yàng， kǒng zǐ jì yǐ《 shī》 wéi zhèng zhì jiào yù de gōng jù， wéi yī běn yòu qù de jiào kē shū， suǒ yǐ tā yǐn yòng shī jù shí， yě bù dà guǎn shī jù de zhēn yì， ér shì qū wéi bǐ fù， yǐ dá jǐ yì， zhèng rú gǔ xī là guǐ biàn jiā de lì yòng hé mǎ。 líng mù hǔ xióng shuō dé hǎo：
　　“ kǒng zǐ dāng jiě shì shī， duì yú shī de yuán yì tè bié zhù zhòng bǎ lái 'ān shàng yī zhǒng zhèng jiào shàng de tè bié de yì yì lái yìng yòng。…… lì rú shù dào yì shī：‘ táng dì zhī huá， piān qí fǎn 'ér； qǐ bù 'ěr sī， shì shì yuǎn 'ér。’ bì píng lùn shuō：‘ wèi zhī sī yě fū！ hé yuǎn zhī yòu！’（《 lùn yǔ · zǐ hǎn piān》） yuán piān suī shì shuō nán nǚ xiāng sī， yīn jū shì yuǎn 'ér xiāng bèi de。 duì yú zhè xià yī zhuǎn yǔ， kě shuō shì xiāng sī dǐ chéng dù bù gòu， cháng ruò zhēn xiāng sī biàn méi yòu suǒ wèi yuǎn zhè yī huí shì de， qià rú lì yòng suǒ wèi：‘ rén， yuǎn hū zāi？ wǒ yù rén， sī rén zhì yǐ。’（《 lùn yǔ · shù 'ér piān》） de yì yì yī yàng。 zhèng jiào xià de tán huà chéng liǎo gān zào wú wèi（ zhī tán， ér）① yóu cǐ dé jiù liǎo。 yòu zài《 dà xué》 lǐ yǐn《 shī》 yún：‘ bāng jī qiān lǐ， wéi mín suǒ zhǐ。’（《 shāng sòng · xuán niǎo》）《 shī》 yún：‘ mín mán huáng niǎo， zhǐ yú qiū yú。’（《 xiǎo yǎ · yú zǎo zhī shí mín mán》） yě shuō：‘ yú zhǐ， zhī qí suǒ zhī， kě yǐ rén 'ér bù rú niǎo hū。’（《 dà xué》） duō shí‘ zhǐ’ zì yǐ lì yòng《 dà xué》 de‘ zhǐ yú zhì shàn。’…… zǐ xià wèn dào《 shī》 lǐ suǒ shuō：‘ qiǎo xiào qiàn xī， měi mù pàn xī， sù yǐ wéi xuàn xī。’ shì zěn yàng jiě shì， kǒng zǐ dá yǐ：‘ huì shì hòu sù。’ zǐ xià suì shuō dào：‘ lǐ hòu hū？’（《 lùn yǔ · bā yì piān》） kǒng zǐ yòu shuō zǐ xià shì‘ kě yǔ yán shī’ de。 shèn zhì chēng zàn wéi‘ qǐ yú zhě shāng yě。’ dàn zhè zhǒng wèn dá shī dǐ yuán yì yǐ bèi yí què， zhǐ shì jiè shī yǐ zuò wéi zì jǐ jiǎng xué shàng de shuō huà 'ér yǐ。”（《 zhōng guó gǔ dài wén yì lùn shǐ》 dì yī biān dì sì zhāng）
　　 zhè“ qiǎo xiào qiàn xī， měi mù pàn xī， sù yǐ wéi xuàn xī”， shì hé děng de měi！ kě xī kǒng zǐ bù shì gè chuàng zuò jiā， bù shì gè wén xué pī píng jiā， suǒ yǐ méi yòu měi de xīn shǎng。 yòu kǒng zǐ zhè yàng yǐn lǐng zài qián， hòu shì wén rén zì rán shì hū lüè liǎo wén xué běn shēn de xīn shǎng， ér qù kàn gǔ wén gǔ shī zhōng zì zì yòu shēn yì， chù chù yòu xùn jiè， yú shì wén yǐ zài dào míng lǐ biàn chéng liǎo tā men de xìn tiáo。
　　 zhōu dài zhū zǐ chàbù duō dōushì zì chéng yī jiā zhī yán。 tā men de wén zì suī rán hěn hǎo， xiàng lǎo zǐ de jiǎn liàn， zhuāng zǐ de chí chàng， kě shì tā men hěn shǎo tán dào wén xué， ér qiě yòu xiē miǎo shì kǒng mén de hàogǔ shì cí de， xiàng“ zhòng ní fāng qiě shì yǔ 'ér huà， cóng shì huá cí。”（《 zhuāng zǐ · yù kòu piān》） zhī lèi。 zhèng shì“ lǎo zhuāng zhī zuò， guǎn mèng zhī liú， gài yǐ lì yì wéi zōng， bù yǐ néng wén wéi běn。”（《 wén xuǎn xù》） zhǐ yòu kǒng zǐ hé tā de jǐ gè mén tú shì yǐ yóu kǎo gǔ chuán jīng 'ér dé zhì tài píng zhī shù de， yú shì tǎo lùn shī wén yě chéng liǎo tā men de fù dài zuò yè。 tā men shì zhěng lǐ gǔ zhù cóng 'ér zhèng míng tā men de zhé xué， duì yú wén xué de chuàng zuò yǔ rèn shí shì bù dà zhù yì de。 tā men de gōng láo shì bǎo cún liǎo gǔ lǐ gǔ lè gǔ shī， qiě jiā yǐ yán jiū； tā men de huài chù shì bǎ lǐyuè yǔ wén xué quán zuò liǎo zhèng zhì sī xiǎng de xī shēng pǐn。“ gù zhèng dé shī， dòng tiān dì， gǎn guǐ shén， mò jìn yú shī。 xiān wáng yǐ shì jīng fū fù， chéng xiào jìng， hòu rén lún， měi jiào huà， yí fēng sú。”（《 guān jū xù》） shī de yòng chù yuè lái yuè kuò dà liǎo！ tā men néng zuò dé chū：
　　“ rì yuè hū qí bù yān xī， chūn yǔ qiū qí dài xù； wéi cǎo mù zhī líng luò xī， kǒng měi rén zhī chí mù。
　　 bù fǔ zhuàng 'ér qì huì xī， hé bù gǎi hū cǐ dù； chéng qí jì yǐ chí chěng xī， lái wú dào fū xiān lù。”
　　（《 lí sāo》）
　　 nà yòng“ shàn niǎo xiāng cǎo yǐ pèi zhōng zhēn， è qín chòu wù yǐ bǐ chán nìng， líng xiū měi rén yǐ pì yú jūn， mì fēi yì nǚ yǐ pì xián chén， qiú lóng luán fèng yǐ tuō jūn zǐ， piāo fēng yún ní yǐ wéi xiǎo rén。”（ wáng yì《 chǔ cí · zhāng jù · lí sāo xù》） lái jiě shì《 lí sāo》 de， yě shì shēn shòu kǒng mén shuō shī de dú héng héng zhè diǎn dú qì zhì jīn yě méi sǎo chú jìng jìn！
　　 hàn wèi liù cháo wén lùn： hàn dài chóng rú， néng tōng yī yì yǐ shàng zhě， bǔ wén xué zhǎng gù quē。 liù yì dōushì wén xué， shī qù dú lì de lǐng yù。 zhè shí hòu de chuán shī de rén men， fēn tóu qù xuān chuán zì jiā shī shuō；《 guān jū》 dào dǐ shì shuō mǒu fū rén de shì，《 wǎn qiū》 dào dǐ shì jī cì shuí， shì tā men yán jiū yǔ zhēng lùn de yào diǎn；《 shī》 yǐ chéng liǎo“ jīng”， tā de wén xué jià zhí rú hé， méi yòu shénme rén guò wèn liǎo。
　　 zhè shí dài de wén xué zuò pǐn yào suàn fù zuì chū fēng tóu。 duì yú fù de pī píng yòu yáng xióng de：
　　“ shī rén zhī fù lì yǐ zé， cí rén zhī fù lì yǐ yín。”（ yáng zǐ《 fǎ yán · wú zǐ piān》）
　　 yòu sī mǎ xiāng rú de：
　　“ hé qí zǔ yǐ chéng wén， liè jǐn xiù 'ér wéi zhì， yī jīng yī wěi， yī gōng yī shāng， cǐ fù zhī jì yě。 fù jiā zhī xīn， bāo kuò yǔ zhòu， zǒng lǎn rén wù， sī nǎi dé zhī yú nèi， bù kě dé 'ér chuán。”（《 xī jīng zá jì》）
　　 qián zhě yóu zuò jiā bǎ fù fēn wéi liǎng děng héng héng shī rén de yǔ cí rén de； hòu zhě bǎ fù de xíng tǐ hé zuò zhě de zī gé tí dào yī xià； èr zhě quán méi shuō dào fù zài wén xué shàng de jià zhí rú hé。
　　 bān gù biàn jiǎn zhí bù chéng rèn fù de jià zhí， tā shuō：“…… qí hòu sòng yù、 táng lè。 hàn xīng méi chéng、 sī mǎ xiāng rú， xià jí yáng zǐ yún， jìng wéi chǐ lì hóng yǎn zhī cí， méi qí fěng yù zhī yì。”（《 hàn shū · yì wén zhì》）
　　 fù běn lái shì yī zhǒng jí bèn zhòng de dōng xī，“ jìng wéi chǐ lì hóng yǎn zhī cí” de pàn duàn shì bù cuò de； dàn shì yǐ shī gǔ shī fěng yù zhī yì lái dǎ dǎo tā， réng shì yǐ shí xiào lì lùn， méi yòu shénme zhòng yào de yì yì。 suǒ yǐ líng mù hǔ xióng shuō：“ zì kǒng zǐ yǐ lái zhì hàn mò， dōushì bù néng lí kāi dào dé yǐ guān wén xué de， ér qiě yī bān de wén xué zhě dān shì yǐ gǔ chuī dào dé dǐ sī xiǎng zuò wéi shǒu duàn 'ér chéng rèn qí jià zhí de。 dàn dào wèi yǐ hòu què bù rán， wén xué dǐ zì shēn shì yòu jià zhí de dǐ sī xiǎng yǐ jīng zài zhè shí qī fā shēng liǎo。 suǒ yǐ wǒ yǐ wéi wèi dǐ shí dài shì zhōng guó wén xué shǐ shàng de zì jué shí dài。”（《 zhōng guó gǔ dài wén yì lùn shǐ》 dì 'èr biān dì yī zhāng） nà me， wǒ men jiù kàn yī kàn wèi jìn liù cháo de wén shuō： cáo jiā fù zǐ yòu hěn gāo de wén xué tiān cái， lùn wén yě yòu dú dào zhī chù。 zài cáo pī de《 diǎn lùn · lùn wén》 lǐ， yòu sān diǎn kě yǐ jiào wǒ men zhù yì de：（ yī） tā shuō：“ fū wén， běn tóng 'ér mò yì， gài zòu yì yí yǎ， shū lùn yí lǐ， míng lěi shàng shí， shī fù yù lì。 cǐ sì kē bù tóng， gù néng zhī zhě piān yě； wéi tōng cái néng bèi qí tǐ。”
　　 zhè shì qīng qīng chǔ chǔ zhǐ chū wén de nèi róng bù tóng， zuò fǎ yě jiù yòu bié。 shuō lǐ de wén zì rán yǐ tiáo lǐ qīng chǔ wéi zhù， ér shī fù biàn dāng xiěde měi lì。 tā suī rán méi yòu shuō chū wèishénme yào rú cǐ， kě shì tā zhēn yòu liǎo wén xué de xīn shǎng， chéng rèn měi shì wéi wén de yào sù zhī yī。 yǐ qián de rén men shì yǐ tǐ dào 'ér mó gǔ， tā xiàn zài shì zhù zhāng 'ài měi de liǎo。
　　“ wèi zhī sān zǔ， gèng shàng wén cí。 hū jūn zǐ zhī dà dào， hǎo diāo chóng zhī xiǎo yì。 xià zhī cóng shàng， yòu tóng yǐng xiǎng， jīng chí wén huá， suì chéng fēng sú。 jiāng zuǒ qí、 liáng， qí bì mí shèn： guì jiàn xián yú， wéi jīn yín yǒng。 suì fù yí lǐ cún yì， xún xū zhú wēi。 jìng yī yùn zhī qí， zhēng yī zì zhī qiǎo。 lián piān lěi dú， bù chū yuè lù zhī xíng； jī 'àn yíng xiāng， wéi shì fēng yún zhī zhuàng。”（《 suí shū · lǐ 'ě shàng shū zhèng wén tǐ》） zhè shì hòu shì shǒu dào míng lǐ zhě duì“ shī fù yù lì” de fǎn gōng， réng yào bǎ wén xué fù shǔ zài dào dé zhī xià， dàn shì zú yǐ shuō míng cáo jiā fù zǐ duì wén xué jiè de yǐng xiǎng rú hé wěi dà liǎo。（ èr）《 diǎn lùn · lùn wén》 lǐ yòu shuō：“ nián shòu yòu shí 'ér jìn， róng lè zhǐ hū qí shēn。 èr zhě bì zhì zhī cháng qī， wèi ruò wén zhāng zhī wú qióng。 shì yǐ gǔ zhī zuò zhě， jì shēn yú hàn mò， jiàn yì yú piān jí， bù jiǎ liáng shǐ zhī cí， bù tuō fēi chí zhī shì， ér shēng míng zìzhuàn yú hòu。”
　　 cáo pī yǔ wáng lǎng shū lǐ yě shuō：“ shēng yòu qī chǐ zhī xíng， sǐ wéi yī guān zhī tǔ。 wéi lì dé yáng míng， kě yǐ bù xiǔ； qí cì mò rú zhù piān jí。”
　　 zhè xiē huà suī rán méi yòu shuō chū wén xué shì rèn shí shēng mìng、 jiě shì shēng mìng de， kě shì chéng rèn liǎo wéi wén xué 'ér shēng huó shì zhí dé de。 zì rán zhè lǐ de míng lì jì jiào hái hěn shēn， dàn yīn qiú bù xiǔ zhī míng yǐ zhì lì wén zhāng， shí zú yǐ gǔ wǔ qǐ chuàng zuò de xīng qù yǔ yǒng qì。
　　（ sān） cáo pī yòu shuō：“ wén yǐ qì wéi zhù。” qì shì shénme？ hěn nán duàn dìng。 dàn shì wǒ men zhì shǎo kě yǐ cóng cǐ yǔ kàn chū： wéi wén de yào jiàn shì yóu nèi xīn biǎo xiàn zì jǐ， bù shì wèishénme dào shénme lǐ zuò xuān chuán。 zhè lǐ zhì shǎo shì shuō wén dāng yǐ shénme wéi zhù， bù shì wén dāng shuō míng shénme； qì bì shì zài wén nèi de， dào lǐ děng shì wài lái de。
　　 yǐ shàng sān diǎn suī réng wèi shuō míng wén xué shì shénme， dàn shì duì yú wén xué de rèn shí， què yǐ lí kāi shí xiào 'ér zhuān yǐ wén lùn wén liǎo。
　　 yǐ xià tǎo lùn lù jī de《 wén fù》： lù jī de《 wén fù》 bǐ jìn rén de yī kāi kǒu biàn yǐn“ wén， cuò huà yě” zhēn gòu gāo míng de duō liǎo。 tā kāi kǒu biàn shì：“ zhù zhōng qū yǐ xuán lǎn， yí qíng zhì yú diǎn fén。 zūn sì shí yǐ tàn shì， zhān wàn wù 'ér sī fēn。 bēi luò yè yú jìngqiū， xǐ róu tiáo yú fāng chūn。 xīn lǐn lǐn yǐ huái shuāng， zhì miǎo miǎo 'ér lín yún。”
　　 zhè shì shuō wén shì gǎn wù jī qíng 'ér fā de， bù shì shénme“ wén zhě wù wèiyòu bǔ yú shì”。 yòu shēn kè de guān chá， yòu mǐn ruì de qíng gǎn， yòu chù yú nèi xīn， nà chuàng zuò yù biàn qǐ liǎo huǒ yàn， biàn yù bà bù néng de fēi xiě bù kě； nà xiě chū lái de biàn shì wù wǒ de lián hé。 suǒ yǐ，
　　“ qí shǐ yě， jiē shōu shì fǎn tīng， dān sī bàng xùn， jīng wù bā jí， xīn yóu wàn rèn。…… xiè cháo huá yú yǐ pī， qǐ xī xiù yú wèi zhèn。 guān gǔ jīn yú xū yú， fǔ sì hǎi yú yī shùn。”
　　 xīn yòu suǒ gǎn， biàn ruò chī ruò kuáng。 xiǎng xiàng yǔ sī wéi de lián hé， shǐ xīn líng dàng yàng zài mèng jìng lǐ。 nà fāng cùn zhī dì， hū rán yǔ yǔ zhòu tóng yàng de guǎng dà， shàng dì shìde zài chuàng zào yī qiē； hū rán suō liǎn， xiàng yī sī huā ruǐ bān xì nèn， zài chūn fēng lǐ wěn zhe yáng guāng。 yú shì，
　　“ lóng tiān dì yú xíng nèi， guà wàn wù yú bǐ duān。 shǐ zhí zhú yú zào wěn， zhōng liú lí yú rú hàn。 lǐ fú zhì yǐ lì gān， wén chuí tiáo 'ér jié fán。 xìn qíng mào zhī bùchà， gù měi biàn 'ér zài yán； sī shè lè qí bì xiào， fāng yán 'āi 'ér yǐ tàn。 huò cāo gū yǐ shuài 'ěr， huò hán háo 'ér miǎo rán。”
　　 wǒ men zài kàn tā duì jì shù fāng miàn zěn yàng shuō：“ shī yuán qíng 'ér qǐ mí， fù tǐ wù 'ér liú liàng， bēi pī wén yǐ xiāng zhì， lěi chán mián 'ér qī chuàng……” zhè shì tǐ gé bù tóng， dāng pèi yǐ xiāng dāng de wén zì。
　　“ qí wéi wù yě duō zī， qí wéi tǐ yě lǚ qiān。 qí huì yì yě shàng qiǎo， qí qiǎn yán yě guì yán。 jì yīn shēng zhī dié dài， ruò wǔ sè zhī xiāng xuān。” zhè shì wén cí yīn shēng yìng qiú yán měi。
　　“ huò jì cí yú cuì yīn， yán tú mí 'ér fú huá； hùn yán chī 'ér chéng tǐ， lěi liáng zhì 'ér wéi xiá……” zhè shì yī xiē wén bìng。
　　 dàn shì wéi wén dào dǐ yòu yī dìng de guī zé méi yòu ní？ tā bù kěn wǔ duàn de shuō。 tā zhǐ shuō：
　　“ ruò fū fēng yuē zhī cái， fǔ yǎng zhī xíng， yīn yí shì biàn， qū yòu wēi qíng： huò yán zhuō 'ér yù qiǎo， huò lǐ pǔ 'ér cí qīng， huò xí gǔ 'ér mí xīn， huò yán zhuó 'ér gèng qīng， huò lǎn zhī 'ér bì chá， huò yán zhī 'ér hòu jīng。” zhè sì hū shì shuō： wén wú dìng fǎ， jì yòu qiǎo zhuō， yào zài shěn shì dá qíng， bì qiú qí shì liǎo。
　　 tǒng guān quán wén， kě yǐ kàn chū liǎng gè yào diǎn lái： yī， wén xué shì xīn líng de chǎn wù， méi yòu xīn qíng de jī dòng biàn méi yòu chuàng zào de kě néng。 zhè gè shuō fǎ yòu bǐ cáo pī de yǐ qiú bù xiǔ zhī míng wéi chuàng zuò de dòng jī què qiē duō liǎo。 èr， zuò wén de shǒu duàn， rú wén zì de pèi zhì， yīn shēng de tiáohé děng， shì bì yào de， bù rú shì， wén zhāng biàn bù huì měi hǎo。
　　 fā yú xīn líng， zhōng yú jì shù， zhè shì《 wén fù》 de yào yì。 lù jī suī méi néng zhú tiáo xiáng jiā shuō míng（ jiǎ rú tā bù yòng fù tǐ zuò zhè piān wén zhāng， tā yī dìng huì jiě shuō de gèng tòu chè yī xiē； zì rán， yě xǔ yīn wéi bù yòng fù tǐ， tā biàn bù huì chuán liú dào xiàn zài）， kě shì zhè xiē zhǐ shì， duì wén xué yǐ yòu liǎo xiāng dāng de tǐ rèn liǎo jiě。 wǒ men kě yǐ tì tā xià yī tiáo wén xué dìng yì： wén xué shì yǐ měi hǎo de wén zì wéi xīn líng de biǎo xiàn。
　　《 hòu hàn shū》 de zhù zhě fàn yè， zhù zhāng“ yǐ yì wéi zhù， yǐ wén chuán yì”。（《 fàn yè yù zhōng yǔ zhū shēng zhí shū》） tóng shí tā ná“ xìng bié gōng shāng， shí qīng zhuó， sī zì rán yě” qù jiǎng jiū yīn diào。
　　 yǐ yì wéi zhù shì zhòng zài jiǎng shuō shénme， biàn shì yào fēn bié shénme shì gāi shuō de yǔ shénme shì bù gāi shuō de； zhè bǐ yǐ qíng wéi zhù de wén xué xīn shǎng yòu dī luò liǎo xǔ duō， yīn wéi wén xué de chéng gōng yǐ zěn yàng xiě chū wéi zhù， shuō shí me shì cì yào de。 kuàng qiě chuán dá“ yì” de zì yòu zhé xué yǔ kē xué， bù bì yī dìng kào zhe wén xué。 dàn shì bù lùn shì wén yǐ qíng wéi zhù， shì yǐ yì wéi zhù， tā men héng héng lù jī， fàn yè héng héng dū yóu zuò jiā de lì chǎng lái shuō wén de zhùgàn shì shénme， bù shì tì bié rén xuān chuán shénme wén xué yǐ wài de dōng xī liǎo； tā men yě quán yǐ wéi yīn diào de jiǎng jiū wéi bì yào de。
　　 yīn diào de jiǎng jiū jiàn jiàn chéng liǎo wén xué de zhòng yào wèn tí。 zài《 nán qí shū · lù jué chuán》 lǐ shuō：
　　“ yǒng míng mò， shèng wéi wén zhāng。 wú xīng shěn yuē， chén jùn xiè tiǎo， láng yá wáng róng， yǐ qì lèi xiāng tuī gǔ； rǔ nán zhōu yóng， shàn shí shēng yùn。 yuē děng wén jiē yòng gōng shāng， yǐ píng shàng qù rù wéi sì shēng， yǐ cǐ zhì yùn， bù kě zēng jiǎn， shì hū wéi‘ yǒng míng tǐ’。”
　　 shěn yuē shì sì shēng bā bìng de shǒu chuàng zhě， zhè zhǒng jiǎng jiū kàn zhe suī rán hěn xiān qiǎo， dàn shì zhōng guó yán yǔ běn shì“ shēng de yán yǔ”； shēng de tiáopèi shí shì jiào wén zhāng měi hǎo de yào jiàn。 dāng zhè“ shèng wéi wén zhāng” de shí dài， yóu zhù yì 'ér tán dào jì shù shàng qù， shì dāng rán de bù zhòu。 zhè sì shēng bā bìng de guī dìng， suī jiào wén rén zhǐ liú yì jì shù fāng miàn， kě shì zhè bù néng bù suàn duì yán yǔ de rèn shí yòu liǎo jìn bù； wén xué běn lái shì yǐ yán yǔ wéi biǎo xiàn gōng jù de， zěn yàng lì yòng gōng jù de yán jiū shì yīngyǒu de。 shěn yuē dá lù jué shū lǐ shuō：“ zì gǔ cí rén， qǐ bù zhī gōng yǔ zhī shū， shāng zhēng zhī bié。 suī zhī wǔ yīn zhī yì， ér qí zhōng cēncī biàn dòng， shū mèi shí duō。 gù bǐ yì suǒ wèi bǐ mì wèi dǔ zhě yě。 yǐ cǐ 'ér tuī， zé zhī qián shì wén shì， biàn wèi wù cǐ chù。” zhè míng míng shì shuō shēng yùn de fēn xī yǔ lì yòng shì yī zhǒng xīn de fā xiàn。
　　 zhè jì shù shàng de jiǎng qiú， zì rán bù suàn shénme liǎo bù dé de shì， dàn zú yǐ zhèng míng nà shí hòu wén xué què shì chéng liǎo dú lì de yì shù， yī zì yī shēng yě bù xǔ suí biàn yòng liǎo。 zhè zhèng xiàng yuèqì de gǎi shàn zú yǐ bāng zhù yīnyuè jìn bù， guāng xiàn yán sè de yán jiū jiào huà jiā gèng zú yǐ chōng fēn de biǎo xiàn。 zì rán， zhuān xiū měi gōng jù shì bù néng chǎn shēng chū wěi dà zuò pǐn de， dàn zhè bù néng bù suàn shì yì shù jìn zhǎn zhōng bì yòu de yī bù。
　　 xiàn zài wǒ men kàn xiāo tǒng de wén shuō： tā shì hěn 'ài dú shū de rén， tā bìng qiě bǎ suǒ jiàn guò de wén zhāng xuǎn chū lái， zuò yī bù mó fàn dú běn héng héng《 wén xuǎn》。 zhè gè gōng zuò de dì yī bù zì rán shì yào jué dìng：“ shénme shì wén”。 tā shuō：“ ruò fū jī gōng zhī jí， kǒng fù zhī shū， yǔ rì yuè jù xuán， guǐ shén zhēng 'ào， xiào jìng zhī zhǔn shì， rén lún zhī shī yǒu； qǐ kě zhòng yǐ shān yí， jiā yǐ jiǎn jié！”（《 wén xuǎn xù》）
　　 tā yī miàn tuī chóng jī、 kǒng， yī miàn 'àn shì chū zhè xiē jīng yì gēn běn bù néng suàn zuò chún wén xué； yú shì tuō cí bù gǎn shān yí jiǎn jié， qīng qīng de tuī zài yī biān。
　　 hái yòu：“ lǎo zhuāng zhī zuò， guǎn mèng zhī liú， gài yǐ lì yì wéi zōng， bù yǐ néng wén wéi běn。 jīn zhī suǒ zhuàn， yòu yǐ lüè zhū。” shuō lǐ jiǎng zhé xué de zhù zuò， bù shì wéi 'àihào wén xué 'ér zuò de， yě jiù bù qǔ。（ dǎ dǎo liǎo“ yǐ yì wéi zhù”）。
　　“ ruò xián rén zhī měi cí， zhōng chén zhī kàng zhí， móu fū zhī huà， biàn shì zhī duān…… gài nǎi shì měi yī shí， yǔ liú qiānzǎi； gài jiàn fén jí， bàng chū zǐ shǐ。 ruò sī zhī liú， yòu yì fán bó， suī chuán zhī jiǎn dú， ér shì yì piān zhāng。 jīn zhī suǒ jí， yì suǒ bù qǔ。” zhè shì shuō shì shí suī měi， háo wú tǒng xì， ér qiě bù shì wén xué shàng yòu yì de chuàng zuò pǐn， yě jiù fàng zài yī biān。
　　“ zhì yú jì shì zhī shǐ， xì nián zhī shū， suǒ yǐ bāo biǎn shì fēi， jì bié yì tóng； fāng zhī piān hàn， yì yǐ bù tóng。” shǐ shū shì jìzǎi shì shí de， yě bù shì chún cuì wén xué zuò pǐn， suǒ yǐ yě bù qǔ。
　　 nà me， shénme yàng de zuò pǐn cái hé gé ní？ zhǐ yòu：“ shì chū yú chén sī， yì guī hū hàn zǎo” de fāng néng bèi xuǎn。 zhè gè dà dǎn de zé qǔ， biàn bǎ jīng， shǐ， zǐ， zá shuō， quán qū dào wén xué de huá shì zhī wài， bǎ liù yì jí wén xué de shuō fǎ gēn běn tuī fān。 yòu xiǎng xiàng de， yòu zhěng gè biǎo xiàn de， yòu cí zǎo de， cái néng suàn wén； bù rú cǐ de bù suàn。 zhè gè guī dìng bǎ“ wén” yǔ“ fēi wén” cóng gǔ jí lǐ fēn xī kāi， shǐ zài lì shǐ shàng yǔ wén xué shàng“ wén” yǔ“ fēi wén” jié rán fēn lì， chàbù duō xiàng qì liǎo yī dǔ cháng qiáng， qiáng shàng xiě zhe： zhè biān shì wén xué， nà biān shì wén xué yǐ wài de zuò pǐn！ zhè gè“ qīng dǎng gōng zuò” zhēn shì fēi cháng yǒng gǎn de， dà yòu yì yú wén xué dú lì de。
　　 yǐ xià wǒ men tán《 wén xīn diāo lóng》： wǒ men yī tí dào wén xué lǐ lùn yǔ pī píng， sì hū biàn lián xiǎng dào《 wén xīn diāo lóng》 liǎo。 bù cuò， tā què hū shì hěn fēng fù， hěn shǎo jiàn de yī bù wén xué píng lùn。 kàn tā de nèi róng duō me huā shào：
　　 guān yú shuō míng wén xué tǐ zhì de yòu《 yuán dào》、《 zhēng shèng》、《 zōng jīng》、《 zhèng wěi》 děng piān。
　　 fēn lùn wén tǐ gé shì de yòu《 biàn sāo》、《 míng shī》、《 yuèfǔ》、《 quán fù》、《 sòng zàn》、《 zhù méng》、《 míng zhēn》…… tǎo lùn xiū cí yǔ zuò wén fǎ lǐ de yòu《 shén sī》、《 tǐ xìng》、《 fēng gǔ》、《 tōng biàn》、《 dìng shì》、《 qíng cǎi》…… dàn shì， wǒ men shè ruò xì xīn de dú zhè xiē piān wén zhāng， biàn jué dé liú xié zhǐ shì zǒng jí qián rén zhī shuō， gěi tā suǒ zhī dào de wén zhāng tǐ gé， yī yī de zuò liǎo piān pián lì wén zhāng， bìng méi yòu shénme xīn yíng de chuàng jiàn。 kàn tā zài《 yuán dào piān》 lǐ shuō：“ bàng jí wàn pǐn， dòng zhí jiē wén： lóng fèng yǐ zǎo huì chéng ruì， hǔ bào yǐ bǐng wèi níng zī。 yún xiá diāo sè， yòu yú huà gōng zhī miào； cǎo mù bēn huá， wú dài jǐn jiàng zhī qí。”
　　 zhè yòu shì yǐ“ wén” tán“ wén xué”， gēn běn méi yòu míng bái tā suǒ yào yán jiū de dōng xī de duì xiàng。 zhì yú shuō：“ fū yǐ wú shí zhī wù， yù rán yòu cǎi， yòu xīn zhī qì， qí wú wén yú！” biàn qiānqiǎng dé kě xiào！ dòng zhí wù yòu“ wén”， suǒ yǐ rén lèi biàn dāng yòu“ wén”； nà me niú yáng yòu jiǎo， wǒ men biàn yīngyǒu shénme ní？
　　 zài《 zōng jīng》 lǐ：“‘ jīng’ yě zhě， héng jiǔ zhī zhì dào， bù kān zhī hóng jiào yě。 gù xiàng tiān dì， xiào guǐ shén， cān wù xù， zhì rén jì； dòng xìng líng zhī 'ào qū， jí wén zhāng zhī gǔ suǐ zhě yě。”
　　 jīng shì wén zhāng de gǔ suǐ， zì rán wén shì biàn bù xǔ fā biǎo zì jiā de yì jiàn， zhǐ xǔ yǐ jīng chǎn dào liǎo héng héng wén xué yě biàn wū hū 'āi zāi liǎo！ bù guài tā píng lùn《 lí sāo》 nà yàng wěi dà de zuò pǐn yě shì：“（ gù） qí chén yáo、 shùn zhī gěng jiè， chēng tānɡ、 wǔ zhī zhī jìng， diǎn gào zhī tǐ yě； jī jié、 zhòu zhī chāng pī， shāng yì、 jiāo zhī diān yǔn， guī fěng zhī zhǐ yě； qiú lóng yǐ yù jūn zǐ， yún ní yǐ pì chán xié， bǐxìng zhī yì yě； měi yī gù 'ér yān tì， tàn jūn mén zhī jiǔchóng， zhōng yuàn zhī cí yě： guān cí sì shì， tóng yú《 fēng》、《 yǎ》 zhě yě。”（《 biàn sāo》）
　　 zhè yàng yǐ gǔ duàn jīn， shì gēn běn bù míng bái shénme jiào chuàng zuò。《 shī》 shì《 shī》，《 sāo》 shì《 sāo》， hé bì fēi bǎ xīn jiǔ zhuāng zài jiù dài zǐ lǐ ní！ lùn dào wén zhāng de tǐ gé， tā xiān bǎ zì jiě shì yī xià， rú：“ shī zhě chí yě”，“ fù zhě pū yě”，“ sòng zhě róng yě” děng děng。 rán hòu bǎ zuò jiā hùn hán de pī píng yī jù， rú“ mèng jiān《 liǎng dū》， míng xuàn yǐ yǎ zhān。 zhāng héng《 èr jīng》， xùn fā yǐ hóng fù。” děng děng。 qián zhě wèi céng lùn dào wén xué de jià zhí héng héng fù dào dǐ shì tǐ wù xiě zhì de hǎo gōng jù bù shì？ hòu zhě pī píng zuò pǐn hùn hán wú dāng， zuò zhě zhí bǐ wéi wén shí kě yǐ yòu yī liǎng gè yào yì zài xīn zhōng wéi yī piān de zhù zhǐ； pī píng zhě biàn yìng duō fāng miàn qù lì lùn， bù néng zhǐ ná yī liǎng jù huà duàn dìng hǎo huài。
　　 zhì yú zhāng biǎo zòu qǐ běn lái shì shí yòng wén zì， shǐ chuán zhū zǐ běn shì jì shì lùn lǐ zhī wén， tā men de néng zuò wén xué zuò pǐn kàn， shì yīn wéi tā men hé liǎo wén xué de tiáo jiàn， bù shì tā men bì dìng dōuzài wén xué fàn wéi zhī nèi。 liú xié zhè yàng zhú yī shuō míng， bǐ xiāo tǒng de bǎ jīng shǐ zhū zǐ fàng zài wén xué fàn wéi zhī wài de jiàn shí yòu dī duō liǎo。
　　 shuō dào cuò cí yǔ wén zhāng jié gòu， zhè běn lái shì méi yòu yī dìng yì fǎ de； xiū cí xué bù huì jiào rén zuò chū jí piào liàng de shī jù， wén zhāng fǎ zé zhǐ zú jiào rén duō suǒ gù jì yīn yán。 fǎ zé yǒng yuǎn shì yóu jīng yàn zhōng lái de， jīng yàn dāng rán shì guò qù de， suǒ yǐ tán dào“ fēng gǔ”， tā shuō：“ ruò néng què hū zhèng shì， shǐ wén míng yǐ jiàn， zé fēng qīng gǔ jùn， piān tǐ guāng huá。” zhè“ zhèng shì” shì nǎ lǐ lái de？ bù shì mó gǔ me？ shuō dào“ dìng shì”， tā biàn shuō：“ jiù liàn zhī cái， zé zhí zhèng yǐ yù qí： xīn xué zhī ruì， zé zhú qí 'ér shī zhèng。 shì liú bù fǎn， zé wén tǐ suì bì。” zhè shì shuō xīn xué zhī ruì， yòu suǒ chuàng lì shì jí wēi xiǎn de。 wén xué zuò pǐn shì gè xìng de biǎo xiàn， měi rén yòu tā zì jǐ de fēng gé bǐ shì， měi piān wén zhāng zì yòu dú lì de shén qíng yùn diào； yī dìng fǎ chéng， biàn shēng bì bìng， suǒ yǐ《 wén xīn diāo lóng》 de yǐng xiǎng yī dìng shì hài duō lì shǎo de， yīn wéi tā sài zhù liǎo zì yóu chuàng zào de dà lù。
　　 zǒng zhī， zhè běn shū yòu liǎng dà quē diǎn： yī、 liú xié de“ dào yán shèng yǐ chuí wén， shèng yīn wén 'ér míng dào” shì bǎ wén yǔ dào niē hé zài yī chù， shì liù cháo wén lùn de yóu shèng 'ér shuāi。
　　 èr、 xì fēn wén tǐ， ér méi rèn qīng wén xué de fàn wéi。 kōng tán fēng shén qì shì， bìng wú shēn dào de shuō míng。
　　 zhè me kàn，《 wén xīn diāo lóng》 bìng bù shì zhēn zhèng de wén xué pī píng， ér shì yī zhǒng wén xué yuán liú、 wén xué lǐ lùn、 xiū cí、 zuò wén fǎ de hùn hé wù。 tā de hǎo chù shì bǎ qín hàn yǐ qián zhì liù cháo de wén shuō wén tǐ quán shōu jí lái， zuò gè zǒng jié。 jiǎ rú wǒ men kàn qīng zhè yī diǎn， tā biàn yòu liǎo jià zhí， yīn wéi tā hěn kě yǐ gōngjǐ wǒ men yī xiē yán jiū gǔ dài wén xué de cái liào。 jiǎ rú ná tā dāng zuò yī běn jiào kē shū， xiàng 'ōu zhōu zǎo nián nà yàng dú yà lǐ shì duō dé de《 xiū cí xué》 yǔ《 shī xué》， biàn hěn róng yì duàn zhāng qǔ yì， bǎ wén xué jiǎng dào qí tú shàng qù。 liú xié zì jǐ yě shuō：“ quán xù yī wén wéi yì， mí guān qún yán wéi nán。” hé“ tóng zhī yǔ yì， bù xiè gǔ jīn； bò jī fēn lǐ， wéi wù zhé zhōng。” zhè mí guān qún yán， shì tā de gōng láo； suī rán yòu shí shì fèi lì bù tǎo hǎo。 zhè wéi wù zhé zhōng， biàn shī qù liǎo chuàng lì xīn shuō de yǒng qì。
　　 hé《 wén xīn diāo lóng》 de jié gòu bù tóng， ér shì lì chàbù duō xiāng děng de， yòu zhōng róng de《 shī pǐn》。 qián zhě shì bāo luó yī qiē de， hòu zhě shì zhuān lùn shī jiā de yuán liú， bìng dìng qí pǐn cì。 wáng shì zhēn shuō：“ wú lǎn zhōng jì shì《 shī pǐn》， zhé zhōng qíng wén， cái liàng shí dài， kě wèi yǔn yǐ， cí yì yì yì fā zhī； dì suǒ tuī yuán， chū yú hé zhě， kǒng wèi jìn rán。” chéng rán， zhōng róng duì yú gè jiā zuò pǐn qiǎngqiú lái yuán， rú lǐ líng bì chū yú《 chǔ cí》， bān jié hǎo yòu bì fā yú lǐ líng děng， hé suǒ jù 'ér yún rán？ tā shuō：“ shǐ wèi zhī zhě wú jí， wén zhī zhě dòng xīn， shì shī zhī zhì yě。” běn lái shì jí jīng dào de huà； kě shì tā yòu shuō：“ shī yòu sān yì yān： yī yuē xīng， èr yuē bǐ， sān yuē fù。 wén yǐ jìn 'ér yì yòu yú， xīng yě。 yīn wù yù zhì， bǐ yě。 zhí shū qí shì， yù yán xiě wù， fù yě。 hóng sī sān yì， zhuó 'ér yòng zhī， gān zhī yǐ fēng lì， rùn zhī yǐ dān cǎi，” rán hòu“ wèi zhī zhě wú jí， wén zhī zhě dòng xīn， shì shī zhī zhì yě。”（《 shī pǐn xù》） zhè fēn míng shì shuō yǐ gǔ tǐ wéi zhù， jiā yǐ zì jiā de jīng lì， cái néng chéng hǎo shī； yú shì měi píng yī rén， biàn fēi zhǐ chū tā de lái yuán bù kě。 ér qiě shì lái yuán yuè gǔ de， pǐn cì yě jiù yuè gāo héng héng shàng pǐn dōushì yuán chū guó fēng、《 chǔ cí》 yǔ gǔ shī de。 zhè gè yòng hé gǔ yǔ fǒu zuò píng duàn de biāo zhǔn， shì wàng què liǎo wén xué shì biǎo xiàn shí dài jīng shén 'ér suí shí jìn zhǎn de。
　　 zhì yú píng lùn gè jiā yě bù wán quán yǐ shī wéi zhù yǎn， rú tí dào lǐ líng， tā shuō：“ líng míng jiā zǐ， yòu shū cái； shēng mìng bù xié， shēng tuí shēn sàng。 shǐ líng bù zāo xīn kǔ， qí wén yì hé néng rú cǐ？” zhè bìng méi yòu lùn dào lǐ líng de shī de hǎo chù hé zài。 jiù shì yǐ shī lì lùn de， yě xián tài kōng fàn， rú shuō cáo zhí de shī shì“ gǔ qì qí gāo， cí cǎi huá mào， qíng jiān yǎ yuàn， tǐ pī wén zhì， càn yì gǔ jīn， zhuó 'ěr bù qún。” rú shuō jī kāng shì“ pō sì wèi wén， guò yú jùn qiē， jié zhí lù cái， shāng yuān yǎ zhī zhì。 rán tuō yù qīng yuǎn， liáng yòu jiàn cái， yì wèi shī gāo liú yǐ。” shǐ wǒ men duì yú zhè xiē shī rén bìng méi yòu shénme shēn kè de liǎo jiě， zhǐ jué dé zhè shì xiē fàn fàn de pī yǔ 'ér yǐ。 běn lái yī piān shī de chéng jiù bù shì hěn jiǎn dān de shì， zuò jiā de rén gé， zuò fēng， qíng qù， jì shù dū hùn hé zài yī chù； nà me， zhǐ ná jǐ gè zì lái píng dìng yī gè shī jiā de zuò pǐn shì jí nán de shì， jiù shì miǎnqiǎng de xiě chū lái， yě wǎng wǎng shì kōng dòng de。 kuàng qiě， cóng shī de xīn shǎng shàng lì lùn， wǒ men dú shī de shí hòu， tā zhǐ gěi wǒ men xīn líng de jī dòng， bìng bù jiào wǒ men suí dú suí xiǎng nà yī diǎn shì shī rén de rén gé， nà yī diǎn shì shī rén de gǎn qíng， ér qiě shì yī gè“ zhěng gè” de。 zhèng rú hē níng méng shuǐ yī yàng， rú guǒ bàn píng shì sū dǎ shuǐ， bàn píng shì níng méng zhī， bìng méi yòu tiáoyún zài yī chù， yòu yòu shénme hàohē ní。 suǒ yǐ， jiù shì yòu jīng xì de fēn xī， bǎ shī rén de yī qiē cóng shī zhōng bō tuō chū lái， kǒng pà bō wán liǎo de shí hòu， nà shī de zuò yòng yī diǎn yě bù cún zài liǎo。
　　 zhōng róng yě zhī dào：“ zhì hū yín yǒng qíng xìng， yì hé guì yú yòng shì。‘ sī jūn rú liú shuǐ’ jí shì jí mù。‘ gāo tái duō bēi fēng’ yì wéi suǒ jiàn。‘ qīng chén dēng lǒng shǒu’ qiāng wú gù shí。‘ míng yuè zhào jī xuě’， jù chū jīng、 shǐ。 guān gǔ jīn shèng yǔ， duō fēi bǔ jiǎ， jiē yóu zhí xún。”（《 shī pǐn xù》） rú guǒ tā shǐ zhōng bào dìng zhè gè“ zhí xún” lái pī píng， dāng rán qiáng xún yuán liú de máo bìng biàn méi yòu liǎo， duì yú shī de xīn shǎng yě yī dìng gēngshēn qiē liǎo。
　　 zhì yú bǎ shī rén fēn chéng ruò gān děng jí shì jí nán tuǒdàng de shì。 shè ruò bù bǎ shénme shì shī rén xiān jué dìng hǎo， shuí néng gōng píng de gěi shī rén pái liè cì xù ní？ tóng shí， shī rén suǒ yìng jù bèi de xìng gé、 néng lì yǔ tiáo jiàn， yòu tài duō liǎo， ér qiě duì zhè xiē tiáo jiàn yòu shì yī rén yī gè kàn fǎ， zěn néng guī dìng chū shī rén dào dǐ shì shénme ní？ jiù shì zhǎo chū shī rén bì bèi de tiáo jiàn， hái yòu gè nán tí， shénme shì shī ní？ zhè shì wén xué lǐ lùn zhōng zuì kùn nán de liǎng gè wèn tí； bù shì zhe jiě jué zhè gè， ér píng gè rén de zhù zhāng lái píng dìng shī rén yǔ shī yì de děng cì， shì zhǒng hěn wēi xiǎn de bǎ xì。 tā duì yú shēng lǜ de jiǎng qiú， yòu hěn hǎo de jiàn jiě：“ yú wèi wén zhì， běn xū fěng dú， bù kě jiǎn 'ài。 dàn lìng qīng zhuó tōng liú， kǒu wěn diào lì， sī wéi zú yǐ。”（《 shī pǐn xù》）
　　 rú guǒ tā bào dìng“ zhí xún” hé“ kǒu wěn diào lì” lái xiě yī piān shī lùn， dāng bǐ tā zhè yàng yī yī píng lùn， qiáng dìng pǐn cì qiáng dé duō liǎo。 yǐ qíng xìng de zì fā， chéng wéi yīn diào zì rán de zuò pǐn， qǐ bù shì hěn hǎo de lǐ lùn me。
　　 yǐ shàng zhè xiē lùn diào， wú lùn zěn yàng bù yuán mǎn， zhì shǎo jiào wǒ men kàn dé chū： zì wèi yǐ hòu， wén xué de yán jiū yǔ jiě shì yǐ chéng liǎo dú lì de， zhè bù néng bù suàn shì yī gè dà jìn bù。