qí páo　　 nǐ zhī dào qí páo shì zěn me lái de má？ dǐng dài huā líng de xíng zhì shì shénme yàng zǐ？ kǒu dài fáng shì zěn me huí shì？ bā qí de fāng wèi shì zěn me fēn bù de？ qǐng 'ān suǒ xíng de dǎ qiān 'ér lǐ de dòng zuò yào lǐng shì shénme？ sà mǎn xìn yǎng shì zěn me xíng chéng de？ dōng běi “ sān dà guài ” héng héng chuāng hù zhǐ hú zài wài、 yǎng gè hái zǐ diào qǐ lái、 gū niàn diāo zhe dà yān dài héng héng yòu shì zěn me huí shì？ běn shū huì gěi nǐ yī gè míng què de jiě dá。
　　 nèi róng jiǎn jiè
　　 běn shū yǐ tú wén bìng mào de xíng shì， jié hé xiáng shí shēng dòng yòu qù de gù shì， cóng fú shì、 yǐn shí、 jū zhù、 shēng chǎn、 jiāo tōng yùn shū yǔ tōng xùn、 jiāo yì、 shè huì shēng huó、 sà mǎn jiào xìn yǎng、 rén shēng lǐ yí、 chuán tǒng yì shù děng fāng miàn， jiǎn yào gòu lè liǎo zhōng guó mǎn zú fēng sú xíng chéng de lì shǐ guǐ jì， chǎn shì liǎo zhōng guó mǎn zú fēng sú de mín zú tè sè。 běn shū jí xué shù xìng、 qù wèi xìng、 jiàn shǎng xìng、 shōu cáng xìng yú yī lú， yǐ tú xù shǐ， yǐ tú tán sú， xīn yíng huó pō， shēn rù qiǎn chū， shǐ dú zhě zài kuài wèi zhǎn juàn zhī zhōng， jì huò dé shēn suì mí rén de mín sú zhī shí， yòu néng tōng guò yī fú fú qíng qù 'àng rán de tú piàn jiē shòu yì shù de táo yě。
　　 zuò zhě jiǎn jiè
　　 zhù biān， fù yù guāng， mǎn zú， 1933 nián 5 yuè shēng， hēi lóng jiāng shěng 'ài huī xiàn rén。 1958 nián bì yè yú dōng běi rén mín dà xué（ xiàn jí lín dà xué） zhōng wén xì。 xiàn wéi cháng chūn shī fàn xué yuàn sà mǎn wén huà yán jiū suǒ míng yù suǒ cháng， jí lín shěng mín zú yán jiū suǒ yán jiū yuán， jí lín shěng mín sú xué huì míng yù lǐ shì cháng， zhōng guó mín jiān wén yì jiā sà mǎn wén huà zhōng xīn míng yù zhù rèn。 cháng qī zhì lì yú mǎn zú wén huà hé zhōng guó sà mǎn jiào xué de diào chá yǔ yán jiū。 1993 nián qǐ xiǎng shòu guó wù yuàn bān fā de zhèng fǔ tè shū jīn tiē。 chū bǎn zhuān zhù《 sà mǎn jiào yǔ shén huà》《 sà mǎn lùn》《 fù yù guāng mín sú wén huà lùn jí》 jí mǎn zú mín jiān chuán shuō xuǎn《 qī cǎi shén huǒ》 děng 'èr shí yú bù。

　　mǎn zú， yòu zhe sān qiān duō nián yōu jiǔ de lì shǐ wén huà yuān yuán， zǔ xiān kě zhuī sù dào sù shèn rén， yì chēng“ xī shèn”、“ jì shèn”， shì wǒ guó dōng běi dì qū zuì zǎo jiàn yú wén xiàn jìzǎi de gǔ lǎo mín zú。 jù《 shān hǎi jīng ? dà huāng běi jīng》 zài：“ dà huāng zhī zhōng yòu shān， míng yuē bù xián， yòu sù shèn shì zhī guó。”《 jìn shū ? sì yí chuán》 zài：“ sù shèn shì， yī míng yì lóu， zài bù xián shān běi。” bù xián shān jí jīn cháng bái shān。 yuǎn zài chuán shuō shí dài， sù shèn biàn tóng zhōng yuán dì qū yòu liǎo lián xì。《 zhú shū jì nián ? wǔ dì jì》 zài：“ dì shùn yòu yú shì 'èr shí wǔ nián， xī shèn shì lái cháo， gòng gōng shǐ。” qí hòu， sù shèn yǔ zhōng yuán xià shāng zhōu zhū cháo wǎng lái cóng wèi jiànduàn。《 guó yǔ ? lǔ yǔ》 zài：“ xī wǔ wáng kè shāng， tōng dào yú jiǔ yí bǎi mán， shǐ gè yǐ qí fāng huì lái gòng。 …… yú shì sù shèn shì gòng shǐ shí， qí cháng chǐ yòu zhǐ。”《 yì zhōu shū ? wáng huì piān》 zài： sù shèn céng xiàng xī zhōu cháo gòng xiàn yī zhǒng zhēn guì de yě shòu dà jǐ。《 zuǒzhuàn ? zhāo gōng jiǔ nián》 zài： zhōu jǐng wáng shí rén men rèn wéi，“ sù shèn、 yàn、 bó， wú běi tǔ yě”。 hàn jìn shí qī， zhōng yuán wáng cháo chēng sù shèn wéi yì lóu。《 hòu hàn shū ? dōng yí lièzhuàn》 zài：“ yì lóu， gǔ sù shèn zhī guó yě。 zài fū yú dōng běi qiān yú lǐ， dōng bīn dà hǎi， nán yǔ běi wò jù jiē， bù zhī qí běi suǒ jí。” nán běi cháo shí qī， yì lóu hòu yì chēng wù jí。《 wèi shū ? wù jí chuán》 zài：“ wù jí guó， zài gāo jù lì běi， jiù sù shèn guó yě。” suí táng shí qī chēng。 táng shèng lì yuán nián（ 698）， sù mò bù shǒu lǐng dà zuò róng jiàn zhèn guó， réng chēng。 713 nián， táng xuán zōng cè fēng dà zuò róng wéi bó hǎi jùn wáng、 hū hàn zhōu dū dū。 cǐ hòu， fèi míng 'ér chēng bó hǎi。 bó hǎi guó lì shǐ shàng yù wéi“ hǎi dōng shèng guó”， 962 nián bèi qì dān suǒ miè。 sòng yuán míng shí qī nǚ zhēn míng chēng réng shì sù shèn de zhuǎn yīn。《 sān cháo běi méng huì biān》 chēng：“ nǚ zhēn， gǔ sù shèn guó yě。 běn míng zhū lǐ zhēn， fān yǔ 'é wéi nǚ zhēn。” 12 shì jì chū， nǚ zhēn wán yán bù jué qǐ fǎn liáo， 1115 nián jiàn lì jīn guó。 13 shì jì chū， měnggǔ bó xīng， miè jīn jiàn lì yuán cháo。 yuán wáng míng xīng， fēn bù zài mǔ dān jiāng、 suí fēn hé jí cháng bái shān yī dài de jiàn zhōu nǚ zhēn rén jué qǐ， jiàn zhōu nǚ zhēn shǒu lǐng nǔ 'ěr hā chì tǒng yī nǚ zhēn gè bù， xíng chéng wěn dìng de mín zú gòng tóng tǐ， 1616 nián chēng hàn， guó hào dà jīn， shǐ chēng hòu jīn。 qí zǐ huáng tài jí jì hàn wèi hòu， yú 1635 nián fèi nǚ zhēn、 zhū shēn jiù chēng， gǎi chēng mǎn zhōu。 cì nián huáng tài jí guān huáng dì zūn hào， gǎi guó hào wéi dà qīng。 qīng wáng hòu， mǎn zú tóng quán guó rén mín mìng yùn yī yàng， lún luò hé zāo shòu mín guó qī jiān kǔ nán shēn zhòng de lì shǐ cāng sāng mó nán。 zhōng huá rén mín gòng hé chéng lì hòu， què dìng jiāng“ mǎn zhōu” gǎi chēng mǎn zú， chéng wéi wǒ men zhōng huá mín zú dà jiā tíng zhōng de zhòng yào yī yuán。 zài dǎng de mín zú zhèng cè guāng huī zhào yào xià， tóng quán guó 56 gè xiōng dì mín zú hé mù xiāng qīn， tóng xiǎng wēn xīn xìng fú de shè huì zhù yì xīn shēng huó。 mǎn zú xiàn yōng yòu 1268 wàn rén kǒu（ jù 2000 nián guó jiā tǒng jì jú tí gōng shù jù）， zài quán guó shǎo shù mín zú zhōng míng liè dì sān。 1985 nián hòu， quán guóxiàng jì chéng lì liǎo liáo níng shěng fèng chéng、 xīn bīn、 xiù yán、 qīng yuán、 běi zhèn、 běn xī、 huán rén、 kuān diàn， hé běi shěng qīng lóng、 fēng níng、 wéi chǎng、 kuān chéng， jí lín shěng yī tōng děng 13 gè mǎn zú zì zhì xiàn hé jìn 400 gè mǎn zú xiāng。
　　 mǎn zú zài màn cháng de shè huì wén míng fā zhǎn jìn chéng zhōng， bù duàn chuàng zào jī lěi、 chuán chéng xià lái de huī huáng 'ér càn làn de mín zú wén huà， pǔ xiě chū yī mù mù chì chà fēng yún、 jī 'áng kāng kǎi de lì shǐ huà juàn hé yīng xióng shī zhāng， shì dài chuán sòng。 zhèng rú qián shù， bái shān hēi shuǐ guǎng mào wò rǎng， zì gǔ jiù shì mǎn zú zǐ sūn shì shì dài dài shēng xī fán yǎn de gù xiāng， jīng qí shè， shàn bǔ zhuō， xiàng yǐ yú liè wéi shēng。 jù shǐ liào jìzǎi， liáo jīn zhī jì， mǎn zú xiān shì nǚ zhēn rén yòu bù fēn shì zú， zài qiáng dà de hàn wén huà xūn rǎn xià kāi shǐ kuà rù nú lì zhì mén jiàn， ér jué dà duō shù nǚ zhēn xiān mín men， réng cháng qī cháng yáng yú“ mín zhǐ zhī yòu mǔ 'ér bù zhī yòu fù” de méng lóng yú mèi de yuán shǐ shì zú shí dài。 qià rú shǐ jí suǒ yún：“ wú wén mò， yǐ yán yǔ wéi yuē。”（《 jìn shū ? sì yí chuán》）“ wú jūn cháng， qí yì luò gè yòu dà rén。 chǔyú shān lín zhī jiān， tǔ qì jí hán， cháng xué jū， yǐ shēn wéi guì， dà jiā zhì jiē jiǔ tī。 hǎo yǎng， shí qí ròu， yī qí pí。”（《 hòu hàn shū ? dōng yí lièzhuàn》）“ sú jiē biān fā。 jiāng jià qǔ， nán yǐ máo yǔ chā nǚ tóu， nǚ hé zé chí guī， rán hòu zhì lǐ pìn zhī。 fù zhēn 'ér nǚ yín， guì zhuàng 'ér jiàn lǎo。 sǐ zhě qí rì jí zàng yú jiāo yě， jiāo mù zuò xiǎo guǒ， shā zhū jī qí shàng， yǐ wéi sǐ zhě zhī liáng…… yòu shí、 pí gǔ zhī jiá。 guó dōng běi yòu shān chū shí， qí lì rù tiě， jiāng qǔ zhī， bì xiān qí shén。”（《 tōng diǎn》 juàn yī bǎi bā shí liù）
　　 wǒ men zài dōng běi mǎn zú jù jū dì qū suǒ jìn xíng de duō nián shè huì lì shǐ diào chá， ràng wǒ men shēnqiè gǎn shòu dào， mǎn zú shì yī gè qín láo、 yǒng gǎn、 shàn liáng、 hàoxué de mín zú， chún pǔ lè guān， jiān rěn bù bá， jǐ jīng lì shǐ cāng sāng， zhòng duō fēng fù duō cǎi de mín tán lǐ sú， xǔ xǔ rú shēng dì míng kè zài qí lǎo hé sà mǎn jì yì lǐ， jù yòu jí wán qiáng de yīn xí xìng yǔ wěn dìng xìng。 kǎo qí yīn， gài yuán yú mǎn zú shì dài qián chéng xìn yǎng yǐ zì rán chóng bài、 dòng wù chóng bài（ tú téng chóng bài）、 zǔ xiān chóng bài wéi hé xīn guān niàn de yuán shǐ zōng jiào sà mǎn jiào， zūn xún bìng wéi xì zhe mín zú shēng cún zhì xù zhōng gè zhǒng yuē dìng sú chéng de fǎ guī、 jìn jì hé tè yòu de xí sú xíng tài， fèng ruò shén míng， bù gǎn wéi miù， bìng qiě rú shù jiā zhēn bān dì chuán jì zhe。 zhè zhǒng yuán shǐ pǔ sù de shì zú jí qún fǎ zé， bèi jiā tí shēng hé níng jù liǎo quán zú de xiàng xīn lì、 zì zūn xīn hé zì xìn xīn， bù jù rèn hé fēng yún diē dàng de lì shǐ dǐ lì， tuán jié yī zhì， suǒ xiàng pīmǐ。 mǎn zú xiān shì céng jǐ dù jué qǐ héng héng shí qī chuàng jiàn bó hǎi dì guó， wán yán bù dǎ bài jié 'ào yī shì de liáo guó jiàn lì dà jīn wáng cháo， míng jiàn zhōu bù chuàng jiàn hòu jīn hé dà qīng dì guó。 kě yǐ háo bù kuā zhāng dì shuō， shù qiān nián lái gēn shēn dì gù de sà mǎn guān niàn yì shí， jiù shì mǎn zú gǔ lǎo wén huà hé mín sú yí cún xíng tài de zhòng yào zài tǐ。 sà mǎn jiào wú wèi de gǎn zhào lì hé shēng mìng lì， shì shì dài dài zài xiāng rú yǐ mò dì chōng shí zhe shì zú rén men de chuán tǒng xí sú， zhù jiù zhe mǎn zú jí qí xiān shì bān lán duō cǎi de mín zú wén huà cái fù。 dà zōng bīn lín xiāo shī de mǎn zú kuài zhì rén kǒu de chuàng shì shén huà、 gǔ gē、 kǒu bēi wén xué， tè bié shì nà xiē yǐ bèi yí wàng、 xiǎnwéirénzhī de běi fāng mán huāng gǔ sú děng fēng qíng zhǎng gù， jiù shì cóng zhòng duō shòu sà mǎn guān niàn rú rǎn de mǎn zú yí lǎo huò sà mǎn nà lǐ zhēng jí 'ér lái de。