zài xǔ duō rén de xīn mù zhōng， kǒng zǐ de xíng xiàng shì zhuāng yán 'ér wěi dà de。 xī fāng xué zhě tán lùn 'èr shí yī shì jì de wén míng chōng tū shí， wú fǎ hū shì kǒng zǐ suǒ chuàng lì de rú jiā， suī rán rú jiā wèi bì shì zhè xiàng chōng tū de qǐ yīn。 tóng yàng de， xī fāng xué zhě zài tuī chóng rén lèi lì shǐ shàng de “ sì dà shèng zhé ” shí， yě wú fǎ cuò guò kǒng zǐ， ér jiāng tā yǔ shì jiā móu ní、 yé sū、 sū gé lā dǐ bìng liè。
　　 dàn shì， kǒng zǐ bìng fēi shēng xià lái jiù zhè me jié chū de。 tā háo bù huì yán zì jǐ yòu nián de kùn jìng， shèn zhì gōng kāi chéng rèn：“ wú shǎo yě jiàn， gù duō néng bǐ shì。” nà me， lìng rén hàoqí de shì： tā zhè yī lù shì zěn me zǒu guò lái de？ nián qīng de shēng mìng， wú bù chōng mǎn xī wàng yǔ yuàn jǐng， kǒng zǐ xiǎn rán shì shǎo shù zhì xiàng jiān dìng、 yǒng yú chéngzhǎng， yòu bù duàn zì wǒ chāo yuè， zhōng zhì dǐ dá wán měi jìng jiè de rén。 tā zuò dào de， wǒ men yě kě yǐ zuò dào má？
　　 nián qīng péng yǒu yǎn qián kě yǐ lì kè dǎ dìng zhù yì de shì： yǐ kǒng zǐ wéi shī， yǔ kǒng zǐ wéi yǒu。 ér chū fā zhī qián de zhǔn bèi gōng zuò， jiù shì gài lüè rèn shí kǒng zǐ de shēng píng yǔ sī xiǎng。 wǒ men xū yào liǎo jiě de， bù shì tā chéng míng zhī hòu de zhuó yuè biǎo xiàn， yě bù shì lì dài xué zhě duì tā háo wú bǎo liú dì zàn měi yǔ gē sòng， ér shì tā rú hé cóng yī gè píng fán de hái zǐ， yī bù bù zǒu chū chōng shí 'ér yòu guāng huī de yī shēng。 shèng xián suǒ lì de diǎn fàn， bù shì yào ràng dà jiā dǐng lǐ mó bài de， ér shì yào tí zhèn wǒ men de xīn zhì， gǔ lì wǒ men xiàng tā xué xí de。“ yòu wéi zhě， yì ruò shì”， suī bù néng zhì， xīn xiàng wǎng zhī！
　　 běn piān wén zì lì qiú qīng chǔ， shuō lǐ wù bì míng bái， yīn wéi kǒng zǐ běn rén yě shì bù xǐ huān gù zuò shēn 'ào、 mài nòng xuán xū de。 nèi róng fēn wéi sì ji： yī、“ zǒu zài chéngzhǎng lù shàng” shè fǎ hái yuán kǒng zǐ qīng shàonián shí qī de lì liàn yǔ kǎo yàn； èr、“ shēng huó zhōng de xiū yǎng”， qiáng diào kǒng zǐ zài píng fán shēng huó zhōng de zì wǒ dǐ lì zhī dào； sān、“ shī shēng xiāng dé zhī lè”， miáo shù kǒng zǐ yǔ jǐ wèi zhòng yào dì zǐ de hù dòng shí kuàng； sì、“ lùn yǔ shēng huó shì fàn”， yóu《 lùn yǔ》 zhòngxuǎn zé yǔ qián sān ji xiāng guān de zhāng jù， jiā yǐ yǐn shēn jí fā huī。
　　 shuō dào《 lùn yǔ》， zhè shì zhōng wén jīng diǎn de dì yī shū， yě shì rén lèi gòng yòu de jīng shén zī chǎn。 rèn hé shí dài zhōng， rèn hé nián líng de rèn hé rén， zhǐ yào yuè dú《 lùn yǔ》， bì rán kāi juàn yòu yì。 bǐ zhě yòu xìng zài tái dà jiǎng shòu rú jiā zhé xué 'èr shí yú nián， yòu céng liǎng dù fù 'ōu jiǎng shòu kǒng zǐ sī xiǎng， shēnqiè tǐ rèn《 lùn yǔ》 de zhòng yào jià zhí， yīn 'ér tè dì cān kǎo lì dài sì bǎi duō jiā zhù jiě， zhuàn xiě shì hé xiàn dài rén yuè dú de《 lùn yǔ jiě dú》（ lì xù bǎn）。 běn piān zhōng yòu guān《 lùn yǔ》 yǐn wén de bái huà fān yì， jiē yǐ cǐ yī jiě dú běn wéi zhǔn。
　　 nián qīng péng yǒu zài xīn shì jì yǔ kǒng zǐ xiāng yù， shì wéi liǎo fǎn běn kāi xīn， yǐ fēng fù de chuán tǒng wéi zī yuán， chuàng zào gè rén yòu yì yì de yī shēng。 xué xí kǒng zǐ， shì wú shù qián bèi de yú kuài jīng yàn， yě jiāng shì wǒ men gòng tóng de zhēn guì huí yì。 zhè shì bǐ zhě de xìn niàn yǔ qī wàng， yuàn néng huò dé dú zhě de huí yìng。

　　pín kùn de yòu nián
　　 yuán wén
　　 dà zǎi wèn yú zǐ gòng yuē：“ fū zǐ shèng zhě yǔ？ hé qí duō néng yě？” zǐ gòng yuē：“ gù tiān zòng zhī jiāng shèng， yòu duō néng yě。” zǐ wén zhī， yuē：“ dà zǎi zhī wǒ hū！ wú shǎo yě jiàn， gù duō néng bǐ shì。 jūn zǐ duō hū zāi？ bù duō yě。”
　　《 lùn yǔ ? zǐ hǎn piān》
　　 kǒng zǐ de shēng píng， yuē zài gōng yuán qián wǔ wǔ yī nián zhì gōng yuán qián sì qī jiǔ nián， zhèng dāng chūn qiū shí dài de mò qī。 fān kāi gǔ dài zhōng guó de lì shǐ， sān huáng wǔ dì zhī hòu， shì xià、 shāng、 zhōu sān dài； zhōu dài yòu fēn xī zhōu yǔ dōng zhōu。 dōng zhōu shí， tiān zǐ shì lì dà shuāi， zhū hóu zhēng xióng chēng bà， xíng chéng fēn luàn dòng dàng de jú miàn， shì wéi chūn qiū shí dài yǔ zhàn guó shí dài， zuì hòu zé yóu qín shǐ huáng yǐ wǔ lì tǒng yī zhōng guó。
　　 kǒng zǐ de zǔ xiān， shì shāng dài hòu yì de sòng guó guì zú， hòu lái jiàn qū mòluò， qiān xǐ dào liǎo lǔ guó。 tā de fù qīn shū liáng gē zài lǔ guó dān rèn dì fāng guān， fù zé zhì lǐ zōu yì。 chuán shuō zhōng， shū liáng gē liù shí duō suì shí jié shí liǎo kǒng zǐ de mǔ qīn yán zhǐ zài， zài cǐ zhī qián tā yǐ yù yòu jiǔ nǚ yī zǐ。 yán zhǐ zài céng qù ní qiū qí zǐ， hòu lái chǎn xià kǒng zǐ。 yóu yú kǒng zǐ de chū shēng yǔ ní qiū yòu guān， bìng qiě páiháng dì 'èr， suǒ yǐ qǔ míng wéi qiū， zì zhòng ní。
　　 bù xìng de shì， kǒng zǐ sān suì shí， fù qīn guò shì。 mǔ qīn dài zhe tā qiān jū dào niàn jiā， jiù shì lǔ guó dū chéng qū fù de píng mín qū， zài nà 'ér jiāng tā fǔ yǎng chéng rén。 guǎ mǔ gū 'ér bì xū zì shí qí lì， shēng huó jiān kǔ shì nán yǐ xiǎng xiàng de。 kǒng zǐ de yòu nián shēng huó， wú yì yú xiāng xià nóng cūn de hái zǐ， dà duō shù shí jiān dū bì xū cóng shì láo dòng， bāng zhù mǔ qīn zhòngcài、 zhòngtián、 zhào gù shēng kǒu yǐ jí gè zhǒng suǒ suì de jiā wù。
　　 huán jìng de kùn 'è， bìng wèi zǔ 'ài tā shàng jìn de yì zhì， fǎn 'ér shǐ tā jī jí dì bǎ wò yī qiē xué xí de jī huì， péi yǎng zì jǐ chéng wéi yī gè yòu yòng de rén， jìn 'ér duì shè huì yǔ guó jiā yòu suǒ gòng xiàn。
　　 bái huà
　　 dà zǎi xiàng zǐ gòng xún wèn：“ kǒng xiān shēng shì yī wèi shèng rén bā？ tā jìng yòu zhè me duō cáigàn ní！” zǐ gòng shuō：“ zhè shì tiān yào ràng tā chéng wéi shèng rén， bìng qiě jù yòu duō fāng miàn de cáigàn。” kǒng zǐ tīng dào zhè duàn huà shí， jiù shuō：“ dà zǎi liǎo jiě wǒ 'ā！ wǒ nián qīng shí pín kùn bēi wēi， suǒ yǐ xué huì liǎo yī xiē suǒ suì de jì yì。 zuò yī gè jūn zǐ， xū yào jù bèi zhè me duō cáigàn má？ wǒ xiǎng bù xū yào de。”
　　 chū bù de xué xí
　　 yuán wén
　　 kǒng zǐ wéi 'ér xī xì， cháng chén zǔ dòu， shè lǐ róng。
　　《 shǐ jì ? kǒng zǐ shì jiā》
　　 zǐ rù dà miào， měi shì wèn。 huò yuē：“ shú wèi zōu rén zhī zǐ zhī lǐ hū？ rù dà miào měi shì wèn。” zǐ wén zhī yuē：“ shì lǐ yě。”
　　《 lùn yǔ ? bā yì piān》
　　 nóng lì dōng zhì shí， lǔ guó zài qū fù nán mén wài de yí shuǐ biān， jǔ xíng jiāo jì dà diǎn。 zhè shì jì sì tiān dì de lóng zhòng lǐ jié， guān yuán mendōu chuān shàng zhèng shì de cháo fú， zài zàn lǐ guān de 'ān pái xià， zhuāng yán sù mù dì jìn xíng jì sì yí shì。 nián yòu de kǒng zǐ jǐ zài rén qún zhōng， kàn dào zhè yī mù， bù jìn yōu rán shén wǎng。
　　 cóng cǐ zhī hòu， kǒng zǐ zuì xǐ 'ài de yóu xì， jiù shì chén liè jì sì yòng pǐn de wán jù， ān pái bié de hái zǐ suí zhe tā de kǒu lìng， xíng lǐ rú yí。 zhè shí tā hái méi yòu shàng xué， yǐ jīng xiǎn shì chū duì lǐ yí de xīng qù。 hòu lái tā jīng guò cháng qī de nǔ lì， chéng wéi dà jiā kǒu zhōng“ zhī lǐ” de rén。
　　 dāng shí de xiāng cūn jiào yù， zài měi nián nóng lì shí yuè qiū shōu yǐ hòu jǔ bàn， yóu dāng dì fù lǎo fù zé jiào yù wèi chéng nián de zǐ dì。 jiào xué nèi róng wéi wén huà zhī shí yǔ jūn shì xùn liàn。 duì kǒng zǐ lái shuō， tā yóu cǐ dé zhī xià、 shāng、 zhōu sān dài de lì shǐ， lǔ guó shì yóu zhōu gōng de 'ér zǐ bó qín suǒ chuán， yǐ jí qí guó、 wèi guó、 sòng guó、 chén guó、 cài guó、 jìn guó děng gè zì de yuān yuán。 zài jūn shì xùn liàn fāng miàn， tā xué huì liǎo qí mǎ、 shè jiàn、 jià chē yǐ jí jī běn de shǐ dāo nòng qiāng、 jìn gōng fáng yù de jì qiǎo。 xiāng xiào de xué xí dào shí wǔ suì wéi zhǐ。
　　 dāng shí de shè huì， zhǐ yòu guì zú zǐ dì zài shí wǔ suì yǐ hòu kě yǐ jìn dà xué， xué xí zhuān mén 'ér gāo shēn de zhī shí， zhǔn bèi jiāng lái cóng zhèng zuò guān。 kǒng zǐ méi yòu zhè yàng de jī huì， dàn shì tā bù dàn bù qì něi， fǎn 'ér lì zhì qiú xué， tū pò shí dài de xiàn zhì， kāi chuàng liǎo zhōng guó jiào yù shǐ shàng de xīn yè。
　　 bái huà
　　 kǒng zǐ jìn rù zhōu gōng miào， duì měi yī xiàng lǐ qì yǔ bǎi shè dōuyào fā wèn。 yòu rén shuō：“ shuí shuō zhè yī wèi zōu yì de nián qīng rén dǒng dé lǐ ní？ tā zài zhōu gōng miào lǐ shénme dōuyào wèn。” kǒng zǐ tīng dào zhè zhǒng pī píng， jiù shuō：“ wèn qīng chǔ xíng lǐ de xì jié， zhè jiù shì lǐ 'ā！”
　　 gǔ dài de jiào yù
　　 yuán wén
　　 dá xiàng dǎng rén yuē：“ dà zāi kǒng zǐ！ bó xué 'ér wú suǒ chéng míng。” zǐ wén zhī， wèi mén dì zǐ yuē：“ wú hé zhí？ zhí yù hū？ zhí shè hū？ wú zhí yù yǐ。”
　　《 lùn yǔ ? zǐ hǎn piān》
　　 zài kǒng zǐ de shí dài， jiào yù de nèi róng shì wǔ jīng yǔ liù yì。“ jīng” dài biǎo jīng diǎn zhī shí，“ yì” dài biǎo zhuān mén jì néng。 jù bèi zhè liǎng fāng miàn de běn shì， jiù yòu zī gé chéng wéi“ shì”。 huàn yán zhī， shì shì néng zhī néng xíng， wén wǔ hé yī de， yě shì shè huì shàng de rén cái。