wǒ men dú cáo xuě qín de《 hóng lóu mèng》， shì xiān bèi tā de sī xiǎng jìng jiè xī yǐn zhù， hái shì xiān bèi tā de yì shù lì liàng xī yǐn zhù ? zhè gè xiàng tí nǐ kě zì jǐ shuō dé hěn qīng ? pà bù róng yì。 jiǎng dào gēn 'ér shàng， sī xiǎng de zào yì yǔ yì shù de zào yì shì hěn nán fēn lí dān jiǎng de。 dàn cǐ kè dǎ suàn zàn qiě zhuān jiù《 hóng lóu》 yì shù lái shì zuò yī fān shǎng huì， xué yī huí táo yuān míng de “ qí wén gòng xīn shǎng ”，“ měi yòu huì yì， biàn xīn rán wàng shí”。
　　
　　 tán yì， zài wǒ guó lì dài wén tán shàng shì gè lǎo tí mù ; tán《 hóng lóu》 yì shù， yě shì jìn nián lái shí xīng de xīn tí mù。 zài zhè fāng miàn， sì hū shì cóng“ xíng xiàng sù zào”、“ xìng gé kè huà”、“ xīn lǐ miáo xiě”、“ yǔ yán yùn yòng” děng děng shàng kāi jiǎng de hěn duō， huò zhě“ shěn měi yì shí tè zhēng” děng lèi de lǐ lùn wén zhāng yě bù shǎo。 yīn cǐ wǒ xiǎng zài wú xū hū chóngfù， zòng yòu xiǎo yì， wú fēi dà tóng ; bù rú gǎi huàn gè xīn jiǎo dù、 xīn céng cì、 xīn fāng wèi lái jiǎng shuō yī huí， shù jǐ shāo méng xīn yì héng héng zhè suǒ wèi“ xīn”， qí shí què shì“ jiù” de héng héng wǒ xiǎng shì cóng zhōng huá wén huà、 wén yì chuán tǒng de guān niàn、 fāng fǎ、 cí yǔ …… shàng lái jiǎng jiǎng， kàn shì fǒu jiǎng dé qīng， jiǎng dé duì， jiǎng dé gèng yòu yì wèi xiē ?
　　
　　 yǔ xuě qín tóng shí de rén， rú dūn chéng， shuō tā shì“ yè xià cái rén yìng yòu hèn”， yǒng zhōng yě shuō tā shì“ xīn kǔ cái rén yòng yì sōu” ; xuě qín zhī cái， shì rén men gōng rèn de。 ér yǒng zhōng yòu shuō tā de shū“ bù shì qíng rén bù lèi liú”， yì jí fán zài yòu gǎn qíng de rén， dū huì gǎn dòng dé lèi xià bù zhǐ。 yī gè cái， yī gè qíng， zǒng shì mì 'ěr xiāng lián， jìng nán lí gē。《 zhōu yì》 zhōng yǐ yòu liǎo tiān dì rén“ sān cái” de guān niàn， yě yòu liǎo“ shèng rén zhī qíng jiàn hū cí” de tí fǎ。 zhè dū zhòng yào zhī jí， shì zhōng huá wén huà de“ kāi piān” hé jīng yì。 shī shèng dù fǔ， zài zèng bié jí duān tún jiǎn de yǒu rén de shī tí zhōng， yě yòng liǎo“ qíng jiàn hū shī” zhè gè cí jù。 zé cǐ qíng de fàn wéi jìng jiè hé sì ? kě wèi 'ér zhī。 xuě qín zhè wèi cái rén qíng rén ( jí qíng chī qíng zhǒng zhī rén )， zì yán qí shū“ dà zhǐ tán qíng”， yòu biǎo shì tā de xiě fǎ yào pò chú lì lái de jiù tào。 yú shì， qí cái zhī yǔ qíng， rú hé jiāo huì 'ér fā wéi yì cǎi qí huī， què shí bù néng zǒng shì tíng liú zài“ xíng xiàng”、“ xìng gé” děng děng liú xíng de xiǎo shuō wén yì lǐ lùn de jǐ diǎn gài niàn shàng 'ér wú shè yú zhōng huá wén huà chuán tǒng jīng huá de dì bù shàng， mǎn zú yú yī bān xìng de cháng wén xí jiàn de shú lùn zhī zhōng。 dāng rán， wǒ de dǎ suàn yǔ shē wàng shì yī huí shì， wǒ de xué shí yǔ cái lì shì yòu yī huí shì。 dàn zhōng jué bù fáng zài cǐ yī kè tí shàng duō kāi yī xiē shēng miàn。
　　
　　 jiǎng《 hóng lóu》 yì shù， shì fēi róng yì ; dàn“ jǔ lì shuō míng zhī” zhè gè xún cháng děng xián zhī fǎ， sì hū hěn jiǎn dān liǎo bā， qí shí jìng yě bù rán。 bù jǔ， shì“ kōng huà lián piān” ; shǎo jǔ， yán 'ér bù míng ; duō jǔ， mǎn zhǐ dà yǐn《 hóng lóu》 yuán wén， yòu chéng liǎo“ xuān zhù duó bīn”， shèn 'ér yòu còu zì shù、 lā piān fú zhī xián。 zhěng duàn zhěng duàn dì yǐn， tài jué sǐ bǎn wú“ fǎ” ; yòng“ cuō xù fǎ”， zé yuán wén jīng cǎi shì jiāng“ cuō” dé jìng jìn……。 jìng nán dé hěn ! zhè shì wǒ dòng bǐ qián tǐ huì bù shēn de nán chù。
　　
　　 hái yòu， shí cháng yī duàn wén lì， jù yòu duō gè yì shù yì yì， fēn zhāng jiǎng yì， gè yòu zhōng xīn， nán dào bǎ tā yǐn lái yǐn qù ? shuō“ cān kàn mǒu zhāng mǒu duàn”， yòu jué cǐ“ fǎ” dà shì cāng bái wú lì。 wǒ jīn zhī jì， shì qián biān gè zhāng kāi chū“ mìng tí” wéi zhù， bù duō rù lì， bǎ lì liú zài shāo hòu， yòng wǒ de lùn shù bǎ tā yǔ qián zhāng gōu lián qǐ lái。
　　
　　 dàn zhè bàn fǎ shì fǒu hǎo ? dú zhě kāi juàn， kàn qián biān de lì shǎo， néng mǎn yì má ? shí zài zì jǐ ná bù zhǔn。 wǒ zhǐ hǎo zài zhè 'ér jiě shì yī xià， huò zhě kě dé dào tǐ liàng， zé bù shèng xìng shèn。
　　
　　《 hóng lóu mèng》 de běn wén yě shì gè hěn má fán de wèn tí。 wǒ men zì jǐ de《 shí tóu jì huì zhēn》 ( dà huì xiào xiě dìng běn ) yīn zhèng zài fù zǐ， shǒu biān wú fù běn， nán yǐ yùn yòng， wèile xíng wén shùn chàng shěng lì， zhǐ dé zàn yǐ xiàn xíng pái yìn běn ( yǐ gēng chén běn wéi dǐ zǐ de zhěng lǐ běn ) dài zhī。 cǐ běn zì jù bù zú qǔ de， cān yǐ bié běn zhuó yì zhī 〔 １ 〕。 cǐ diǎn wù qǐng dú zhě liàng chá， wù yǐ wéi yí。
　　
　　 wǒ zì jǐ bù dà xǐ dú nà zhǒng cháng piān dà tào de dāi bǎn kū zào de wén yì lǐ lùn wén zhāng， yīn 'ér zì jǐ zǒng xiǎng， tán wén lùn yì de wén zì běn shēn yě dé yòu yī sī“ yì shù xìng” cái hǎo ; wǒ men néng fǒu yòng“ suí bǐ”、“ màn huà” de qīnqiè fēng gé lái jiǎng yì shù、 xué shù de zhòng dà dào lǐ ? yòu liǎo zhè gè xiǎng fǎ， jiù xiě bù chū hóng piān zhuāng lùn liǎo， yě xǔ zhè bù shì“ wén zhāng zhèng lù”， dàn tiān xià shì zǒng bù néng qiān piān yī lǜ， běn shū liáo bèi yī tǐ， sì yě wèi cháng bù kě。
　　
　　 fù lù xiǎo wén liù piān， jiē shì céng kān yú zá zhì huò bào duān de jiù wén， yīn yǔ《 hóng lóu》 yì shù xiāng shè， gù zhuì ji yǐ gōng pī lǎn， suī yǔ zhèng wén bù miǎn lüè yòu chóngfù zhī chù， yì shàng duō hù bǔ zhī yì， kě zī xún yì， yīn bìng cún zhī。
　　
　　 xiè xiè kěn yú ná qǐ cǐ shū 'ér yú yǐ cì mùdì měi wèi dú zhě。
　　
　　 zhōu rǔ chāng
　　
　　 jì yú guǐ yǒu là yuè
　　
　　〔１〕《 hóng lóu mèng》 gǔ chāo běn， fā xiàn zhě yǐ shí duō zhǒng . yì wén de fán yìng， lìng rén jīng xīn huàn mù。 zhuō zhù《 shí tóu jì jiàn zhēn》， duì cǐ yòu guò lùn xī， jīn bù bèi shù。 gēng chén běn zhǐ shì suǒ cún huí shù jiào quán， qí wén zì zé bèi hòu bǐ gǎi huài zhě jí duō， shí nán jìn yǐ。 běn shū yǐn wén， cháng cān cǎi sān gè zuì hǎo de běn zǐ : jiá xū běn、 yáng jì zhèn běn、 shèng bǐ dé bǎo běn。 yīn bì fán suǒ， bù nǐ yī yī jiàozhù。 dú zhě liàng zhī。

　　běn shū tí míng《 hóng lóu yì shù》。 zhè gè tí míng， bìng wú nán dǒng zhī chù， zěn me hái yòng jiě tí ? qǐ fēi duō cǐ yī jǔ ?
　　
　　 zhè huà yòu lǐ héng héng dàn yě yòu dài shāng liàng jiě shuō。 dǎ kāi shū juàn， kāi zōng míng yì， yuán yìng duì tí zhǐ yòu gè jiāo dài， bù tóng yú jié wài shēng zhī， yě nán shuō jiù rú huà shé tiān zú。 yīn cǐ， biàn yòu sān diǎn xū yào lüè shù běn huái：
　　
　　 dì yī diǎn， wǒ shuō de《 hóng lóu mèng》， zhuān zhǐ yuán zuò zhě cáo xuě qín de bā shí huí xiàn cún yuán zhù ( yǐ jí yán jiū tuī kǎo suǒ zhī de quán bù qíng kuàng )， bù zhǐ bèi chéng、 gāo děng cuàn gǎi、 wěi xù 'ér chéng de jiǎ quán běn yī bǎi 'èr shí huí shì de“ hóng lóu mèng”。 wǒ men kě wàng tàn suǒ yán qiú de， shì zhōng huá wén huà wén xué shǐ shàng de tè yì tiān cái、 wěi dà zuò jiā cáo xuě qín de tóu nǎo yǔ xīn líng， cái huá yǔ zhì huì， zhè shì bù róng yìng bǎ lìng wài bù xiāng gān de rén de dōng xī hùn rù mào chōng， zuò“ děng liàng qí guān” de。 dǎ gè bǐ fāng， yào jiǎng de shì shī shèng dù fǔ de jiā jù wěi gòu， nǐ què chàn jìn liǎo mǒu xiē dōng hōng xiān shēng de dǎ yóu shī， nà me suǒ yán tǎo de“ dù shī yì shù” de jiēguǒ， jiāng huì chéng wéi yī gè shénme yàng zǐ ní ?
　　
　　 rú guǒ nǐ bù zàn chéng rú cǐ rú bǐ dì yán jiū dù fǔ shī， yě jiù méi yòu lǐ yóu fǎn duì wǒ zhǐ néng shì lái yán jiū cáo xuě qín de xiǎo shuō yì shù。
　　
　　 yě xǔ yòu rén yào shuō : chéng、 gāo de wěi xù sì shí huí hěn“ hǎo”， bù néng yǔ dōng hōng dǎ yóu yī gài 'ér lùn， nà me tā kě yǐ lìng dǎ bǐ fāng。 zhǐ shì wǒ jiān xìn : bù guǎn zěn me bǐ fāng， fǎn zhèng zhāng sān lǐ sì jué bù huì jiù shì cáo xuě qín。 xuě qín de wén xué yì shù， cóng lái shì gè“ gè tǐ” chuàng zào de shì yè。 cháng ruò yòu rén rèn wéi chéng、 gāo zhī liú yě yòu yán jiū de bì yào， nà dāng rán shì lìng yī huí shì， yǔ běn shū de zōng zhǐ， jiù méi yòu shénme guān xì liǎo。
　　
　　 dì 'èr diǎn， jiǎng jiǎng“ yì shù” èr zì。
　　
　　 zěn me，“ yì shù” hái dài jiǎng jiě má ?
　　
　　 shì de， hái yòu shuō jǐ jù de bì yào huò“ yú dì”。
　　
　　“ yì shù” yī cí， xiàn jīn yòng fǎ shì dà tǐ xiāng dāng yú xī fāng Art de yī gè yì míng hé gài niàn。 tā zhǐ de nǎi shì chú liǎo yòng“ wén zì” xiě zuò de chéng pǐn jí“ wén xué” zhī wài de zhū bān yì zhǒng， rú yīnyuè、 huì huà、 diāo sù、 biǎo yǎn、 wǔ dǎo、 zhuàn kè……， zhè tǒng míng zhī yuē yì shù， shì rén rén jìn xiǎo de。 rú chá yīng yǔ cí diǎn， zé kě zhī Art dìng yì yòu sān : yī shì xiāng duì yú“ tiān rán xíng chéng” ér yán de rén gōng zhì zuò ; èr shì měi de chuàng zào yǔ biǎo xiàn ; sān shì jī qiǎo、 jì móu yī shèn zhì bāo kuò liǎo jī zhà de yī miàn。 zhè shì yòu dài wǒ men duì zhào bǐ jiào de yī gè kè tí。
　　
　　 dàn zài wǒ men zhōng huá wén huà gǔ guó， zǎo yòu“ yì shù” zhè gè cí yǔ。 tā de hán yì shì fǒu jí yǔ Art quán rán yī zhì wú chā， què shì gè bìng fēi wú guān hóng zhǐ de wèn tí。
　　
　　 jù《 hòu hàn shū》 fú wú jì chuán， tí dào shùn dì“ yǒng hé yuán nián (136), zhào wú jì yǔ yì láng huáng jǐng xiào dìng zhōng shū héng wǔ jīng、 zhū zǐ、 bǎi jiā、 yì shù”。 qí zhù yún :
　　
　　 yì wèi shū、 shù、 shè、 yù。 shù wèi yī、 fāng、 bǔ、 shì。
　　
　　 zhè zuì jiǎn míng yì xiǎo。 yuán lái“ yì” zhuān zhǐ“ liù yì” de shì qíng， jí kǒng zǐ mén rén， shēn tōng liù yì zhě qī shí 'èr rén de nà liù yì。 jù《 zhōu lǐ》 zhī shuō， cǐ liù yì wéi“ wǔ lǐ、 liùyuè、 wǔ shè、 wǔ yù ( yù )、 liù shū、 jiǔ shù”。 pǔ dài gé hóng zé shuō guò :“ chuàng jī qiǎo yǐ jì yòng， zǒng yīn shù 'ér bìng jīng zhě， yì rén yě。” fán cǐ kě zhèng， wǒ men suǒ wèi yì shù， shì zǒng bāo jīng jí yǐ wài de yī qiē jì néng， jìn hū“ bǎi kē zhī shí” de yì wèi， kē jì、 měi shù bù dài yán liǎo， lián diǎn lǐ kě yí zhī lèi， yī bǔ xīng xiàng zhī liú ( gǔ yòu wèi zhī“ fāng jì” )， yědōu zài qí liè。“ jī qiǎo” shì kē xué jì shù， jī xiè gōng chéng ; yīn shù shì yuèlǜ suàn xué ( shù xué， lì fǎ děng )。《 jìn shū》 lì liǎo yī mén《 yì shù chuán》， qí xù wén yǐ wéi zhè xiē bǎi zhǒng jì yì dōushì“ xiǎo dào”、“ bù jīng”， dà yòu“ qiáo bù qǐ” de yì sī。
　　
　　 jí cǐ kě jiàn， gǔ zhī yì shù， bù yǔ jīn zhī yì shù mì hé léi tóng， bǐ rú qīng dài biān zuǎn《 tú shū jí chéng》， qí zhōng de“ yì shù diǎn” de nèi hán， yóu yǔ gǔ xùn wú yì。 rú guǒ nǐ yǔ cáo xuě qín“ duì huà”， shuō qǐ yì shù， nà tā kěn dìng huì“ wù jiě” liǎo nǐ de běn yì〔１〕。
　　
　　 wǒ zài juàn duān jiē míng cǐ yì， shì wéi liǎo ràng dú zhě zhū jūn míng liǎo， běn shū jiǎng《 hóng lóu》 yì shù， yòu shí lüè cān wú zhōng huá gǔ lǎo wén huà chuán tǒng， bù tóng yú xiàn jīn liú xíng de guān niàn， yī tí yì shù， jiù zhǐ shì“ xíng xiàng xiān míng， xìng gé tū chū， yǔ yán shēng dòng， miáo xiě shēn kè” děng děng zhī lèi。 zhè yàng kě miǎn wù huì。
　　
　　 dì sān diǎn， bù fáng shùn biàn shuō shuō yì shù de“ mèi lì”。
　　
　　 rén men jiǎng wén yì zhī shì shí， cháng cháng yòng shàng zhè gè zàn cí。 bù guò sì hū hěn shǎo gěi tā yǐ“ kē xué dìng yì” de lì zǐ。 tā jiū jìng shì yī zhǒng shénme yàng de“ lì” ? yóu hé fā shēng ? qí“ lì dù” hé sì ? dà yuē huí dá qǐ lái jiù yào niè rú 'ér qī qī 'ài 'ài liǎo。
　　
　　 zhè gè zàn cí， qí shí běn fēi“ hǎo tīng” de huà， dǎo shì lái zì mà rén de biǎn yǔ。 mèi shì mí huò rén de guǐ guài， ér zhè shàn yú mí rén zhě， mò guò yú“ hú lí jīng” liǎo。 suǒ yǐ mèi lì nǎi shì yāo jīng shàn yú mí rén de nà zhǒng lì liàng。 wén yì jié zuò jiā gòu， qí jǐyǔ xīn shǎng zhě de shěn měi xiǎng shòu， yóu rú jīng mèi yī bān de mí huò xiàn nì 'ér bù néng bái bá， gù wèi zhī mèi lì。
　　
　　 zì gǔ jí yòu“ hú mèi” yī cí， yě xiě zuò“ hú mèi”。 rú běi wèi yáng jiē zhī de《 luò yáng gā lán jì》， jì fǎ yún sì jiù yòu yī wèi zhe cǎi yī de fù nǚ， rén jiē zhǐ wéi hú mèi héng héng jí jīn shì sú huà de hú lí jīng。 cǐ wéi míng cí。 táng rén zhāng zhuó《 cháo yě qiān zài》， shuō wǔ zhōu yòu pó luó mén sēng huì fàn zhě，“ jiān jiáo hú mèi， xié xié zuò gǔ”。 cǐ hú mèi yǔ xià wén“ shǔ xiá” duì zhàng， dōushì xíng róng cí de yòng fǎ liǎo。 dàn zài《 jìn shū · shí lè zài jì》 zhōng， zé yòu“ hú mèi yǐ qǔ tiān xià” zhī yǔ。 liǎng zhě yīn tóng yì jìn， qí shí yī yě。
　　
　　 zhè yòu kě jiàn， hú lí jīng mí rén de lì liàng， běn fēi jiā yán hǎo huà。 ér tā yī dàn yòng zhī yú yì shì shàng， zé fā shēng liǎo quán xīn jiǒng yì de yì wèi yǔ zuò yòng héng héng chéng wéi yī zhǒng hěn gāo de zàn cí。
　　
　　 xiàn dài kē xué fā dá dé hěn liǎo， dāng rán hái méi yòu zhèng míng hú lí néng gòu chéng jīng biàn nǚ， mí huò shì rén， mèi lì fēi cháng。 ( qīng dài tiě miàn yù shǐ xiè jì shì céng jì sài wài dòng wù， hú yòu duō zhǒng， wéi yòu [ pí ] hú， néng huàn huà wéi rén yún。 tā shì bèi zuì chōng fā dào xī běi jūn yíng qù jīng lì de。 ) dàn mèi lì jì yǐ chéng wéi zàn cí liǎo， nà me wǒ men yǐ zhī bǐ yù wén yì zhī zhì měi de xī yǐn lì， néng lìng rén 'ài bù shì shǒu， bǎi guān bù yàn， què shí zài shì bǐ“ kē xué fēn xī” gèng yòu wèi dào de shàn fǎ。
　　
　　《 shū jīng》 shàng jìzǎi， bié rén bǐ bù shàng zhōu gōng de“ duō cái duō yì” ( sú duō wù xiě“ duō cái duō yì” )。 dà shī rén cáo zǐ jiàn ( zhí )， jiù shì céng jīng jīng dǎo zuò kè de yī wèi chū qí de duō cái duō yì zhě。 dào qīng chū， shī wén míng jiā gù jǐng xīng miáo xiě xuě qín zhī lìng zǔ cáo zǐ qīng ( yín )， yòu yī duàn huà héng héng…… wù zǐ qīng， rú lín fēng yù shù， tán ruò róu huā。 fǔ màn qiàn dài zhào zhī nián， fù láng huán 'èr yǒu zhī mì。 bèi duō jīn bì， xiàng shù yì shù， wú suǒ bù kuī； hú qí jiàn shuò , dàn qí zhǎng ruǎn， xī zào jīng yì。 yǔ zhī jiāo， wēn rùn kàng shuǎng， dào qì yíng rén。 yú yì zhī qí cái zhī jué chū yě !…… xī zǐ jiàn yǔ chún yú shēng fēn zuò zòng tán， zhè zhàng qǐ wǔ， chún yú mù zhī yǐ yāo xià。 jīn zǐ qīng qīng hé duō xùn yě？ héng héng《 lì xuān cǎo · xù》
　　
　　 cǐ wén jí wéi zhòng yào， yīn wéi xuě qín yě zhèng shì zhè yàng yī wèi bù rǔ mén fēng de duō cái duō yì zhě， ér wén zhōng qià qiǎo yòng liǎo“ yì shù” yī cí， zhēn shì jué miào hǎo lì。
　　
　　 yóu cǐ kě wù : jì tán《 hóng lóu》 yì shù， bì xū xiān dǒng dé xuě qín yī mén de zōng fēng yǔ nà shí dài suǒ wèi“ yì shù” de jù tǐ hán liàng， rú cǐ fāng néng jiāng jīn shì de“ yì shù” gài niàn shāo shāo huī hóng qǐ lái， zhè cái yòu lì yú zhēn zhèng lǐ huì《 hóng lóu mèng》 yì shù mèi lì de xìng zhì， tā de gēn yuán， tā de gāo jí， tā de bǎo guì。
　　
　　 ruò míng cǐ yì， jí bù huì yǐ wéi běn shū de tí míng yòu rèn hé suí bō zhú liú、 zhāng huáng yōng sú de qì wèi liǎo。
　　
　　〔１〕 jìn nián liú chuán de wěi zī liào， yòu suǒ wèi“ fèi yì zhāi jí gǎo”。 lǐ miàn jiǎng shénme zhā fēng zhēng、 zuò cài yáo、 biān zhì děng děng bù lún bù lèi de wén zì， nà gè“ yì” zì de yòng fǎ， tòu jìn liǎo wěi zào zhě de lì shǐ wén huà shuǐ píng， cáo xuě qín de zhēn“ yì shù”， bìng fēi shì nà xiē wán yì 'ér héng nà shí jì shàng zhǐ shì wěi zào zhě zì jǐ suǒ“ jīng tōng” de yī xiē jì néng。