| duō shǒu yī yè |
【báihuàwén】 wén wáng tiān shàng yòu yīng líng， guāng huī zhào tiān zuì xiǎn míng。 qí zhōu suī rán shì jiù bāng， jiē shòu tiān mìng qì xiàng xīn。 zhōu jiā qián tú wú xiàn hǎo， tiān mìng zhōu jiāzhǎng xīng shèng。 wén wáng shàng shēng yòu xià jiàng， cháng bàn shàng dì zài tiān tíng。
wén wáng qín miǎn rì yè máng， měi hǎo shēng yù yǒng bù wáng。 shī 'ēn bù dé xīng zhōu bāng， hòu shì zǐ sūn dū wéi wáng。 wén wáng zǐ sūn xiāng jì chuán， dí qīn bàng zhī bǎi dài chāng。 zhōu jiā qún chén hé guì zú， yědōu shì shì xiǎn róng guāng。
shì shì dài dài dū xiǎn guì， móu shì xiǎo xīn duō zǎi xì。 qún chén zhòng duō dū xián néng， shēng zài zhè gè wáng guó lǐ。 wáng guó néng bǎ xián shì shēng， dōushì zhōu jiā gǔ gān chén。 rén cái jǐjǐ mǎn cháo tíng， wén wáng zài tiān dé 'ān níng。
wén wáng duān zhuāng xíng wéi zhèng， guāng míng lěi luò yòu gōng jìng。 tiān mìng wěi dà bù kě wéi， yīn shāng zǐ sūn dū xìn tīng。 yīn shāng zǐ sūn shù liàng duō， chéng wàn chéng yì shǔbù qīng。 shàng dì yǐ jīng fā mìng lìng， fú cóng zhōu bāng wéi zhōu mín。
yīn shāng chēng chén fú zhōu wáng， tiān mìng yùn xíng běn wú cháng。 yīn shāng zhū shì duō qín miǎn， zhù jì gǎo jīng dēng miào táng。 tā men zhù jì xíng guàn lǐ， réng rán chuān dài yīn shí zhuāng。 dōushì zhōu wáng jìn yòng chén， láo jì zǔ xiān bù kě wàng。
láo jì zǔ xiān bié wàng jì， jìn dé xiū yè yào nǔ lì。 tiān mìng yǒng yuǎn xū pèi hé， zì jǐ duō duō qiú fú qì。 yīn shāng wèi shī mín zhòng shí， xíng wéi yě néng pèi shàng dì。 yīn shāng miè wáng yìng jiè jiàn， yǒng bǎo tiān mìng bù róng yì。
yǒng bǎo tiān mìng bù róng yì， bù yào sàng shī zài nǐ shēn。 měi hǎo shēng yù yào fā yáng， yīn cháo xīng wáng yòu tiān mìng。 shàng dì zuò shì bù kě cè， jì wú qì wèi yě wú shēng。 xiào fǎ wén wáng hǎo bǎng yàng， tiān xià xìn rèn yòu zūn jìng。
【zhùshì】 1、 yú（ wū wū）： biǎo zàn měi de yǔ qì cí。《 máo chuán》： “ yú， tàn cí。 ”
2、 bù： yǔ zhù， wú yì。 xià wén“ bù shí”、“ bù yì”、“ wú niàn” dì yī zì tóng。
3、 shí： lín yì guāng《 shī jīng tōng jiě》：“ shí， chí jiǔ yě。”
4、 zuǒ yòu：《 jí chuán》：“ gài yǐ wén wáng zhī shén zài tiān， yī shēng yī jiàng， wú shí bù zài shàng dì zhī zuǒ yòu， shì yǐ zǐ sūn méng qí fú zé， ér jūn yòu tiān xià yě。”
5、 mén mén（ wěi wěi）： qín miǎn mào。《 máo chuán》：“ mén mén， miǎn yě。”
6、 chén： chóngfù。
7、 zāi：《 zhèng jiān》：“ zāi， shǐ。 …… nǎi yóu néng fū 'ēn huì zhī shī yǐ shòu mìng zào shǐ zhōu guó， gù tiān xià jūn zhī。”
8、 běn zhī：《 máo chuán》：“ běn， běn zōng yě。 zhī， zhī zǐ yě。”
9、 shì：《 máo chuán》：“ shì， shì lù yě。”
10、 bù xiǎn yì shì： wáng yǐn zhī《 jīngzhuàn shì cí》 juàn sān：“ bù xiǎn yì shì， yán qí shì zhī xiǎn yě， bù yǔ yì jiē yǔ zhù 'ěr。”
11、 yóu：《 zhèng jiān》：“ yóu， móu。”
12、 zhēn：《 máo chuán》：“ zhēn， gān yě。”
13、 mù mù：《 ěr yǎ ? shì xùn》：“ mù mù， jìng yě。” guō pú zhù：“ róng yí jǐn jìng。”
14、 jī xī： guāng míng。
15、 jiǎ： dà。
16、 lì： shù mù。
17、 hóu yú zhōu fú：《 tōng shì》：“ fú， xùn wéi chén fú zhī fú。” céng yùn qián《 máo shī shuō》：“ cǐ dǎo wén qǔ yùn lì， shùn wén dāng zuò ‘ hóu fú yú zhōu ’。”
18、 yīn shì：《 jí chuán》：“ zhū hóu zhī dà fū rù tiān zǐ zhī guó yuē mǒu shì， zé yīn shì zhě， shāng sūn zǐ zhī chén shǔ yě。” yú shěng wú《 shī jīng xīn zhèng》：“ fū mǐn， nǎi mǐn miǎn de zhuǎn yǔ。”
19、 guàn（ guàn guàn） jiāng：《 shī jī》：“ guàn， wèi yǐ chàng（ chàng chàng） jiǔ xiàn shī， shī shòu jiǔ 'ér guàn yú dì yǐ jiàng shén yě。 xíng guàn zhī lǐ， wèi zhī guàn jiāng。”
20、 fǔ（ fǔ fǔ）： bái yǔ hēi yě。 xú（ xǔ xǔ）： yīn shāng lǐ mào。《 shī jī》：“ fú yīn zhī cháng fú， fǔ cháng 'ér xú guān yě。 fǔ cháng， shāng zhōu suǒ tóng； xú guān， zé shāng zhī zhì yě。”
21、 jìn（ jìn jìn）： jìn yòng。
22、 wú niàn： céng yùn qián《 máo shī shuō》：“《 ěr yǎ ? shì xùn》：‘ wù niàn， wù wàng yě。’…… niàn zhī xùn wàng， yóu luàn zhī xùn zhì， zǔ zhī xùn cún yě。”
23、 yù：《 jí chuán》：“ yù， fā yǔ。…… yán yù niàn rǔ zǔ， zài yú zì xiū qí dé。”
24、 shī：《 zhèng jiān》：“ shī， zhòng yě。”
25、 jùn mìng
【shǎng xī】 zhè piān shī shì《 dà yǎ》 de shǒu piān， gē sòng zhōu wáng cháo de diàn jī zhě wén wáng jī chāng。 zhū xī《 shī jí chuán》 jù《 lǚ shì chūn qiū · gǔ lè》 piān wéi běn shī jiě tí yuē：“ zhōu rén zhuī shù wén wáng zhī dé， míng guó jiā suǒ yǐ shòu mìng 'ér dài yīn zhě， jiē yóu yú cǐ， yǐ jiè chéng wáng。” zhè zhǐ míng běn shī chuàng zuò zài xī zhōu chū nián， zuò zhě shì zhōu gōng。 hòu shì shuō《 shī》， duō cóng cǐ shuō。 yú péi lín《 shī jīng zhèng gǔ》 shuō：“ guān shī zhōng wén zì， kěnqiè dīng níng， zhūn zhūn gào jiè，…… gù qí shuō shì yě。 zhì cǐ shī zhī zhǐ， sì zì kě yǐ jìn zhī， yuē：‘ jìng tiān fǎ zǔ。’” cǐ lùn kě wèi jiǎn míng de dāng。
《 shī jīng》 zhōng yòu duō piān gē sòng wén wáng de shī， ér xù cì yǐ běn piān wéi shǒu， yīn wéi tā de zuò zhě shì xī zhōu wáng cháo de zhèng zhì dài biǎo rén wù、 bèi sòng yáng wéi“ shèng rén” de zhōu gōng， shī de nèi róng biǎo dá liǎo zhòng dà de zhèng zhì zhù tí， duì xī zhōu tǒng zhì jiē jí jù yòu xiàn shí de hé cháng yuǎn de zhòng yào zhèng zhì yì yì。
gē sòng wén wáng， shì《 yǎ》、《 sòng》 de jī běn zhù tí zhī yī。 zhè shì yīn wéi wén wáng shì zhōu rén chóng jìng de zǔ xiān， wěi dà de mín zú yīng xióng， zhōu wáng guó de dì zào zhě。 jī chāng jī wǔ shí nián de jiān kǔ fèn dǒu， shǐ pì chù yú xī běi de yī gè nóng yè xiǎo guó， zhú jiàn fā zhǎn wéi yǔ yīn shāng wáng cháo kàng héng de xīn xīng qiáng guó， tā diàn dìng liǎo xīn wáng cháo de jī chǔ； tā yòu shì lián hé bèi qīn lüè bèi yā pò de gè mín zú， jié chéng tǒng yī zhàn xiàn， fǎn kàng yīn shāng wáng cháo bào nüè tǒng zhì de zhèng zhì lián méng de lǐng xiù； tā zǔ zhì de jūn shì lì liàng hé zhèng zhì lì liàng， zài tā shēng qián yǐ jīng wán chéng duì yīn wáng cháo de sān miàn bāo wéi， wán chéng liǎo miè shāng de jué zhàn zhǔn bèi； tā cǎi qǔ bǐ jiào kāi míng de zhèng cè， yǐ dài tiān xíng dào、 fǎn duì bào zhèng shí xíng“ rén dé” wéi qí zhì， shì hé dāng shí gè mín zú gè jiē jí fǎn duì bào nüè tǒng zhì yǔ nú lì yào qiú jiě fàng de shí dài cháo liú， yīn 'ér dé dào gè zú rén mín de yōng hù。 tā sǐ hòu sān nián， wǔ wáng jì chéng tā de yí zhì， yùn yòng tā zǔ zhì de lì liàng， tái zhe tā de mù zhù fá shāng， yī zhàn chéng gōng， tuī fān liǎo yīn shāng nú lì zhù zhèng quán， jiàn lì liǎo bǐ jiào kāi míng de zhōu wáng cháo。 wén wáng shì dāng zhī wú kuì de zhōu wáng guó guó fù， duì tā de gē sòng， zì rán chéng wéi xǔ duō shī piān de gòng tóng zhù tí。 měi gè shí dài dū céng chǎn shēng zì jǐ shí dài de sòng gē， gē sòng zì jǐ shí dài shēn shòu 'ài dài de zhèng zhì lǐng xiù， gē sòng wéi zì jǐ de mín zú、 jiē jí、 guó jiā jiàn lì gōng yè de yīng xióng， gē sòng wén wáng de shī piān， jiù shì zài shàng shù xiàn shí jī chǔ shàng lǐ suǒ dāng rán de lì shǐ chǎn wù。
rú tóng měi gè shí dài de sòng gē dū tǐ xiàn tā men chǎn shēng shí de shí dài jīng shén， wén wáng sòng gē yě dǎ shàng nú lì zhì xiàng fēng jiàn zhì guò dù shí qī de shí dài lào yìn。 shī piān gē sòng tā shì tiān zhī zǐ， jù yòu fēi fán de rén gé hé zhì huì， shì dào dé de jiē mó， tiān yì de huà shēn， cì yú rén mín guāng míng hé xìng fú de 'ēn zhù， xiǎn rán shì bǎ tā shén shèng huà、 ǒu xiàng huà liǎo。
zhè piān shī yǔ qí tā de wén wáng sòng gē yòu xiāng tóng zhī chù， yě yòu bù tóng zhī chù。 chú liǎo gē sòng zhī wài， zuò zhě hái yǐ shēn móu yuǎn lǜ、 fù yòu zhèng zhì jīng yàn de zhèng zhì jiā de shí jiàn， xiàng shí wáng hé quán zōng zú de jì dé lì yì zhě， tí chū jìng tiān fǎ zǔ、 yǐ yīn wéi jiàn de gào jiè， yǐ qiú dé zhōu wáng cháo de cháng zhì yǒng 'ān。
quán shī qī zhāng， měi zhāng bā jù。 dì yī zhāng yán wén wáng dé tiān mìng xīng guó， jiàn lì xīn wáng cháo shì tiān dì yì zhǐ； dì 'èr zhāng yán wén wáng xīng guó fú zé zǐ sūn zōng qīn， zǐ sūn bǎi dài dé xiǎng fú lù róng yào； dì sān zhāng yán wáng cháo rén cái zhòng duō dé yǐ shì dài jì chéng chuán tǒng； dì sì zhāng yán yīn dé xíng 'ér chéng tiān mìng xīng zhōu dài yīn， tiān mìng suǒ xì， yīn rén chén fú； dì wǔ zhāng yán tiān mìng wú cháng， céng yōng yòu tiān xià de yīn shāng guì zú yǐ chéng wéi fú yì zhě； dì liù zhāng yán yǐ yīn wéi jiàn， jìng tiān xiū dé， cái néng tiān mìng bù biàn， yǒng bǎo duō fú； dì qī zhāng yán xiào fǎ wén wáng de dé xíng hé qín miǎn， jiù kě yǐ dé tiān fú yòu， cháng zhì jiǔ 'ān。
hěn míng xiǎn， guàn chuān quán shī shǐ zhōng de shì cóng yīn shāng jì chéng xià lái， yòu jīng guò zhòng dà gǎi zào de tiān mìng lùn sī xiǎng。 tiān mìng lùn běn lái shì yīn shāng nú lì zhù de zhèng zhì zhé xué， jí“ jūn quán shén shòu”， tǒng zhì zhě de quán lì shì tiān dì cì yú de， fèng xíng tiān de zhǐ yì shí xíng zài rén jiān de tǒng zhì， tǒng zhì zhě suǒ zuò de yī qiēdōu shì tiān yì， tiān yì yǒng yuǎn bù huì gǎi biàn。 zhōu wáng cháo tuī fān yīn shāng de tǒng zhì， yě jiè yòng tiān mìng， zuò wéi zì jǐ jiàn lì tǒng zhì de lǐ lùn gēn jù， ér xī qǔ yīn shāng wáng guó de jīng yàn jiào xùn， tí chū“ tiān mìng wú cháng”、“ wéi dé shì cóng”， shàng tiān zhǐ xuǎn zé yòu dé de rén lái tǒng zhì tiān xià， tǒng zhì zhě shī dé， biàn huì bèi gé qù tiān mìng， ér lìng yǐ yòu dé zhě lái dài tì， wén wáng jiù shì yǐ dé 'ér dài yīn xīng zhōu de。 suǒ yǐ wén wáng de zǐ sūn yào yǐ yīn wéi jiàn， jìng wèi shàng dì， xiào fǎ wén wáng de dé xíng， cái néng yǒng bǎo tiān mìng。 zhè shì běn shī de zhōng xīn sī xiǎng。
quán shī méi yòu kōng fā yì lùn， ér shì tōng guò duì wén wáng gōng yè hé dé xíng de gē sòng， yǐ shì shí wéi yǐ jù， dòng zhī yǐ qíng， xiǎo zhī yǐ lǐ。 rú gē sòng wén wáng fú zé bǎi shì， qǐ fā duì wén wáng 'ēn dé de gǎn dài zhī qíng， xián wài zhī yīn jiù shì： rú guǒ méi yòu wén wáng chuàng lì de wáng cháo， nǎ lǐ yòu nǐ men jīn rì hé hòu shì de róng xiǎn？ zuò zhě yòu yǐ yīn shāng de wáng guó wéi jiàn jiè， yīn shāng rén kǒu bǐ yuán lái de zhōu guó duō dé duō， què yīn sàng shī mín xīn 'ér shī bài， zài yòng yīn guì zú lún wéi zhōu cháo de fú yì zhě zhè yī shì shí， yǐn qǐ jǐng jiè。 quán shī kěnqiè dīng níng， zhūn zhūn jiào dǎo， yòu quàn miǎn， yòu gǔ lì， yòu qǐ fā， yòu yǐn dǎo， lǐ zhèng qíng shēn， biǎo xiàn liǎo lǎo zhèng zhì jiā duì hòu shēng wǎn bèi de kǔ kǒu pó xīn。 zài wén wáng sòng gē zhōng， zhè shì sī xiǎng shēn kè、 yì shù yě jiào wéi chéng gōng de yī piān。
quán shī qī zhāng， zhāng bā jù， wǔ shí liù jù zhōng chú sān jù wǔ yán wài， jūn wéi sì yán， zhāng jù jié gòu zhěng qí。 měi zhāng huàn yùn， yùn lǜ hé xié。 zuì tū chū zhī chù， shì shī zhōng chéng gōng dì yùn yòng liǎo lián zhū dǐng zhēn de xiū cí jì qiǎo： qián zhāng yǔ hòu zhāng de cí jù xiāng lián suǒ， hòu zhāng de qǐ jù chéng jiē qián zhāng de mò jù， huò quán jù xiāng zhòng， huò hòu bàn jù xiāng zhòng， zhè yàng， yǔ jù chán lián， shī yì guàn chuàn， wǎn rú yī tǐ。 zhè piān shī de chán lián， chú liǎo jié gòu jǐn còu， hái qǐ huàn yùn zuò yòng， rú yáo jì héng《 shī jīng tōng lùn》 suǒ shuō：“ měi sì jù chéng shàng yǔ zuò zhuǎn yùn， wěi wěi shǔ shǔ， lián chéng yī piàn。 cáo zhí《 zèng bái mǎ wáng biāo shī》 běn cǐ。” fāng yù rùn《 shī jīng yuán shǐ》 hái shuō：“ cáo shī zhǐ qǐ luò xiāng chéng， cǐ zé zhōng jiān huàn yùn yì xiāng chéng bù duàn， shī gé yóu qí。” ( xià chuán cái )
【zīliàoláiyuán】 The English translation text was taken from The Chinese Classics, vol. 4 by James Legge (1898) and checked against a reprinted edition by Wen Zhi Zhe chu pan she (Taiwan, 1971).