běi yáng zhèng fǔ  (1859nián～1916nián)

zì：	wèi tíng
wǎngbǐhào：	róng 'ān
jíguàn：	hé nán xiàng chéng
kāiduān zhōngjié zàiwèi 1912nián 1916nián 

　　bèi dīng zài lì shǐ chǐ rǔ zhù shàng de yī dài jiān xióng - yuán shì kǎi
　　 yuán shì kǎi（ 1859 nián 9 yuè 16 rì － 1916 nián 6 yuè 6 rì）
　　 zì wèi tíng（ yòu zuò wèi tíng）， hào róng 'ān， hàn zú， hé nán xiàng chéng rén， shì zhōng guó jìn dài shǐ shàng zhù míng de fǎn miàn zhèng zhì rén wù。
　　 céng shì běi yáng jūn fá de lǐng dǎo rén， zài xīn hài gé mìng hòu， yuán shì kǎi qiè qǔ liǎo gé mìng guǒ shí， chéng wéi zhōng huá mín guó shǒu rèn dà zǒng tǒng， hòu yīn bèi pàn mín guó， fù bì chēng dì bèi tuī fān。
　　 tā céng dān rèn guò qīng dì guó de jūn jī dà chén、 zhù cháo xiān de dài lǐ zǒng dū。
　　1859 nián 9 yuè 16 rì， yuán shì kǎi shēng yú hé nán shěng xiàng chéng shì wáng míng kǒu zhèn yuán zhài yī gè shì dài guān huàn de dà jiā zú。 fù zǔ duō wéi qīng cháo xiǎn guì， quán zhòng yī fāng
　　 shū zǔ yuán jiá sān yǐ dū bàn 'ān huī tuán liàn zhèn yā niǎn jūn qǐ jiā， lěi guān zhì cáo yùn zǒng dū。 fù yuán bǎo zhōng xì dì fāng háo shēn。
　　 shū fù yuán bǎo qìng céng zài jiá sān jūn zhōng dài bīng， guān zhì jiāng nán yán xún dào，
　　 yuán shì kǎi zì yòu guò jì bǎo qìng wéi sì zǐ， shàonián shí suí sì fù xiān hòu dào Jǐnán、 nán jīng děng dì dú shū。 bǎo qìng sǐ hòu， fù suí jiá sān zǐ、 hù bù shì láng yuán bǎo héng zhì běi jīng jiù dú。
　　1876 nián（ guāng xù 'èr nián） hé 1879 nián， yuán shì kǎi liǎng cì xiāng shì dū wèi kǎo zhōng， suì jué jì qì wén jiù wǔ。 1881 nián 5 yuè， yuán shì kǎi zhì shān dōng dēng zhōu， tóu kào bǎo qìng de jié bài xiōng dì wú cháng qìng， rèn “ qìng jūn ” yíng wù chù huì bàn。 wú cháng qìng wéi huái jūn tǒng lǐng， tǒng shuài qìng jūn liù yíng zhù fáng dēng zhōu， dū bàn shān dōng fáng wù。。
　　 yuán jiā zài qīng dào guāng nián jiān kāi shǐ xīng shèng， yuán shì kǎi de cóng shū zǔ fù yuán jiá sān céng shǔ lǐ cáo yùn zǒng dū， bìng cānyù píng dìng tài píng tiān guó yùn dòng hé niǎn jūn， wéi huái jūn zhòng yào jiànglǐng， wéi qí jiā zú chéng yuán rú yuán shì kǎi děng rén jiāng lái jìn rù shì tú dǎ xià liáng hǎo de rén mài jī chǔ。
　　 yuán shì kǎi yú qīng jì tóu shēn hángwǔ， xiāng zàn yáng wù yùn dòng jí xīn zhèng， zì dào yuán、 dū fǔ lěi shēng， zhì rù zhí jūn jī， shèn zhì nèi gé zǒng lǐ dà chén。 1911 nián xīn hài gé mìng hòu， zhōng huá mín guó chéng lì， yuán shì kǎi jīng nán běi yì hé， jiù rèn shǒu rèn dà zǒng tǒng， dàn yú 1916 nián hàn rán fù bì， chēng hóng xiàn huáng dì， jī qǐ quán guó rén mín de tǎo fá zhī shēng， nán fāng gé mìng jūn rén zài yuán yún nán dū dū cài 'è de lǐng dǎo xià， zǔ chéng hù guó jūn běi shàng tǎo yuán， yuán shì kǎi zài sì miàn chǔ gē zhī zhōng yù yù 'ér wáng。
　　 zǒng dū cháo xiān zhǎn lòutóu jiǎo
　　 yuán shì kǎi nián qīng shí shī yì kē chǎng， 22 suì qì wén cóng jūn， tóubèn sì fù de zhì jiāo、 huái jūn jiànglǐng wú cháng qìng。
　　1882 nián cháo xiān fā shēng rén wǔ jūn luàn， cháo xiān gāo zōng lǐ xī zhī fù xīng xuān dà yuàn jūn lǐ shì yìng lì yòng jūn duì huá biàn， chéng gōng duó quán； cháo xiān“ shì dà dǎng” yǔ dà yuàn jūn yòu xì， qǐng qiú qīng tíng chū bīng píng luàn， yuán shì kǎi nǎi gēn suí wú cháng qìng de bù duì dōng dù cháo xiān。 qīng jūn jiāng dà yuàn jūn lǔ zhì bǎo dìng wèn zuì， dāng nián 23 suì de yuán shì kǎi zé yǐ“ tōng shāng dà chén jì cháo xiān zǒng dū” shēn fèn zhù fān shǔ guó cháo xiān， xié zhù cháo xiān xùn liàn xīn jūn bìng kòng zhì shuì wù。
　　1884 nián jīn yù jūn děng“ kāi huà dǎng” rén shì fā dòng jiá shēn zhèng biàn shì tú tuī fān wéi“ shì dà dǎng” jí mǐn fēi suǒ bǎ chí de zhèng quán， zhù zhāorì jūn yì chèn jī xíng dòng yù xié zhì wáng shì； guó wáng lǐ xī bēn fù qīng yíng qiú zhù， yuán shì kǎi zhǐ huī qīng jūn jī tuì rì jūn， wéi xì qīng tíng zài cháo xiān de zōng zhù quán jí qí tā tè quán。
　　1894 nián jiá wǔ zhàn zhēng bào fā， qīng jūn hǎi lù jiē bài， yuán shì kǎi suí jūn chè tuì tiān jīn。 yīn yuán shì kǎi zài cháo xiān shí qī biǎo xiàn tū chū， yòu“ zhī bīng” zhī míng， dà xué shì lǐ hóng zhāng nǎi yú 1895 nián jǔ jiàn yuán shì fù zé dū liàn xīn jūn。
　　1882 nián 8 yuè， cháo xiān fā shēng“ rén wǔ bīng biàn”。 dāng shí cháo xiān hé zhōng guó yòu zōng fān guān xì， wú cháng qìng shòu mìng qián wǎng zhèn yā。 yuán shì kǎi fù zé qián dí yíng wù chù， yǐ zhěng dùn jūn jì hé zhèn yā bīng biàn yòu gōng， wéi cháo xiān guó wáng suǒ kàn zhòng， bìng dé qīng zhèng fǔ jiǎng xù wǔ pǐn tóng zhī xián。 1884 nián zhōng fǎ zhàn zhēng bào fā hòu， wú cháng qìng huí guó。 yóu zhí lì zǒng dū jiān běi yáng dà chén lǐ hóng zhāng zòu jǔ， yuán shì kǎi rèn zhù hàn chéng qīng jūn“ zǒng lǐ yíng wù chù， huì bàn cháo xiān fáng wù”。 12 yuè， cháo xiān kāi huà dǎng zài rì běn zhù hàn chéng gōng shǐ guǎn zhī chí xià fā dòng zhèng biàn， bǔ shā shì dà dǎng duō rén。 yuán shì kǎi wén xùn shuài lǐng qīng jūn gān shè， shǐ shì dà dǎng zhòng zhǎng zhèng bǐng。 rì běn zhèng fǔ jiè cǐ yào xié， yuán bèi diào huí guó。 cì nián， fù rèn qīng zhèng fǔ“ zhù zhā cháo xiān zǒng lǐ jiāo shè tōng shāng shì yí” de quán quán dài biǎo， bìng yǐ dào yuán shēng yòng， jiā sān pǐn xián。 1893 nián， shēng wéi zhè jiāng wēn chù dào， réng liú zài cháo xiān。 zhì 1894 nián 7 yuè zhōng rì jiá wǔ zhàn zhēng bào fā qián xī， huà zhuāng táo chū hàn chéng， huí dào tiān jīn。 zhàn zhēng bào fā hòu， bèi pài fù dōng běi qián xiàn， xié zhù qián dí yíng wù chù zhōu fù， fù zé chóu bō liáng xiǎng， lián luò gè jūn。
　　 chuàng lì xīn jūn píng bù qīng yún
　　 yuán shì kǎi zì 1895 nián kāi shǐ zài tiān jīn yǔ táng gū zhī jiān de xiǎo zhàn liàn bīng qǐ jiā， jiàn wéi qīng tíng suǒ yǐ zhòng。 zhè gǔ jūn duì hòu lái fā zhǎn chéng wéi běi yáng liù zhèn ( běi yáng xīn jūn )， wéi qīng mò lù jūn zhù lì， mín guó chū nián de běi yáng xì jūn fá yì duō yuán zì qīng mò xīn jūn。
　　1898 nián wù xū zhèng biàn qián， dì dǎng rén wù céng jì wàng yú yuán de xīn jūn， tán sì tóng jí céng miàn quàn yuán shì kǎi chū bīng wéi gōng cí xǐ tài hòu suǒ jū zhī yí hé yuán。 yuán què jiāng zhè yī xiāo xī gào sù zhōng yú cí xǐ tài hòu de róng lù， jiēguǒ wù xū biàn fǎ shī bài， huáng dì shī qù zhèng quán bìng zāo ruǎn jìn。 rán 'ér yuán shì kǎi dāng shí de jué dìng， duì yú wù xū wéi xīn de chéng bài， shì fǒu jù yòu jué dìng xìng de yǐng xiǎng， zhì jīn réng yòu zhēng yì。 yǐ wǎng yī bān rèn wéi yuán shì kǎi jiāng xiāo xī zhuǎn gào róng lù shì wù xū zhèng biàn shī bài de zhù yīn， dàn jìn nián de yán jiū fā xiàn， hòu dǎng fā dòng zhèng biàn， shí qǐ yú yuán gào mì zhī qián。 shèn qiě， yǐ yuán shì kǎi dāng shí zhǎng wò de xīn jūn zhàn lì， yì bù zú yǐ duì kàng tīng mìng yú róng lù zhù zhā zài běi jīng fù jìn de zhòng duō bù duì。 suī rán， yuán shì kǎi gào mì bìng bù shì dǎo zhì wù xū zhèng biàn de gēn běn yuán yīn， dàn shì， wù xū biàn fǎ què shì yīn wéi yuán shì kǎi de gào mì 'ér dǎo zhì liǎo huǐ miè xìng de hòu guǒ。 zhèng biàn qǐ chū， cí xǐ tài hòu zài shàng yù zhōng zhǐ shì chì zé kāng yòu wéi“ yǒu yán luàn zhèng”， bìng wèi shēn chì tán sì tóng děng rén， ér“ yǒu yán luàn zhèng” de zuì míng bìng bù yán zhòng， qǐ chū duì kāng yòu wéi de chǔfèn yě jǐn shì tíng zhí dài cān， ér tán sì tóng quàn yuán shì kǎi chū bīng wéi yuán zhū hòu zé zhǔqíng jié yán zhòng de móu nì dà zuì。 dāng shí yuán shì kǎi tīng shí rèn zhí lì 'àn chá shǐ yáng chóng yī shuō kāng yòu wéi yǐ bèi gé zhí dài cān， jù pà tán sì tóng quàn qí chū bīng wéi gōng cí xǐ tài hòu yī shì bào lù， qiān lián zì jǐ， suì xiàng róng lù gào mì， xī tài hòu wén zhī dà nù， xià lìng dài bǔ kāng、 liáng zhū rén xià yù， bìng zhū shā liù jūn zǐ。 yóu cǐ kě jiàn， wù xū zhèng biàn suī rán bù shì yīn yuán shì kǎi gào mì 'ér fā shēng， dàn shì zhèng shì yuán shì kǎi de gào fā， cái shǐ wéi xīn yùn dòng dǎo zhì huǐ miè xìng hòu guǒ。
　　1899 nián dōng， yīn yì hé tuán zài shān dōng de pái wài xíng wéi yǐn qǐ gè guó bù mǎn， qīng tíng bèi pò chè huàn zòng róng quán mín de shān dōng xún fǔ yù xián， dài zhī yǐ yuán shì kǎi。 zhè shì yuán shì kǎi shǒu cì chū rèn fāng miàn dà yuán。 yuán dào rèn hòu， yī gǎi yù xián de chǔlǐ fāng zhēn， duì quán mín dà lì zhèn yā， lìng qí zài shān dōng wú fǎ lì zú， táo wǎng tiān jīn、 běi jīng yī dài， cí xǐ tài hòu yǐ mín qì kě yòng zòng róng yì hé tuán。 yì nián bào fā liǎo bā guó lián jūn zhàn huò， shān dōng zài yuán shì kǎi zhì xià zé wéi chí wěn dìng， bìng qiě jiā rù dōng nán hù bǎo。
　　1895 nián 12 yuè， yuán shì kǎi yóu jūn wù chù dà chén róng lù、 lǐ hóng zhāng děng zòu pài kuò liàn zhù tiān jīn xiǎo zhàn de dìng wǔ jūn， gēngmíng wéi“ xīn jiàn lù jūn”。 pìn dé guó jūn guān shí yú rén dān rèn jiào xí， yòu cóng tiān jīn wǔ bèi xué táng zhōng tiǎo xuǎn bǎi yú míng xué shēng rèn gè jí jūn guān， bìng yǐn yòng hé péi zhí yī pī sī rén qīn xìn， yǐ jiā qiáng duì quán jūn de kòng zhì。 zhè xiē rén yǐ hòu dà dōuchéng wéi qīng mò mín chū de jūn zhèng yào rén。 rú xú shì chāng、 duàn qí ruì、 féng guó zhāng、 wáng shì zhēn、 cáo kūn、 zhāng xūn děng。 xiǎo zhàn liàn bīng shì qīng mò xīn shì jūn duì fā zhǎn de zhuǎn zhé diǎn， yě diàn dìng liǎo yuán shì kǎi yī shēng shì yè de jī chǔ。 cóng cǐ， shēng yù què qǐ， fú yáo zhí shàng。 1897 nián， zhuó zhí lì（ jīn hé běi） àn chá shǐ， réng zhù chí liàn bīng。 1898 nián 6 yuè， yuán shì kǎi shēng rèn gōng bù yòu shì láng。 12 yuè， shǔ lǐ shān dōng xún fǔ， shuài lǐng quán bù xīn jūn（ shí chēng“ wǔ wèi yòu jūn”） qián wǎng Jǐnán。 shí shān dōng jìng nèi yì hé tuán yùn dòng bào fā， tā rèn dìng yì hé tuán wéi“ zuǒ dào xié jiào”， pài bīng dào gè zhōu xiàn cán kù zhèn yā。 yī yuè 'ér chéng wéi zhōng wài suǒ zhǔ mùdì shí lì rén wù。 1901 nián 11 yuè， jì lǐ hóng zhāng shǔ lǐ zhí lì zǒng dū jiān běi yáng dà chén， cì nián shí shòu， quán shì gèng jiā xiǎn hè。
　　《 xīn chǒu tiáo yuē》 qiān dìng hòu， qīng zhèng fǔ pò yú nèi wài xíng shì， shī xíng xīn zhèng。 yuán shì kǎi biǎo shì jí lì yōng hù， bìng jiè jī kuò dà zì jǐ de quán lì。 1902 nián， jiān rèn zhèng wù chù cān yù zhèng wù dà chén hé liàn bīng dà chén， zài bǎo dìng biān liàn běi yáng cháng bèi jūn（ jiǎn chēng běi yáng jūn）。 cì nián， qīng zhèng fǔ zài běi jīng shè lì liàn bīng chù， qìng qīn wáng yì kuāng wéi zǒng lǐ dà chén， yuán shì kǎi rèn huì bàn dà chén， zhǎng wò shí quán。 chuàng bàn gè zhǒng wǔ bèi xué táng， bìng pìn qǐng dà pī rì běn jūn guān dān rèn jiào xí。 zhì 1905 nián běi yáng liù zhèn biān liàn chéng jūn， měi zhèn yī wàn 'èr qiān wǔ bǎi yú rén， chú dì yī zhèn xì mǎn zú guì zú tiě liáng tǒng shuài de qí bīng wài， qí yú wǔ zhèn dōuzài tā de kòng zhì zhī xià， zhòng yào jiànglǐng jīhū dōushì xiǎo zhàn liàn bīng shí qī de qīn xìn jūn guān。 tóng shí， yuán shì kǎi hái jiān rèn dū bàn diàn zhèng dà chén、 dū bàn tiě lù dà chén jí huì yì shāng yuē dà chén。 zài cǐ qī jiān， tā zài fā zhǎn běi yáng gōng kuàng qǐ yè、 xiū zhù tiě lù、 chuàng bàn xún jǐng、 zhěng dùn dì fāng zhèng quán jí kāi bàn xīn shì xué táng děng fāng miàn， dū pō yòu chéng xiào。 tōng guò bàn lǐ xīn zhèng， tā dé yǐ“ nèi jié qīn guì， wài shù dǎng yuán”， chǔxīn jī lǜ kuò zhāng quán shì， hěn kuài xíng chéng liǎo yī gè yǐ tā wéi shǒu de páng dà de běi yáng jūn shì zhèng zhì jí tuán。
　　 yǎng jīng xù ruì dōng shān zài qǐ 1901 nián lǐ hóng zhāng qù shì hòu， yuán shì kǎi jiē rèn zhí lì zǒng dū、 běi yáng dà chén， chéng wéi jiāng chén shǒu lǐng。 1907 nián diào rèn jūn jī dà chén， chéng wéi zhōng shū zhòng chén。 yuán shì kǎi dà lì xiāng zàn xīn zhèng， bāo kuò fèi kē jǔ、 dū bàn xīn jūn、 jiàn xué xiào、 bàn gōng yè děng， dì yī zhī zhōng guó jǐng chá duì wǔ yì yú tiān jīn chéng lì。
　　1908 nián guāng xù huáng dì jí cí xǐ tài hòu xiāng jì qù shì， pǔ yí jì wèi， chún qīn wáng zài fēng shè zhèng。 zài fēng yīn wéi fǎn duì yuán shì kǎi de hěn duō xīn zhèng cuò shī， gèng yīn wéi wù xū zhèng biàn yī shì（ tā rèn wéi yuán shì kǎi chū mài wéi xīn pài， zhì shǐ guāng xù bèi cí xǐ tài hòu yōu jìn zhì sǐ）， duì yuán shì kǎi fēi cháng tòng hèn， chéng wéi shè zhèng wáng hòu lì jí jiě chú yuán suǒ yòu chāishi； yuán zhī qí shì bù jí， chēng jí fǎn huí hé nán， zuì chū yǐn jū yú huī xiàn， hòu zhuǎn zhì 'ān yáng。 yuán zài cǐ qī jiān tāo guāng yǎng huì， àn dì lǐ réng guān xīn zhèng shì， děng dài shí jī fù chū。
　　1911 nián 10 yuè 10 rì wǔ chāng qǐ yì， 1911 nián 11 yuè 1 rì qīng tíng xuān bù jiě sàn huáng zú nèi gé， rèn mìng yuán shì kǎi wéi nèi gé zǒng lǐ dà chén。 11 yuè 13 rì yuán shì kǎi dǐ dá běi jīng， 16 rì zǔ zhì xīn nèi gé。 qí chéng yuán shì： wài wù dà chén liáng dūn yàn， mín zhèng dà chén zhào bǐng jūn、 dù zhī dà chén yán xiū、 xué wù dà chén táng jǐng chóng、 lù jūn dà chén wáng shì zhēn、 hǎi jūn dà chén sà zhèn bīng、 sī fǎ dà chén shěn jiā běn、 nóng gōng shāng dà chén zhāng jiǎn、 yóu chuán bù dà chén yáng shì qí、 lǐ fān dà chén dá shòu。 bìng yǐ hú wéi dé、 wū zhēn、 chén jǐn tāo、 yáng dù、 tián wén liè、 tán xué héng、 liáng qǐ chāo、 xī yàn、 liáng rú hào、 róng xūn fēn rèn gè bù fù chén。
　　 běi yáng jí tuán shì lì de kuò zhāng， duì zhǎng wò zhōng yāng zhèng bǐng de mǎn zú qīn guì jí tuán de shì xí dì wèi gòu chéng yán zhòng wēi xié， shuāng fāng quán lì zhī zhēng rì qū jī huà。 huáng shì qīn guì shān dòng yī xiē yù shǐ shàng shū lǚ tánhé yuán shì kǎi quán gāo shì zhòng， rèn yòng sī rén， shèn zhì yù yán jiāng bù cáo cāo、 liú yù hòu chén。 1906 nián， yuán bèi pò cí qù gè xiàng jiānchāi， bìng jiāng běi yáng jūn yī、 sān、 wǔ、 liù gè zhèn jiāo lù jūn bù zhí jiē guǎn xiá。 cì nián， yòu bèi diào lí běi yáng， dào běi jīng rèn jūn jī dà chén jiān wài wù bù shàng shū。 1908 nián 11 yuè guāng xù dì hé cí xǐ tài hòu xiāng jì bìng sǐ， nián yòu de pǔ yí jì wèi， gǎi yuán“ xuān tǒng”， qí fù zài fēng wéi shè zhèng wáng。 1909 nián chū， yuán shì kǎi bèi zài fēng bà qù yī qiē zhí wù， lìng huí jí“ yǎng kē”。 dàn tā de xǔ duō bù shǔ yǐ rán wèi jū yào jīn， shí quán zài wò， yuán shì kǎi shí kè zhǔn bèi dōng shān zài qǐ。
　　 fù jiā：
　　 guāng xù huáng dì sǐ yīn zhī mí：
　　　 2003 nián kāi shǐ， qīng xī líng wén wù guǎn lǐ chù yǔ zhōng yāng diàn shì tái biān dǎo zhōng lǐ mǎn cháng shì jiè yóu xiàn dài fǎ yī shǒu fǎ， yóu guāng xù suǒ yí liú máo fā yǔ yí hái zhōng jiǎn yàn chū gāo liàng shēn chéng fèn， xiǎn shì shēng qián yòu bèi pī shuāng dú hài de kě néng xìng。 huā liǎo 5 nián shí jiān， fǎn fù yàn zhèng guāng xù shī tǐ shàng de tóu fā、 yī wù， 2008 nián 11 yuè 1 rì， běi jīng shì gōng 'ān jú fǎ yī jiǎn yàn jiàn dìng zhōng xīn、 zhōng guó yuán zǐ néng kē xué yán jiū yuàn、 qīng xī líng wén wù guǎn lǐ chù yǔ zhōng yāng diàn shì tái lián hé zhào kāi jì zhě huì， fā biǎo“ qīng guāng xù huáng dì sǐ yīn yán jiū bào gào”， què dìng guāng xù shì yīn wéi pī shuāng zhòngdú 'ér wáng。
　　 guān yú shì hé rén wéi dú sǐ guāng xù dì de yuán xiōng， yòu guān zhuān jiā fēn chéng liǎo liǎng pài yì jiàn： yī shuō shì cí xǐ tài hòu， èr shuō shì yuán shì kǎi。
　　 zhī chí yuán shì kǎi wéi dú sǐ guāng xù dì yuán xiōng de lǐ lùn yòu：
　　 cí xǐ yǔ guāng xù shì zhèng zhì de zhēng dǒu， zuò wéi yī gè zhèng zhì jiā， tā hěn qīng chǔ tā sǐ hòu bù kě néng jì xù cháo zhe tā suǒ jì dìng de cè lüè zǒu xià qù， ér qiě tā yě huì míng bái wéi xīn biàn fǎ shèn zhì shè huì gǎi liáng shì lì shǐ bì rán， zài tā lín sǐ de jǐ nián zhōng shí jì shàng zuò liǎo xǔ duō， kāi yì huì shè nèi gé， gǎi gé lì dù yuǎn dà yú guāng xù de wéi xīn biàn fǎ， tā de duó quán gèng shì yī zhǒng zhèng zhì yě xīn hé bǎo hù jì dé lì yì de xū yào， suǒ yǐ， tā méi bì yào jiā hài yú guāng xù。 jiù suàn shì tā sǐ liǎo， guāng xù chóngxīn zhǎng quán， tā yě zhào yàng pèi xiǎng zōng miào， dòng bù liǎo tā de quán wēi， zhè shì bì rán de。 zài yī gè céng miàn lái shuō， cí xǐ yǔ guāng xù bì jìng hái yòu yī céng xuè yuán guān xì， shì tā mèi mèi de 'ér zǐ， yě shì tā de yǎng zǐ， cí xǐ zài yīn dú， yě dú bù dào zhè gè fèn shàng。 yuán shì kǎi jiù bù tóng liǎo， tā shì chén zǐ， ér qiě yóu yú tā de pàn biàn dǎo zhì guāng xù dì bèi ruǎn jìn cháng dá shí nián zhī jiǔ， zhè gè chóu， zuò wéi yī gè huáng dì shì kěn dìng yào bào de， yuán shì kǎi yòu shā rén dòng jī， ér qiě dāng shí yuán shì kǎi shēn wéi jūn jī dà chén， zhù zhǎng běi yáng jūn， shì wán quán yòu zhè gè tiáo jiàn móu hài huáng dì。
　　 ér pǔ yí de huí yì lù《 wǒ de qián bàn shēn》 zhōng yě yòu lèi sì jìzǎi， shuō cí xǐ tài hòu lín zhōng qián yī tiān， běn lái“ shàng wǔ hái hǎohǎo de guāng xù huáng dì， chī liǎo yī jì yào biàn tū rán huài liǎo shì， hòu lái cái zhī dào， nà yī jì yào shì yuán shì kǎi sòng jìn lái de ……”
　　
　　 ruǎn yìng jiān shī jiù rèn zǒng tǒng
　　1911 nián 10 yuè 10 rì wǔ chāng qǐ yì， xīn hài gé mìng bào fā， nán fāng gè shěng fēn fēn xuān bù dú lì。 běi yáng xīn jūn chéng wéi qīng shì wéi yī kě yǐ dǐ kàng gé mìng de lì liàng， yú shì zài yòng yuán shì kǎi， xiān rèn qí wéi hú guǎng zǒng dū， xuán rèn qí wéi nèi gé zǒng lǐ dà chén。
　　 yuán shì kǎi yī miàn yǐ wǔ lì yā pò nán fāng gé mìng， lìng yī fāng miàn què 'àn zhōng yǔ gé mìng dǎng rén tán pàn。 ér gé mìng dǎng rén yì rèn wéi yuán shì kǎi shì néng lǐng dǎo zhōng guó de zhèng zhì lǐng xiù。 12 yuè 29 rì， nán fāng shí qī shěng xuǎn chū sūn wén dān rèn zhōng huá mín guó dì yī rèn lín shí dà zǒng tǒng， 1912 nián 1 yuè 1 rì zài nán jīng xuān bù mín guó chéng lì， sūn wén jiù rèn。 1 yuè 16 rì， yuán shì kǎi huí jiā lù shàng， zài dōng huá mén dīng zì jiē， zāo dào tóng méng huì jīng jīn fēn huì zǔ zhì de zhà dàn 'àn shā， zhà sǐ yuán wèi duì cháng děng shí rén， yuán shì kǎi xìng miǎn yú nán。 1 yuè 25 rì， yuán shì kǎi jí gè běi yáng jiànglǐng tōng diàn zhī chí gòng hé。 2 yuè 12 rì， lóng yù tài hòu jiē shòu yōu dài tiáo jiàn， qīng dì xùn wèi， qīng cháo duì zhōng guó de tǒng zhì xuān gào zhōng zhǐ。
　　2 yuè 15 rì， nán jīng cān yì yuàn zhèng shì xuǎn jǔ yuán shì kǎi wéi lín shí dà zǒng tǒng。 yǐ jù zhōng huá mín guó lín shí yuē fǎ， gǎi zǒng tǒng zhì wéi nèi gé zhì， dà dà xuē jiǎn yuán shì kǎi de quán lì， yuán què yú 3 yuè 10 rì yú běi jīng jiù zhí。 yuán jiù zhí zhī hòu， jiān chí yī gè qiáng yòu lì de zhōng yāng zhèng fǔ， tóng shí jī jí yǔ liè qiáng jiāo shè， wéi chí liǎo zhōng guó duì měnggǔ hé xīzàng de zhù quán。
　　1913 nián 2 yuè， yǐ jù lín shí yuē fǎ， jǔ xíng liǎo zhōng guó lì shǐ shàng dì yī cì guó huì xuǎn jǔ。 guó mín dǎng suǒ dé yì xí zuì duō， àn yuē fǎ jīng shén yìng yóu gāi dǎng lǐ shì cháng sòng jiào rén chū rèn nèi gé zǒng lǐ。 3 yuè 20 rì， sòng jiào rén què zài shàng hǎi yù cì shēn wáng， quán guó dà huá。 gé mìng yuán xūn sūn wén、 huáng xīng děng jūn zhǐ yuán shì shòu yì 'àn shā， yuán shì kǎi zé yú fǒu rèn； dāng shí zhī zhèng jù zhǐ xiàng shí rèn guó wù zǒng lǐ zhào bǐng jūn shè xián jiào suō shā rén， bìng wú yuán shì kǎi běn rén shòu yì zhī zhí jiē zhèng jù。 7 yuè， sūn wén zǔ zhì zhōng huá gé mìng dǎng， fā dòng 'èr cì gé mìng， wǔ lì tǎo fá yuán shì kǎi， dàn zāo dào shī bài。
　　10 yuè 6 rì， guó huì zài jūn jǐng yā lì xià， xuǎn jǔ yuán shì kǎi wéi dì yī rèn dà zǒng tǒng， yuán shì kǎi suí jí yú běi jīng gù gōng tài hé diàn jiù zhí。 11 yuè 4 rì， yuán shì kǎi xià lìng jiě sàn zhōng guó guó mín dǎng， bìng shōu jiǎo guó mín dǎng yì yuán zhèng shū。 guó huì yīn rén shǔbù zú 'ér wú fǎ kāi huì。 1914 nián 1 yuè， yuán shì kǎi xià lìng jiě sàn guó huì。 zhī hòu yuán rèn wéi“ rén mín làn yòng mín zhù zì yóu、 rén mín zhèng zhì rèn shí shàng zài yòu zhì shí dài”， fèi zhǐ zhōng huá mín guó lín shí yuē fǎ， yú 5 yuè tuī chū xīn de《 zhōng huá mín guó yuē fǎ》， gǎi nèi gé zhì wéi zǒng tǒng zhì。 zhī hòu zài xiū gǎi zǒng tǒng xuǎn jǔ fǎ， shǐ zǒng tǒng kě wú xiàn qī lián rèn， xīn rèn zǒng tǒng yì yóu zài rèn zǒng tǒng zhǐ pài。
　　 hóng xiàn chēng dì mèng duàn zǐ jìn
　　1915 nián 12 yuè yuán shì kǎi xuān bù huī fù zhōng guó de jūn zhù zhì， jiàn lì zhōng huá dì guó， bìng gǎi yuán hóng xiàn。 zǒng tǒng fǔ gǎi wéi xīn huá gōng。 dàn shì， yuán shì kǎi de chēng dì jǔ cuò bìng méi yòu dé dào guǎng fàn zhī chí。 bù jǐn sūn zhōng shān、 liáng qǐ chāo děng rén jiān jué fǎn duì dì zhì， běi yáng jiànglǐng duàn qí ruì、 féng guó zhāng děng yě shēn wéi bù mǎn。 dì guó zhù yì liè qiáng yì bù duàn duì tā tí chū jǐng gào。 12 yuè 25 rì， cài 'è、 táng jì yáo děng zài yún nán xuān bù qǐ yì， fā dòng hù guó zhàn zhēng， tǎo fá yuán shì kǎi。 guì zhōu、 guǎng xī xiāng jì xiǎng yìng。 běi yáng pài nèi bù wēi jī sì fú。 yuán shì kǎi bèi pò yú 1916 nián 3 yuè 22 rì xuān bù qǔ xiāo dì zhì， huī fù“ zhōng huá mín guó” nián hào， qǐ yòng duàn qí ruì wèiguó wù qīng jiān lù jūn zǒng cháng， qǐ tú yǐ kào duàn tuán jié běi yáng shì lì， zhī chí tā jì xù dān rèn dà zǒng tǒng。 dàn qǐ yì gè shěng bù chéng rèn tā yòu zài zuò zǒng tǒng de zī gé。 duàn qí ruì yě bī tā jiāo chū jūn zhèng shí quán。 guǎng dōng、 zhè jiāng、 shǎn xī、 hú nán、 sì chuān fēn fēn tōng diàn xuān gào dú lì huò yǔ yuán shì kǎi gè rén duàn jué guān xì。 5 yuè xià xún yōu fèn chéng jí。 1916 nián 6 yuè 6 rì， yuán shì kǎi yīn niào dú zhèng bù zhì， zú yú jǔ guó shēng tǎo shēng zhōng， shí nián 57 suì。 tóng nián 8 yuè 24 rì zhèng shì guī zàng yú hé nán 'ān yáng。
　　 yuán shì de dēng jī chēng dì zhī jǔ， shòu dào dāng shí dà bù fèn guó rén de fǎn duì， bāo kuò yuán shì xīn fù jiànglǐng féng guó zhāng、 duàn qí ruì děng， duàn qí ruì zhì diàn yuán shì kǎi：“ huī fù guó huì， tuì wèi zì quán”， shí yǐ wú yǐ wéi jì。
　　 cài 'è mì mì táo chū běi jīng， lián tóng yún nán de jūn rén zài yún nán zǔ zhì hù guó jūn， yú 1915 nián 12 yuè 25 rì qǐ bīng tǎo yuán。 jiē zhe， gè shěng jiē lián xuān bù dú lì， suí zhe dì zhì zāo dào guǎng fàn fǎn duì 'ér shī bài， yuán shì jìn shī rén xīn， zhǐ dé yú 1916 nián 3 yuè 22 rì xuān bù qǔ xiāo dì zhì dì hào， chēng dì jǐn 83 tiān。 qǔ xiāo dì zhì dì hào zhī yú， yuán shì xiàn rù zhòng pàn qīn lí de kùn jìng， yù xù rèn dà zǒng tǒng yì bù kě dé， zài xīn lǐ de zhòng dà dǎ jī jí jiā zú yí chuán xìng táng niào bìng jiāo jiān zhī xià， yú 6 yuè 6 rì bìng sǐ。
　　 yuán shì kǎi zuì hòu chēng dì， yǔ qí zhǎngzǐ yuán kè dìng mí liàn tài zǐ quán wèi shì fēn bù kāi de， qí zhōng zuì yán zhòng de shì yuán kè dìng wěi zào《 shùn tiān shí bào》， yíng zào rì běn zhī chí yuán shì kǎi chēng dì de fēn wéi（ cǐ shì bèi yuán shì kǎi cì zǐ yuán kè wén hé nǚ 'ér yuán shū zhēn wú yì zhōng fā xiàn）， yuán shì kǎi céng zé yuán kè dìng“ qī fù wù guó”。 dàn bì jìng yuán kè dìng wú fǎ bī pò yuán shì kǎi chēng dì， yuán shì kǎi zì shēn de dì wáng sī xiǎng shì qí chēng dì de jué dìng yīn sù。
　　 lì shǐ píng jià
　　 yǐn zì《 qīng cháo zǎi xiāng chuán》
　　 yuán shì kǎi（ 1859 ～ 1916）， shì jìn dài zhōng guó lì shǐ shàng yī gè jí qí zhòng yào de dài biǎo rén wù， yī gè wěi zhuāng wéi xīn de fēng jiàn zhuān zhì zhù yì zhě。 tā de míng zì yǐ jīng chéng wéi jìn dài zhōng guó fǎn dòng zhèng zhì de tóng yì yǔ， měi yī bù zhōng guó jìn dài shǐ shū dōubù néng bù tí dào tā。
　　 guān yú tā de lì shǐ， zhōng wài yǐ yòu bù shǎo lùn zhù。 zhè xiē yán jiū chéng guǒ， shì běn shū jìn yī bù tàn tǎo de jī chǔ。 běn shū zài xiě zuò guò chéng zhōng， cān yuè liǎo yòu guān yuán shì kǎi de zhèng fǔ dàng 'àn、 sī rén hán diàn jí yǐ chū bǎn de zhuān zhù hé shǐ liào。 yóu yú xǔ duō xīn shǐ liào de chū xiàn， shǐ wǒ men duì yuán shì kǎi de lì shǐ néng gòu huò dé jiào wéi xiáng shí de liǎo jiě， jiū zhèng mǒu xiē yǐ 'é chuán 'é zhī chù。 běn shū zhù yào mùdì zài yú jiē lù fēng jiàn zhuān zhì zhù yì de yě mán、 yú mèi、 xū wěi hé wán gù， shuō míng qīng mò mín chū zhī pèi wǒ guó shè huì lì shǐ de yī bān de hé tè yòu de guī lǜ， yǐ jí wéi fǎn zhè gè guī lǜ de rén wù zuì zhōng yào shī bài de bì rán xìng。
　　 yuán shì kǎi kāi shǐ dēng shàng zhèng zhì wǔ tái de shí kè， zhèng zhí zhōng guó zài fēng jiàn zhì dù de zhì gù xià jiāng yào zǒu wán qí màn cháng de hēi 'àn lù chéng de nián dài， yě zhèng shì gěi zhōng huá mín zú dài lái jù tòng chuāngshāng de jiá wǔ zhàn zhēng de qián hòu。 zhàn qián， tā shì lǐ hóng zhāng huái xì jūn fá jí tuán de yī míng chū lù tóu jiǎo de zǒu zú。 zhàn hòu， chèn huái xì jūn fá shuāi luò de shí jī， tā zài xiǎo zhàn chuàng liàn liǎo yī zhī xīn shì lù jūn， bìng yǐ cǐ wéi zī běn， pò huài liǎo zī chǎn jiē jí gǎi liáng pài de wéi xīn yùn dòng， pū miè liǎo fǎn dì 'ài guó de yì hé tuán yùn dòng， zài zhōng wài fǎn dòng pài de yī piàn hècǎi shēng zhōng， pá shàng liǎo zhí lì zǒng dū jiān běi yáng dà chén de xiǎn hè zhí wèi。 tā mǐn ruì dì jué chá dào， wáng cháo shuāi wēi， rén mín mín zhù gé mìng de làng cháo yī làng gāo guò yī làng， rú bù móu qiú xīn de duì cè， hěn nán zài jì xù wéi chí qí tǒng zhì。 yīn cǐ， cóng 1901 zhì 1908 nián， tā dài zhe“ jí jìn gǎi gé zhě” de miàn jù， yǐ“ zhōng xué wéi tǐ， xī xué wéi yòng” de yáng wù pài lǐ lùn gāng lǐng wéi zhǐ dǎo， yǐ nà zhī xīn shì lù jūn wéi hé xīn， tōng guò bàn“ xīn zhèng”， zǔ zhì qǐ yī gè páng dà de běi yáng jūn shì zhèng zhì jí tuán。 zhè gè xīn xīng de jí tuán shì huái xì jūn fá jí tuán de yán xù hé fā zhǎn， shì qīng zhèng fǔ tuī xíng“ xīn zhèng” de jiēguǒ， shì dì guó zhù yì qīn huá yóu guā fēn zhèng cè zhuǎn dào“ bǎo quán（ qīng cháo） zhèng cè” de chǎn wù。 yuán shì kǎi zhèng shì yǐ kào zhè gè jí tuán de shì lì， bù yí yú lì dì zhī chēng zhe yáo yáo yù zhuì de fēng jiàn zhuān zhì wáng cháo， pò huài zhèng zài péng bó fā zhǎn de zī chǎn jiē jí mín zhù gé mìng yùn dòng。 rán 'ér， dāng sūn zhōng shān lǐng dǎo de mín zhù gé mìng fēng bào lái lín de qián xī， tā zài yǔ shì xí de mǎn zú qīn guì jí tuán de zhèng zhì zhēng dǒu zhōng zāo dào liǎo cǎn bài， huī liù liù dì tuì chū liǎo zhèng zhì wǔ tái。
　　1911 nián xīn hài gé mìng bào fā， qīng wáng cháo xiàn yú bēng kuì de jué jìng。 lì shǐ fā zhǎn zào chéng liǎo yī zhǒng xīn de jú shì hé tiáo jiàn， shǐ dé yǐ jīng shī shì sān nián de yuán shì kǎi bàn yǎn liǎo“ mò shì yīng xióng” de juésè。 tā xùn sù dì jí jié qǐ běi yáng jí tuán de jūn shì zhèng zhì lì liàng， yíng dé liǎo dì guó zhù yì hé guó nèi lì xiàn pài de yǐ lài hé zhī chí， xiān dǎzháo“ shí xíng jūn zhù lì xiàn” de qí hào， qiáng duó liǎo qīng zhèng fǔ de yī qiē quán lì； yòu yíng hé shí dài cháo liú， jǔ zhe“ zàn chéng gòng hé” de huǎng zǐ， qiǎo qǔ liǎo zhōng huá mín guó lín shí dà zǒng tǒng de zhí wù。 dàn shì， zhè gè zhuān zhì huáng quán de chóng bài zhě hé jì yú zhě， gēn běn jiù bù xiāng xìn zài zhōng guó néng shí xíng mín zhù gòng hé。 tā zhī suǒ yǐ yào hé yǐ sūn zhōng shān wéi shǒu de mín zhù pài tuǒ xié， wò shǒu yán huān， shí jì shàng wán quán shì wèile jìn kuài jiǎo shā gé mìng。 yīn cǐ， yī shàng tái tā jiù bù zé shǒu duàn dì jiā qiáng gè rén quán lì， pò huài fǎ zhì， jiàn tà mín zhù， zhuī qiú zhuān zhì dú cái de tǒng yī； bìng bǎ mín zhù pài shì wéi jí quán lù shàng de zuì dà zhàng 'ài， chéng mín zhù pài shàng wèi gǒng gù zhèn dì zhī jì， bù bù jǐn bī， pò shǐ tā men tuì chū zhèng fǔ， cái jiǎn gé mìng jūn duì， jiē zhe biàn wú qíng dì bǎ tā men jìn zài xuèpō lǐ。 tā yòu jiě sàn guó huì， sī huǐ“ yuē fǎ”， jiāng mín zhù zhèng zhì de hén jì sǎo dàng jìng jìn。 rán 'ér， zhè yī qiē 'ě shā mín zú shēng jī de fǎn dòng xíng wéi， què dōushì zài“ tǒng yī guó jiā”、“ jiù guó jiù mín” jí“ bǎo wèi gòng hé” de dòng tīng kǒu hào yǎn shì zhī xià wán chéng de。
　　 mín zhù pài duì yuán shì kǎi de ràng bù， huàn lái de shì zāinàn xìng de dǎ jī。 mǎn qiāng bēi fèn de sūn zhōng shān， shuài lǐng cán cún de bù fēn mín zhù lì liàng cāng cù táo wǎng guó wài。 yī xiē zhù zhòu wéi nüè de jìn bù dǎng rén， zài yuán shì tuī xíng de fēng jiàn dú cái bào zhèng miàn qián xià dé mù dèng kǒu dāi， bù gǎn zài chàng yán xiàn zhèng liǎo。 1914 zhì 1915 nián， běi yáng jūn fá qì yàn wàn zhàng， fǔ 'è de zhèng zhì shì lì hǎo xiàng 'ān rú tài shān liǎo。 yuán shì gù pàn zì xióng， yǐ wéi zì jǐ shì tiān yùn suǒ xuǎn dìng de rén wù， kě yǐ suí xīn suǒ yù dì gǎi biàn lì shǐ de jìn chéng。 yú shì， tā hàn rán huī fù dì zhì， qǐ tú jiàn lì wàn shì yī xì de“ hóng xiàn” wáng cháo， qiáng lìng rén mín shì shì dài dài jiē shòu yuán shì de bào nüè nú yì。 dàn shì， zhèng rú tóng yī qièshì wù fā zhǎn dào jí duān jiù bì rán zǒu xiàng zì jǐ de fǎn miàn yī yàng， quán guó rén mín zhōng yú shí pò liǎo tā de zhēn miàn mù： yuán lái zhè gè mǎn kǒu“ rén yì dào dé” de gòng hé guó de“ yīng xióng”、“ zhōng huá mín guó zhī dì yī huá shèng dùn”， shì yī gè bèi xìn qì yì、 shí yán zì féi de fēng jiàn bào jūn， shì yī gè guǎ lián xiān chǐ de mài guó zéi。
　　 yuán shì kǎi de dàoxíng nì shī， zào chéng liǎo mín shēng diāo bì、 mín yuàn fèi téng。 rén mín de fèn nù qíng xù zài xǔ duō dì fāng fā zhǎn wéi sāo dòng huò qǐ yì。 guī mó suī xiǎo， dàn xiāng dāng pǔ biàn， wǎn rú juān juān xì liú， huì chéng tāo tāo jiāng hé， bō tāo xiōng yǒng， shì bù kě dǎng。 sūn zhōng shān zhòng zhěng qí gǔ， yǐ xiān míng de gé mìng mín zhù pài de lì chǎng hé dà wú wèi de yīng xióng qì gài yǔ dú cái zhě jìn xíng liǎo shū sǐ de bó dǒu。 guó nèi dǒu zhēng de xíng shì xùn sù fā shēng biàn huà， shǐ yuán shì jiàn lì jiā tiān xià de sī yù hé tā suǒ dài biǎo de nà gè jí tuán de gòng tóng lì yì zhī jiān chǎn shēng liǎo jiān ruì de duì lì， yǐ zhì jìn bù dǎng rén hé nà xiē duì dì zhì xīn huái cāi jì de běi yáng jūn fá yědōu yì shí dào， bù piē kāi yuán shì kǎi jiù bù néng bǎo chí tā men suǒ dài biǎo de shè huì shì lì de lì yì。 yú shì， tā men biàn hé dāng chū yuán shì kǎi suǒ yào xiāo miè hé pái chì de yī qiē shè huì lì liàng lián hé qǐ lái， gòng tóng“ tǎo yuán”。 duǎn mìng de hóng xiàn wáng cháo zài gè zhǒng shì lì de dǎ jī xià jǐn jǐn nào liǎo bā shí sān tiān jiù xiāo shī liǎo。 lì shǐ wú qíng dì cháo nòng liǎo yuán shì kǎi： tā běn lái yào zhuī qiú shì xí de jué duì de dú cái quán lì， jiēguǒ què shǐ tā de yī qiē jì dé quán lì dū sàng shī dài jìn。
　　 zhōng wài lì shǐ shàng céng jīng chū xiàn guò bù shǎo wàng xiǎng niǔ zhuǎn lì shǐ chē lún qián jìn de chǒujué， zhè lèi chǒujué méi yòu yī gè bù shì yǐ shēn bài míng liè 'ér gào zhōng。 yuán shì kǎi de lì shǐ yòu yī cì zhèng míng： fán shì bù gù shè huì lì shǐ fā zhǎn de yào qiú， wéi bèi rén mín yì zhì 'ér dàoxíng nì shī de rén， wú lùn tā shì duō me jiāo héng bá hù， xiǎn hè yī shí， qí zuì hòu de jiēguǒ bì rán shì bèi pāo rù lì shǐ de lā jī duī。
　　 duì yú yuán shì kǎi de lì shǐ píng jià yī bān yǐ fù miàn jū duō， dàn shì zhè xiē fù miàn píng jià shì fǒu gōng yǔn yě bèi zhì yí。
　　 yuán shì kǎi yòu rèn shì zhī cái、 zhì jūn zhī néng， shí wéi qīng mò yī wù shí gànliàn de néng chén， zì xiǎo zhàn liàn bīng zhì jiē zhǎng běi yáng， hái yòu tā jiàn xīn xué de xué xiào， zhù zhāng fèi kē jǔ， yǐn jìn xī fāng xué shuō， yòu chéng lì yī zhī jǐng chá bù duì， lìng zhōng guó jūn jǐng fēn lí。 yuán shì kǎi duì zhōng guó de jūn shì hé gōng yè huà， yòu hěn dà de gòng xiàn。
　　 rán 'ér yuán shì dāng guó shí qī， wéi gǒng gù gè rén dú cái quán lì， bù shǒu yuē fǎ、 jiě sàn guó mín dǎng， shǐ gāng dàn shēng de zhōng huá mín guó shī qù zài zhì dù xià jiàn kāng fā zhǎn de jī huì。 yòu rén zhǐ tā shì 'àn shā guó mín dǎng lǐ shì cháng sòng jiào rén de yuán xiōng， dàn shí jì yuán xiōng kě néng shì qí tā rén； ér wú lùn yuán běn rén shì fǒu céng shòu yì shā sòng， cǐ shì chéng wéi dǎng rén fā dòng 'èr cì gé mìng tǎo yuán de yǐn bào diǎn， jiēguǒ zào chéng liǎo zhōng guó de nán běi fēn liè。
　　1915 nián yuán shì kǎi zài rì běn wài jiāo yā lì xià， jiē shòu liǎo xíng tóng gān shè bìng lǒng duàn zhōng guó nèi zhèng de“ èr shí yī tiáo” yào qiú zhōng zhī dà bù fēn tiáo kuǎn， shǐ qí zhèng jì méng shàng wū diǎn。 dàn yě yòu hěn duō rén rèn wéi： zài dōng yà dì qū yīn 'ōu zhàn bào fā 'ér xiàn rù guó jì quán lì zhēn kōng zhī jì， miàn duì rì běn yī guó dú qiáng de jù dà yā lì， yuán shì kǎi jí běi yáng zhèng fǔ duì yú dǐ kàng rì fāng 'èr shí yī tiáo yào qiú， shí yǐ jìn zuì dà zhī nǔ lì， yǐ cǐ shēn fēi sì qiàn gōng yǔn。
　　 sì hòu yuán shì wéi bèi mín guó gōng yì， chēng dì dēng jī， zāo dào quán guó fǎn duì， zhì cǐ yuán shì zhī wēi wàng chè dǐ pò chǎn。 chēng dì zhī jǔ kān chēng yuán shì zhèng zhì shēng yá zhōng suǒ fàn zhī zuì dà cuò wù。
　　 yòu rén rèn wéi， yuán shì shì yī gè tóu jī fènzǐ。 zài guāng xù dì wěi yǐ dà rèn shí， tā què tóu kào cí xǐ tài hòu yī dǎng。 dào xuān tǒng jì wèi hòu， bèi shè zhèng wáng qiǎngpò tuì xiū de tā， zài xīn hài gé mìng bào fā hòu qiǎngpò shè zhèng wáng tuì wèi， zhǎng wò qīng tíng dà quán， běn yìng píng dìng gé mìng de tā， fǎn guò lái wéi zì jǐ de lì yì， zhī chí gé mìng pò shǐ qīng dì tuì wèi 'ér dé rèn mín guó zǒng tǒng。 zhè quán shì xuǎn yòu lì yì de yī fāng tóu kào de xíng wéi。
　　 guān yú yuán shì kǎi de wǎn lián：
　　 yuán shì kǎi de zì wǎn lián：
　　 wéi rì běn qù yī dà dí；
　　 kàn zhōng guó zài zào gòng hé。
　　 yáng dù wǎn yuán shì kǎi lián
　　 gòng hé wù mín guó， mín guó yì wù gòng hé， bǎi shì 'ér hòu zài píng cǐ yù
　　 jūn xiàn fù míng gōng， míng gōng shí fù jūn xiàn， jiǔ quán zhī xià sān fù sī yán
　　 lí yuán hóng wǎn yuán shì kǎi lián
　　 huá xià rì chóngguāng， huí sī dì zào jiān nán， yì zhào shēng líng yìng gǎn qì
　　 xūn míng tiān bù xiǔ， tài xī shòu zhōng wēi jí， wàn jǐ bò huà shī shī zī
　　 féng guó zhāng wǎn yuán shì kǎi lián
　　 wéi tiān xià tòng， gèng kū qí sī， yī zhù cún wáng guān qì yùn
　　 rú sì shí xíng， chéng gōng zhě tuì， qiān qiū huá xià yǎng wēi líng
　　 luò bǎo shàn kǒu zhōng de yuán shì kǎi
　　（ xià wén gēn jù： luò bǎo shàn 2006 nián 8 yuè 19 rì zài fèng huáng wèi shì zuò de yī qī jié mù《 < shì jì dà jiǎng táng >： mín guó rén wù xì liè zhī yuán shì kǎi》 jìn xíng zhěng lǐ）
　　
　　（ 1） qīng mò xīn zhèng zhōng de yuán shì kǎi
　　
　　
　　 wǎn qīng shí nián de xīn zhèng shì dāng shí zhōng guó dāng zhèng de zhù liú shì lì zài zhōng guó quán miàn yí zhí xī fāng de shēng chǎn fāng shì、 zhèng zhì zhì dù de yī gè nǔ lì。 zài xīn zhèng dāng zhōng， yuán shì kǎi shì zuì zhōng jiān de lì liàng， jiān qiáng de lì liàng。《 xīn chǒu tiáo yuē》 qiān dìng bù jiǔ， lǐ hóng zhāng qù shì， yuán shì kǎi bèi qīng cháo zhèng fǔ rèn mìng wéi zhí lì zǒng dū jiān běi yáng dà chén， yuán shì kǎi shì gè shàozhuàng pài， dāng nián cái 42 suì。 qīng cháo zhèng fǔ zhè shí hòu， rèn mìng tā dāng shān dōng xún fǔ， xún fǔ jiù shěng cháng liǎo， tā dāng shān dōng xún fǔ cái yī nián bàn， ér qiě zhè gè shí hòu zhèng shì tā mā mā qù shì， zài nà gè“ duó qíng” qī jiān， jiù shì guò qù 'àn zhōng guó guī dìng， fù mǔ qù shì， tā yào cí guān huí qù sān nián shǒu xiào de， qīng cháo zhèng fǔ yào tā duó qíng， jiào tā jì xù zài zhè dāng guān， hái zài tā mǔ qīn qù shì zhè gè duó qíng qī jiān， yòu bǎ tā cóng shān dōng xún fǔ tí shēng chéng wéi zhí lì zǒng dū， kě jiàn qīng cháo zhèng fǔ duì tā shí fēn zhòng yòng hé xìn rèn。
　　 tā zài zhí lì zǒng dū rèn shàng， quán miàn dì dà dāo kuò fǔ dì zài hé běi shěng zhè lǐ jìn xíng liǎo zī běn zhù yì de gǎi gé。
　　 zài jīng jì lǐng yù lǐ biān， tā zài hé běi zhè lǐ jìn xíng liǎo quán miàn de chàng dǎo， tuī dòng shí yè de fā zhǎn， jiù shì jiàn shè gōng yè， fā zhǎn gōng yè。 bǐ rú shuō dāng shí de luán zhōu méi kuàng， jiù shì hòu lái de kāi luán méi kuàng de yī bù fēn liǎo， xiàng táng shān de shuǐ ní chǎng， qǐ xīn yáng huī gōng sī， dōushì zhè shí hòu tā zhù dǎo jiàn lì qǐ lái de。 tā hái gǔ lì mín jiān， mín yíng de zī běn dà liàng fā zhǎn gōng yè， gèng kě guì de shì， tā zài zhí lì quán shěng gè zhōu xiàn tuī xíng zhè zhǒng shí yè de jiàn shè。 tā cháng yán， guān kě yǐ bù zuò， shí yè bù néng bù fā zhǎn。 yī zhí dào tā bà liǎo guān， huí lǎo jiā， tā hái duō cì biǎo shì， bà guān bù suàn shénme， dàn shì shí yè jiù guó shì wǒ niàn niàn bù wàng de yī jiàn shì qíng。 zài jūn shì fāng miàn， dà jiādōu zhī dào de， tā biān liàn de běi yáng xīn jūn， nà jiù shì dāng shí zhōng guó zuì jìn dài huà de jūn duì。 zài zhèng zhì zhì dù fāng miàn， tā shǒu xiān zài tiān jīn zhè lǐ jìn xíng liǎo fǎ zhì fāng miàn de gǎi gé， yí zāi xī fāng de sī fǎ zhì dù。 zài tiān jīn shǒu xiān shí xíng yì huì zhì dù， rán hòu zài zhè qǔ dé jīng yàn， xiàng quán shěng tuī guǎng， zuò wéi shí xíng lì xiàn， shí xíng xiàn zhèng de jī chǔ cuò shī。 tā zài quán guó jī jí chàng dǎo shí xíng jūn zhù lì xiàn， tā cháng yán， guān kě yǐ bù zuò， xiàn fǎ bù néng bù lì， nà jiù shuō， wǒ men de jūn zhù lì xiàn shì jué duì yào shí xíng de。 zài wén huà lǐng yù， yuán shì kǎi zài zhěng gè de hé běi shěng tuī xíng liǎo xīn shì jiào yù de fā zhǎn hé xīng bàn， yīn 'ér qǔ dé liǎo fēi cháng lìng rén zhǔ mùdì chéng jiù。 tā zì jǐ shēn tǐ lì xíng， chuàng bàn dà xué、 zhōng xué、 xiǎo xué， zài shí nián xīn zhèng qī jiān， jiù shì dào xīn hài gé mìng zhī qián， tā dāng zhí lì zǒng dū de zhè me jǐ nián， zhí lì zhè yī shěng jiàn lì liǎo yòu dà xué liǎng suǒ， gè zhǒng zhuān mén xué xiào， lèi sì yú xiàn zài de zhōng děng jì shù xué xiào yòu 29 suǒ， gè jí shī fàn xué xiào yòu 40 duō suǒ， zhōng xué 22 suǒ。 xiàn zài dà gài yī gè qū， yī gè xiàn zhōng xué dōubù zhǐ 22 suǒ， dāng shí yào zài hé běi shěng yòu 22 gè zhōng xué， nà shì liǎo bù qǐ de dà shì 'ā。
　　 tā hái lián hé liǎo qí tā de dì fāng dū fǔ， bǐ rú xiàng hú guǎng zǒng dū zhāng zhī dòng， hú nán xún fǔ duān fāng， yī qǐ lián hé shàng zòu zhé， yào qiú qīng cháo zhèng fǔ fèi chú kē jǔ， jié shù bā gǔ kǎo shì， dào liǎo 1905 nián， qīng cháo zhèng fǔ zuì zhōng jiē shòu liǎo tā men de jiàn yì， fèi chú liǎo kē jǔ， jiù shì bù zài bā gǔ qǔ shì liǎo。 yī qiān duō nián de kē jǔ kǎo shì， yóu qí shì míng qīng yǐ lái liù bǎi nián de zhè zhǒng qǔ shì zhì dù， rén cái lù yòng zhì dù dé dào liǎo chè dǐ de gǎi gé。 zhè shì yī jiàn hěn liǎo bù qǐ de dà shì 'ā。 dāng shí de dú shū rén dū kào kē jǔ chī fàn 'ā， xiàn zài bù kǎo jǔ rén、 jìn shì、 xiù cái liǎo， dōuyào shàng xīn xué liǎo， nà shì yī gè hěn dà de shè huì zǔ lì yā， tā men xiǎng liǎo xǔ duō bàn fǎ， ràng zhè gè jiù de kǎo shì hé xīn xué jiē guǐ， jiè yòng yī gè cí bā， shì shí xiàn liǎo zhè zhǒng fèi chú kē jǔ de ruǎn zhe lù， méi yòu yǐn qǐ tài dà de shè huì zhèn dòng。
　　 yuán shì kǎi shēn shēn zhī dào， shí xíng xīn zhèng zuì zhòng yào de shì lù yòng rén cái， shì rén cái de péi yǎng hé shǐ yòng， tā zài xīn zhèng qī jiān， quán miàn dì péi yǎng xīn shì rén cái， péi yǎng xīn shì rén cái de shǒu yào de bàn fǎ shì yào jiàn xué xiào， xué xiào de shǒu yào de zhù dǎo lì liàng shì jiào shī， nà jiù dà liàng dì fā zhǎn shī fàn， péi yǎng jiào shī， gè zhǒng cháng qī de、 duǎn qī de shī fàn jiàn lì liǎo jǐ shí suǒ。 zì jǐ péi yǎng lái bù jí， jiù yòng qǐng jìn lái， pài chū qù de bàn fǎ。 dāng shí rì běn shì zhōng guó de bǎng yàng， nà shì zuì chéng gōng de bǎng yàng。 ér qiě rì běn lí wǒ guó zuì jìn， hái yòu tóng wén zhī biàn， suǒ yǐ rì běn shì dà liàng pài qù liú xué shēng de dì fāng。
　　 kě yǐ jǔ yī gè lì zǐ， dāng shí yuán shì kǎi qǐng yán xiū， shì tiān jīn de yī gè dà jiào yù jiā， nán kāi dà xué， nán kāi zhōng xué chuàng shǐ rén， qǐng tā lái zhù chí zhí lì de xué xiào gǎi gé。 yán xiū jiē shòu liǎo yuán shì kǎi de lǐ pìn。 yán xiū tí chū shuō， wǒ xiān qù rì běn kǎo chá， huí lái wǒ zài jiē shòu nǐ zhè gè rèn mìng， yuán shì kǎi shuō， wǒ yòu jīng yàn liǎo， qián shì， wǒ qǐng wú rǔ lún， tā jiù shuō tā qù kǎo chá， huí lái tā bù gān， nǐ xiān lái shàng rèn， shàng rèn liǎo， jiē shòu liǎo wǒ rèn mìng， nǐ zài qù kǎo chá。 yán xiū 40 jǐ suì， nà shí hòu 40 jǐ suì yǐ jīng shì lǎo tóu liǎo， tā dài liǎo hěn jīng gān de kǎo chá duì wǔ dào rì běn kǎo chá sān gè yuè。 zǎo chén、 xià wǔ， yī tiān liǎng chǎng dào sì chǎng de kǎo chá， cóng rì běn de wén bù shěng dào rì běn de yòu 'ér yuán， dà xué、 xiǎo xué、 zhōng xué， yán xiū zì jǐ qù， měi yī tàng qīn zì qù， shì bì gōng qīn， dào nà qù， qù fǎng wèn， qù xiàng rén jiā de guān yuán qǐng jiào。 dào xiǎo xué、 yòu 'ér yuán， zuò zài nà jiù tīng rén jiā jiǎng kè， nǎi zhì yú nà xiē xué shēng men de kè wài huó dòng gāi zěn me zuò， gāi zěn me zǔ zhì， tā dū shì bì gōng qīn qǔ jīng， nà zhǒng jīng shén 'ā， nà zhǒng tài dù 'ā， shí fēn lìng rén gǎn dòng， hòu shì de rén， néng gǎn dé shàng de， shuō shí zài de， jiù bù duō， bù shì méi yòu。 yuán shì kǎi hái dà liàng dì yán nà liǎo hǎi wài de jīng yīng， tóng guāng zhī jì， wǒ men zhōng guó pài chū liǎo dì yī pī liú měi de xué shēng， yòu yī bǎi yī 'èr shí gè rén， zhè yī bāng rén zuì xiān shì bèi lǐ hóng zhāng jiē nà dào liǎo běi yáng de mù xià， tā wán quán quán pán dì jiē shōu xià lái。
　　 tā zài zhí lì zǒng dū rèn shàng yòu 7 gè nián tóu， shí jì shàng yòu zhěng zhěng 6 nián， 1901 dào 1907， rán hòu 1907 nián de nián zhōng， shàng diào zhōng yāng， qù dāng jūn jī dà chén jiān wài wù bù shàng shū， zài liù gè jūn jī dà chén dāng zhōng， tā de zī lì zuì qiǎn， dàn shì tā de cáigàn zuì gāo， guǎn shì yě zuì duō。 dāng liǎo yī nián de jūn jī dà chén， dào tā 1908 nián， tā xū líng 50， zài běi jīng zhè lǐ jǔ xíng liǎo yī gè shèng dà de 50 shòu chén de qìng diǎn， zhè shí hòu yuán shì kǎi quán qīng cháo yě， hóng dé fā zǐ， rú rì zhōng tiān。 dàn shì hǎo jǐng bù cháng， yī gè duō yuè yǐ hòu， guāng xù huáng dì hé cí xǐ tài hòu xiān hòu sǐ liǎo， jiù zài dì、 hòu bǎi rì dà xiào qī jiān， dāng guó de zài fēng duì yuán shì kǎi xià shǒu liǎo， zhǎo liǎo yī gè jiè kǒu， shuō tā jiǎo yòu bìng， nǐ huí jiā xiū yǎng bā， zhè jiù jiào zuò huí jí“ yǎng kē”， jiù shì bǎ tā biǎn huí dào lǎo jiā qù， jù shuō hái chā yī diǎn bǎ nǎo dài gěi tā kǎn liǎo。 zhè zài yuán shì kǎi de shì tú guān chǎng shàng lái shuō， què shí shì yī gè hěn dà de zhuǎn zhé， tā zhèng zài gāo cháo dāng zhōng， nà me yī xià zǐ bǎ tā dǎ huí lǎo jiā qù liǎo。
　　 dào xīn hài gé mìng qiāng xiǎng zhī qián， yuán shì kǎi bèi dǎ huí lǎo jiā zhè gè shí hòu， guò qù bèi biǎn liǎo guān de rén， tā men de shēng wàng hěn kuài méi liǎo， dàn shì zhǐ yòu yuán shì kǎi zài zhè sān nián dāng zhōng， tā de shēng wàng bù jǐn méi yòu xià jiàng， fǎn 'ér zài zhú jié pān shēng， dāng shí de cháo yě dū xī wàng qīng cháo zhèng fǔ chóngxīn qǐ yòng yuán shì kǎi， jiù zài zhè gè bèi jǐng xià miàn， xīn hài gé mìng qiāng shēng xiǎng liǎo， qīng cháo zhèng fǔ yòu chóngxīn bǎ yuán shì kǎi qǐng chū lái， dāng hú guǎng zǒng dū， dào qián xiàn qù zhèn yā gé mìng dǎng。
　　 shí nián qián de gēng zǐ nián jiān， róng lù shǒu xià de nà gè“ wǔ wèi jūn” wǔ jūn， quán jūn fù méi liǎo， bèi bā guó lián jūn dǎ bài guāng liǎo， zhǐ yòu yuán shì kǎi zhè gè xīn jiàn lù jūn， shénchāi guǐ shǐ dì zài bā guó lián jūn gōng dǎ tiān jīn zhī qián， qīng cháo zhèng fǔ diào dào liǎo shān dōng qù， wán zhěng dì bǎo chí liǎo xīn jiàn lù jūn zhè yī zhī lì liàng， yuán shì kǎi yě diào dào liǎo shān dōng dāng liǎo xún fǔ， zhè gè xīn jiàn lù jūn jiù chéng liǎo hòu lái yuán shì kǎi de zhèng zhì zī běn hé jūn shì zī běn。
　　 xīn hài gé mìng yī qǐ， zhōng guó rén， wài guó rén， cháo yě， cóng huáng shì dào gé mìng dǎng， yī zhì rèn wéi zhǐ yòu yuán shì kǎi chū lái shōu shí jú miàn， zhè yàng tā shùn lǐ chéng zhāng dì dāng liǎo qīng cháo zhèng fǔ de zuì hòu yī rèn nèi gé zǒng lǐ， dāng liǎo mín guó de lín shí dà zǒng tǒng， dāng liǎo dà zǒng tǒng， hòu lái qù dāng huáng dì， dōushì zài zhè gè jī yù xià qǐ lái de。
　　
　　（ 2） èr shí yī tiáo bìng fēi chēng dì jiāo huàn tiáo jiàn
　　
　　
　　 rì běn jiè zhe 'ōu zhàn zhī jī xiàng zhōng guó tí chū liǎo 'èr shí yī tiáo。 rì běn zhù huá dà shǐ rì zhì yì bǐng chéng rì běn zhèng fǔ de xùn lìng， jìn jiàn yuán shì kǎi， tí jiāo liǎo zhè gè 'èr shí yī tiáo de tiáo wén。
　　 hǎo duō shǐ shū， xiǎo shuō jiā yě shuō， rì zài xiàng yuán shì kǎi dì jiāo 'èr shí yī tiáo wén běn de shí hòu shuō， qǐng dà zǒng tǒng zài gāo shēng yī bù， yì sī shì shuō nǐ jiē shòu 'èr shí yī tiáo， wǒ rì běn zhī chí nǐ chēng dì， zán men dá chéng zhè gè zhèng zhì jiāo yì， zhè shuō shì yuán shì kǎi gǒng shǒu mài guó de zuì zhòng yào de gēn jù。 qí shí zǎo zài 30 nián dài chū， wáng yún shēng zài zhuàn ji《 60 nián lái zhōng guó yǔ rì běn》 de shí hòu， jiù zhǐ chū zhè gè shuō fǎ méi yòu gēn jù， bù hé shì lǐ， bù kě cǎi xìn。 yuán shì kǎi zhǐ huī liǎo zhěng gè 'èr shí yī tiáo de tán pàn guò chéng， xiàn zài wǒ men néng jiàn dào de， yuán shì kǎi duì 'èr shí yī tiáo de yuán běn， èr shí yī tiáo de xiū zhèng běn， rì běn tí chū zuì hòu tōng dié de wén běn， zhè sān běn yuán běn de dōng xī， yuán shì kǎi zài shàng biān yòng hóng bǐ， jiù yòng zhū bǐ， yòng mò bǐ zuò liǎo pī wén， zài xǔ duō dì fāng zuò liǎo zhòng diǎn de juàn diǎn， chú liǎo zhè xiē juàn diǎn zhī wài， yuán shì kǎi duì 'èr shí yī tiáo de tiáo wén de pī shì yòu 70 duō chù， cháng duǎn de pī wén。 zhǐ chū qiān shè dào guó jiā lǐng tǔ zhù quán de jué duì bù tán， rì běn zài zhōng guó kuò dà quán yì， bǎ shì lì fā zhǎn dào cháng jiāng fù dì， fā zhǎn dào dōng nán yán hǎi de dì wǔ hào nèi róng， zhè dà jiādōu zhī dào de， dì wǔ hào nèi róng jué duì bù tán。 zhè yī tiáo bù jǐn bù néng chéng rèn， gēn běn bù néng tán， jiān chí zhù zhè yī tiáo bù néng tán。 tā zhǐ shì wài jiāo bù， yào rèn qīng dāng shí qiáng ruò de xuán shū， nài xīn tán pàn， néng gòu tán dào duì zì jǐ zuì yòu lì de tiáo jiàn。 tóng shí shuō xī wàng tuō， bǎ gěi rì běn de tán pàn jìn liàng dì bǎ shí jiān tuō cháng， yīn wéi rì běn tí chū shì mì mì jiāo shè， tā xiǎng yòng tuō de guò chéng dāng zhōng， xī wàng yǐn qǐ 'ōu měi liè qiáng de zhù yì， jìn xíng guó jì de gān shè。 zhè yàng yī zhí tuō liǎo jǐ gè yuè， tuō dào 5 yuè， rì běn tí chū zuì hòu tōng dié de shí hòu， ōu měi guó jiā méi yòu yī gè chū lái lái zhī chí de， shèn zhì yú xiàng 'é guó hái dǎ suàn chèn huǒ dǎ jié。 yuán shì kǎi yě zhēng xún liǎo yuán zhèng fǔ wén wǔ men de yì jiàn， zhū wèi shuō， zán men shì jiē shòu， shì gěi rì běn dǎ yīcháng， wén wǔ guān yuán men yī zhì rèn wéi， zhǐ yòu jiē shòu， dǎ bù dé。 zài rì běn tí chū 'èr shí yī tiáo de zhěng gè guò chéng dāng zhōng， guó rén chóu rì de qíng xù gēn kǒng rì de qíng xù， zhè liǎng zhě shì tóng shí cún zài de， chóu hèn， nà me chóu hèn rì běn rén chèn huǒ dǎ jié， tí chū zhè yàng de kē kè de tiáo jiàn lái miè wáng zhōng guó， zhè zhǒng chóu hèn zhī qì què shí shì yī gǔ mín qì， dàn shì zhè gè mín qì méi yòu shí lì zuò hòu dùn， zhè gè mín qì zhǐ néng shì yī gǔ wō náng qì。 kǒng rì de zhè gè qíng xù， kǒng rì de zhè gè bìng què què shí shí shì shí shí zài zài de， lì shǐ huí guò tóu lái kàn， cóng 1895 dào xiàn zài de 1916， 20 nián， zài zhè 20 nián dāng zhōng， 1895 nián yī cì jiá wǔ zhàn zhēng， zhōng guó dǎ bài， dà qīng wáng cháo bài liǎo， 1905 nián， rì 'é zhàn zhēng， shā 'é dì guó bèi rì běn dǎ bài liǎo， rì běn chèn dǎ bài dà qīng wáng cháo、 dǎ bài 'é guó de nà zhǒng yú wēi bì nì shì jiè， lián 'ōu měi dū kàn bù zài yǎn lǐ， nǐ zhōng guó suàn shénme。 zhǐ yòu zài zhè yàng de tiáo jiàn， tā cái gǎn nà yàng sì wú jì dá de lái qī fù。
　　 nà me， zài zhè yàng yī gè lì shǐ tiáo jiàn xià， wéi yī néng zuò de， nà jiù shì yòng jiān kǔ de tán pàn， yòng jiān kǔ de gòu zhēngzhá yī diǎn duì zì jǐ yòu lì de tiáo jiàn。 zài zhè yàng yī gè zhè zhǒng qíng kuàng xià， wǒ men zhǐ néng shuō huàn huàn bié de shì lì， huàn huàn bié de rén dāng zhèng， dāng shí yě zhǐ néng zhè yàng liǎo。 suǒ yǐ zuì hòu 'èr shí yī tiáo bèi pò zài yòu tiáo jiàn de qíng kuàng xià jiē shòu liǎo。 wǔ . jiǔ， guó jiā dìng wéi guó chǐ jì niàn rì， shuō shì qí chǐ dà rǔ， zhè què shí shì。 zài wǔ jiǔ qiān zì zhī qián， wǔ . bā， wǔ yuè chū bā nà yī tiān， yuán shì kǎi jiù xiàng quán guó tōng bào， bù dé yǐ， zhǐ yòu qiān dìng liǎo， zhè shí jì shàng shì qí chǐ dà rǔ， zài guó rén shuō zhè shì qí chǐ dà rǔ zhī qián， tādōu chéng rèn zhè yě shì qí chǐ dà rǔ。 dāng shì zhè zhǒng tán pàn， jiù zài zhè zhǒng lì shǐ tiáo jiàn xià， méi bàn fǎ。 dāng shí zài guó wài， zhōng guó de liú xué hǎi wài de jīng yīng hú shì， yǐ jīng hěn chéng míng de hú shì jiù shuō， zhè gè tán pàn yīnggāi shuō zài zhī qián zhōng guó de lì shǐ dāng zhōng， shì méi yòu guò de， gāi róu de shí hòu róu， gāi gāng de shí hòu gāng， zhēng qǔ liǎo duì zì jǐ zuì dà de tuì ràng liǎo。 wáng yún shēng zài 30 nián dài chū biān ji《 60 nián lái zhōng guó yǔ rì běn》 de shí hòu yě shuō， zài huí gù zhěng gè tán pàn， yuán shì kǎi de zhǐ huī hé lǐng dǎo， yīnggāi shuō shì méi dà cuò de， dāng nián de yī xiē lì shǐ xué jiā， bǐ rú shuō chén gōng lù de《 jìn dài shǐ》 ā， xiàng zhè gè jiǎng tíng fú de《 jìn dài shǐ》 ā， yědōu kěn dìng liǎo， zhè shí hòu 'èr shí yī tiáo de jiāo shè。 yīnggāi shuō zhè zhǒng jié lùn， shì zhòngkěn de。 shuō tā gǒng shǒu mài guó， qǐ mǎ shì méi yòu lì shǐ yǐ jù de。 dàn shì hòu lái jiē zhe 'èr shí yī tiáo dìng lì zhī hòu， tā jiù mǎ shàng jiù chēng dì liǎo， ér qiě zhè gè zhèng zhì jiāo yì 'ā， shuí yě hěn nán bǎo zhèng tā men méi shí me mù hòu de zhèng zhì de jiāo huàn。 zhèng dí men ná zhe zuò wéi gōng jī tā de bà zǐ， zhè shì lǐ suǒ dāng rán de。
　　
　　（ 3） chēng dì shì yí hàn。
　　
　　 zài wǒ men zhè gè guó jiā yā， jǐ qiān nián de dì zhì， táo yě de zhè gè zhōng guó rén 'ā， yòu nà zhǒng jiē shòu dú cái hé zhuān zhì de jī yīn， wǒ jiǎng dào jī yīn， shèn zhì yú wǒ men zhè gè nǎo dài guā lǐ miàn yòu nà zhǒng chuán tǒng de guān niàn， wǒ men jiē shòu dāng shùn mín zhè gè guān niàn shì fēi cháng róng yì de， suǒ yǐ yuán shì kǎi zài mín chū， mín yuán， mín yī 'èr sān， zhè sān nián dāng zhōng， tā bǎ guó huì dàngchéng gōng jù， dàngchéng xiàng pí tú zhāng， bǎ guó huì yì yuán wán nòng yú gǔ zhǎng zhī shàng， xiān dé dào liǎo lín shí dà zǒng tǒng， dé dào liǎo dà zǒng tǒng， yòu dé dào liǎo zhōng shēn dà zǒng tǒng。 zhōng shēn dà zǒng tǒng hái bù zú， xiàn fǎ guī dìng， tā dà zǒng tǒng cí wèi de shí hòu， huò zhě tā dà zǒng tǒng yù dào bù cè de shí hòu， tā hái kě yǐ yí zhǔ xīn de dà zǒng tǒng jì wèi rén。 tā kě yǐ qīn dìng zhāng sān， yě kě yǐ qīn dìng tā de 'ér zǐ。 lí dāng huáng dì chàbù duō yuǎn liǎo， dàn shì tā níng shì gǎn dào tā de quán wēi hái bù gòu， suǒ yǐ zuì hòu zǒu shàng yòng chēng dì zhè gè bàn fǎ。 zhè shì tā wǎn nián de zuì dà de bù zú hé liú xià lái de zuì dà lì shǐ yí hàn。
　　 yuán shì kǎi yǔ“ èr shí yī tiáo”
　　1915 nián 1 yuè， rì běn xiàng zhōng guó zhèng fǔ tí chū de， qǐ tú bǎ zhōng guó de lǐng tǔ、 zhèng zhì、 jūn shì jí cái zhèng děngdōu zhì yú rì běn de kòng zhì zhī xià de 'èr shí yī tiáo wú lǐ yào qiú。
　　1915 nián 1 yuè 18 rì， rì běn zhù huá gōng shǐ rì zhì yì jìn jiàn yuán shì kǎi， dì jiāo liǎo 'èr shí yī tiáo yào qiú de wén jiàn， bìng yào qiú yuán zhèng fǔ“ jué duì bǎo mì， jìn sù dá fù”。 èr shí yī tiáo gòng fēn wǔ dà xiàng： ① chéng rèn rì běn jì chéng dé guó zài shān dōng de yī qiē quán yì， shān dōng shěng bù dé ràng yǔ huò zū jiè tā guó。 ② chéng rèn rì běn rén yòu zài nán mǎn hé nèimēng gǔ dōng bù jū zhù、 wǎng lái、 jīng yíng gōng shāng yè jí kāi kuàng děng xiàng tè quán。 lǚ shùn、 dà lián de zū jiè qī xiàn bìng nán mǎn、 ān fèng liǎng tiě lù guǎn lǐ qī xiàn， jūn yán zhǎn zhì 99 nián wéi yuán lín pái fāng xiàn。 ③ hàn yě píng gōng sī gǎi wéi zhōng rì hé bàn， fù jìn kuàng shān bù zhǔn gōng sī yǐ wài de rén kāi cǎi。 ④ suǒ yòu zhōng guó yán hǎi gǎng wān、 dǎo yǔ gài bù zū jiè huò ràng gěi tā guó。 ⑤ zhōng guó zhèng fǔ pìn yòng rì běn rén wéi zhèng zhì、 jūn shì、 cái zhèng děng gù wèn。 zhōng rì hé bàn jǐng zhèng hé bīng gōng chǎng。 wǔ chāng zhì nán chāng、 nán chāng zhì háng zhōu、 nán chāng zhì cháo zhōu zhī jiān gè tiě lù jiàn zhù quán ràng yǔ rì běn。 rì běn zài fú jiàn shěng yòu kāi kuàng、 jiàn zhù hǎi gǎng hé chuán chǎng jí zhù lù de yōu xiān quán děng děng。 èr shí yī tiáo yào qiú yán zhòng sǔn hài liǎo zhōng guó de zhù quán， yuán shì kǎi bù gǎn lì jí biǎo shì jiē shòu。 xiāo xī yī jīng chuán kāi， fǎn rì yú lùn fèi téng。 ōu měi liè qiáng duì rì běn sǔn hài tā men zài huá de qīn lüè quán yì yī zhì bù mǎn， fēn fēn jǐyǔ pēng jī。 zhèng shì tán pàn yú 1915 nián 2 yuè 2 rì kāi shǐ。 rì běn yǐ zhī chí yuán shì kǎi chēng dì yǐn yòu yú qián， yǐ wǔ lì wēi xié yú hòu， qǐ tú shǐ yuán shì kǎi zhèng fǔ quán pán jiē shòu。 zhōng guó rén mín fǎn rì 'ài guó dǒu zhēng rì qū gāo zhǎng， rì běn jiàn shì tài yán zhòng， biàn yī miàn xuān bù dì wǔ xiàng wéi xī wàng tiáo jiàn， shǔ yú quàn gào xìng zhì； yī miàn tí chū xīn 'àn， nèi róng yǔ yuán yào qiú yī zhì sì xiàng jī běn xiāng tóng， jǐn jiāng ruò gān tiáo wén gǎi yòng huàn wén fāng shì。 5 yuè 7 rì rì běn fā chū zuì hòu tōng dié， xiàn 48 xiǎo shí nèi yīngyǔn。 yuán shì kǎi zhǐ wàng 'ōu měi liè qiáng gān shè luò kōng， yòu pà dé zuì rì běn， huáng dì zuò bù chéng， biàn yǐ zhōng guó wú lì dǐ yù wài wǔ wéi lǐ yóu， yú 5 yuè 9 rì dì jiāo fù wén biǎo shì chú dì wǔ xiàng gè tiáo róng rì hòu xié shāng wài， quán bù jiē shòu rì běn de yào qiú。 5 yuè 25 rì zài běi jīng qiān dìng liǎo suǒ wèi“ zhōng rì tiáo yuē” hé“ huàn wén”。
　　 èr shí yī tiáo shì rì běn dì guó zhù yì yǐ tūn bìng zhōng guó wéi mùdì 'ér qiáng jiā yú zhōng guó de dān fāng miàn“ tiáo yuē”， yuán zhèng fǔ shì hòu yě bù dé bù shēng míng cǐ xiàng tiáo yuē shì yóu yú rì běn zuì hòu tōng dié 'ér bèi pò tóng yì de。 cǐ hòu lì jiè zhōng guó zhèng fǔ jūn wèi chéng rèn qí wèiyòu xiào tiáo yuē。
　　 ān yáng yuán lín
　　 wèi yú 'ān yáng shì běi jiāo huán shuǐ běi 'àn de lín fǔ zhuāng běi dì， shì yuán shì kǎi de mù yuán suǒ zài dì， xiàn wéi 'ān yáng bó wù guǎn guǎn zhǐ suǒ zài dì。 mù yuán jiàn zhù zuì dà de tè diǎn shì zhōng xī hé bì， táng yuàn qián de bù fēn shì míng qīng huáng líng de fēng gé， táng yuàn hòu de mù yuán bù fēn zé jù yòu xī yáng jiàn zhù tè sè， zhěng tǐ kàn lái fēi cháng bié zhì。 zhù yào yòu zhào bì、 shén dào、 ān yáng yuán lín pái lóu、 bēi tíng、 xiǎng táng dà yuàn děng jiàn zhù。
　　 yuán shì kǎi mù wèi yú huán shuǐ běi 'àn， xiū jiàn shí huā fèi liǎo liǎng nián de shí jiān。“ zhàn dì yī bǎi sān shí bā mǔ jiǔ fēn bā lí bā háo liù sī jiǔ hū， zhī chū yín yuán qī shí sān wàn 'èr qiān qī bǎi wǔ shí sì yuán yī jiǎo jiǔ fēn yī lí”， zhè xiē shù zì dū xiáng shí dì jì lù zài《 yuán gōng lín mù gōng bào gào》 zhōng de qīng dān shàng。 zài nà gè cháo dài jiāo tì de dòng dàng nián dài， hái yòu zhè xiē xīn jìng rú shuǐ zhě néng xì xīn dì bǎ miàn jī jīng què dào hū， bǎ zī jīn jīng què dào lí， zhuóshí lìng rén pèi fú。
　　 zài suǒ yòng 70 duō wàn yín yuán zhōng， běi yáng zhèng fǔ chū yín 50 wàn liǎng， qí yú bù fēn yóu yuán shì kǎi běi yáng jiù bù gè rén juān kuǎn， duō zhě dōushì xiàn bì yī wàn yuán， shǎo zhě yě méi yòu dī yú liǎng sān qiān yuán de。《 yuán gōng lín mù gōng bào gào》 jìzǎi，“ yuán gōng yí chǎn bù fēng wèi rěn qīng dòng， ér kù bì qí zhuō nán zài qǐng qiú yuán xīng， duàn jūn zhōng shū gōng tǒng chóu yì， fā qǐ wēi zī cuì páo sà nián zhī yì， jìng shān líng yī kuì zhī gōng， qún cè qún lì jí juān kuǎn yín bì 'èr shí wǔ wàn yuán。”
　　 jù shuō dāng nián de yuán fén sì zhōu zhú pái zāizhòng yòu yáng shù、 bǎi shù、 huái shù， zhōu wéi hái yòu dà piàn de jì tián。 cóng yī fú yuán lín jùn gōng hòu pāi shè de zhào piàn shàng kàn dào， dāng shí huán hé běi 'àn de fáng wū hé jū mín hěn shǎo， guī mó páng dà de yuán fén zài yī piàn kōng kuàng zhōng hè rán tū xiàn。 yuán fén sì zhōu guǒ rán yòu chéng pái de shù mù， zhǐ shì wǒ bìng méi yòu fēn biàn chū zhè xiē dào dǐ shì hé zhǒng shù mù。 yuán gōng lín jùn gōng yǐ hòu， shí rèn dà zǒng tǒng、 yuán shì kǎi de hǎo yǒu xú shì chāng qīn lín 'ān yáng kān chá， bìng shòu yì zài yuán jīng hàn tiě lù huán shàng cūn chù tiān zhì shén dào bēi yī zuò， yǐ shì jǐng yǎng。
　　 yuán lín de shè jì zhě shì dé guó de gōng chéng shī， tā de jiàn zhù“ fǎng míng líng 'ér lüè xiǎo”。 zhù tǐ jiàn zhù zì nán 'ér běi yǐ cì wéi zhào bì、 cāo shí qiáo、 qīng bái shí qiáo、 pái lóu mén、 wàng zhù、 shí xiàng shēng、 bēi tíng、 dōng xī zhí fáng、 táng yuàn dà mén、 dà dān bì、 dōng xī pèi diàn、 jǐng rén táng、 mù tái。
　　 yuán shì kǎi mù wèishénme bù chēng“ líng” ér chēng“ lín ?
　　 yuán shì kǎi mào tiān xià zhī dà bù wěi chēng“ dì”， míng bù zhèng 'ér yán bù shùn， zuì hòu sì miàn chǔ gē， bù dào liù shí suì jiù yī mìng wū hū。 tā de mù bù chēng“ líng” ér chēng“ lín”， tīng qǐ lái yě yòu jǐ fēn guài yì。 jù shuō yuán shì kǎi de dà 'ér zǐ yuán kè dìng zuì chū yě xiǎng xiào fǎng lì dài dì wáng， bǎ zì jǐ lǎo zǐ de wàn nián jí dì chēng wéi“ yuán líng”， dàn dāng shí dāng zhèng de xú shì chāng què bù yǐ wéi rán， tā shuō：“ xiàng chéng shēng qián chēng dì wèi chéng， wèi céng shēn jū dà bǎo， qiě yǐ qǔ xiāo hóng xiàn nián hào， rú guǒ cǎi qǔ yuán líng zhī míng， shí wéi bù tuǒ。 lín yǔ líng xié yīn，《 shuō wén jiě zì》 shàng suǒ zài líng yǔ lín 'èr zì yòu kě yǐ hù xiāng jiè yòng， bì líng zhī míng， réng líng zhī shí， zhè duō hǎo 'ā！” zì gǔ dì wáng zhī mù wéi líng， shèng rén zhī mù wéi lín， yuán shì kǎi mù xiào fǎng“ kǒng lín”、“ guān lín” ér chēng“ yuán lín”， bù jǐn qiǎo miào， jiǎn zhí shì lüè měi liǎo。
　　 yuán shì kǎi wèishénme yào zàng zài 'ān yáng？
　　 yuán shì kǎi lǎo jiā zài hé nán xiàng chéng， wèishénme yào zàng zài 'ān yáng ní？ yuán shì kǎi shēng qián hán hú qí cí， jìn dài shǐ jiā yě zhǐ néng fēn xī tuī cè， yīn cǐ gè yòu gè de shuō fǎ。
　　 zǎo zài yuán shì kǎi guī yǐn de 1910 nián dōng tiān， tā jiù wéi zì jǐ xuǎn zé hǎo liǎo mù dì， dàn jiū jìng zài hé chù tā méi yòu míng shuō。 1911 nián 6 yuè tā zài zhì duān fāng de xìn zhōng xiě dào：“ xiōng shuāi bìng rì zēng， xíng jiāng jiù mù， niú mián zhī qū， qù dōng yǐ bǔ dé yī duàn。” jù qí zǐ yuán kè wén jì shù， yuán shì kǎi zì xuǎn de mù dì zài tài xíng shān zhōng。 tā xiě dào：“ xī xiān gōng jū huán shí， céng zì xuǎn zhūn xī（ yīn zhunxi， yì mù xué。） dì， zài tài xíng shān zhōng， suì 'ér gāo kuàng， yǒng 'ān zhī suǒ yě。” yuán shì hòu rén zuì hòu tǎo lùn zàng yú hé dì shí， yuán kè wén tí chū 'àn qí fù shēng qián de yì yuàn bàn， dàn zhǎngzǐ yuán kè dìng jiān jué fǎn duì， jué dìng jiāng qí zàng zài zhāng dé fǔ huán shàng cūn bàng。
　　 duì yú yuán shì kǎi bù guī zàng xiàng chéng de yuán yīn， bǐ jiào yī zhì de shuō fǎ rèn wéi hé tā de shēn shì、 jiā shì yòu guān。
　　 qīng xián fēng jiǔ nián（ 1859）， yuán shì kǎi shēng yú hé nán shěng xiàng chéng xiàn yuán zhài。 tā men jiā 'àn zhào“ bǎo、 shì、 kè、 jiā” lái pái bèi fēn， fù qīn yuán bǎo zhōng yòu bā gè zǐ nǚ， zhǎngzǐ shì chāng、 cì zǐ shì dūn hé liǎng gè nǚ 'ér wéi yuán pèi fū rén suǒ shēng， qí yú sì zǐ jiē shì shù chū， yuán shì kǎi xíng sì， 7 suì shí yòu guò jì gěi liǎo shū fù yuán bǎo qìng。 yuán shì kǎi zuò shān dōng xún fǔ shí， tā de mǔ qīn liú shì bìng sǐ zài tiān jīn， líng jiù yùn huí xiàng chéng zhī hòu， yuán shì kǎi de tóng fù yì mǔ xiōng yuán shì dūn yǐ dí zǐ zhù chí jiā wù， tā rèn wéi liú shì bù shì zhèng fáng， jiān jué bù zhǔn zhèng mén chū bìn， líng jiù yě bù néng mái rù zǔ fén zhèng xué hé yuán bǎo zhōng hé zàng。 jìn guǎn yuán shì kǎi pō yòu quán shì， dàn yòu yú lún lǐ gāng cháng， zhǐ néng hé gē gē zhēng zhí， shèn zhì guì xià 'āi qiú， yě méi yòu dé dào yuán shì dūn de xǔ kě。 yuán shì kǎi zuì hòu zhǐ dé lìng gòu fén dì， cái suàn ràng mǔ qīn 'ān rán rù tǔ， dàn yě yīn cǐ hé yuán shì dūn nào fān liǎo liǎn， shèng nù zhī xià yǔ zhī jué jiāo， cóng cǐ yǒng yuǎn bù zài huí dào xiàng chéng lǎo jiā。
　　 zuò wéi zhí lǔ yān hóu、 píng hàn tiě lù zhòng zhèn de 'ān yáng， zài yuán shì kǎi de huàn hǎi shēng yá zhōng， kě shuō shì yī chù fēng shuǐ bǎo dì。 zhòng suǒ zhōu zhī， yuán shì kǎi zǎo nián kǎo qǔ gōng míng lǚ cì luò bǎng， hòu tóu shēn hángwǔ cái zhú jiàn fā jì。 tā zhèng zhì shēng yá de zhuǎn zhé diǎn shì jiá wǔ zhàn hòu de tiān jīn xiǎo zhàn liàn bīng， cóng cǐ qīng yún zhí shàng， wù xū biàn fǎ de dì 'èr nián dāng shàng liǎo shān dōng xún fǔ， hòu rèn zhí lì zǒng dū jiān běi yáng dà chén， jìn rù liǎo dà qīng cháo tíng de quán lì zhōng shū。
　　1905、 1906 nián běi yáng lù jūn lián xù liǎng nián jǔ xíng liǎo dà guī mó de jūn shì huì cāo， qí zhōng 1906 nián 9 yuè de huì cāo shì zài zhāng dé jǔ xíng de， yuán shì kǎi shì yuè bīng dà chén。 zhè cì huì cāo shì zhí lì liǎng hú děng shěng lù jūn de shí zhàn yǎn xí， jīng xuǎn chū lái cān jiā yǎn xí de běi yáng guān bīng yòu 4 wàn duō rén， hái yòu gè guó zhù huá guān yuán hé jì zhě 500 yú rén cān jiā。 zhè shì jiá wǔ zhàn zhēng yǐ lái běi yáng jūn duì guī mó zuì dà de yī cì liàng xiāng， yě shì yuán shì kǎi duì zì jǐ jiā dǐ de yī cì dà xuàn yào， yīn cǐ gèng bèi cháo tíng kàn zuò shì dòng liáng zhī chén。
　　1908 nián guāng xù huáng dì hé cí xǐ tài hòu xiāng jì dēng tiān， yǔ yuán shì kǎi yòu máo dùn de chún qīn wáng zài fēng shè zhèng， tā fā bù yù zhǐ jiě chú liǎo yuán shì kǎi suǒ yòu zhí wù， lìng yuán shì kǎi“ huí jí yǎng kē”。 yuán shì kǎi zì cóng hé dà gē nào fān zhī hòu， jiù bǎ zhāng dé dàngchéng liǎo zì jǐ de gù lǐ。 zhè lǐ wèi yú hé nán zhí lì jiāo jiè chù， jiāo tōng fāng biàn， lí jīng chéng yě jìn。 yuán shì kǎi xiǎo de shí hòu， jiù zhī dào 'ān yáng zhè gè huán shàng cūn， xiāng chuán shāng cháo míng xiāng yī yǐn zài cháo zhōng zāo rén fěi bàng， dào huán shàng cūn yǐn jū sān nián， hòu lái shāng wáng qīn zì dào huán shàng cūn yíng tā fù rèn。 ān yáng yě shì yuán shì kǎi de yuǎn zǔ－－ hàn cháo dàjiàng jūn · yuán shào fā xiáng zhī dì， yuán shì kǎi jué dé， huán shàng cūn duì zì jǐ shì yī kuài jí xiáng bǎo dì， hái zài xiǎo zhàn liàn bīng de shí hòu， tā jiù mǎi xià liǎo zhè lǐ 'èr bǎi duō mǔ dì， zhǐ shì méi xiǎng dào zhè me kuài jiù pài shàng liǎo yòng chǎng。
　　 qī qiè zǐ nǚ
　　
　　 qī qiè
　　 yuán pèi yú shì， zhǎngzǐ yuán kè dìng
　　 dà yí tài tài shěn shì， méi yòu zǐ nǚ
　　 èr yí tài tài lǐ shì， cháng nǚ bó zhēn、 wǔ zǐ kè quán、 qī zǐ kè qí、 shí zǐ kè jiān、 shí 'èr zǐ kè dù。 liù nǚ lù zhēn
　　 sān yí tài tài jīn shì。 cì zǐ kè wén、 sān zǐ kè liáng、 sān nǚ shū zhēn、 bā nǚ（ zǎo wáng）、 shí nǚ sī zhēn。
　　 sì yí tài tài wú shì。 sì zǐ kè duān、 cì nǚ zhòng zhēn（ jià gěi liǎo liǎng jiāng zǒng dū duān fāng de zhí zǐ）、 sì nǚ（ zǎo wáng）、 qī nǚ fù zhēn。
　　 wǔ yí tài tài yáng shì。 liù zǐ kè huán、 bā zǐ kè zhěn、 jiǔ zǐ kè jiǔ、 shí yī zǐ kè 'ān、 wǔ nǚ jì zhēn、 shí wǔ nǚ（ zǎo wáng）、 jiǔ zǐ kè jiǔ（ qǔ mín guó lí yuán hóng de nǚ 'ér wéi qī）
　　 liù yí tài tài yè shì。 shí sì zǐ kè jié、 shí qī zǐ kè yǒu、 jiǔ nǚ fú zhēn、 shí yī nǚ qí zhēn、 shí 'èr nǚ ruì zhēn。
　　 qī yí tài tài zhāng shì。 méi yòu zǐ nǚ，
　　 bā yí tài tài guō shì。 shí sān zǐ kè xiāng、 shí wǔ zǐ kè hé、 shí sì nǚ hù zhēn。
　　 jiǔ yí tài tài liú shì。 shí liù zǐ kè fān， zǎo sǐ； nǚ 'ér yí zhēn páiháng shí sān， xù wǔ yí tài de nǚ 'ér jì zhēn jià sū zhōu lù zhuàng yuán jiā。
　　
　　 zǐ
　　 zhǎngzǐ kè dìng
　　 cì zǐ kè wén
　　 sān zǐ kè liáng
　　 sì zǐ kè duān
　　 wǔ zǐ kè quán
　　 liù zǐ kè huán
　　 qī zǐ kè qí
　　 bā zǐ kè zhěn
　　 jiǔ zǐ kè jiǔ
　　 shí zǐ kè jiān
　　 shí yī zǐ kè 'ān
　　 shí 'èr zǐ kè dù
　　 shí sān zǐ kè xiāng
　　 shí sì zǐ kè jié
　　 shí wǔ zǐ kè hé
　　 shí liù zǐ kè fān
　　 shí qī zǐ kè yǒu
　　
　　 nǚ
　　 cháng nǚ bó zhēn（ chéng nián hòu jià yǔ qīng liǎng jiāng zǒng dū zhāng rén jùn de 'ér zǐ）
　　 cì nǚ zhòng zhēn（ jià gěi liǎo liǎng jiāng zǒng dū duān fāng de zhí zǐ）
　　 sān nǚ shū zhēn
　　 sì nǚ（ zǎo wáng）
　　 wǔ nǚ jì zhēn
　　 liù nǚ lù zhēn（ jià mín guó zǒng lǐ sūn bǎo qí de 'ér zǐ）
　　 qī nǚ fù zhēn
　　 bā nǚ（ zǎo wáng）
　　 jiǔ nǚ fú zhēn
　　 shí nǚ sī zhēn
　　 shí yī nǚ qí zhēn
　　 shí 'èr nǚ ruì zhēn
　　 shí sān nǚ yí zhēn（ xù wǔ yí tài de nǚ 'ér jì zhēn jià sū zhōu lù zhuàng yuán jiā）
　　 shí sì nǚ hù zhēn（ hù zhēn jià gěi liǎo mín guó zǒng tǒng cáo kūn de 'ér zǐ， hòu lí hūn qù liǎo měi guó）
　　 shí wǔ nǚ（ zǎo wáng）
　　 yī qī jiǔ qiè gòng shēng liǎo 17 gè 'ér zǐ、 15 gè nǚ 'ér； 17 gè 'ér zǐ yòu wéi yuán shì kǎi shēng liǎo 22 gè sūn zǐ、 25 gè sūn nǚ， ér sūn zǒng hé dá 79 rén。
　　
　　 yuán shì kǎi shēng píng dà shì nián biǎo
　　1859 nián 9 yuè 16 rì ( xián fēng jiǔ nián）
　　 yuán shì kǎi shēng yú hé nán shěng xiàng chéng shì wáng míng kǒu zhèn yuán zhài yī gè shì dài guān huàn de dà jiā zú。 fù zǔ duō wéi qīng cháo xiǎn guì， quán zhòng yī fāng
　　1876 nián（ guāng xù 'èr nián）
　　1879 nián（ guāng xù wǔ nián）
　　 yuán shì kǎi liǎng cì xiāng shì dū wèi kǎo zhōng， suì jué jì qì wén jiù wǔ
　　1881 nián（ guāng xù qī nián）
　　 yuán shì kǎi zhì shān dōng dēng zhōu， tóu kào bǎo qìng de jié bài xiōng dì wú cháng qìng， rèn“ qìng jūn” yíng wù chù huì bàn。 wú cháng qìng wéi huái jūn tǒng lǐng， tǒng shuài qìng jūn liù yíng zhù fáng dēng zhōu， dū bàn shān dōng fáng wù。
　　1882 nián（ guāng xù bā nián）
　　 cháo xiān fā shēng rén wǔ jūn luàn， dāng nián 23 suì de yuán shì kǎi gēn suí wú cháng qìng de bù duì dōng dù cháo xiān， yǐ“ tōng shāng dà chén jì cháo xiān zǒng dū” shēn fèn zhù fān shǔ guó cháo xiān， xié zhù cháo xiān xùn liàn xīn jūn bìng kòng zhì shuì wù。 yǐ zhěng dùn jūn jì hé zhèn yā bīng biàn yòu gōng， wéi cháo xiān guó wáng suǒ kàn zhòng， bìng dé qīng zhèng fǔ jiǎng xù wǔ pǐn tóng zhī xián。
　　1884 nián（ guāng xù shí nián）
　　 jīn yù jūn děng“ kāi huà dǎng” rén shì fā dòng jiá shēn zhèng biàn， zhù zhāorì jūn yì chèn jī xíng dòng yù xié zhì wáng shì； guó wáng lǐ xī bēn fù qīng yíng qiú zhù， yuán shì kǎi zhǐ huī qīng jūn jī tuì rì jūn， wéi xì qīng tíng zài cháo xiān de zōng zhù quán jí qí tā tè quán。 yóu zhí lì zǒng dū jiān běi yáng dà chén lǐ hóng zhāng zòu jǔ， yuán shì kǎi rèn zhù hàn chéng qīng jūn“ zǒng lǐ yíng wù chù， huì bàn cháo xiān fáng wù”。
　　1894 nián（ guāng xù 'èr shí nián）
　　 jiá wǔ zhàn zhēng bào fā， qīng jūn hǎi lù jiē bài， yuán shì kǎi suí jūn chè tuì tiān jīn
　　1895 nián（ guāng xù 'èr shí yī nián）
　　 yuán shì kǎi yóu jūn wù chù dà chén róng lù、 lǐ hóng zǎo děng zòu pài kuò liàn zhù tiān jīn xiǎo zhàn de dìng wǔ jūn， gēngmíng wéi“ xīn jiàn lù jūn”。 pìn dé guó jūn guān shí yú rén dān rèn jiào xí， yòu cóng tiān jīn wǔ bèi xué táng zhōng tiǎo xuǎn bǎi yú míng xué shēng rèn gè jí jūn guān， bìng yǐn yòng hé péi zhí yī pī sī rén qīn xìn， yǐ jiā qiáng duì quán jūn de kòng zhì。 zhè xiē rén yǐ hòu dà dōuchéng wéi qīng mò mín chū de jūn zhèng yào rén。 xiǎo zhàn liàn bīng shì qīng mò xīn shì jūn duì fā zhǎn de zhuǎn zhé diǎn， yě diàn dìng liǎo yuán shì kǎi yī shēng shì yè de jī chǔ。 cóng cǐ， shēng yù què qǐ， fú yáo zhí shàng。
　　1897 nián（ guāng xù 'èr shí sān nián）
　　 zhuó zhí lì（ jīn hé běi） àn chá shǐ， réng zhù chí liàn bīng
　　1898 nián（ guāng xù 'èr shí sì nián）
　　 yuán jiāng wù xū biàn fǎ de xiāo xī gào sù zhōng yú cí xǐ tài hòu de róng lù， jiēguǒ wù xū biàn fǎ shī bài， huáng dì shī qù zhèng quán bìng zāo ruǎn jìn。 6 yuè， yuán shì kǎi shēng rèn gōng bù yòu shì láng。 12 yuè， shǔ lǐ shān dōng xún fǔ， shuài lǐng quán bù xīn jūn（ shí chēng“ wǔ wèi yòu jūn”） qián wǎng Jǐnán。 shí shān dōng jìng nèi yì hé tuán yùn dòng bào fā， tā rèn dìng yì hé tuán wéi“ zuǒ dào xié jiào”， pài bīng dào gè zhōu xiàn cán kù zhèn yā。
　　1899 nián（ guāng xù 'èr shí wǔ nián）
　　 dōng， yīn yì hé tuán zài shān dōng de pái wài xíng wéi yǐn qǐ gè guó bù mǎn， qīng tíng bèi pò chè huàn zòng róng quán mín de shān dōng xún fǔ yù xián， dài zhī yǐ yuán shì kǎi。 zhè shì yuán shì kǎi shǒu cì chū rèn fāng miàn dà yuán。 yuán dào rèn hòu， duì quán mín dà lì zhèn yā， lìng qí zài shān dōng wú fǎ lì zú， táo wǎng tiān jīn、 běi jīng yī dài， shān dōng zài yuán shì kǎi zhì xià wéi chí wěn dìng， bìng qiě jiā rù dōng nán hù bǎo。
　　1901 nián（ guāng xù 'èr shí qī nián）
　　1901 nián 11 yuè， jì lǐ hóng zhāng shǔ lǐ zhí lì zǒng dū jiān běi yáng dà chén。
　　1902 nián（ guāng xù 'èr shí bā nián）
　　 shí shòu yuán shì kǎi wéi běi yáng dà chén， jiān rèn zhèng wù chù cān yù zhèng wù dà chén hé liàn bīng dà chén， zài bǎo dìng biān liàn běi yáng cháng bèi jūn（ jiǎn chēng běi yáng jūn）。
　　1903 nián（ guāng xù 'èr shí jiǔ nián）
　　 qīng zhèng fǔ zài běi jīng shè lì liàn bīng chù，， yuán shì kǎi rèn huì bàn dà chén， zhǎng wò shí quán。 chuàng bàn gè zhǒng wǔ bèi xué táng， bìng pìn qǐng dà pī rì běn jūn guān dān rèn jiào xí。
　　1905 nián（ guāng xù sān shí yī nián）
　　 běi yáng liù zhèn biān liàn chéng jūn， měi zhèn yī wàn 'èr qiān wǔ bǎi yú rén， chú dì yī zhèn xì mǎn zú guì zú tiě liáng tǒng shuài de qí bīng wài， qí yú wǔ zhèn dōuzài yuán shì kǎi de kòng zhì zhī xià
　　1907 nián（ guāng xù sān shí sān nián）
　　 diào rèn jūn jī dà chén， chéng wéi zhōng shū zhòng chén。 tóng nián， zài yuán shì kǎi chàng dǎo xià， dì yī zhī zhōng guó jǐng chá duì wǔ yú tiān jīn chéng lì。
　　1908 nián（ guāng xù sān shí sì nián）
　　 guāng xù huáng dì jí cí xǐ tài hòu xiāng jì qù shì， pǔ yí jì wèi， yuán chēng jí fǎn huí hé nán， zuì chū yǐn jū yú huī xiàn， hòu zhuǎn zhì 'ān yáng。 yuán zài cǐ qī jiān tāo guāng yǎng huì， àn dì lǐ réng guān xīn zhèng shì， děng dài shí jī fù chū。
　　1911 nián（ xuān tǒng sān nián）
　　10 yuè 10 rì wǔ chāng qǐ yì， 1911 nián 11 yuè 1 rì qīng tíng xuān bù jiě sàn huáng zú nèi gé， rèn mìng yuán shì kǎi wéi nèi gé zǒng lǐ dà chén。
　　1912 nián（ zhōng huá mín guó yuán nián）
　　1 yuè 16 rì， yuán shì kǎi huí jiā lù shàng， zài dōng huá mén dīng zì jiē， yuán shì kǎi xìng miǎn yú nán。 1 yuè 25 rì， yuán shì kǎi jí gè běi yáng jiànglǐng tōng diàn zhī chí gòng hé。 2 yuè 15 rì， nán jīng cān yì yuàn zhèng shì xuǎn jǔ yuán shì kǎi wéi lín shí dà zǒng tǒng。 yuán yú 3 yuè 10 rì yú běi jīng jiù zhí。 yuán jiù zhí zhī hòu， jiān chí yī gè qiáng yòu lì de zhōng yāng zhèng fǔ， tóng shí jī jí yǔ liè qiáng jiāo shè， wéi chí liǎo zhōng guó duì měnggǔ hé xīzàng de zhù quán。
　　1913 nián（ zhōng huá mín guó 'èr nián）
　　1913 nián 2 yuè， yǐ jù lín shí yuē fǎ， jǔ xíng liǎo zhōng guó lì shǐ shàng dì yī cì guó huì xuǎn jǔ。 guó mín dǎng suǒ dé yì xí zuì duō， àn yuē fǎ jīng shén yìng yóu gāi dǎng lǐ shì cháng sòng jiào rén chū rèn nèi gé zǒng lǐ。 3 yuè 20 rì， sòng jiào rén zài shàng hǎi yù cì shēn wáng， quán guó dà huá。 gé mìng yuán xūn sūn wén、 huáng xīng děng jūn zhǐ yuán shì shòu yì 'àn shā， yuán shì kǎi zé yú fǒu rèn； 7 yuè， sūn wén zǔ zhì zhōng huá gé mìng dǎng， fā dòng 'èr cì gé mìng， wǔ lì tǎo fá yuán shì kǎi， dàn zāo dào shī bài。 10 yuè 6 rì， guó huì zài jūn jǐng yā lì xià， xuǎn jǔ yuán shì kǎi wéi dì yī rèn dà zǒng tǒng， yuán shì kǎi suí jí yú běi jīng gù gōng tài hé diàn jiù zhí。 11 yuè 4 rì， yuán shì kǎi xià lìng jiě sàn zhōng guó guó mín dǎng， bìng shōu jiǎo guó mín dǎng yì yuán zhèng shū。
　　1914 nián（ zhōng huá mín guó sān nián）
　　1 yuè， yuán shì kǎi xià lìng jiě sàn guó huì。 zhī hòu yuán fèi zhǐ zhōng huá mín guó lín shí yuē fǎ， yú 5 yuè tuī chū xīn de《 zhōng huá mín guó yuē fǎ》， gǎi nèi gé zhì wéi zǒng tǒng zhì。 zhī hòu zài xiū gǎi zǒng tǒng xuǎn jǔ fǎ， shǐ zǒng tǒng kě wú xiàn qī lián rèn， xīn rèn zǒng tǒng yì yóu zài rèn zǒng tǒng zhǐ pài。
　　1915 nián（ zhōng huá mín guó sì nián）
　　 yuán shì kǎi zài rì běn wài jiāo yā lì xià， jiē shòu liǎo xíng tóng gān shè bìng lǒng duàn zhōng guó nèi zhèng de“ èr shí yī tiáo” yào qiú zhōng zhī dà bù fēn tiáo kuǎn， shǐ qí zhèng jì méng shàng wū diǎn。 12 yuè， yuán shì kǎi xuān bù huī fù zhōng guó de jūn zhù zhì， jiàn lì zhōng huá dì guó， bìng gǎi yuán hóng xiàn。 zǒng tǒng fǔ gǎi wéi xīn huá gōng。 12 yuè 25 rì， cài 'è、 táng jì yáo děng zài yún nán xuān bù qǐ yì， fā dòng hù guó zhàn zhēng， tǎo fá yuán shì kǎi。 guì zhōu、 guǎng xī xiāng jì xiǎng yìng。 běi yáng pài nèi bù wēi jī sì fú。
　　1916 nián（ zhōng huá mín guó wǔ nián）
　　3 yuè 22 rì， yuán shì kǎi bèi pò xuān bù qǔ xiāo dì zhì， huī fù“ zhōng huá mín guó” nián hào， 5 yuè xià xún yōu fèn chéng jí。 6 yuè 6 rì， yuán shì kǎi yīn niào dú zhèng bù zhì， zú yú jǔ guó shēng tǎo shēng zhōng， shí nián 57 suì。 tóng nián 8 yuè 24 rì zhèng shì guī zàng yú hé nán 'ān yáng。