|
诗歌鉴赏 》 táng míng jiā shī dǎo dú 》
hán yù
zhāng hǎi 'ōu Zhang Haiou
hán yù( 768 héng 824), zì tuì zhī, hé yáng( jīn hé nán shěng mèng xiàn) rén, zì chēng jùn wàng chāng lí, chū shēn yú xiǎo guān lì jiā tíng, yòu sàng fù, xiōng hán huì fǔ yǎng zhī。 huì néng wén zhāng, duì yù yòu yǐng xiǎng。 zhēn yuán 'èr nián( 786), 19 suì de hán yù fù cháng 'ān cān jiā jìn shì kǎo shì, zhí dào zhēn yuán bā nián( 792) dì sì cì yìng kǎo, cái kǎo zhōng jìn shì。 cǐ hòu yòu lián xù sān cì yìng lì bù bó xué hóng cí kē kǎo shì, jiē bù zhōng。 zhí dào 29 suì cái zài dǒng jìn mù fǔ zhōng dé dào liǎo yī gè guān chá tuī guān de wēi xiǎo guān zhí。 36 suì shí, rèn jiān chá yù shǐ, bù jiǔ jiù bèi biǎn wéi yáng shān xiàn lìng。 cǐ hòu zhí dào 50 suì, guān zhí yī zhí fú chén bù dìng。 yuán hé shí 'èr nián, hán yù 50 suì shí, yīn cānyù píng dìng huái xī zhī yì biǎo xiàn chū chǔlǐ jūn guó dà shì de cái néng, qiān wéi lì bù shì láng, jìn rù cháo tíng shàng céng tǒng zhì jí tuán。 dàn liǎng nián hòu, tā què yīn shàng biǎo jiàn yíng fó gǔ 'ér chù nù xiàn zōng, xiǎn xiē xiàn zōng bèi chǔsǐ, xìng dé péi dù děng dà chén wǎn jiù, cái miǎn yú yī sǐ, bèi biǎn wéi cháo zhōu( zài jīn guǎng dōng) cì shǐ。 zài cháo zhōu bā gè yuè, huàn guān shā xiàn zōng, lì mù zōng, hán yù bèi zhào huí cháo, hòu lì guān guó zǐ jiān jì jiǔ、 jīng zhào yǐn、 bīng bù shì láng、 lì bù shì láng。 cháng qìng sì nián( 824) bìng shì yú cháng 'ān, zhōng nián 57 suì。 yòu《 chāng lí xiān shēng jí》。 jīn rén zhěng lǐ zhù shì de hán jí yòu mǎ tōng bó《 hán chāng lí wén jí jiàozhù》、 qián zhòng lián《 hán chāng lí shī xì nián jí shì》( xià jiǎn chēng《 jí shì》)、 tóng dì dé《 hán jí xiào quán》 děng。
hán yù zài zhōng guó wén huà shǐ shàng, shǒu xiān shì wèi zhòng yào de sī xiǎng jiā。 zài sòng rú yǎn zhōng, kǒng、 mèng zhī xià, biàn shì hán zǐ。 tā zài rú xué shì wēi, shì、 dào shèng xíng zhī jì, lì pìfó、 lǎo, zhì lì yú fù xīng rú xué, qǔ dé liǎo zhòng dà de chéng gōng。 tā suǒ chàng dǎo de gǔ wén yùn dòng, qí shí jiù shì fù xīng rú xué de zhòng yào shǒu duàn。
hán yù shì táng dài zhù míng de wén xué jiā。 tā chàng dǎo gǔ wén yùn dòng, fǎn duì pián lí zhī wén, tí chàng sǎnjù dān xíng、 zì yóu líng huó、 yán zhī yòu wù de gǔ wén。 tā de wén zhāng shàn yú tuī chén chū xīn, fù yòu dú chuàng xìng, nèi hán shēn hòu, yǔ yán fēng fù líng huó, jí fù yú biǎo xiàn lì, fēng gé xióng biàn zì sì, qì shì bàng bó, chéng wéi zhōng gǔ yǐ lái wén zhāng zhī diǎn fàn。 sū shì chēng yù tā “ wén qǐ bā dài zhī shuāi ”。
zài shī gē fāng miàn, tā yě fù yú chuàng yì, xǐ huān shēng xīn chū qí。 tā shuō zì jǐ shì“ yú shì zuò shī rén”(《 hé xí bā shí 'èr yùn》), zhè yì sī chú liǎo rén men tōng cháng lǐ jiě de bǎ xiě shī fàng zài fù xīng rú xué、 chàng dǎo gǔ wén zhī hòu yǐ wài, huò xǔ hái yòu yóu xì wén zì zhī yì。 suǒ yǐ tā xiě shī bù yuàn yì sì píng bā wěn, ér xǐ huān xié xuè guǐ yì, xiǎn shì cái xué。 tā yòu yì bǎ shī xiěde qí jué 'ào zhé, xǐ huān yòng jí qū 'áo yá de pì zì huì jù, yòng píng cháng rén bù yòng de xiǎn yùn zhòng yùn, yòng sǎnwén shì de piān zhāng hé bǐ fǎ, pū xù, yì lùn。 tā xǐ huān xué lǐ bái gǔ fēng zhī lín lí fàng zòng, yòu xué dù shī cháng piān xù shì fǎ dù, liàn zì yì shù, yǐ jí“ yǐ wén wéi shī” de fēng gé, cóng 'ér zài lǐ dù zhī hòu kāi chuàng liǎo yī zhǒng qí xiǎn guǐ jué de xīn shī fēng。 zhè zhǒng shī fēng duì sòng shī pō yòu yǐng xiǎng, yán yǔ pī píng sòng rén“ yǐ wén zì wéi shī、 yǐ cái xué wéi shī、 yǐ yì lùn wéi shī”(《 cāng làng shī huà · shī biàn》), shí kě cóng hán yù zhè lǐ zhǎo dào yī xiē yuán yīn。 hán yù shì lǐ bái、 dù fǔ zhī hòu zuì zǎo jiāng lǐ dù bìng zūn de rén zhī yī, tā zài《 diào zhāng jí》 shī zhōng suǒ yán“ lǐ dù wén zhāng zài, guāng yàn wàn zhàng cháng”, yǐng xiǎng shēn yuǎn。
shān shí ①
shān shí luò què xíng jìng wēi ②, huáng hūn dào sì biān fú fēi。 shēng táng zuò jiē xīn yǔ zú, bā jiāo yè dà zhī zǐ ③ féi。
sēng yán gǔ bì fó huà hǎo, yǐ huǒ lái zhào suǒ jiàn xī。 pū chuáng fú xí zhì gēng fàn, shū lì ④ yì zú bǎo wǒ jī。
yè shēn jìng wò bǎi chóng jué, qīng yuè chū lǐng guāng rù fēi。 tiān míng dú qù wú dào lù, chū rù gāo xià qióng yān fēi。
shān hóng jiàn bì fēn làn màn, shí jiàn sōng lì ⑤ jiē shí wéi。 dāng liú chì zú tà jiàn shí, shuǐ shēng jī jī fēng chuī yī。
rén shēng rú cǐ zì kě lè, qǐ bì jú shù wéi rén wù ⑥。 jiē zāi wú dǎng 'èr sān zǐ, ān dé zhì lǎo bù gèng guī ⑦?
① běn piān dāng zuò yú zhēn yuán shí qī nián( 801) qī yuè。 dāng shí zuò zhě zài luò yáng。② luò què: āo tū bù píng mào。 xíng jìng wēi: shān lù xiá zhǎi。③ zhī zǐ: yī zuò zhī zǐ。④ shū lì: cāo mǐ fàn。⑤ sōng lì: sōng shù hé lì shù。⑥ wù( ji): mǎ luò tóu。⑦ bù gèng guī: jí gèng bù guī, réng bù guī。 guī: guī xiāng。
cǐ shī pō xiǎn hán yù“ yǐ wén wéi shī” tè sè。 tā yòng sǎnwén huà de yǔ huì、 jù fǎ、 zhāng fǎ xiě shī, bù yòng huò shǎo yòng bǐxìng、 xiàng zhēng、 xiǎng xiàng、 kuā zhāng děng xiū cí shǒu duàn, bù yòng tiào yuè de jù fǎ hèzhāng fǎ, ér shì cǎi yòng“ fù” de biǎo xiàn fāng fǎ, píng shí dì jì xù shì qíng de guò chéng。 quán shī 'èr shí yī jù, bù huàn yùn, yī yùn dào dǐ。 miáo xiě tā zài mǒu yī tiān xià wǔ yóu shān, zài shān sì lǐ zhù liǎo yī yè, cì rì zǎo chén chū shān guī jiā tú zhōng de suǒ jiàn suǒ gǎn。 shǒu jù biǎo miàn shì xiě shān lù qí qū bù píng, shí jì yě 'àn shì liǎo quán shī de fēng gé ── luò què bù píng。 cóng dì 'èr jù qǐ, shī rén jiù bù xiě bái zhòu 'ér xiě huáng hūn, bù xiě shān niǎo shān huā 'ér xiě yè jīng líng biān fú, yǐ jí ruò yòu ruò wú de gǔ bì fó huà, tián jì wú shēng de jìng yè, qīng liáng de yuè sè děng, cóng 'ér shǐ rén qiáng liè dì gǎn shòu dào shēn shān gǔ sì de yōu jìng shén mì。 tiān liàng liǎo, shī rén zài shān zhōng dú zì màn bù, cǐ shí tā shì zhè shēn shān lǎo lín zhōng wéi yī de rén lèi, tā dé yǐ jìn qíng dì xiǎng shòu zì yóu zì zài dì cháng yáng yú zì rán zhī zhōng de kuàng wèi: xìn bù zǒu qù, lián lù bù lù de wèn tí yě bù bì kǎo lǜ liǎo, tā sì gù zhè shān hóng jiàn bì、 sōng lì shí wéi、 shuǐ shēng jī jī、 yān xiá làn màn de jǐng sè, quán rán táo zuì yú yuǎn lí chén 'áo de“ zì lè” zhī zhōng。
zuì hòu, tā hái shì xiǎng dào liǎo shì yǔ yǐn zhè gè yǒng yuǎn lìng rén kùn huò de wèn tí。 cǐ shí de hán yù, jìn shì jí dì yǐ jīng kuài shí nián liǎo, dàn lián gè zhèng shì de guān zhí dōuméi yòu, gěi rén jiā dāng liǎo jǐ nián mù liáo, hěn méi yì sī。 cǐ shí tā cí liǎo mù zhí, tú jīng luò yáng, yóu shān qiǎn xīng。 zì rán hé zì yóu gù rán hǎo, dàn qiú shì zhī xīn hái shì zěn me yě fàng bù xià。 suǒ yǐ cái yòu“ ān dé zhì lǎo bù gèng guī” de gǎn tàn hé yí wèn。
chū、 shèng táng rén zuò qī yán gǔ tǐ, wǎng wǎng xǐ huān yòng yī xiē duì 'ǒu jù, dàn hán yù de qī gǔ què jué duì bù yòng duì 'ǒu jù。 zhè yě shì tā“ yǐ wén wéi shī” de yī gè tè zhēng。 cǐ shī yǐ cì xù shù, wú lùn cóng shí jiān de shùn xù hái shì kōng jiān de yí dòng lái kàn, dōuhǎo xiàng zì rán 'ér rán, màn bù jīng xīn de。 dàn zǎi xì zhuó mó, què fā xiàn shī rén shì chù chù yòu zhào yìng de:“ wú dào lù” zhào yìng“ xíng jìng wēi”;“ chū rù gāo xià” zhào yìng“ shān shí luò què”;“ dāng liú chì zú” zhào yìng“ xīn yǔ zú”;“ huáng hūn” yǔ“ tiān míng”、“ wú suǒ jiàn” yǔ“ shí jiàn” děng děng, jiē duì zhào hū yìng。 qián rén yě zhù yì dào zhè zhǒng yòu yì wú yì de xiě fǎ,《 hán liǔ shī xuǎn》 yún:“ jù pēng zì liàn 'ér wú diāo zhuó zhī jì, yuán qí yú dàn zhōng shè sè, pǔ chù shēng zī 'ěr”。 qīng hé chāo《 yì mén dú shū jì》 píng cǐ shī yún:“ zhí shū jí mù, wú yì qiú gōng, ér wén zì zhì。”
yóu cǐ shī yě pō kě tǐ huì hán shī hóng wěi qí jué de fēng gé。 yuán hǎo wèn《 lùn shī jué jù》 sān shí shǒu zhōng yòu yī shǒu jiāng cǐ shī yǔ qín guān shī bǐ jiào:“ yòu qíng sháo yào hán chūn lèi, wú lì qiáng wēi wò wǎn zhī。 niān chū tuì zhī shān shí jù, shǐ zhī qú shì nǚ láng shī。” lüè kě shuō míng qín、 hán zhī shī yòu yīn róu yǔ yáng gāng zhī bié。
dá zhāng shí yī gōng cáo①
shān jìng jiāng kōng shuǐ jiàn shā, āi yuán tí chù liǎng sān jiā。 yún dāng② jìng cháng xiān xiān sǔn, zhí zhú xián kāi yàn yàn huā③。
wèi bào 'ēn bō zhī sǐ suǒ, mò lìng yán zhàng sòng shēng yá④。 yín jūn shī bà kàn shuāng bìn, dǒu⑤ jué shuāng máo yī bàn jiā。
① zhāng gōng cáo: míng shǔ, hé jiān( jīn hé běi hé jiān) rén。 zhēn yuán shí jiǔ nián( 803) guān zhōng dà hàn, dāng shí rèn jiān chá yù shǐ de hán yù hé zhāng shǔ zhí yán quàn jiàn táng dé zōng jiǎn miǎn yáo fù, yīn 'ér dé zuì xìng chén, liǎng rén tóng shí bèi biǎn, hán biǎn wéi yáng shān( jīn guǎng dōng yáng shān) lìng, zhāng biǎn wéi lín wǔ( jīn hú nán lín wǔ) lìng。 hóng xīng zǔ《 hán zǐ nián pǔ》 xì cǐ shī yú zhēn yuán 'èr shí nián( 804) nán qiān zhī zuò。 rán“ gōng cáo” èr zì bù fú, yīn zhāng shǔ liǎng nián hòu fāng rèn jiāng líng gōng cáo。 qián zhòng lián《 jí shì》 wèi cǐ shī“ jìng dì qíng xù, míng xì zuò yú xiāng nán 'ér fēi jiāng líng”。 bìng biàn“ gōng cáo” shì, rèn wéi yuán tí dāng wéi《 dá zhāng shí yī》,“ gōng cáo” èr zì huò wéi qí hòu zhuī jiā, huò wéi lǐ hàn biān jí shí suǒ jiā。 hán jí zhōng chóu zèng zhāng gōng cáo de shī hěn duō, ér zhāng shǔ shī jǐn jiàn yú《 hán zǐ nián pǔ》 yī shǒu( xià xiáng)。② yún dāng: zhú míng。《 yì wù zhì》 yuē:“ yún dāng shēng shuǐ biān, cháng shù zhàng, wéi yī chǐ wǔ liù cùn, yī jié xiāng qù liù qī cùn, huò xiāng qù yī chǐ, lú líng jiè zhōng yòu zhī”。③ zhí zhú: yòu míng yáng zhí zhú, yòu míng nào yáng huā, shǔ dù juān huā kē, luò yè guàn mù, chūn jì kāi huā, hóng huáng sè, jí xiān yàn。《 tài píng guǎng jì》:“ nán zhōng huā duō hóng chì, yì bǐ zhī fāng sè yě。 wéi zhí zhú wéi shèng。 lǐng běi shí yòu, bù rú nán zhī fán duō yě。 shān gǔ jiān xī shēng, èr yuè fā shí, zhào yào rú huǒ, yuè yú bù xiē。 chū《 lǐng nán yì wù zhì》”。“ xián” yī zuò“ chū”。④ wèi bào 'èr jù: huáng dì de shēn 'ēn wǒ shàng wèi bào dá, sǐ dì yì nán yù zhī, dàn yuàn bù yào zài nán fāng yán rè de zhàng qì zhōng xū dù yú shēng。⑤ dǒu: tóng dǒu, hū rán、 dùn shí zhī yì。
zhè shì yī shǒu qī lǜ。 zhāng shǔ zài lín wǔ lìng rèn shàng yòu shī zèng hán yù yuē:“ jiǔ yí fēng pàn 'èr jiāng qián, liàn jué sī xiāng rì dǐ nián。 bái jiǎn qū cháo céng bìng mìng, cāng wú zuǒ huàn yī lián piān。 jiāo rén yuǎn fàn yú zhōu huǒ, fú niǎo xián fēi wù lǐ tiān。 huàn hàn jǐ shí liú shuài tǔ, piānzhōu xī xià gòng guī tián”。 hán yǐ cǐ shī zuò dá。 qián sì jù xiě jū chù rén yān xī shǎo, huāng pì lěng qīng。 rán zì rán fēng wù yì zì míng jìng qīng xīn, péng bó yàn lì。 wǔ liù liǎng jù shì quán shī qíng gǎn zhī zhòng xīn, hán yì fù zá: yòu duì zì jǐ wú gū bèi biǎn de yuàn fèn bù píng, yòu yòu duì qián tú de dān yōu hé qī wàng。“ wèi bào 'ēn bō” shì rú jiā“ yuàn 'ér bù nù” de jīng shén chuán tǒng, shēn zāo biǎn zhé shàng niàn bào xiào jūn guó, shòu liǎo wěi qū réng rán jué dé jūn 'ēn shēn hòu, wú fǎ bào dá。 chéng xué xún yuē:“ tuì zhī qī lǜ zhǐ shí shǒu, wú dú qǔ cǐ piān wéi néng zhēn dé dù yì”。 cǐ suǒ wèi“ dù yì”, zhù yào shì zhǐ“ yuàn 'ér bù nù”, bù wàng jūn guó de jīng shén。 zuì hòu liǎng jù bǎ gǎn qíng tuī xiàng gāo cháo, yán rén yǐ bù kān bēi chóu, yòu dú bēi chóu qī kǔ zhī shī, tū rán zhī jiān jiù jué dé shuāi lǎo liǎo xǔ duō。 zhè shì hán bù jìn zhī yì jiàn yú yán wài de xiě fǎ, wǎn zhuǎn hán xù, yùn wèi shēn hòu yōu cháng。 hé chāo《 yì mén dú shū jì》 yuē:“ wǔ liù jì bù rú qū zǐ zhī juàn duì, jié réng jiè dá shī yǐ jiàn qí qiáo cuì, kě wèi yuàn 'ér bù luàn yǐ”。
bā yuè shí wǔ rì yè zèng zhāng gōng cáo①
xiān yún sì juàn tiān wú hé②, qīng fēng chuī kōng yuè shū bō③。 shā píng shuǐ xī shēng yǐng jué, yī bēi xiāngzhǔ④ jūn dāng gē。
jūn gē shēng suān cí qiě kǔ, bù néng tīng zhōng lèi rú yǔ:“ dòng tíng lián tiān jiǔ yí⑤ gāo, wén lóng chū méi xīng wú⑥ hào。
shí shēng jiǔ sǐ dào guān suǒ, yōu jū mò mò rú cáng táo。 xià chuáng wèi shé shí wèi yào⑦, hǎi qì shī zhé xūn xīng sào ⑧。
zuó zhě zhōu qián chuí dà gǔ ⑨, sì huáng jì shèng dēng kuí gāo ⑩。 shè shū yī rì xíng wàn lǐ ⑾, zuì cóng dà bì jiē chú sǐ ⑿。
qiān zhě zhuī huí liú zhě hái ⒀, dí xiá dàng gòu qīng cháo bān ⒁。 zhōu jiā shēn míng shǐ jiā yì ⒂, kǎn kē zhǐ dé yí jīng mán ⒃。
pàn sī bēi guān bù kān shuō ⒄, wèi miǎn chuí chǔ chén 'āi jiān ⒅。 tóng shí bèi liú duō shàng dào ⒆, tiān lù yōu xiǎn nán zhuī pān ⒇。”
jūn gē qiě xiū tīng wǒ gē, wǒ gē jīn yǔ jūn shū kē:“ yī nián míng yuè jīn xiāo duō, rén shēng yóu mìng fēi yóu tā,
yòu jiǔ bù yǐn nài míng hé!”
① cǐ wéi yǒng zhēn yuán nián zhōng qiū zài chēn zhōu zhī zuò。 zhēn yuán 'èr shí yī nián( 805) èr yuè, shùn zōng jí wèi, gǎi yuán yǒng zhēn。 dà shè tiān xià, hán yù、 zhāng shǔ dào chēn zhōu dài mìng。 hán dà yuē zài xià、 qiū zhī jì dào chēn。 shì nián bā yuè chū yī, shùn zōng shànwèi yú xiàn zōng, yòu dà shè tiān xià, bā yuè shí wǔ rì, zhèng zài chēn zhōu de hán、 zhāng yǐ jiē dào gǎi guān jiāng líng( jīn hú běi jiāng líng) de rèn mìng, hán wéi fǎ cáo cān jūn, zhāng wéi gōng cáo cān jūn, réng bù néng huí jīng。 hán yù yīn xiě cǐ shī zèng zhāng。② xiān yún: wēi yún。 tiān wú hé: yīn yuè guāng míng liàng 'ér xiǎn bù chū yín hé。③ yuè shū bō: yuè guāng shū xiè。④ shǔ: quàn yǐn。⑤ jiǔ yí: shān míng, yí yòu zuò yí。 yòu míng cāng wú shān, zài jīn hú nán níng yuǎn xiàn nán, xiāng chuán shùn zàng yú cǐ。⑥ xīng wú: xīng xīng hé dà fēi shǔ。⑦ xià chuáng jù: cǐ yán jū chù huán jìng 'è liè, dú shé chū méi, dú chóng dú cǎo lìng rén fáng bù shèng fáng。⑧ hǎi qì: zhǐ cháo shī zhī qì。 shī zhé: zhé fú yú cháo shī yīn 'àn zhī chù de shé chóng zhī lèi。 xūn xīng sào: sàn fā chū xīng sào nán wén zhī qì。⑨ zuó zhě: qián jǐ tiān。 chuí dà gǔ: táng dài zhì dù, bān bù dà shè lìng shí, jī gǔ qiān shēng, jí hé bǎi guān、 fù lǎo、 qiú tú děng, dāng zhòng xuān bù。⑩ sì huáng: jì chéng huáng wèi de xīn huáng dì, cǐ zhǐ táng xiàn zōng。 dēng: qǐ yòng。 kuí gāo: kuí hé gāo táo, jūn wéi shùn dì shí dài de xián chén。 cǐ bǐ yù xīn huáng dì xuǎn xián rèn néng。⑾ shè shū: xiàn zōng yú yǒng zhēn yuán nián( 805) bā yuè chū yī rì jí wèi, chū wǔ jí bān bù shè shū, shí wǔ rì yǐ qián jí yǐ chuán dào chēn zhōu。“ rì xíng wàn lǐ”, kuā qí chuán dá zhī sù。⑿ dà bì: sǐ xíng。 chú sǐ: miǎn sǐ。⒀ qiān zhě: bèi biǎn guān zhě。 liú zhě: bèi liú fàng zhě。⒁ dí xiá jù: yì wèi bèi shè zhě jiē xǐ xuě zuì míng, chóngxīn jìn rù cháo bān qīng bái hángliè。⒂ zhōu jiā jù: zhōu cì shǐ tí míng ràng zhāng shǔ hé hán yù hái cháo, què zāo dào hú nán guān chá shǐ yáng píng de zǔ yì。 zhōu jiā、 shǐ jiā shì dāng shí rén duì zhōu cì shǐ hé guān chá shǐ de sú chēng。⒃ yí jīng mán: diào wǎng jiāng líng rèn zhí。⒄ pàn sī: píng pàn yī sī shì wù zhī guān, shì duì zhū cáo cān jūn de tǒng chēng。 dāng shí zhāng shǔ diào rèn jiāng líng fǔ gōng cáo cān jūn, hán yù rèn fǎ cáo cān jūn, jiē shǔ cǐ lèi bēi zhí xiǎo guān。⒅ wèi miǎn jù: táng dài zhì dù, cān jūn bù wèi ruò yòu guò cuò, jí shòu chī zhàng zhī xíng。 chuí chǔ: zhǐ shòu xíng。⒆ tóng shí jù: tóng shí bèi liú fàng de réndōu qǐ chéng fǎn jīng liǎo。⒇ tiān lù: jìn shēn cháo tíng zhī lù。
cǐ shī nǎi yǔ zhāng shǔ gòng sù shì huàn yǎn jiǎn zhī zuò。 shī rén shì tú kǎn kě, zhé jū xià liáo, xīn zhōng yù mèn bù píng。 dāng cǐ zhōng qiū míng yuè, huànnàn zhī jiāo tóng chù nán huāng, duì jiǔ bēi gē, liáo“ shù qiān zhé liàng yí zhī kǔ 'ěr”( chá shèn xíng yǔ)。 yǔ qián《 shān shí》 shī yǐ xù xiě jǐng guān wéi zhù bù tóng, cǐ shī yǐ xù shì shū qíng wéi zhù, dàn“ yǐ wén wéi shī” de xiě fǎ què hěn yī zhì, céng céng xù xiě, wěi wěi dào lái, rú tóng 'èr rén cù xī 'ér tán, ér qíng gǎn yì yùn què yòu yī bō sān zhé, yóu huán jìng 'è liè、 xīn qíng qī kǔ dào yòu suǒ qī jì, ér xī wàng yòu lì jí biàn wéi shī wàng, zhǐ hǎo gù zuò kuàng dá yǐ xiāo jiě jī fèn。 kě wèi bō lán dié qǐ。 wēng fāng gāng chēng cǐ shī shì“ hán shī qī gǔ zhī zuì yòu tíng xù dùn zhé zhě”。 fāng dōng shù yuē:“ yī piān gǔ wén zhāng fǎ, qián xù, zhōng jiān yǐ zhèng yì kǔ yǔ zhòng yǔ zuò bīn, bì shí fǎ yě”。 shī zhōng“ jūn gē”、“ wǒ gē” de xíng shì yě pō sì fù de zhù kè wèn dá shǒu fǎ。 dà bù fēn shì“ jūn gē”, shǎo bù fēn shì“ wǒ gē”。 ér shí jì shàng dōushì hán gē。 chéng xué xún yuē:“ cǐ shī liào qiào bēi liáng, yuán chū chǔ sāo, rù hòu huàn diào, zhèng suǒ wèi yī chàng sān tàn yòu yí yīn zhě yǐ”。 gāo bù yíng yuē:“ gāo lǎng xióng xiù, qíng yùn jiān měi”。
chūn xuě
xīn nián dū wèi yòu fāng huá, èr yuè chū jīng jiàn cǎo yá。 bái xuě què xián chūn sè wǎn, gù chuān tíng shù zuò fēi huā。
qián rén xì cǐ shī yú yuán hé shí nián( 815), dāng shí hán yù zài cháo rèn shǐ guǎn xiū zhuàn, zhī zhì gào。 shī xiě cháng 'ān chūn xuě, tè yòu yī fān xì nì shēn wēi de shěn měi yì qù。 jì wéi yǒng xuě, yòu xū qiē zhōng chūn zì, gù xiān cóng chūn tiān de gǎn shòu luò bǐ。 duì běi fāng rén lái shuō, xīn nián wú fāng huá shì zhèng cháng de, dàn dào guò lǐng nán de hán yù què jué dé běi fāng chūn lái wǎn, zhí dào 'èr yuè cái yòu cǎo yá cháng chū lái, rán 'ér bái xuě què bù kěn jiù cǐ lí qù, tā hái yào chuān tíng luò shù dì hé chūn tiān dòu gè qù。 shī rén jiè jiàn cénshēn《 bái xuě gē》 zhī yì, nǐ xuě wéi huā, yòu jìn yī bù nǐ xuě wéi rén, shuō xuě dū xián chūn tiān lái dé tài chí liǎo, yīn 'ér yào wéi rén men zhuāng diǎn chū yī xiē chūn huā chūn yì。 shī zhōng yáng yì zhe yī zhǒng běi fāng rén zài dōng qù chūn lái shí jié de xǐ yuè zhī qíng, zhè dà gài shì lǐng nán rén suǒ nán yǐ tǐ huì dào de。 cǐ shī dāng yǔ bā nián hòu suǒ zuò《 zǎo chūn chéng shuǐ bù zhāng shí bā yuán wài 'èr shǒu》 cān dú。
diào zhāng jí①
lǐ dù wén zhāng② zài, guāng yàn wàn zhàng cháng。 bù zhī qún 'ér yú, nà yòng gù bàng shāng③。
pí fú hàn dà shù, kě xiào bù zì liàng④! yī⑤ wǒ shēng qí hòu, jǔ jǐng yáo xiāng wàng。
yè mèng duō jiàn zhī, zhòu sī fǎn wēi máng。 tú guān fǔ záo hén, bù zhǔ zhì shuǐ háng⑥。
xiǎng dāng shī shǒu shí, jù rèn mó tiān yáng。 yín yá huá bēng huò, qián kūn bǎi léi láng⑦。
wéi cǐ liǎng fū zǐ⑧, jiā jū shuài huāng liáng。 dì yù cháng yín 'ò, gù qiǎn qǐ qiě jiāng。
jiǎn líng sòng lóng zhōng, shǐ kàn bǎi niǎo xiáng。 píng shēng qiān wàn piān, jīn xiè chuí lín láng。
xiān guān chì liù dīng, léi diàn xià qǔ jiāng。 liú luò rén jiān zhě, tài shān yī háo máng。
wǒ yuàn shēng liǎng chì, bǔ zhú chū bā huāng⑨。 jīng chéng hū jiāo tōng, bǎi guài rù wǒ cháng⑩。
cì shǒu bá jīng yá, jǔ piáo zhuó tiān jiāng。 téng shēn kuà hàn màn, bù zhù zhì nǚ xiāng⑾。
gù yǔ dì shàng yǒu, jīng yíng wú tài máng⑿。 qǐ jūn fēi xiá pèi, yǔ wǒ gāo jié hánɡ⒀。
① diào: tiáokǎn, tiáoxiào, xì xuè。 zhāng jí( 768--830), zì wén chāng, zhēn yuán shí sì nián( 798) jìn shì, lì guān tài cháng sì tài zhù、 shuǐ bù yuán wài láng、 zhōng guó zǐ sī yè。② wén zhāng: cǐ zhǐ shī piān。③ qún 'ér: zhǐ“ bàng shāng” lǐ dù de rén。 qián rén rèn wéi zhù yào shì zhǐ yuán zhěn、 bái jū yì děng( xià xiáng)。④ pí fú: yǐ lèi, cháng zài sōng shù gēn bù yíng cháo。⑤ yī: fā yǔ cí。⑥ tú guān liǎng jù: bǐ yù“ lǐ dù wén zhāng” rú tóng dà yǔ zhì shuǐ shū tōng jiāng hé, hòu rén suī néng kàn dào qí chéng jiù, què wú fǎ mù dǔ dāng shí guǐ fǔ shén gōng de kāipì qíng jǐng liǎo。⑦ xiǎng dāng sì jù: xiǎng xiàng yǔ zhì shuǐ shí pī shān záo shí、 shēng zhèn tiān yǔ de qíng jǐng。 huá: pī kāi。 léi láng: shān bēng zhī shēng。⑧ wéi cǐ yǐ xià shí 'èr jù: shuō tiān dì xiǎng yào hǎo shī gē, jiù pài lǐ、 dù dào rén jiān shòu kǔ, hái gù yì zhé duàn tā men de yǔ máo, bō duó tā men de zì yóu, ràng tā men jīng shòu cuò zhé kǎn kě mó nán, cóng 'ér chuàng zuò chū jīng jīn měi yù bān de jué dài shī piān。 rán hòu yòu pài tiān shén qǔ zǒu liǎo。 xiàn zài yí liú zài rén shì de zhǐ bù guò shì“ tài shān yī háo máng” ér yǐ, shàng qiě rú cǐ gāo bù kě jí。 jīn xiè: shū。 gǔ yòu xiè yè shū。 yòu yòu xiè yè xíng de jīn piàn, sú yǔ chēng jīn yè zǐ。 lín láng: měi yù shí。 cǐ yǐ jīn yù yù“ lǐ dù wén zhāng”, bìng yán lǐ dù shī piān bō yú jīn shí。 liù dīng、 léi diàn: jiē chuán shuō zhī tiān shén。⑨ bā huāng: gǔ rén yǐ wéi jiǔ zhōu zài sì hǎi zhī nèi, ér sì hǎi yòu zài bā huāng zhī nèi。⑩ jīng chéng liǎng jù: yán hū rán wù dé“ lǐ dù wén zhāng” zhī miào。 yóu jīn yán líng gǎn hū zhì。⑾ cì shǒu sì jù: bǐ yù lǐ、 dù shī de chuàng zuò jìng jiè。 hàn màn: guǎng mò wú biān zhī chù。《 huái nán zǐ · dào yìng xùn》: lú 'áo yóu yú běi hǎi, yù yì rén, yù yǔ jiāo yǒu, qí rén xiào yuē:“ xī! zǐ zhōng zhōu zhī mín, nìngkěn 'ér yuǎn zhì yú cǐ。 …… wú yǔ hàn màn qī yú jiǔ gāi zhī wài, wú bù kě yǐ jiǔ zhù。” zhì nǚ xiāng:《 shī · xiǎo yǎ · dà dōng》:“ qí bǐ zhì nǚ, zhōng rì qī xiāng。 suī zé qī xiāng, bù chéng bào zhāng。” zhèng xuán zhù:“ xiāng: jià yě。 jià, wèi gèng qí sì yě。 cóng dàn zhì mù qī chén, chén yī yí, yīn wèi zhī qī xiāng”。 àn: zhì nǚ, wèi zhì nǚ xīng。 sì, wèi xīng sù suǒ shè, jí xīng cì。 cǐ jù kuā yán shén yóu wù wài, lián zhì nǚ xīng de chē jià dōubù chéng zuò liǎo。 yì wèi chāo yuè liǎo zhì nǚ xīng yùn xíng de fàn wéi。⑿ dì shàng yǒu: zhǐ zhāng jí。 jīng yíng: cǐ wèi gòu sī。⒀ qǐ: cǐ wèi sòng gěi。 rú dù fǔ《 xì jiǎn zhèng guǎng wén qián jiān chéng sū sī yè yuán míng》:“ lài yòu sū sī yè, shí shí qǐ jiǔ qián”。 jié hánɡ: shàng xià fēi xiáng。 shàng fēi yuē jié, xià fēi yuē hánɡ。
cǐ shī zuò yú yuán hé shí nián( 815), shì wén xué shǐ shàng zhù míng de tuī zūn lǐ、 dù de lì zuò。 qián rén rèn wéi lǐ dù zhī hòu, hán yù zuì zǎo jiāng lǐ、 dù bìng zūn, ér qiě chēng yù sòng yáng zuì wéi yòu lì。 bìng rèn wéi cǐ shī shì zhēn duì dāng shí yī xiē rén yáng dù yì lǐ huò“ lǐ、 dù jiāo jī” ér fā。 wǔ dài hòu jìn rén biān zhuàn《 jiù táng shū》, rèn wéi yuán zhěn shì“ lǐ dù yōu liè lùn” de shǐ zuò yǒng zhě。 sòng rén wèi tài《 lín hàn yǐn jū shī huà》 jìn yī bù zhǐ shí hán shī suǒ chì“ qún 'ér”, shì zhǐ yuán zhěn、 bái jū yì:“ yuán zhěn zuò lǐ dù yōu liè lùn, xiān dù 'ér hòu lǐ, hán tuì zhī bù yǐ wéi rán, shī yuē ‘ lǐ dù wén zhāng zài…… kě xiào bù zì liàng ’, wéi wēi zhī fā yě”。 cǐ hòu, rén duō cóng qí shuō。
rán shì shí bìng bù jìn rán。 qí shí yuán zhěn shì zuì zǎo duì lǐ、 dù bìng chēng de rén。 zǎo yú hán yù cǐ shī 'èr shí yī nián, jí zhēn yuán shí nián( 794), yuán zhěn zuò《 dài qū jiāng lǎo rén bǎi yùn》, shī zhōng yǐ yòu“ lǐ dù shī piān dí” zhī jù。 zhēn yuán shí sì nián( 798) hán yù《 zuì liú dōng yě》 shī yòu“ xī nián yīn dú lǐ bái dù fǔ shī, cháng hèn 'èr rén bù xiāng cóng” zhī jù。 dàn zài yuán hé bā nián, yuán zhěn zuò《 táng gù gōng bù yuán wài dù jūn mù xì míng bìng xù》, zhè shì táng dài wéi yī yī piān cóng lǐ lùn shàng fēn xī dù shī chū xiàn zhī yì yì de wén xiàn, qí zhōng zài cì tí dào lǐ、 dù shí, què shí yòu suǒ gāo xià:“ shī rén yǐ lái, wèi yòu rú dù zǐ měi zhě。 shí shān dōng lǐ bái, yì yǐ qí wén qǔ chēng, shí rén wèi zhī lǐ dù。 yú guān qí lè fǔ gē shī, chéng yì cījiān yú zǐ měi yǐ; zhì ruò pū chén zhōng shǐ, pái bǐ shēng yùn, dà huò qiān yán, cì yóu shù bǎi, cí qì fèn mài, ér fēngtiáo qīng shēn, zhǔduì lǜ qiē, ér tuō qì fán jìn, zé lǐ shàng bù néng lì qí fān lí, kuàng hú 'ào hū?” bái jū yì zuò yú yuán hé shí nián de《 yǔ yuán jiǔ shū》, zé yòu lǐ dù bìng jī zhī xián:“ shī zhī háo zhě, shì chēng lǐ dù。 lǐ zhī zuò cái yǐ、 qí yǐ, suǒ qí fēng yǎ bǐxìng, shí wú yī yān。 dù shī zuì duō, kě chuán zhě qiān yú shǒu, jìn gōng jìn shàn, yòu guò yú lǐ。 rán cuō qí《 xīn lóu》、《 shí háo》 zhū zhāng, yì bù guò sān sì shí。 dù shàng rú cǐ, kuàng bù dài dù zhě hū?” bái shì běn yì shì qiáng diào“ wéi gē shēng mín bìng” de xīn lè fǔ shī, bìng fēi quán miàn biǎn dī lǐ dù。 dàn“ bàng shāng” zhī xián què yì nán miǎn。
hán yù cǐ shī jí quán lì hóng yáng lǐ dù, qí suǒ wèi“ qún 'ér”、“ bàng shāng” děng yǔ, yì bì yòu suǒ zhǐ。 qián zhòng lián《 jí shì》 bǔ shì yún:“ jí suī lì hán mén, rán qí lè fǔ shī tǐ jìn yuán、 bái 'ér bù jìn hán, gù bái jí chēng zhī。 yuán、 bái chí lùn, dāng wéi jí suǒ kě, gù chāng lí wèicǐ shī yǐ qǐ fā zhī yú?”
bù lùn cǐ shī xiě zuò qǐ yīn rú hé, qí yì shù chéng jiù què kě chēng dào。 cǐ shī lì dà sī xióng, zòng héng zì sì, pō yòu lǐ bái làng màn fēng gé, qí xiǎng xiàng、 kuā zhāng、 bǐ yù jiē xīn qí yòu qù, rán 'ér yòu fēi cháng qiàdàng, zú jiàn dà jiā fēng fàn。 zhū yí zūn《 pī hán shī》 yuē:“ yì lùn shī, yòu bié shì yī diào, yǐ cāng lǎo shèng, tā rén wú cǐ dǎn。”《 táng sòng shī jǔ yào》 yǐn wú kǎi shēng yǔ:“ xióng qí wěi 'àn, yì yòu guāng yàn wàn zhàng zhī guān。” hán shī zào yǔ xīn qí lì lái shòu rén chēng yù, zhào yì《 ōu běi shī huà》 yún:“ shī jiā hǎo zuò qí jù jǐng yǔ, bì qiān chuí bǎi liàn 'ér hòu néng chéng。 rú…… chāng lí zhī‘ jù rèn mó tiān yáng’、‘ qián kūn bǎi léi láng’ děng jù, shí zú jīng xīn dòng bó, rán quán lì bó tù zhī zhuàng rén jiē jiàn zhī”。《 xiàn yōng shuō shī》:“ qí jié zhī yǔ, jiá jiá dú zào”。 hán yù《 jiàn shì》 píng mèng jiāo shī yún:“ héng kōng pán yìng yǔ, tuǒ tiē lì pái 'ào”。 cǐ yǔ cháng bèi hòu rén yòng lái píng jià hán yù běn rén de shī。
wǎn chūn
cǎo shù zhī chūn bù jiǔ guī, bǎi bān hóng zǐ dǒu fāng fěi。 yáng huā yú jiá wú cái sī, wéi jiě màn tiān zuò xuě fēi。
qián zhōng lián《 jí shì》 xì cǐ shī yú yuán hé shí yī nián。 zhù yǐn zhū yí zūn《 pī hán shī》 yún:“ cǐ yì zuò hé jiě? rán qíng jǐng què shì rú cǐ。” díquè, jǐn jiù miáo xiě mù chūn jǐng sè 'ér yán, cǐ shī kě wèi yòu qíng yòu qù, yì bù luò sú tào。 shī tí yòu zuò《 yóu chéng nán wǎn chūn》, kě zhī suǒ xiě nǎi chūn yóu jiāo wài suǒ jiàn。 shī rén quán yòng nǐ rén shǒu fǎ, bù shuō rén zhī xī chūn, ér shuō cǎo shù yì zhī chūn jiāng bù jiǔ, yīn 'ér bǎi huā zhēng yàn, gè chéng fāng fěi。 còu rè nào de hái yòu pǔ sù wú huá de yáng huā yú jiá, xiàng fēi xuě yī bān màn tiān biàn yě dì piāo wǔ。 rén yán cǎo mù wú qíng, shī piān shuō tā men yòu zhī, huò“ dǒu” huò“ jiě”, huó pō yòu qù。 zhè shì cǐ shī míng bái yòu qù zhī chù。
rán 'ér“ wú qíng sī” sān zì pō guài yì, suì yǐn qǐ hòu rén zhū duō cāi cè。 huò wèi quàn rén qín xué, bù yào xiàng yáng huā nà yàng bái shǒu wú chéng; huò wèi yǐn yù rén zhī wú cái, zuò bù chū hǎo wén zhāng; huò yán yòu suǒ fěng yù; huò yán zàn shǎng yáng huā suī wú fāng huá, què yòu qíng qù hé yǒng qì。 xì shěn shī yì, shī rén dāng shì zàn shǎng yáng huā de。“ wú cái sī” yīngshì gù zuò dùn cuò de xié xuè zhī bǐ。
tīng yíng shī tánqín①
nì nì 'ér nǚ yǔ, ēn yuàn xiāng 'ěr rǔ②。 huàrán biàn xuān 'áng, yǒng shì fù dí chǎng③。
fú yún liǔ xù wú gēn dì, tiān dì kuò yuǎn suí fēi yáng④。
xuān jiū bǎi niǎo qún, hū jiàn gū fèng huáng。 jī pān fēn cùn bù kě shàng, shī shì yī luò qiān zhàng qiáng⑤。
jiē yú yòu liǎng 'ěr, wèi shěng tīng sī huáng⑥。 zì wén yíng shī dàn, qǐ zuò zài yī bàng⑦。
tuī shǒu jù zhǐ zhī, shī yī lèi pāng pāng。 yíng hū 'ěr chéng néng, wú yǐ bīng tàn zhì wǒ cháng⑧!
① qián《 jí shì》 xì běn piān yú yuán hé shí yī nián( 816)。 lǐ hè《 tīng yíng shī tánqín gē》 yòu“ zhú sēng qián lì dāng wú mén, fàn gōng zhēn xiāng méi lēng zūn”。 kě zhī yíng shī shì dāng shí yī wèi shàn tánqín de hé shàng。② nì nì: qīn rè 'ér xì róu。 ěr rǔ: hǎo péng yǒu bù jiǎng kè tào, hù chēng nǐ wǒ, jiào zuò“ ěr rǔ jiāo”。《 shì shuō xīn yǔ · pái diào》:“ jìn wǔ dì wèn sūn hào: wén nán rén hǎo zuò 'ěr rǔ gē, pō néng wéi bù?” ěr rǔ gē shì gǔ dài jiāng nán yī dài mín jiān liú xíng de qíng gē, gē cí měi jù yòng 'ěr huò rǔ xiāngchèn, yǐ shì bǐ cǐ qīn nì。③ huàrán: tū rán。 xuān 'áng: xíng róng yīnyuè gāo kàng xióng zhuàng。④ fú yún liǎng jù: xíng róng yīnyuè piāo yì yōu yáng。⑤ xuān jiū sì jù: xíng róng yīnyuè jì yòu bǎi niǎo xuān huá bān de fēng fù rè nào, yòu yòu zhù tí lè diào de xiān míng liáo liàng, gāo dī yì yáng, qǐ fú biàn huà。⑥ sī huáng: tánbō yuèqì, cǐ zhǐ qín。⑦ qǐ zuò: hū qǐ hū zuò, jī dòng bù yǐ de yàng zǐ。⑧ bīng tàn zhì wǒ cháng:《 zhuāng zǐ · rén jiān shì》:“ shì ruò chéng, zé bì yòu yīn yáng zhī huàn”。 guō xiàng zhù:“ rén huàn suī qù, rán xǐ jù zhàn yú xiōng zhōng, gù yǐ jié bīng tàn yú wǔzàng yǐ”。 cǐ yán zì jǐ bèi yīnyuè suǒ gǎn dòng, qíng xù suí zhe lè shēng 'ér jī dòng biàn huà。
táng rén yīn lè shī jiào zhù míng zhě, yòu lǐ qí《 tīng dǒng dà dàn hú jiā nòng jiān jì yǔ fáng gěi shì》、 lǐ bái《 tīng shǔ sēng jùn tánqín》、 lǐ hè《 lǐ píng kōng hóu yǐn》、 bái jū yì《 pí pá xíng》 děng jí hán yù cǐ piān。 piān piān bù tóng, kě wèi gè yòu qiān qiū。 cǐ shī qián hòu fēn xiě liǎng zhǒng jìng jiè。 qián shí jù miáo xiě yīnyuè yì jìng, qū zhé xíng róng,“ hū 'ér ruò gǔ róu qíng, xiāo hún yù jué; hū 'ér zhāng yá wǔ zhǎo, kě hài kě 'ě。 qí biàn tài bǎi chū rú cǐ”( jiǎng zhī qiáo yǔ, jiàn《 ji zhù táng hán chāng lí jí》)。 hòu bā jù xiě tīng qín zhě de jìng jiè。 shī rén gù yì shuō zì jǐ běn bù dǒng qín, tīng cǐ qín cái hū rán kāi qiào liǎo, ér qiě jī dòng bù yǐ。 zhè qí shí shì yǐ yǎn zòu xiào guǒ lái chèn tuō yǎn zòu jì yì zhī gāo chāo, kě wèi qǐ yú wán 'ér dòng hún bó, jīng chéng suǒ zhì, jīn shí wéi kāi。
qián rén yú cǐ shī hǎo píng rú cháo,《 táng sòng shī jǔ yào》 yǐn wú kǎi shēng yuē:“ wú duān 'ér lái, wú duān 'ér zhǐ, zhāng fǎ qí guǐ jí yǐ”。 hú zǎi《 sháo xī yú yǐn cóng huà qián jí》 zài《 xī qīng shī huà》 yún:“ sān wú sēng yì hǎi yǐ qín míng shì。 liù yī jū shì cháng wèn dōng pō: qín shī shú yōu? dōng pō dá yǐ tuì zhī《 tīng yíng shī qín》, gōng yuē: cǐ zhǐ shì tīng pí pá 'ěr。 huò yǐ wèn hǎi, hǎi yuē: ōu yáng gōng yī dài yīng wěi, rán sī yǔ wù yǐ。‘ nì nì 'ér nǚ yǔ, ēn yuàn xiāng 'ěr rǔ’, yán qīng róu xì xiè, zhēn qíng chū jiàn yě。‘ huàrán biàn xuān 'áng, yǒng shì fù dí chǎng’, jīng shén yú yì, sǒng guān tīng yě。‘ fú yún liǔ xù wú gēn dì, tiān dì kuò yuǎn suí fēi yáng’, zòng héng biàn tài, hào hū bù shī zì rán yě。‘ xuān jiū bǎi niǎo qún, hū jiàn gū fèng huáng’, yòu jiàn yíng gū jué bù tóng liú sú xià lǐ shēng yě。‘ jī pān fēn cùn bù kě shàng, shī shì yī luò qiān zhàng qiáng’, qǐ fú yì yáng, bù zhù gù cháng yě。 jiē zhǐ xià sī shēng miào chù, wéi qín wéi rán。 pí pá shēng shàng gé, wū néng 'ěr yé? tuì zhī shēn dé qí qù, wèi yì jī píng yě。”
fù lǐ hè《 tīng yíng shī tánqín gē》:
bié pǔ yún guī guì huā zhǔ, shǔ guó xián zhōng shuāng fèng yǔ。 fú róng yè luò qiū luán lí, yuè wáng yè qǐ yóu tiān lǎo。
àn pèi qīng chén qiāo shuǐ yù, dù hǎi 'é méi qiān bái lù。 shuí kàn xié jiàn fù cháng qiáo? shuí kàn jìn fā tí chūn zhú?
zhú sēng qián lì dāng wú mén, fàn gōng zhēn xiāng méi lēng zūn。 gǔ qín dà zhěn cháng bā chǐ, yì yáng lǎo shù fēi tóng sūn。
liáng guǎn wén xián jīng bìng kè, yào náng zàn bié lóng xū xí。 qǐng gē zhí qǐng qīng xiāng gē, fèng lǐ guān bēi fù hé yì?
cì tóng guān xiān jì zhāng shí 'èr gé lǎo shǐ jūn①
jīng shān yǐ qù huá shān lái, rì chū tóng guān sì shàn kāi②。 cì shǐ mò cí yíng hòu yuǎn, xiànggōng xīn pò cài zhōu huí③。
① cì: zhù jūn。 tóng guān: zài shǎn xī tóng guān xiàn běi, dōng hàn mò shè, wéi qín、 jìn、 yù jiāo tōng yào sài。 zhāng shí 'èr gé lǎo shǐ jūn: jí zhāng jiǎ, shí rèn huá zhōu cì shǐ, gù chēng shǐ jūn; tā céng zài mén xià shěng zuò guò jǐshìzhōng, dāng shí tōng xíng jiāng zhōng shū、 mén xià 'èr shěng de guān yuán chēng wéi“ gé lǎo”。② jīng shān yòu míng fù fǔ shān, zài jīn hé nán shěng líng bǎo jìng nèi, tóng guān zhī dōng, jù tóng guān xī miàn de huá shān 'èr bǎi yú lǐ。③ mò cí yíng hóu yuǎn: yīn huá zhōu jù tóng guān shàng yòu yī bǎi 'èr shí lǐ, gù yún mò cí yuǎn。 xiànggōng: zhǐ píng huái dà jūn tǒng shuài、 zǎixiàng péi dù。 cài zhōu: huái xī fān jiāng wú yuán jì de dà běn yíng。 yuán hé shí 'èr nián shí yuè, táng jūn pò cài zhōu, shēng qín wú yuán jì。
qián zhōng lián《 jí shì》 xì cǐ shī yú yuán hé shí 'èr nián。 cǐ shí hán yù 50 suì, cān jiā píng dìng huái xī zhī yì bìng qǐ liǎo zhòng yào zuò yòng。 píng huái gào jié, kǎi xuán huí jīng, hán yù xīn qíng jí hǎo。 dāng táng jūn zhù zhā zài tóng guān, jiāng xiàng huá zhōu jìn fā shí, hán yù yǐ xíng jūn sī mǎ shēn fèn xiě chéng cǐ shī, yóu kuài mǎ sòng jiāo huá zhōu cì shǐ zhāng jiǎ, tōng zhī tā zhǔn bèi kào jūn。 suǒ yǐ tí wéi“ xiān jì”。 céng yòu rén chēng cǐ shī wéi hán yù shēng píng dì yī shǒu kuài shī。“ dì yī” suī wèi bì,“ kuài shī” shì wú yí de。 shī rén yǐ jiàn bǐ xiě xiǎo shī, bù qiú jué jù hán xù yùn jiè zhī fēng zhì, ér xiào dù fǔ“ zhí cóng bā xiá chuān wū xiá” zhī kuài yì, tòng kuài lín lí dì shū fā shèng lì hòu de xǐ yuè zhī qíng。 chá shèn xíng yuē:“ qì xiàng kāi kuò, suǒ wèi juàn bō lán rù xiǎo shī zhě”。 quán shī jié zòu míng kuài, yǔ yì shuǎng zhí háo mài, qíng diào qīng sōng qīnqiè。 shī de qián liǎng jù yòng pō mò xiě yì de shǒu fǎ, shān qù shān lái、 chéng mén dà kāi, zú jiàn xíng jūn zhī shū chàng, guó shì zhī tài píng, rén xīn zhī shuǎng lǎng。 qīng rén céng rèn wéi chéng mén“ sì shàn” shī shí, shì gǎi wéi“ liǎng shàn”, zé wú wèi yǐ。 hòu liǎng jù háo wú gù jì dì yào dì fāng guān lái yíng jiē、 kào láo, què bìng wú shì gōng jiāo rén zhī yì, fǎn xiǎn dé qīnqiè wú jiān。 jiǎng bào xuán yuē:“ yán wéi xīn shēng, gù cóng róng zhì cǐ。”
zuǒ qiān zhì lán guān shì zhí sūn xiāng①
yī fēng cháo zòu jiǔchóng tiān, xī biǎn cháo zhōu lù bā qiān②。 yù wéi shèng míng chú bì shì, kěn jiāng shuāi xiǔ xī cán nián!
yún héng qín lǐng jiā hé zài? xuě yōng lán guān mǎ bù qián③。 zhī rǔ yuǎn lái yìng yòu yì, hǎo shōu wú gǔ zhàng jiāng biān④。
① jù rì běn cáng《 yòu xuán jí》, cǐ shī tí zuò《 biǎn guān cháo zhōu chū guān zuò》。 zuǒ qiān: biǎn guān。 gǔ rén yǐ yòu guì zuǒ jiàn, gù chēng biǎn guān wéi zuǒ qiān。 lán guān: jù cháng 'ān bù yuǎn。《 dì lǐ zhì》:“ jīng zhào fǔ lán tián xiàn yòu lán tián guān”。 xiāng: hán yù de zhí sūn hán xiāng, cǐ shí 27 suì, shàng wèi dēng kē dì, yuǎn dào gǎn lái cóng hán yù nán qiān。 hòu sì nián, jí cháng qìng sān nián( 823), hán xiāng jìn shì jí dì, hòu wéi dà lǐ chéng。② yī fēng liǎng jù: yuán hé shí sì nián( 819), táng xiàn zōng qiǎn shǐ zhě yíng fó gǔ rù jìn zhōng, sān rì hòu nǎi sòng fó sì。 cháo chén wú jiàn zǔ zhě, hán yù yī shēng zhì lì yú xīng rú pìfó, shí rèn xíng bù shì láng, dú shàng《 lùn fó gǔ biǎo》 jiàn zǔ, yán cí jīqiè。 xiàn zōng dà nù, yù zhì hán yù sǐ dì, xìng dé zǎixiàng péi dù děng lì bǎo, fāng dé miǎn sǐ, biǎn wéi cháo zhōu cì shǐ( cān liǎng《 táng shū》 běn chuán)。 cǐ shī jí zài fù cháo zhōu tú jīng lán guān shí suǒ zuò。 cháo zhōu yī zuò cháo yáng。 jiù shuō cháo zhōu jù cháng 'ān bā qiān lǐ。③ qín lǐng: zài lán tián xiàn nèi dōng nán。 mǎ bù qián: gǔ lè fǔ《 yǐn mǎ cháng chéng kū xíng》:“ qū mǎ shè yīn shān, shān gāo mǎ bù qián。”④ zhàng jiāng: cǐ fàn zhǐ nán fāng duō zhàng qì zhī shuǐ。《 zuǒzhuàn · xī gōng sān shí 'èr nián》 zài jiǎn shū kū shī yǔ:“ bì sǐ shì jiān, yú shōu 'ěr gǔ yān”。
hán yù dà bàn shēng shì huàn cuō tuó, wǔ shí suì cái yīn cānyù píng huái 'ér zhuó shēng xíng bù shì láng。 liǎng nián hòu yòu zāo cǐ nán, qíng xù shí fēn dī luò, mǎn xīn wěi qū、 fèn kǎi、 bēi shāng。 qián sì jù xiě huò shì yuán qǐ, yuān qū zhī yì bì jiàn。 tā jiān chí shuō zì jǐ shì“ yù wéi shèng míng chú bì shì”, kě jiàn qí wú huǐ qiě bù qū zhī yì。 hòu sì jù bēi gē dāng kū, chén tòng qī chǔ, què yòu kāng kǎi chén xióng, bù bēi bù ruò, jìng jiè hóng kuò, dà qì bàng bó。 cǐ wéi hán shī qī lǜ zhī jiā zuò, qīng hé chāo yǐ“ chén yù dùn cuò” píng zhī, xiǎn rán shì yǐ dù shī xiāng bǐ bìng。《 yíng kuí lǜ suǐ huì píng》 yǐn jì yún yǔ:“ yǔ jí qī qiē, què bù shuāi sà”。《 táng sòng shī jǔ yào》 yǐn wú yuē:“ dà qì pán xuán, yǐ wén zhāng zhī fǎ xíng zhī。 rán yǐ kāi sòng shī yī pài yǐ”。《 shī jìng qiǎn shuō》:“ chāng lí wén zhāng qì jié, zhèn shuò yòu táng。 jí yǐ cǐ shī lùn, yì liè zhī qì, zhì dì yòu shēng, táng xián jí zhōng suǒ jué wú jǐn yòu”。
zǎo chūn chéng shuǐ bù zhāng shí bā yuán wài 'èr shǒu( qí yī)①
tiān jiē xiǎo yǔ rùn rú sū②, cǎo sè yáo kàn jìn què wú。 zuì shì yī nián chūn hǎo chù, jué shèng yān liǔ mǎn huáng dū。
① cǐ shī zuò yú cháng qìng sān nián( 823) zǎo chūn。 zhāng shuǐ bù shì shuǐ bù yuán wài láng zhāng jí。② tiān jiē: táng shí cháng 'ān chéng zhū què mén dà jiē yì míng tiān mén jiē, jiǎn chēng tiān jiē。 sū: fāng shì jǔ zhù yǐn《 yù piān》:“ sū, lào yě”。 cǐ chù xíng róng xiǎo yǔ zī rùn zhe zǎo chūn de tǔ dì, shǐ zhī biàn dé sōng ruǎn shī rùn qǐ lái。
hán yù xiě cǐ shī shí yǐ jīng 56 suì, rèn lì bù shì láng。 zhè shì tā yī shēng suǒ zuò zuì dà de guān。 suī rán shí jiān bù cháng( tā 57 suì jiù bìng shì liǎo), dàn cǐ shí xīn qíng hěn hǎo。 cǐ qián bù jiǔ, zhèn zhōu( jīn hé běi zhèng dìng) fān zhèn pàn luàn, hán yù fèng mìng qián wǎng xuān fǔ, shuō fú pàn jūn, píng xī liǎo yīcháng pàn luàn。 mù zōng huáng dì fēi cháng gāo xīng, bǎ tā cóng bīng bù shì láng rèn shàng diào wéi lì bù shì láng。 zài wén xué fāng miàn, tā zǎo yǐ shēng míng dà zhèn。 zài fù xīng rú xué de shì yè zhōng, tā yě zhuó yòu jiàn shù。 yīn cǐ, suī rán nián jìn huā jiá, què bù yīn suì yuè rú liú 'ér bēi shāng, ér shì xīng wèi 'àng rán dì yíng jiē chūn tiān。“ xiǎo yǔ rùn rú sū”, shí fēn wēi miào dì biǎo dá chū shēng huó zài běi fāng de rén sòng zǒu yán hán, yíng lái zǎo chūn shí dú tè de xīn xǐ zhī qíng。“ cǎo sè yáo kàn jìn què wú” shì lì lái bèi shòu chēng dào de míng jù, liú yì guò běi guó chūn tiān yuán yě biàn huà de rén mendōu yòu zhè yàng de gǎn jué, ér wéi yòu hán yù cái chuàng zào chū liǎo zhè yàng chuán shén xiě zhào、 xīn xīn xiàng róng de shī jù。 huáng shū càn《 táng shī jiān zhù》 píng cǐ jù yún:“ xiě zhào gōng shèn, zhèng rú huà jiā shè sè, zài yòu yì wú yì zhī jiān”。 hòu liǎng jù yǐ“ yān liǔ mǎn huáng dū” de mù chūn zhī fán huá yǔ zǎo chūn bǐ zhào, qiáng diào zǎo chūn cái shì yī nián zhōng zuì hǎo de shí jié。 zhū yí zūn《 pī hán shī》 yuē:“ jǐng jué miào, xiěde yì jué miào”。
bìng fù cǐ shī de dì 'èr shǒu yì kě cān dú:
mò dào guān máng shēn lǎo dà, jí wú niánshào zhú chūn xīn。 píng jūn xiān dào jiāng tóu kàn, liǔ sè rú jīn shēn wèi shēn?
请欣赏:
请给我换一个看看! 拜托,快把噪音停掉!我读累了,想听点音乐或者请来支歌曲!
<< qiányīzhānghuí hòuyīzhānghuí >>
|
|
|
lú zhào lín | luò bīn wáng | wáng bó | yáng jiǒng | liú xī yí | chén zǐ 'áng | hè zhī zhāng | zhāng ruò xū | zhāng jiǔ líng | wáng zhī huàn | mèng hào rán | wáng chāng líng | wáng wéi | cuī hào | wáng hàn | gāo shì | cénshēn | lǐ bái | dù fǔ | zhāng jì | hán yù | yuán zhěn | bái jū yì | liú yǔ xī | |
| dì I [II] yè
|
|