|
|
“ shì jiā ”， shì shì yǒng jì zhī miào。 xī zhōu yǐ lái， lǐ zhì guī dìng： zhū hóu wǔ miào héng héng shǐ zǔ miào、 gāo zǔ miào、 zēngzǔ miào、 zǔ miào、 fù miào。 hòu sì zhě wéi qīn miào， qián yī miào wéi shǐ miào。 qīn miào měi shì yī qiān， sì shì zhī hòu jí xíng huǐ yì， bù zài jì sì； ér shǐ zǔ miào zé shì shì yǒng jì， yīn cǐ dé chēng“ shì jiā ”。 kǒng zǐ shòu shì shì jì sì、 chén shè bèi míng lìng zhì shǒu zhǒng sān shí jiā， yīn cǐ tā men jūn xiǎng yòu shì shì yǒng jì zhī miào， tā mendōu bèi liè rù liǎo“ shì jiā ”。
“ shì jiā ” yī cí， shǒu jiàn yú《 mèng zǐ · téng wén gōng》：“（ chén） zhòng zǐ， qí zhī shì jiā yě。 xiōng zài， gài chuán wàn zhōng。 yǐ xiōng zhī lù， wéi bù yì zhī lù， ér bù shí yě。” zhào qí zhù：“ mèng zǐ yán zhòng zǐ qí zhī shì qīng dà fū zhī jiā， xiōng míng dài， wéi qí qīng， shí cǎi yú gài， lù wàn zhōng。” cóng mèng zǐ de yuán huà hé zhào qí zhù kě yǐ kàn chū， shì jiā shì zhǐ nà xiē shì qīng shì lù de jiā zú， bāo kuò tā men de jiā rén， zǐ dì。 zhè gè gài niàn， yǔ《 shǐ jì》 shì jiā tǐ lì míng xiǎn bù fú，《 shǐ jì》 sān shí shì jiā ， cóng wèi shōu lù guò rèn hé yī gè qīng dà fū yī jí de guān yuán。 dàn mèng zǐ de zhè gè gài niàn， què bèi hòu dài de xùn gǔ jiā hùn rù liǎo《 shǐ jì》 shì jiā de jiě shì zhōng。 liú sòng péi yīn bǎ mèng zǐ de“ shì jiā ” yǐn zuò“ xì jiā”， rán hòu zuò《 jí jiě》 shuō：“ xì jiā zhě， jì zhū hóu běn xì yě， yán qí xià jí zǐ sūn， cháng yòu guó。 gù mèng zǐ yuē： ‘ chén zhòng zǐ， qí zhī shì jiā 。 ’ yòu dǒng zhòng shū yuē：‘ wáng zhě fēng zhū hóu， fēi guān zhī yě， dé yǐ dài wéi jiā yě。’” zhè shì shuō， zhū hóu“ yǐ dài wéi jiā”， shì jiā jiù shì“ zhū hóu běn xì”。 dàn shì， kǒng zǐ、 chén shè bìng fēi zhū hóu， hé yǐ liè rù shì jiā ？ rú guǒ shuō nà shì sī mǎ qiān zūn zhòng tā men， yǐ gè rén gǎn qíng suí yì tái gāo rén wù dì wèi， yǐ zhì pò huài liǎo《 shǐ jì》 de tǐ lì， sī mǎ qiān néng shì zhè yàng bù yán sù de shǐ xué jiā má？
xiān shuō“ jiā” zì， jiā bù shì jiā tíng zhī jiā、 jiā zú zhī jiā。 jiā shì zōng miào。 bǔ cí yòu fù gēng jiā、 fù jiá jiā、 mǔ xīn jiā …… zhè xiē jiā， dōushì xiān rén de zōng miào。 yīn cǐ shì jiā de jiā， yě shì xiān rén de zōng miào。
zhōu dài lǐ zhì yán gé， rén fēn děng jí， shénme rén kě yǐ jiàn lì jǐ dài zōng miào， dōuyòu yī dìng de guī dìng。《 lǐ jì · jì fǎ》 shuō：
tiān xià yòu wáng， fēn dì jiàn guó， zhì dū lì yì， shè miào tiāo tán shàn 'ér jì zhī， nǎi wéi qīn shū duō shǎo zhī shù。 shì gù wáng lì qī miào、 yī tán yī shàn： yuē kǎo miào、 yuē wáng kǎo miào、 yuē huáng kǎo miào、 yuē xiǎn kǎo miào、 yuē zǔ kǎo miào， jiē yuè jì zhī； yuǎn miào wéi tiāo， yòu 'èr tiāo， xiǎng cháng nǎi zhǐ； qù tiāo wéi tán， qù tán wéi shàn， tán shàn， yòu dǎo yān jì zhī， wú dǎo nǎi zhǐ； qù shàn yuē guǐ。
zhū hóu lì wǔ miào、 yī tán yī shàn： yuē kǎo miào、 yuē wáng kǎo miào、 yuē huáng kǎo miào、 jiē yuè jì zhī； xiǎn kǎo miào、 zǔ kǎo miào， xiǎng cháng nǎi zhǐ； qù zǔ wéi tán， qù tán wéi shàn， tán shàn， yòu dǎo yān， wéi tán jì zhī， qù tán wéi guǐ。
……
kǎo miào jí fù miào， wáng kǎo miào shì dà fù jí zǔ fù miào， huáng kǎo miào jí zēngzǔ fù miào， xiǎn kǎo miào jí gāo zǔ fù miào。 gāo、 céng、 zǔ、 fù sì miào wéi qīn miào， zǔ kǎo miào shì shǐ zǔ zhī miào， zhèng zhù：“ zǔ， shǐ yě。” kǒng yíng dá shū：“ wáng lì qī miào zhě， qīn sì、 shǐ zǔ yī， wén wǔ bù qiān， hé wéi qī miào yě。” zhè jiù shì shuō， zhōu tiān zǐ zhī miào yòu qī， shǐ zǔ hòu jì hé 'èr tiāo wén wáng、 wǔ wáng， wéi bù qiān zhī miào； qí tā gāo、 céng、 zǔ、 fù wéi dài qiān zhī miào， yīn wéi mǒu yī tiān zǐ de gāo、 céng、 zǔ、 fù dào liǎo zì jǐ 'ér zǐ yī bèi， gāo zǔ jiù chéng liǎo gāo gāo zǔ， bù zài sì qīn miào zhī zhōng liǎo； dào liǎo sūn zǐ， lián yuán lái de zēngzǔ yě tuì chū sì qīn， bù chéng wéi zēngzǔ、 gāo zǔ liǎo。 yīn cǐ， sì qīn miào suí zhe bèi fèn de jiàng dī 'ér dài qiān， tā men bù shì yǒng yuǎn bù qiān zhī miào， bù néng xiàng shǐ zǔ hé wén wáng、 wǔ wáng nà yàng， yǒng yuǎn dé dào hòu dài de jì sì。
zhū hóu zhī miào yòu wǔ， jí shǐ zǔ miào， zhè shì bù qiān zhī miào； lìng yòu gāo、 céng、 zǔ、 fù sì qīn miào， wéi dài qiān zhī miào。
dà fū yǐ xià， dōushì xīn miào， dōushì dài qiān zhī miào。
kǒng zǐ bù shì zhū hóu méi yòu rén wèitā jiàn lì shǐ miào， dàn tā sǐ hòu，“ lǔ shì shì xiāng chuán， yǐ suì shí fèng cí kǒng zǐ zhǒng， ér zhū rú yì jiǎng lǐ xiāng yǐn dà shè shǒu yú kǒng zǐ jiā。 kǒng zǐ zhǒng dà yī qǐng， gù suǒ jū táng， dì zǐ nèi， hòu shì yīn miào， cáng kǒng zǐ yī guān qín chē shū。 zhì yú hàn 'èr bǎi yú nián bù jué。 gāo huáng dì yùn lǔ， yǐ tài láo cí yān。 zhū hóu qīng xiāng zhì， cháng xiān yè， rán hòu cóng zhèng。” cóng yǐ shàng yī duàn wén zì kàn， kǒng zǐ sǐ hòu， yǐ qí suǒ jū táng wéi miào， cóng chūn qiū mò zhì hàn chū， jì sì bù jué； hàn gāo zǔ jì kǒng zǐ yǐ tài láo， bǎi guān sī gèng lǐ jìng zhī， cóng cǐ xiāng huǒ bù jué， suǒ yǐ kǒng zǐ zhī miào， yě jiù chéng liǎo shì dài bù qiān zhī miào， suǒ yǐ sī mǎ qiān cái jiāng kǒng zǐ xiě rù shì jiā 。
chén shè wèishénme liè rù shì jiā ？ zhè wèn tí zài jiǎn dān bù guò liǎo， yīn wéi“ gāo zǔ shí， wéi chén shè zhì shǒu zhǒng sān shí jiā dàng， zhì jīn xuè shí”， tā běn rén suī wú hòu dài， dàn liú bāng wèitā zhì shǒu zhǒng sān shí jiā， tā yī zhí xiǎng shòu zhe xuè shí jì sì。 zhè shǒu zhǒng， jiù shì tā de lěi shì bù qiān zhī miào， yīn cǐ tā de liè rù shì jiā ， wán quán shì liú bāng de gōng láo。 yòu《 shǐ jì》 yǐ lái， rén men bǎ chén shè liè rù shì jiā ， dū kàn chéng shì sī mǎ qiān duì nóng mín qǐ yì lǐng xiù de piān 'ài yǔ tái gāo。 bù shì， yào shuō 'ài， yě zhǐ néng xiān shuō liú bāng duì chén shè de 'ài， qí cì cái shì sī mǎ qiān de 'ài。
lìng wài， hán xìn、 péng yuè、 qíng bù、 wèi bào…… tā men dū céng fēng wáng fēng hóu， dàn dōuméi yòu liè rù shì jiā 。 yīn wéi cǐ shù rén suī fēng wáng fēng hóu， dàn suí jí bèi shā chú guó， hái yòu shénme bù qiān zhī zōng miào？
tú piàn wéi zhōng guó shí jiān zuì cháng de luàn shì －－－－ sān guó liǎng jìn nán běi cháo shí qī de jiāng mén shì jiā zhī yī， rǔ nán 'ān chéng zhōu jiā shì xì biǎo。
……
zòng guān sān shí shì jiā ， piān piān dū hé hū“ bù qiān zōng miào” zhī lì。 cóng zhè jiàn shì kě yǐ kàn chū， sī mǎ qiān shì yī wèi yán jǐn de shǐ xué jiā， nà xiē huái yí sī mǎ qiān zhè yě cuò liǎo nà yě cuò liǎo de zì yǐ wéi shì de zhū gōng zhū lùn， tǒng tǒng kě yǐ xiū yǐ。
1. shì lù zhī jiā。 hòu fàn zhǐ shì dài guì xiǎn de jiā zú huò dà jiā。《 mèng zǐ · téng wén gōng xià》：“ zhòng zǐ， qí zhī shì jiā yě。”《 hàn shū · shí huò zhì xià》：“ shì jiā zǐ dì fù rén huò dòu jī zǒu gǒu mǎ， yì liè bó xì， luàn qí mín。” yán shī gǔ zhù yǐn rú chún yuē：“ shì jiā ， wèi shì shì yòu lù zhì jiā yě。” sòng méi yáo chén《 chuān shàng tián jiā》 shī：“ zuì gē qiū cǎo jiān， pō yǔ shì jiā guǎ。” dīng líng《 tuán jù》：“ tā yòu tì tā xuǎn hǎo liǎo yī gè míng mén shì jiā 。”
2.《 shǐ jì》 zhōng yòng yǐ jìzǎi hóu wáng jiā shì de yī zhǒng zhuànjì。“ shì jiā ” zhī tǐ gǔ yǐ yòu zhī， sī mǎ qiān zhuàn《 shǐ jì》 shí yǐ zhī jì wáng hóu zhū guó zhī shì， zhù《 shì jiā 》 sān shí piān； ōu yáng xiū zhuàn《 xīn wǔ dài shǐ》 yì zhù《 liè guó shì jiā 》 shí piān。 yīn wáng hóu kāi guó， zǐ sūn shì dài chéng xí， gù chēng shì jiā 。 cān yuè táng liú zhī jǐ《 shǐ tōng · shì jiā 》、 qīng zhào yì《 niàn 'èr shǐ zhá jì》 juàn yī。
3. jiā shì； shì xì。《 xīn wǔ dài shǐ · táng chén chuán · yuán jiàn fēng》：“ yuán jiàn fēng， bù zhī qí shì jiā yě。”《 xīn wǔ dài shǐ · zá chuán · bái zài róng》：“ bái zài róng， bù zhī qí shì jiā hé rén yě。 shǎo wéi jūn zú。”
4. zhǐ yǐ mǒu zhǒng zhuān yè shì dài xiāng chéng de jiā zú。《 jǐng shì tōng yán · guì yuán wài tú qióng chàn huǐ》：“ lìng yuè wēng shī lǐ shì jiā ， lìng kǔn bì xián nèi zé， yǐ qíng gào zhī， xiǎng wú nán sè。”《 lǎo cán yóu jì》 dì sān huí：“ xiān shēng běn shì kē dì shì jiā ， wèishèn bù zài gōng míng shàng jiǎng qiú， què cāo cǐ lěng yè？” cáo yú《 běi jīng rén》 dì yī mù：“ jià dào wǒ men zhè dú shū de shì jiā ， wǒ men jiā lǐ shénme dōubù jiǎng jiū， jiù jiǎng jiū zhè diǎn chòu guīju！” lù wén fū《 xiǎo fàn shì jiā 》：“ xiǎo fàn 'ér chēng shì jiā ， yòu diǎn bù lún bù lèi。”
5. yóu yán shì jiāo。《 hóng lóu mèng》 dì sì bā huí：“ kuàng qiě nà zhāng dé huī yòu shì gè yòu nián jì de， zán men hé tā shì shì jiā ， wǒ tóng tā， zěn me dé yòu cuò。”
6. shì jū。 yuán wáng shí fǔ《 xī xiāng jì》 dì yī běn dì 'èr zhé：“ xiān shēng shì jiā hé jùn？” |
|
- n.: ancestry, aristocratic family, biography of the dukes or princes under emperor, a family holding official ranks for generations
|
|
- n. ancienne famille honorable, vieille famille de mandarins
|
|
| lì shǐ rén wù | mín guó | lì shǐ | rén wù | dà chén | dōng hàn | jiā zú | wèi jìn | | rì běn | wéi qí | běn yīn fāng | gèng duō jiēguǒ ... |
|