guānyúwǒmen dēnglù EN
zhōng guó zhé xué rén wù : fó jiào rén wù : shī rén : lì shǐ rén wù : míng rén : zhōng guó lún lǐ xué > táo yuān míng
mùlù
táo yuān míng Tao Yuanming jìn sòng(365~427) 

shī gē wén jí poetry corpus：《táo yuān míng jí》
bǐ jì zá lù Historical writings：《sōu shén hòu jì》
shīcí：《mìng zǐ ∶ qí yī Child life first or firstly》   《guī yuán tián jū wǔ shǒu∶ qí 'èr Returning to My Home in the Country, No. 2》   《mìng zǐ∶ qí 'èr Child life Second,》   《mìng zǐ∶ qí sān》   《mìng zǐ∶ qí sì》   《mìng zǐ∶ qí wǔ》   《mìng zǐ∶ qí liù》   《mìng zǐ∶ qí qī》   《mìng zǐ∶ qí bā Child life The eight》   《mìng zǐ∶ qí jiǔ》   gèngduōshīgē...

陶渊明
　　jìn sòng shí qī shī rén、 cí fù jiā、 sǎnwén jiā。 yī míng qián， zì yuán liàng， sī shì jìng jié。 hǎixún yáng chái sāng ( jīn jiāng xī jiǔ jiāng xī nán ) rén。 táo yuān míng chū shēng yú yī gè mòluò de shì huàn jiā tíng。 zēngzǔ táo kǎn shì dōng jìn kāi guó yuán xūn， guān zhì dà sī mǎ， dū dū bā zhōu jūn shì、 jīng jiāng 'èr zhōu cì shǐ， fēng cháng shā jùn gōng。 táo yuān míng de zǔ fù zuò guò tài shǒu， fù qīn zǎo sǐ， mǔ qīn shì dōng jìn míng shì mèng jiā de nǚ 'ér。 táo yuān míng yī shēng dà lüè kě fēn wéi sān gè shí qī。 dì yī shí qī， jìn xiào wǔ dì tài yuán shí qī nián (392) táo yuān míng 28 suì yǐ qián。 yóu yú fù qīn zǎo sǐ， tā cóng shàonián shí dài jiù chǔyú shēng huó pín kùn zhī zhōng。 dì 'èr shí qī， xué shì shí qī， cóng tài yuán shí bā nián tā 29 suì dào jìn 'ān dì yì xī yuán nián (405)41 suì。 dì sān shí qī， guī tián shí qī , cóng jìn 'ān dì yì xī 'èr nián (406) zhì sòng wén dì yuán jiā sì nián (427) bìng gù。 guī tián hòu 20 duō nián， shì tā chuàng zuò zuì fēng fù de shí qī。 táo yuān míng jīn cún shī gē gòng 125 shǒu， jì sì yán shī 9 shǒu , wǔ yán shī 116 shǒu。 tā de sì yán shī bìng bù tài chū sè。 tā de wǔ yán shī kě dà lüè fēn wéi liǎng dà lèi； yī lèi shì jì chéng hàn wèi yǐ lái shū qíng yán zhì chuán tǒng 'ér jiā yǐ fā zhǎn de yǒng huái shī， yī lèi shì jīhū hěn shǎo xiān lì de tián yuán shī。 táo shī de yì shù chéng jiù cóng táng dài kāi shǐ shòu dào tuī chóng， shèn zhì bèi dāng zuò shì “ wéi shī zhī gēn běn zhǔn zé ”。 táo yuān míng sǐ hòu 100 duō nián， xiāo tǒng sōu jí tā de yí wén， qū fēn biān mù， biān dìng liǎo《 táo yuān míng jí》 8 juàn， bìng qīn zì xiě xù， zuò chuán。 hòu lái， běi qí yáng xiū zhī yòu zài xiāo běn jī chǔ shàng， zēng jiā liǎo bié běn de《 wǔ xiào chuán》 hé《 sì bā mù》， hé xù mù wéi 10 juàn běn《 táo qián jí》。 yáng běn suí mò shī qí xù mù， wéi 9 juàn běn。 cǐ hòu， bié běn fēn chū， zhēng yù còu chéng 10 juàn， běi sòng shí sòng xiáng yòu chóngxīn kān dìng 10 juàn běn《 táo qián jí》， wéi táo shī zuì zǎo kān běn。 yǐ shàng gè běn dū méi yòu chuán xià lái。 jīn néng kàn dào de zuì zǎo bǎn běn shì jǐ zhǒng nán sòng zhì yuán chū běn。 zhù yào yòu : céng jí shī wén liǎng cè běn , nán sòng shào xī sān nián kān， yòu qīng guāng xù yǐng kè běn； jí gǔ gé cáng 10 juàn běn， nán sòng kān， yòu qīng dài yǐng kè běn； jiāo □ cáng 8 juàn běn， nán sòng kān， yòu jiāo shì míng fān běn , jīn《 hàn wèi qī shí 'èr jiā jí》 zhōng《 táo jí》 5 juàn yì jí jiāo□ fān sòng běn。 cǐ wài， hái yòu sòng kān《 dōng pō xiān shēng hé táo yuān míng shī》 běn hé yuán kān sū xiě dà zì běn děng。 zuì zǎo wéi táo shī zuò zhù de shì nán sòng tānɡ hàn。 yuán yǐ hòu zhù běn、 píng běn rì zēng。 yuán chū kān běn yòu lǐ gōng huàn《 jiān zhù táo yuān míng jí》 10 juàn： cháng jiàn yòu sì bù cóng kān yǐng yìn běn。 qīng dài táo shù zhù《 jìng jié xiān shēng jí》 10 juàn， yòu jiā kān běn jí wén xué gǔ jí kān xíng shè pái yìn běn。 jìn rén gǔ zhí《 táo jìng jié shī jiān》， yòu“ yú lóu cóng shū” běn，“ céng bīng táng wǔ zhǒng” běn， hòu zhě chēng wéi《 táo jìng jié shī jiān dìng běn》。
《táo yuān míng Tao Yuanming》
shīrén: lǐ fù Li Fu

　　jiē yú gē fèng nì jù gēng， dú wǎng hé kān yǔ shì qīn。
　　 tóu fú guī lái mián běi yǒu， gāo fēng zì shì gětiān mín。
《táo yuān míng Tao Yuanming》
shīrén: wáng bǎi Wang Bai

　　yì xī dǐng xiàng jì nú qīng， guī qù lái xī jué huàn qíng。
　　 tè bǐ shuí shū jìn chù shì， qiān nián xīn shì yīzhāo míng。
《táo yuān míng Tao Yuanming》
shīrén: yè yīn She Yin

　　huàn dé guī lái shì dū yóu， dōng lí qiān gǔ zhàn fēng liú。
　　 bái yī wèi zhì qiū xiāo suǒ， céng jì gōng tián zhǒng shú bù。
táo yuān míng táo yuān míng
　　(365—427) dōng jìn wén xué jiā、 shī rén。 yī míng qián , zì yuán liàng , sī shì jìng jié。 hǎixún yáng chái sāng ( jīn jiāng xī jiǔ jiāng shì xī nán ) rén , céng wéi jiāng zhōu jì jiǔ、 zhèn jiāng cān jūn , hòu rèn péng zé lìng。 yīn bù mǎn dāng shí guān yuán de fǔ bài 'ér qù zhí , guī yǐn tián yuán , zhì sǐ bù shì。 qí shī yǐ《 guī qù lái xī cí》、《 yǐn jiǔ》、《 táo huā yuán shī》、《 yǒng jīng kē》、《 dú shān hǎi jīng · jīng wèi xián wēi mù》 děng wéi dài biǎo , jīn cún《 táo yuān míng jí》
jī běn zī liào
　　 táo yuān míng （ yuē 365 nián héng 427 nián）， zì yuán liàng， hào wǔ liǔ xiān shēng， shì hào jìng jié xiān shēng， rù liú sòng hòu gǎi míng qián。 dōng jìn mò qī nán cháo sòng chū qī shī rén、 wén xué jiā、 cí fù jiā、 sǎnwén jiā。 céng zuò guò jǐ nián xiǎo guān， hòu cí guān huí jiā， cóng cǐ yǐn jū， tián yuán shēng huó shì táo yuān míng shī de zhù yào tí cái， yīn cǐ hòu lái wén xué shǐ shàng chēng tā wéi“ tián yuán shī rén”。 dōng jìn hǎixún yáng chái sāng（ jīn jiāng xī shěng jiǔ jiāng shì rén）。 xiāng guān zuò pǐn yòu《 yǐn jiǔ》《 guī yuán tián jū》《 táo huā yuán jì》《 wǔ liǔ xiān shēng chuán》《 guī qù lái xī cí》《 táo huā yuán shī》 děng。 cháng yú shī wén cí fù， shī duō miáo huì zì rán jǐng sè jí qí zài nóng cūn shēng huó de qíng jǐng， qí zhōng de yōu xiù zuò pǐn jì yù zhe duì guān chǎng yǔ shì sú shè huì de yàn juàn， biǎo lù chū qí jié shēn zì hǎo， bù yuàn qū shēn féng yíng de zhì qù， dàn yě yòu xuān yáng“ rén shēng wú cháng”，“ lè 'ān tiān mìng” děng xiāo jí sī xiǎng。 qí yì shù tè sè， jiān yòu píng dàn yú shuǎng lǎng zhī shèng， yǔ yán zhì pǔ zì rán， ér yòu jí wéi jīng liàn， jù yòu dú tè fēng gé。
shēng píng jiè shào
　　 táo yuān míng dà yuē shēng yú dōng jìn 'āi dì xīng níng sān nián（ 365 nián）， chū shēn yú pò luò shì huàn jiā tíng。 zēngzǔ fù táo kǎn， shì dōng jìn kāi guó yuán xūn， jūn gōng xiǎn zhù， guān zhì dà sī mǎ， dū dū bā zhōu jūn shì， jīng、 jiāng 'èr zhōu cì shǐ、 fēng cháng shā jùn gōng。 zǔ fù táo mào、 fù qīn táo yì dū zuò guò tài shǒu。
　　 nián yòu shí， jiā tíng shuāi wēi， jiǔ suì sàng fù， yǔ mǔ mèi sān rén dù rì。 gū 'ér guǎ mǔ， duō zài wài zǔ fù mèng jiā jiā lǐ shēng huó。 mèng jiā shì dāng dài míng shì，“ xíng bù gǒu hé， nián wú kuā jīn， wèi cháng yòu xǐ yùn zhī róng。 hǎo hān jiǔ， yú duō bù luàn； zhì yú wàng huái dé yì， bàng ruò wú rén。” héng héng《 jìn gù zhēng xī dàjiàng jūn zhǎngshǐ mèng fǔ jūn chuán》。 yuān míng“ cún xīn chǔshì， pō duō zhuī fǎng qí wài zǔ bèi zhě。” héng héng dài qīn lì yǔ。 rì hòu， tā de gè xìng、 xiū yǎng， dōuhěn yòu wài zǔ fù de yí fēng。 wài zǔ fù jiā lǐ cáng shū duō， gěi tā tí gōng liǎo yuè dú gǔ jí hé liǎo jiě lì shǐ de tiáo jiàn， zài xué zhě yǐ《 zhuāng》《 lǎo》 wéi zōng 'ér chù《 liù jīng》 de liǎng jìn shí dài， tā bù jǐn xiàng yī bān díshì dà fū nà yàng xué liǎo《 lǎo zǐ》《 zhuāng zǐ》， ér qiě hái xué liǎo rú jiā de《 liù jīng》 hé wén、 shǐ yǐ jí shén huà zhī lèi de“ yì shū”。 shí dài sī cháo hé jiā tíng huán jìng de yǐng xiǎng， shǐ tā jiē shòu liǎo rú jiā hé dào jiā liǎng zhǒng bù tóng de sī xiǎng， péi yǎng liǎo“ měng zhì yì sì hǎi” hé“ xìng běn 'ài qiū shān” de liǎng zhǒng bù tóng de zhì qù。
　　 táo yuān míng shàonián shí qī yòu“ měng zhì yì sì hǎi， qiān hé sī yuǎn zhù” héng héng《 zá shī》 de dà zhì， xiào wǔ dì tài yuán shí bā nián（ 393 nián）， tā huái zhe“ dà jì cāng shēng” de yuàn wàng， rèn jiāng zhōu jì jiǔ。 dāng shí mén fá zhì dù sēn yán， tā chū shēn shù zú， shòu rén qīng shì， gǎn dào“ bù kān lì zhí， shàorì zì jiě guī” héng héng《 jìn shū · táo qián chuán》。 tā cí zhí huí jiā hòu， zhōu lǐ yòu lái zhào tā zuò zhù bù， tā yě cí xiè liǎo。 ān dì lóng 'ān sì nián（ 400 nián）， tā dào jīng zhōu， tóu rù huán xuán mén xià zuò zhǔlì。 zhè shí， huán xuán zhèng kòng zhì zhe cháng jiāng zhōng shàng yóu， kuī sì zhe cuàn duó dōng jìn zhèng quán de shí jī， tā dāng rán bù kěn yǔ huán xuán tóng liú， zuò zhè gè yě xīn jiā de xīn fù。 tā zài shī zhōng xiě dào：“ rú hé shè cǐ qù， yáo yáo zhì xī jīng。” héng héng《 xīn chǒu suì qī yuè fù jiǎ hái jiāng líng yè xíng tú kǒu》 duì shì huán xuán yòu huǐ hèn zhī yì。“ jiǔ yóu liàn suǒ shēng， rú hé yān zài zī？” héng héng《 gēng zǐ suì wǔ yuè zhōng cóng dū hái zǔ fēng yú guī lín 'èr shǒu》 duì fǔ yǎng yóu rén de huàn tú shēng huó， fā chū liǎo shēn cháng de tàn xī。 lóng 'ān wǔ nián dōng tiān， tā yīn mǔ sàng cí zhí huí jiā。 yuán xīng yuán nián（ 402 nián） zhēngyuè， huán xuán jǔ bīng yǔ cháo tíng duì kàng， gōng rù jiàn kāng， duó qǔ dōng jìn jūn zhèng dà quán。 yuán xīng 'èr nián， huán xuán zài jiàn kāng gōng kāi cuàn duó liǎo dì wèi， gǎi guó wéi chǔ， bǎ 'ān dì yōu jìn zài hǎixún yáng。 tā zài jiā xiāng gōng gēng zì zī， bì hù gāo yín：“ qǐn jì héng mén xià， miǎo yǔ shì xiāng jué。 gù pàn mò shuí zhī， jīng fēi zhòu cháng bì。” biǎo shì duì huán xuán chēng dì zhī shì， bù xiè yī tán。 yuán xīng sān nián， jiàn jūn wǔ jiāng jūn、 xià pī tài shǒu liú yù lián hé liú yì、 hé wú jì děng guān lì， zì jīng kǒu（ jīn jiāng sū zhèn jiāng） qǐ bīng tǎo huán píng pàn。 huán xuán bīng bài xī zǒu， bǎ yōu jìn zài hǎixún yáng de 'ān dì dài dào jiāng líng。 tā lí jiā tóu rù liú yù mù xià rèn zhèn jūn cān jūn（ yī shuō táo yuān míng shì zài liú yù gōng xià jiàn kāng hòu tóu rù qí mù xià）。 dāng liú yù tǎo fá huán xuán shuài bīng dōng xià shí， tā fǎng xiào tián chóu xiào zhōng dōng hàn wáng cháo qiáo zhuāng chí qū de gù shì， qiáo zhuāng sī xíng， mào xiǎn dào dá jiàn kāng， bǎ huán xuán xié chí 'ān dì dào jiāng líng de shǐ mò， chí bào liú yù， shí xiàn liǎo tā duì cuàn duó zhě fǔ zhēng de yì yuàn。 tā gāo xīng jí liǎo， xiě shī míng zhì：“ sì shí wú wén， sī bù zú wèi， zhī wǒ míng chē， cè wǒ míng jì。 qiān lǐ suī yáo， shú gǎn bù zhì！” héng héng《 róng mù》 dì sì zhāng。 liú yù dǎ rù jiàn kāng hòu， zuò fēng yě pō yòu bù píng fán de dì fāng， dōng jìn wáng cháo de zhèng zhì cháng qī yǐ lái cún zài“ bǎi sī fèi chí” de jī zhòng nán fǎn de fǔ huà xiàn xiàng， jīng guò liú yù de“ yǐ shēn fàn wù”（ yǐ shēn zuò zé）， xiān yǐ wēi jìn（ yù xiān xià wēi yán de jìn lìng） de zhěng dùn，“ nèi wài bǎi guān， jiē sù rán fèng zhí， fēng sú dùn gǎi”。 qí xìng gé、 cáigàn、 gōng jì， pō yòu yǔ táo kǎn xiāng sì de dì fāng， céng yī dù duì tā chǎn shēng hǎo gǎn。 dàn shì rù mù bù jiǔ， kàn dào liú yù wèile jiǎn chú yì jǐ， shā hài liǎo tǎo fá huán xuán yòu gōng de diāo kuí quán jiā hé wú zuì de wáng yú fù zǐ， bìng qiě píng zhe sī qíng， bǎ zhòng rén rèn wéi yīnggāi shā de huán xuán xīn fù rén wù wáng shì rèn wéi lù shàng shū shì lǐng yáng zhōu cì shǐ zhè yàng de zhòng yào de guān zhí。 zhè xiē hēi 'àn xiàn xiàng， shǐ tā gǎn dào shī wàng。 zài《 shǐ zuò zhèn jūn cān jūn jīng qū jīng 'ā qū bó》 zhè shǒu shī zhōng xiě dào：“ mù juàn shān chuān yì， xīn niàn shān zé jū”“ liáo qiě píng huà qiān， zhōng fǎn bān shēng lú”。 jǐn jiē zhe jiù cí zhí yǐn jū， yú yì xī yuán nián（ 405 nián） zhuǎn rù jiàn wēi jiāng jūn、 jiāng zhōu cì shǐ liú jìng xuān bù rèn jiàn wēi cān jūn。 sān yuè， tā fèng mìng fù jiàn kāng tì liú jìng xuān shàng biǎo cí zhí。 liú jìng xuān lí zhí hòu， tā yě suí zhe qù zhí liǎo。 tóng nián qiū， shū fù táo kuí jiè shào tā rèn péng zé xiàn lìng， dào rèn bā shí yī tiān， pèng dào hǎixún yáng jùn pài qiǎn yóu zhì， zhǔlì shuō：“ dāng shù dài yíng zhī。” tā tàn dào：“ wǒ qǐ néng wéi wǔ dǒu mǐ zhé yāo xiàng xiāng lǐ xiǎo 'ér。” suì shòu yìn qù zhí。 táo yuān míng shí sān nián de shì huàn shēng huó， zì cí péng zé xiàn lìng jié shù。 zhè shí sān nián， shì tā wéi shí xiàn“ dà jì cāng shēng” de lǐ xiǎng bào fù 'ér bù duàn cháng shì、 bù duàn shī wàng、 zhōng zhì jué wàng de shí sān nián。 zuì hòu fù《 guī qù lái xī cí》， biǎo míng yǔ shàng céng tǒng zhì jiē jí jué liè， bù yǔ shì sú tóng liú hé wū de jué xīn。
　　 táo yuān míng cí guān guī lǐ， guò zhe“ gōng gēng zì zī” de shēng huó。 fū rén dí shì， yǔ tā zhì tóng dào hé， ān pín lè jiàn，“ fū gēng yú qián， qī chú yú hòu”， gòng tóng láo dòng， wéi chí shēng huó， yǔ láo dòng rén mín rì yì jiē jìn， xī xī xiāng guān。 guī tián zhī chū， shēng huó shàng kě。“ fāng zhái shí yú mǔ， cǎo wū bā jiǔ jiān， yú liǔ yìn hòu yán， táo lǐ luó táng qián。” yuān míng 'ài jú， zhái biān biàn zhí jú huā。“ cǎi jú dōng lí xià， yōu rán jiàn nán shān” héng héng《 yǐn jiǔ》 zhì jīn kuài zhì rén kǒu。 tā xìng shì jiǔ， yǐn bì zuì。 péng yǒu lái fǎng， wú lùn guì jiàn， zhǐ yào jiā zhōng yòu jiǔ， bì yǔ tóng yǐn。 tā xiān zuì， biàn duì kè rén shuō：“ wǒ zuì yù mián qīng kě qù。” yì xī sì nián， zhù dì shàng jīng（ jīn xīng zǐ xiàn chéng xī chéng yù jīng shān lù） shī huǒ， qiān zhì lì lǐ（ jīn xīng zǐ wēn quán lì lǐ táo cūn）， shēng huó jiào wéi kùn nán。 rú féng fēng shōu， hái kě yǐ“ huān huì zhuó chūn jiǔ， zhāi wǒ yuán zhōng shū”。 rú yù zāi nián， zé“ xià rì bào cháng jī， hán yè liè bèi mián”。 yì xī mò nián， yòu yī gè lǎo nóng qīng chén kòu mén， dài jiǔ yǔ tā tóng yǐn， quàn tā chū shì：“ lán lǚ wū yán xià， wèi zú wéi gāo qī。 yī shì jiē shàng tóng（ shì fēi bù fēn）， yuàn jūn gǔ qí ní（ zhǐ tóng liú hé wū）。” tā huí dá：“ shēn gǎn lǎo fù yán， bǐng qì guǎ suǒ xié。 xiān pèi chéng kě xué， wéi yǐ jù fēi mí？ qiě gòng huān cǐ yǐn， wú jià bù kě huí。” héng héng《 yǐn jiǔ》 yòng“ hé 'ér bù tóng” de yǔ qì， xiè jué liǎo lǎo nóng de quàn gào。 tā de wǎn nián， shēng huó yù lái yù pín kùn。 yòu de péng yǒu zhù dòng sòng qián zhōu jì tā， yòu shí， tā yě bù miǎn shàng mén qǐng qiú jiè dài。 tā de lǎo péng yǒu yán yán zhī， yú liú sòng shǎo dì jǐng píng yuán nián（ 423 nián） rèn shǐ 'ān jùn tài shǒu， jīng guò hǎixún yáng， měi tiān dū dào tā jiā yǐn jiǔ。 lín zǒu shí， liú xià liǎng wàn qián， tā quán bù sòng dào jiǔ jiā， lù xù yǐn jiǔ。 bù guò， tā de qiú dài huò jiē shòu zhōu jì， shì yòu yuán zé de。 sòng wén dì yuán jiā yuán nián（ 424 nián）， jiāng zhōu cì shǐ tán dào jì qīn zì dào tā jiā fǎng wèn。 zhè shí， tā yòu bìng yòu 'è hǎo xiē tiān， qǐ bù liǎo chuáng。 tán dào jì quàn tā：“ xián zhě zài shì， tiān xià wú dào zé yǐn， yòu dào zé zhì。 jīn zǐ shēng wén míng zhī shì， nài hé zì kǔ rú cǐ？” tā shuō：“ qián yě hé gǎn wàng xián， zhì bù jí yě。” tán dào jì kuì yǐ liáng ròu， bèi tā huī 'ér qù zhī。 tā cí guān huí xiāng 'èr shí 'èr nián yī zhí guò zhe pín kùn de tián yuán shēng huó， ér gù qióng shǒu jié de zhì qù， lǎo 'ér yì jiān。 yuán jiā sì nián（ 427 nián） jiǔ yuè zhōng xún shén zhì hái qīng xǐng de shí hòu， gěi zì jǐ xiě liǎo《 nǐ wǎn gē cí sān shǒu》， zài dì sān shǒu shī zhōng mò liǎng jù shuō：“ sǐ qù hé suǒ dào， tuō tǐ tóng shān 'ā”， biǎo míng tā duì sǐ wáng kàn dé nà yàng píng dàn zì rán。
　　 gōng yuán 427 nián， táo yuān míng zǒu wán liǎo tā liù shí sān nián de shēng mìng lì chéng（ yòu guān táo yuān míng de shēng nián réng yòu dài kǎo zhèng， yīn cǐ cǐ chù de liù shí sān nián zhī shuō yě yòu dài kǎo zhèng）， yǔ shì cháng cí。 tā bèi 'ān zàng zài nán shān jiǎo xià de táo jiā mù dì zhōng， jiù zài jīn tiān jiāng xī shěng jiǔ jiāng xiàn hé xīng zǐ xiàn jiāo jiè chù de miàn yáng shān jiǎo xià。 rú jīn táo yuān míng de mù bǎo cún wán hǎo， mù bēi yóu yī dà 'èr xiǎo gòng sān kuài bēi shí zǔ chéng， zhèng zhōng jiē shū“ jìn zhēng tǔ táo gōng jìng jié xiān shēng zhī mù”， zuǒ kè mù zhì， yòu kè《 guī qù lái xī cí》， shì qīng cháo qián lóng yuán nián táo xìng zǐ sūn suǒ lì。
guī yǐn yuán yīn
　　 táo yuān míng bèi chēng wéi“ yǐn yì shī rén zhī zōng”。 tā de chuàng zuò kāi chuàng liǎo tián yuán shī yī tǐ， wèiwǒ guó gǔ diǎn shī gē kāi chuàng liǎo yī gè xīn de jìng jiè。 cóng gǔ zhì jīn， yòu hěn duō rén xǐ huān táo yuān míng gù shǒu hán lú， jì yì tián yuán， chāo fán tuō sú de rén shēng zhé xué， yǐ jí tā chōng dàn miǎo yuǎn， tián jìng zì rán， wú yǔ lún bǐ de yì shù fēng gé； tóng shí duì táo yuān míng guī yǐn tián yuán de yuán yīn yǐ jí tā de yǐn jū shēng huó qíng kuàng biǎo shì guān zhù huò jìn xíng yán jiū fēn xī。 xià miàn jié hé táo yuān míng de shī gē shì duì cǐ zuò chū tàn tǎo。
　　 yī、 táo yuān míng shàonián shí shòu jiā tǒng hé rú jīng de yǐng xiǎng， huái yòu jiān jì tiān xià dà jì cāng shēng de zhuàng zhì。 dàn shì， yóu yú mén fá zhì dù de cún zài， shù zú hán mén chū shēng de rén bù kě néng tū pò mén fá shì zú duì gāo guān quán wèi de lǒng duàn， zài zhè yàng de qíng kuàng xià， táo yuān míng de lǐ xiǎng shì nán yǐ huà wéi xiàn shí de， tā lǐ xiǎng de mèng huàn zhù dìng huì pò miè。 táo yuān míng zhí dào 'èr shí jiǔ suì de“ gāo líng” cái chū shì wéi guān， dàn zhōng qí yī shēng， tā suǒ zuò de yě bù guò shì jì jiǔ、 cān jūn、 xiàn chéng yī lèi de zhī má xiǎo guān， bù jǐn zhuàng zhì wú fǎ shī zhǎn， ér qiě bù dé bù zài gǒu hé qǔ róng zhōng jiàng zhì rǔ shēn hé yī xiē guān chǎng rén wù zhōu xuán wēiyí。 dào tā sān shí jiǔ suì shí， duō nián lái de jīng lì shǐ tā de sī xiǎng fā shēng liǎo zhì de biàn huà， tā kāi shǐ zhuànxiàng gōng gēng zì jǐ zì zú， zhuī qiú xīn líng de níng jìng yǔ dàn bó。 cǐ hòu， tā yòu wéi péng zé lìng， yīn bù yuàn wéi wǔ dǒu mǐ zhé yāo， shàng rèn bā shí yú rì jiù jiě yìn guà zhí 'ér guī。 cóng cǐ， tā jié shù liǎo tā shì tú de nǔ lì hé céng jīng de fǎng huáng， yì wú fǎn gù dì zǒu shàng liǎo guī yǐn tián yuán zhī lù。 zì sì shí yī suì guī yǐn tián yuán zhī hòu， táo yuān míng què què shí shí xiǎng shòu liǎo yī duàn“ ài 'ài yuǎn rén cūn， yǐ yǐ xū lǐ yān。 gǒu fèi shēn xiàng zhōng， jī míng sāng shù diān” de tián yuán lè qù。 rán 'ér shū xiāng mén dì chū lái de táo yuān míng bì jìng bù shì jià sè de hǎo shǒu，“ kāi huāng nán yě jì” de xīn qín yě wèi bì néng shǐ tā guò shàng yī shí wú yōu de xiǎo kāng shēng huó。 yì xī sì nián zài táo yuān míng sì shí sì suì shí， yīcháng zāi huò gèng shǐ dé tā quán jiā yī pín rú xǐ。 zhè nián xià tiān， shī rén bǐ xià yáng yì zhe shēng huó qì xī de“ fāng zhái shí yú mǔ， cǎo wū bā jiǔ jiān” bèi yīcháng wú qíng de dà huǒ shāo guāng liǎo， quán jiā zhǐ hǎo jì jū zài chuán shàng， kào qīn péng hǎo yǒu de jiē jì guò huó。 yǒng chū sān nián（ 422 nián） táo yuān míng wǔ shí bā suì shí shēng huó yǐ jìn jué jìng， qí qíng zhuàng fǎn yìng zài《 yòu huì 'ér zuò》 yī shī zhōng，“ ruò nián féng jiā fá， lǎo zhì gèng cháng jī。 shū mài shí suǒ xiàn， shú gǎn mù gān féi！” yuán jiā sì nián（ 427 nián）， shī rén pín bìng jiāo jiā， zài qí《 wǎn gē shī》 zhōng dì 'èr shǒu zì wǎn shī zhōng， shī rén duì sǐ hòu kě yǐ“ gǔ fù wú suǒ sī” de huàn xiǎng dú lái ràng rén xīn suān：“ zài xī wú jiǔ yǐn， jīn dàn zhàn kōng gū。 chūn láo shēng fú yǐ， hé shí gèng néng cháng。 yáo 'àn yíng wǒ qián， qīn jiù kū wǒ bàng”。 yuán jiā sì nián（ 427 nián） shí yī yuè， liù shí sān suì de táo yuān míng àn rán míng mù。
　　 èr、 guān yú táo yuān míng de chū shì yǔ yǐn tuì， rén men xí guàn yú cóng shè huì dà huán jìng chóng shàng yǐn yì zhī fēng hé tā nèi rú wài dào de sī xiǎng qù jiě shì。 qí shí， zhuā zhù táo yuān míng wǔ cì shì huàn jīng lì， lì shǐ dì jù tǐ dì qù fēn xī tā wèihé yǐn tuì shǒu zhuō de yuán yīn， kě yǐ dé chū yī xiē xīn de rèn shí。 kě guī jié wéi liǎng diǎn： yī shì táo yuān míng běn xìng shǐ rán， yī shì shè huì xiàn shí shǐ rán。 táo yuān míng xìng gé de běn zhì tè zhēng shì zhuī qiú xīn líng de zuì dà zì yóu hé xīn tài de xián shì yōu yǎ， shì huàn shēng huó bù fú hé tā chóng shàng zì rán de běn xìng。 táo yuān míng chǔyú yī gè chóng shàng zì yóu、 xuán fēng shàn chì de shí dài， zhèng zhì shàng de cuàn duó hé shā fá shǐ yī yì xún qiú bì huò quán shēn díshì rén jí yì xíng chéng yǐn yì de pǐn gé。 táo yuān míng yǐn yì xìng qíng de xíng chéng， yīngdāng shuō yǔ dōng jìn shì zú wén rén zhè zhǒng pǔ biàn qǐ xiàn yǐn yì， zhuī qiú jīng shén zì yóu de fēng shàng bù wú guān xì。 jiù shì zhè zhǒng chóng shàng zì rán、 yōu rán sǎ tuō de tiān rán bǐng fù， shǐ tā bù kān“ wéi wǔ dǒu mǐ zhé yāo xiàng xiāng lǐ xiǎo 'ér”， ér zuì zhōng guà guān guī tián。 tā xiě liǎo《 guī qù lái cí》， zài shī zhōng tā shí fēn tǎn chéng dì jiǎng， jiù rèn xiàn lìng， shì wéi shēng jì suǒ pò； zhī suǒ yǐ cí zhí， shì yīn wéi“ zhì xìng zì rán， fēi jiáo lì suǒ dé， jī dòng suī qiē， wéi jǐ jiāo bìng”， chāo rán de xìng gé shǐ tā nìngkě 'è dù zǐ， yě bù yuàn wéi xīn dì féng yíng shàng sī 'ér hùn jì guān chǎng liǎo。 zài《 guī yuán tián jū》 zhōng， shī rén gē dào：“ shǎo wú shì sú yùn， xìng běn 'ài qiū shān。 wù luò chén wǎng zhōng， yī qù sān shí nián。 jī niǎo liàn jiù lín， chí yú sī gù yuān。”“ jiǔ zài fán lóng lǐ， fù dé fǎn zì rán。” duǎn duǎn jǐ jù， duì shì tú de yàn 'è zhī qíng yì yú yán biǎo。 yīn“ zhì xìng zì rán”“ běn 'ài shān qiū”， shì shì huàn zhī tú wéi fán lóng de táo yuān míng ， zhōng cí zhí guī yǐn， pāo lí chén zá， fǎn guī zì rán。 táo yuān míng guī yǐn tián yuán bù jǐn yào yǔ tā shuài zhēn de gè xìng jié hé kǎo lǜ， gèng yào cóng guǎng kuò de zhèng zhì bèi jǐng yǐ jí tā de shì huàn shēng yá qù tǐ chá， tā de rù shì yǔ chū shì kě yǐ shuō dū yǔ dāng shí de shè huì xiàn shí yòu guān。 táo yuān míng suī zuì zhōng jiě zhí guī tián， dàn tā shàozhuàng shí， què shì yòu yī fān jiàn gōng lì yè、 jiān jì tiān xià de sī xiǎng de。 zài《 yǐn jiǔ》《 zá shī》 děng shī gē zhōng， tā céng dào：“ shàonián hǎn rén shì， yóu hǎo zài liù jīng”，“ měng zhì yì sì hǎi， qiān hé sī yuǎn zhù”，“ shàoshí zhuàng qiě lì， fǔ jiàn dú xíng yóu”， biǎo míng liǎo tā bìng fēi yī kāi shǐ jiù yòu chū shì de xiǎng fǎ。 tā chū shēng yú shì dài guān huàn de jiā tíng， yòu shì yuán xūn zhī hòu， yě céng qī wàng zài shì tú zhōng yòu suǒ jìn qǔ， zài zhèng zhì shàng yòu suǒ zuò wéi。 dàn tā suǒ chù de dōng jìn mò nián shí jú dòng dàng： zōng shì nèi bù de dǒu zhēng， jūn fá duì zhèng quán de yě xīn， bù duàn yǐn qǐ xuè xīng de shā lù nǎi zhì jī liè de huǒ pīn。 zhè zhǒng shè huì dòng luàn bù jǐn gěi rén mín dài lái zāinàn， tóng shí zài shè huì shàng céng yě zào chéng yán zhòng de bù 'ān gǎn。 zhè shǐ táo yuān míng de zhèng zhì xióng xīn bù dé bù yòu suǒ xiāo jiǎn。 lìng wài， zài zhè zhǒng quán lì zhēng duó zhī zhōng， yī qiē bēi wū xuè xīng de yīn móu， wú bù dǎzháo chóng gāo dào yì de huǎng zǐ， zhè shǐ bǐng xìng zhēn chún de táo yuān míng yě nán yǐ rěn shòu。 cóng jìn xiào wǔ dì tài yuán shí bā nián， èr shí jiǔ suì de táo yuān míng dì yī cì chū lái zuò guān， dào sì shí 'èr suì guà guān guī tián gòng shí sān nián。 zhè qī jiān， táo yuān míng yī zhí chǔyú“ chū shì” yǔ“ rù shì” de máo dùn dǒu zhēng zhōng， zhè zài tā de shī zhōng duō yòu tǐ xiàn。 zài《 xīn chǒu suì qī yuè fù jiǎ hái jiāng líng yè xíng tú kǒu》 děng shī zhōng， tā tàn dào：“ rú hé shè cǐ qù， yáo yáo zhì xī jīng”，“ rì yuè zhì rén qù， yòu zhì bù huò pìn”， shī zhōng yùn jí zhe shī rén tài duō de shī wàng hé bēi kǎi， kě yǐ kàn chū shī rén yě céng wèishì fǒu guī tián yòu guò tòng kǔ de pái huái hé yóu yù， dàn zhōng jiū“ ài qiū shān” de sù yuàn yā dǎo liǎo“ yì sì hǎi” de měng zhì， tā zhōng yú zhǎo dào liǎo tā zuì zhōng de lù héng héng guī yǐn tián yuán。 suǒ yǐ shuō， tā de guī yǐn shì shè huì xiàn shí shǐ rán， shì tā de sī xiǎng yǔ shè huì xiàn shí wú fǎ tiáohé de jiēguǒ。
　　 sān、 cóng táo yuān míng guī yǐn hòu de shēng huó lái kàn， táo yuān míng de guī yǐn bù tóng yú dōng jìn shí jiè guī yǐn mǎi míng yāo yù de qí tā yǐn shì， tā shì zhēn yǐn， shì yī zhǒng rén shēng de xuǎn zé， shì yī zhǒng duì“ jǔ shì jiē zhuó”、“ zhòng rén jiē zuì” de yàn 'è。 qiě kàn táo yuān míng yī shēng dà zhì jīng lì： shǐ wéi zhōu jì jiǔ， bù kān lì zhí， shàorì zì jiě guī。 hòu shì zhí yú huán xuán、 liú yù、 liú jìng xuān de mù xià， zuì hòu rèn zhí péng zé lìng bā shí yú rì， yīn bù kěn wéi wǔ dǒu mǐ xiàng xiāng lǐ xiǎo rén zhé yāo， yì rán cí zhí guī gēng tián yuán。 hòu yòu rén quàn tā zài dù chū shì wéi liú sòng wáng cháo fú wù， tā nìngyuàn pín bìng jiāo jiā， qióng kùn liáo dǎo yě bù yuàn zài shè guān chǎng。 kě yǐ shuō， táo yuān míng guī yǐn dé zhēn shǒu zhuō dé zhēn。 zài《 guī yuán tián jū》、《 yǐn jiǔ》 děng shī zhōng， shī rén duì zì jǐ guī yǐn hòu de shēng huó zuò liǎo miáo xiě，“ bái rì yǎn chái fēi， duì jiǔ jué chén xiǎng。 shí fù xū lǐ rén， pī cǎo gòng wǎng lái。 xiāng jiàn tiān zá yán， dàn dào sāng má cháng。”“ fāng zhái shí yú mǔ， cǎo wū bā jiǔ jiān。”“ ài 'ài yuǎn rén cūn， yǐ yǐ xū lǐ yān。 gǒu fèi shēn xiàng zhōng， jī míng sāng shù diān。”“ jié lú zài rén jìng， ér wú chē mǎ xuān。 wèn jūn hé néng 'ěr， xīn yuǎn dì zì piān。 cǎi jú dōng lí xià， yōu rán jiàn nán shān。” zhè xiē bié réndōu qiáo bù shàng yǎn de xiāng cūn、 píng fán de shì wù、 xiāng jiān shēng huó， zài shī rén bǐ xià què shì nà yàng de yōu měi、 níng jìng， xiǎn dé gé wài qīnqiè。 guī yǐn hòu de táo yuān míng hái qīn zì cān jiā shēng chǎn láo dòng， jiē jìn láo dòng rén mín， gē sòng láo dòng， zhè shǐ dé tā de tián yuán shī gèng jù láo dòng shēng huó qì xī。《 guǐ mǎo suì shǐ chūn huái zuǒ tián shè》《 guī yuán tián jū》《 gēng xū suì jiǔ yuè zhōng yú xī tián huò zǎo dào》 děng， dū miáo xiě liǎo shī rénshēn jiā láo dòng de qíng kuàng：“ zài xī wén nán miáo， dāng nián jìng wèi jiàn。 lǚ kōng jì yòu rén， chūn xīng qǐ zì miǎn。 sù chén zhuāng wú jià， qǐ tú qíng yǐ miǎn。” guǐ“ zhǒng dòu nán shān xià， cǎo shèng dòu miáo xī。 chén xīng lǐ huāng huì， dài yuè hèchú guī。”“ kāi chūn lǐ cháng yè， suì gōng liáo kě guān。 chén chū sì wēi qín， rì rén fù lái hái。”“ wēn yuán cháng rú cǐ， gōng gēng fēi suǒ tàn。” zài zǎo chū wǎn guī de xīn qín gēng zuò zhōng， shī rén yǔ láo dòng rén mín de guān xì gèng wéi mìqiè， duì láo dòng rén mín de gǎn qíng yě gèng wéi zhēn zhì：“ qiě rù xiāng yǔ guī， hú jiāng láo jìn lín”，“ shí fù xū qū zhōng， pī cǎo gòng lái wǎng。 xiāng jiàn wú zá yán， dàn dào sāng má cháng”，“ qīng chén wén kòu mén， dǎo cháng wǎng zì kāi。 wèn yú wéi shuí yú， tián fù yòu hǎo huái。 hú gū yuǎn jiàn hòu， yí wǒ yǔ shí chéng。” cóng zhè xiē shī zhōng， dú zhě kě yǐ kàn chū， zài zhè zhǒng xián shì de tián yuán shēng huó zhōng， shī rén xīn qíng zì rán 'ér níng jìng， dá dào liǎo xīn líng fā zhǎn de zhēn zhèng hé xié de jìng dì， zhè cái shì zhēn zhèng de guī yǐn。
　　 táo yuān míng de yǐn jū shēng huó bìng fēi wán quán de chū shì， tā yǐn jū de běn shēn jiù shì duì yú hēi 'àn xiàn shí bù tóng liú hé wū de yī zhǒng fǎn kàng， zhè hé táo bì xiàn shí bù yī yàng。 shī rén zài nóng cūn cháng qī cānyù tián jiān láo zuò， gǎn qíng shàng yuè lái yuè tiē jìn láo dòng rén mín， gèng liǎo jiě rén mín jí kǔ， zài tā de shī zhōng duì láo dòng rén mín de pín hán shēng huó yǐ jí shì tú de hēi 'àn xū wěi duō yòu fǎn yìng。 tā zài shī zhōng xiě dào：“ xià rì cháng bào jī， hán yè wú bèi mián”，“ jiù gǔ jì méi， xīn gǔ wèi dēng， pō wéi lǎo nóng， ér zhí nián zāi， rì yuè shàng yōu， wéi huàn wèi yǐ”，“ xī nóng qù wǒ jiǔ， jǔ shì shǎo fù zhēn”，“ zhòng huá qù wǒ jiǔ， pín shàng shì xiāng xún”。 suī rán guī yǐn tián yuán， dàn shī rén xīn zhōng bìng bù píng jìng， tā bù yuàn yě bù kě néng wán quán pāo què shè huì xiàn shí， tā jiāng zì jǐ wèi jìn de zhèng zhì lǐ xiǎng jì yù shī zhōng。 zài《 táo huā yuán jì》 lǐ， shī rén miáo shù liǎo yī gè xīn zhōng de lǐ xiǎng shè huì：“ chūn cán shōu cháng sī， qiū shú mí wáng shuì”，“ zhòng rú zòng xíng gē， bān bái huān yóu yì”， rén réndōu“ yí rán zì lè”。 zhè lǐ méi yòu bō xuē， méi yòu yā pò， rén rén láo dòng， dà jiā guò zhe fù shù hé píng de shēng huó。 zhè gè“ shì wài táo yuán” fǎn yìng liǎo shī rén měi hǎo de yuàn wàng， tā hé dāng shí hēi 'àn de shè huì xiàn shí xíng chéng liǎo xiān míng de duì bǐ， shì shī rén duì xiàn shí shè huì de yī zhǒng fǒu dìng。 tā shì shī rén guī tián hòu duì nóng cūn shēng huó shí jiàn de jié jīng， shì shī rén sī xiǎng jìn yī bù fā zhǎn de jiēguǒ。 zhè yě zú yǐ zhèng míng， guī yǐn hòu de táo yuān míng bìng wèi wán quán tuō lí xiàn shí。
　　 cóng táo yuān míng de guī yǐn hé tā guī yǐn hòu de shēng huó kě yǐ kàn chū， táo yuān míng xiàng wǎng de shè huì shì hé píng yǔ 'ān níng、 zì gēng zì shí、 wú jìng zhú、 wú xū wěi、 méi yòu xiāng hù yā pò hé cán hài de shè huì； zhuī qiú de rén shēng shì chún pǔ zhēn chéng， dàn bó gāo yuǎn， wú shēn wài zhī qiú de rén shēng； xǐ 'ài de rén shēng huán jìng， yě shì tián jìng 'ér chōng mǎn zì rán zhī qù de xiāng cūn。 yóu yú zhè xiē zhuī qiú， shǐ tā dà duō shù de tián yuán shī chéng xiàn chū chōng dàn píng hé、 kuàng jié yōu yuǎn de wài mào， dàn qí bèi hòu què chōng mǎn liǎo duì xiàn shí shè huì de zēng 'è yǔ bù 'ān， duì rén shēng duǎn cù、 shēn gǎn wú suǒ gǎn de jiāo lǜ。 suǒ yǐ zhèng rú lǔ xùn xiān shēng suǒ shuō：“ táo qián zhèng yīn wéi bìng fēi hún shēn shì jìng mù， suǒ yǐ tā wěi dà”。
wén xué chéng jiù
　　 táo yuān míng shì hàn wèi nán běi cháo 800 nián jiān zuì jié chū de shī rén， yě shì jié chū de cí fù jiā yǔ sǎnwén jiā。 táo shī jīn cún 125 shǒu， jì sì yán shī 9 shǒu， wǔ yán shī 116 shǒu。 táo wén jīn cún 12 piān， jì yòu cí fù 3 piān、 yùn wén 5 piān、 sǎnwén 4 piān。
　　 táo yuān míng cí fù zhōng de《 xián qíng fù》 shì fǎng zhāng héng《 dìng qíng fù》 hé cài yōng《 jìng qíng fù》 ér zuò。 nèi róng shì pū xiě duì 'ài qíng de mèng huàn， méi yòu shénme yì yì。《 gǎn shì bù yù fù》 shì fǎng dǒng zhòng shū《 shì bù yù fù》 hé sī mǎ qiān《 bēi shì bù yù fù》 ér zuò， nèi róng shì shū fā mén fá zhì dù xià yòu zhì nán chěng de mǎn qiāng fèn mèn；《 guī qù lái xī cí》 shì táo yuān míng cí guān guī yǐn zhī jì yǔ shàng liú shè huì gōng kāi jué liè de zhèng zhì xuān yán。 wén zhāng yǐ jué dà piān fú xiě liǎo tā tuō lí guān chǎng de wú xiàn xǐ yuè， xiǎng xiàng guī yǐn tián yuán hòu de wú xiàn lè qù， biǎo xiàn liǎo zuò zhě duì dà zì rán hé yǐn jū shēng huó de xiàng wǎng hé rè 'ài。 wén zhāng jiāng xù shì、 yì lùn、 shū qíng qiǎo miào dì róng wéi yī tǐ， chuàng zào chū shēng dòng zì rán、 yǐn rén rù shèng de yì shù jìng jiè； yǔ yán zì rán pǔ shí， xǐ jìn qiān huá， dài yòu nóng hòu de xiāng tǔ qì xī。 yùn wén yòu《 shàn shàng huà zàn》《 dú shǐ shù》 jiǔ zhāng、《 jì chéng shì mèi wén》《 jì cóng dì jìng yuǎn wén》《 zì jì wén》； sǎnwén yòu《 jìn gù zhēng xī dàjiàng jūn zhǎngshǐ mèng fǔ jūn chuán》， yòu chēng《 mèng jiā biézhuàn》， shì wéi wài zǔ mèng jiā xiě de zhuànjì； cǐ wài hái yòu《 wǔ liǔ xiān shēng chuán》《 táo huā yuán jì》《 yǔ zǐ yǎn děng shū》 děng。 zǒng de shuō lái， táo wén shù liàng hé chéng jiù dōubù jí táo shī。
　　 táo yuān míng de shī gǎn qíng zhēn zhì， pǔ sù zì rán， yòu shí liú lù chū táo bì xiàn shí、 lè tiān zhī mìng de lǎo zhuāng sī xiǎng， yīn cǐ， táo yuān míng yòu“ tián yuán shī rén” zhī chēng， yě shì tián yuán shī pài de bí zǔ。 tā de shī cóng nèi róng shàng kě fēn wéi yǐn jiǔ shī、 yǒng huái shī hé tián yuán shī sān dà lèi。
　　1、 yǐn jiǔ shī
　　 táo yuān míng shì zhōng guó wén xué shǐ shàng dì yī gè dà liàng xiě yǐn jiǔ shī de shī rén。 tā de《 yǐn jiǔ》 èr shí shǒu yǐ“ zuì rén” de yǔ tài huò zhǐ zé shì fēi diān dǎo、 huǐ yù léi tóng de shàng liú shè huì； huò jiē lù shì sú de fǔ xiǔ hēi 'àn； huò fǎn yìng shì tú de xiǎn 'è； huò biǎo xiàn shī rén tuì chū guān chǎng hòu yí rán táo zuì de xīn qíng； huò biǎo xiàn shī rén zài kùn dùn zhōng de láo sāo bù píng。 cóng shī de qíng qù hé bǐ diào kàn， kě néng bù shì tóng yī shí qī de zuò pǐn。 dōng jìn yuán xī 'èr nián（ 420 nián）， liú yù fèi jìn gōng dì wéi líng líng wáng， cì nián shā zhī zì lì， jiàn liú sòng wáng cháo。《 shù jiǔ》 jí yǐ bǐ yù shǒu fǎ yǐn huì qū zhé dì jì lù liǎo zhè yī cuàn quán yì dài de guò chéng， duì jìn gōng dì yǐ jí jìn wáng cháo de fù miè liú lù liǎo wú xiàn de 'āi wǎn zhī qíng。 cǐ shí táo yuān míng yǐ gōng gēng yǐn jū duō nián， luàn shì yě kàn guàn liǎo， cuàn quán yě kàn guàn liǎo， dàn zhè shǒu shī réng tòu lù chū tā duì shì shì bù néng wàng huái de jīng shén。
　　2、 yǒng huái shī
　　 táo yuān míng de yǒng huái shī yǐ《 zá shī》 shí 'èr shǒu，《 dú shān hǎi jīng》 shí sān shǒu wéi dài biǎo。《 zá shī》 shí 'èr shǒu duō biǎo xiàn liǎo zì jǐ guī yǐn hòu yòu zhì nán chěng de zhèng zhì kǔ mèn， shū fā liǎo zì jǐ bù yǔ shì sú tóng liú hé wū de gāo jié rén gé。 kě jiàn shī rén nèi xīn wú xiàn shēn guǎng de yōu fèn qíng xù。《 dú shān hǎi jīng》 shí sān shǒu jiè yín yǒng《 shān hǎi jīng》 zhōng de qí yì shì wù biǎo dá liǎo tóng yàng de nèi róng， rú dì shí shǒu jiè gē sòng jīng wèi、 xíng tiān de“ měng zhì gù cháng zài” lái shū fā hé biǎo míng zì jǐ jì shì zhì xiàng yǒng bù xī miè。
　　3、 tián yuán shī
　　 táo yuān míng de tián yuán shī shù liàng zuì duō， chéng jiù zuì gāo。 zhè lèi shī chōng fēn biǎo xiàn liǎo shī rén bǐ yí gōng míng lì lù de gāo yuǎn zhì qù hé shǒu zhì bù 'ā de gāo shàng jié cāo； chōng fēn biǎo xiàn liǎo shī rén duì hēi 'àn guān chǎng de jí duān zēng 'è hé chè dǐ jué liè； chōng fēn biǎo xiàn liǎo shī rén duì chún pǔ de tián yuán shēng huó de rè 'ài， duì láo dòng de rèn shí hé duì láo dòng rén mín de yǒu hǎo gǎn qíng； chōng fēn biǎo xiàn liǎo shī rén duì lǐ xiǎng shì jiè de zhuī qiú hé xiàng wǎng。 zuò wéi yī gè wén rén shì dà fū， zhè yàng de sī xiǎng gǎn qíng， zhè yàng de nèi róng， chū xiàn zài wén xué shǐ shàng， shì qián suǒ wèi yòu de， yóu qí shì zài mén fá zhì dù hé guān niàn sēn yán de shè huì lǐ xiǎn dé tè bié kě guì。 táo yuān míng de tián yuán shī zhōng yě yòu yī xiē shì fǎn yìng zì jǐ wǎn nián kùn dùn zhuàng kuàng de， kě shǐ dú zhě jiànjiē dì liǎo jiě dào dāng shí nóng mín jiē jí de bēi cǎn shēng huó。 táo yuān míng de《 táo huā yuán shī bìng jì》 dà yuē zuò yú nán cháo sòng chū nián。 tā miáo huì liǎo yī gè wū tuō bāng shì de lǐ xiǎng shè huì。 biǎo xiàn liǎo shī rén duì xiàn cún shè huì zhì dù chè dǐ fǒu dìng yǔ duì lǐ xiǎng shì jiè de wú xiàn zhuī mù zhī qíng。 tā biāo zhì zhe táo yuān míng de sī xiǎng dá dào liǎo yī gè zhǎn xīn de gāo dù。 táo yuān míng shì tián yuán shī de kāi chuàng zhě。 tā de tián yuán shī yǐ chún pǔ zì rán de yǔ yán、 gāo yuǎn bá sú de yì jìng， wéi zhōng guó shī tán kāipì liǎo xīn tiān dì， bìng zhí jiē yǐng xiǎng dào táng dài tián yuán shī pài。 zài tā de tián yuán shī zhōng， suí chù kě jiàn de shì tā duì wū zhuó xiàn shí de yàn fán hé duì tián jìng de tián yuán shēng huó de rè 'ài。 zài《 guī yuán tián jū》 zhōng， tā jiàngguān chǎng xiě chéng“ chén wǎng”， jiāng shēn chù qí zhōng bǐ yù wéi“ jī niǎo” hé“ chí yú”， jiāng tuì yǐn tián yuán gèng shì bǐ yù wéi chōng chū“ fán lóng”， fǎn huí“ zì rán”。 yīn wéi yòu shí jì láo dòng jīng yàn， suǒ yǐ tā de shī zhōng yáng yì zhe láo dòng zhě de xǐ yuè， biǎo xiàn chū zhǐ yòu láo dòng zhě cái néng gǎn shòu dào de sī xiǎng gǎn qíng， rú《 guī yuán tián jū》 dì sān shǒu jiù shì yòu lì de zhèng míng， zhè yě zhèng shì tā de tián yuán shī de jìn bù zhī chù。
　　《 táo yuān míng xié zǐ》 sù xiàng
　　 táo yuān míng de shī zài nán běi cháo shí yǐng xiǎng bù dà。 liú xié zhù《 wén xīn diāo lóng》， duì táo yuān míng zhǐ zì wèi tí。 zhōng róng《 shī pǐn》 liè táo shī wéi zhōng pǐn， chēng táo yuān míng wéi“ gǔ jīn yǐn yì shī rén zhī zōng”， rèn wéi qí shī“ qí yuán chū yú yīngqú”。 liáng dài zhāo míng tài zǐ xiāo tǒng duì táo yuān míng tuī chóng bèi zhì：“ qí wén zhāng bù qún， cí cǎi jīng bá， diē dàng zhāo zhāng， dú chāo zhòng lèi。 yì yáng shuǎng lǎng， mò zhī yǔ jīng”。《 wén xuǎn》 shōu lù táo yuān míng de shī wén shí yú shǒu， shì zuò pǐn bèi shōu lù jiào duō de zuò zhě。 táo yuān míng de tián yuán yǐn yì shī， duì táng sòng shī rén yòu hěn dà de yǐng xiǎng。 dù fǔ shī yún：“ kuān xīn yīngshì jiǔ， qiǎn xīng mò guò shī， cǐ yì táo qián jiě， wú shēng hòu rǔ qī”。 sòng dài shī rén sū dōng pō duì táo qián yòu hěn gāo de píng jià：“ yuān míng shī chū kàn sì sàn huǎn， shú kàn yòu qí jù。 …… dà shuài cái gāo yì yuǎn， zé suǒ yù dé qí miào， zào yǔ jīng dào zhī zhì， suì néng rú cǐ。 sì dà jiàng yùn jīn， bù jiàn fǔ záo zhī hén”。 sū dōng pō gèng zuò《 hé táo zhǐ jiǔ》、《 hé táo lián yǔ dú yǐn 'èr shǒu》，《 hé táo quàn nóng wǔ shǒu》、《 hé táo jiǔ rì xián jū》、《 hé táo nǐ gǔ jiǔ shǒu》、《 hé táo zá shī shí yī shǒu》、《 hé táo zèng yáng zhǎnglì》、《 hé táo tíng yún sì shǒu》、《 hé táo xíng zèng yǐng》、《 hé táo yǐng dá xíng》、《 hé táo liú chái sāng》、《 hé táo chóu liú chái sāng》、《 hé táo guō zhù bù》 děng 109 piān hé táo shī， kě jiàn táo yuān míng duì sū dōng pō yǐng xiǎng zhī shēn。
lì shǐ píng jià
　　 táo yuān míng qù shì hòu， tā de zhì jiāo hǎo yǒu yán yán zhī， wèitā xiě xià《 táo zhēng tǔ lěi》， gěi liǎo tā yī gè“ jìng jié” de shì hào。 yán yán zhī zài lěi wén zhōng bāo yáng liǎo táo yuān míng yī shēng de pǐn gé hé qì jié， dàn duì tā de wén xué chéng jiù， què méi yòu chōng fēn kěn dìng。 táo yuān míng zài wǒ guó wén xué shǐ shàng de dì wèi， zài tā sǐ hòu jǐ shí nián lǐ， méi yòu dé dào chōng fēn de kěn dìng hé chéng rèn。
　　 liáng cháo de zhāo míng tài zǐ xiāo tǒng， duì táo yuān míng de shī wén xiāng dāng zhòng shì， ài bù shì shǒu。 xiāo tǒng qīn zì wéi táo yuān míng biān jí、 zuò xù、 zuò chuán。《 táo yuān míng jí》 shì zhōng guó wén xué shǐ shàng wén rén zhuān jí de dì yī bù， yì yì shí fēn zhòng dà。 xiāo tǒng zài《 táo yuān míng jí xù》 zhōng， chēng zàn“ qí wén zhāng bù qún， cí cǎi jīng bá， diē dàng zhāo zhāng， dú chāo zhòng lèi， yì yáng shuǎng lǎng， mò rú zhī jīng”。
　　 nán cháo shí qī， táo yuān míng de wén xué dì wèi， suī dé bù dào yīngyǒu de kěn dìng， dàn tā de shī wén zuò pǐn， liú chuán yuè lái yuè guǎng， yǐng xiǎng yuè lái yuè dà。 dào liǎo suí táng shí qī， yòu yuè lái yuè duō de shī rén xǐ huān táo yuān míng de shī wén， duì táo yuān míng de píng jià yuè lái yuè gāo。 chū táng wáng jì shì wèi tián yuán shī rén， tā xiàng táo yuān míng yī yàng， duō cì tuì yǐn tián yuán， yǐ qín jiǔ zì yú。 táng cháo de shān shuǐ tián yuán shī rén mèng hào rán， duì táo yuān míng shí fēn chóng bài， tā zài《 zhòng xià guī hàn nán jì jīng yì jiù yóu》 zhōng xiě dào：
　　 shǎng dú《 gāo tǔ chuán》，
　　 zuì jiā táo zhēng jūn，
　　 mù dān tián yuán qù，
　　 zì wèi xī huáng rén。
　　 lǐ bái gèng shì yǎng mù táo yuān míng de rén pǐn hèshī zuò。 zài《 xì zèng zhèng lì yáng》 zhōng xiě dào：
　　 táo lìng rì rì zuì， bù zhī wǔ liǔ chūn。
　　 sù qín běn wú xián， lù jiǔ yòng gé jīn。
　　 qīng fēng běi chuāng xià， zì wèi xī huáng rén。
　　 hé shí dào lì lǐ， yī jiàn píng shēng qīn。
　　 lǐ bái nà zhǒng“ ān néng cuī méi zhé yāo shì quán guì” de sī xiǎng， hé táo yuān míng “ bùwèi wǔ dǒu mǐ zhé yāo” de jīng shén， shì yī mài xiāng chéng de。
　　 dù fǔ zài 'ān shǐ zhī luàn zhī hòu， guò zhe diān pèi liú lí de shēng huó， bǎ táo yuān míng yǐn wéi zhī jǐ， tā zài《 fèng jì hé nán wéi yǐn zhàng rén》 zhōng xiě dào：
　　 kuān xīn yīngshì jiǔ， qiǎn xīng mò guò shī。
　　 cǐ yì táo qián jiě， wú shēng hòu rǔ qī。
　　 zhōng táng shī rén bái jū yì， fēi cháng jìng yǎng táo yuān míng de wéi rén。 táng yuán hé shí nián（ 815 nián） bái jū yì bèi biǎn wéi jiāng zhōu sī mǎ， lí táo yuān míng de jiā xiāng hǎixún yáng hěn jìn。 céng qù bài fǎng táo yuān míng de gù jū， xiě xià liǎo《 fǎng táo gōng jiù zhái》 zhè shǒu shī。 shī zhōng xiān yòng“ chén gòu bù wū yù， líng fèng bù zhuó xīng”， sòng yáng táo yuān míng gāo shàng de rén gé， zuì hòu xiě dào：
　　 chái sāng gǔ cūn luò， lì lǐ jiù shān chuān。
　　 bù jiàn lí xià jú， kòngyú xū lǐ yān。
　　 zǐ sūn suī wú wén， zú shì yóu wèi qiān。
　　 měi féng táo xìng rén， shǐ wǒ xīn yǐ rán。
　　 bái jū yì zài《 xiào táo qián tǐ shí liù shǒu》 zhōng xiě dào：
　　 xiān shēng qù wǒ jiǔ， zhǐ mò yòu yí wén。
　　 piān piān quàn wǒ yǐn， cǐ wài wú suǒ yún。
　　 wǒ cóng lǎo dà lái， qiè mù qí wéi rén。
　　 qí tā bù kě jí， qiě xiào zuì hūn hūn。
　　 zhōng guó gǔ dài de wén rén， yòu shì jiǔ de gòng xìng， zhè yǔ táo yuān míng de yǐng xiǎng shì fēn bù kāi de。 bái jū yì de zhè shǒu shī jiù shuō dé hěn míng bái：“ qí tā bù kě jí， qiě xiào zuì hūn hūn。”
　　 dào liǎo běi sòng， táo yuān míng zài zhōng guó wén xué shǐ shàng de dì wèi， dé dào liǎo jìn yī bù de gǒng gù hé què dìng。 ōu yáng xiū shèng zàn《 guī qù lái xī cí》 shuō：“ jìn wú wén zhāng， wéi táo yuān míng 《 guī qù lái xī cí》” ōu yáng xiū hái shuō：“ wú 'ài táo yuān míng ， ài jiǔ yòu 'ài xián”。 běi sòng wáng 'ān shí céng shuō guò， táo yuān míng de shī“ jié lú zài rén jìng， ér wú chē mǎ xuān。 wèn jūn hé néng 'ěr， xīn yuǎn dì zì piān”，“ yòu shī rén yǐ lái wú cǐ jù zhě。 rán zé yuān míng qū xiàng bù qún， cí cǎi jīng bá， jìn sòng zhī jiān， yī gè 'ér yǐ”。
　　 sū shì zài《 yǔ sū zhé shū》 zhōng shuō“ wú yǔ shī rén wú suǒ shèn hǎo， dú hǎo yuān míng zhī shī yuān míng zuò shī bù duō， rán qí shī zhì 'ér shí qǐ， qú 'ér shí yú， zì cáo、 liú、 bào、 xiè、 lǐ、 dù zhū rén， jiē mò guò yě”。 sū dōng pō bǎ táo shī fàng zài lǐ bái、 dù fǔ zhī shàng， yòu shī gōng yǔn， dàn tā yòng“ zhì 'ér shí qǐ， qú 'ér shí yú” bā gè zì， gài kuò táo shī de yì shù fēng gé， hái shì hěn zhǔn què de。 sū dōng pō yī shēng bǎ táo yuān míng dàngchéng liáng shī yì yǒu， bù dàn 'àihào qí shī， gèng yǎng mù tā de wéi rén。 tā céng zhè yàng píng jià táo yuān míng ：“ yù shì zé shì， bù yǐ qiú zhī wéi xián； yù yǐn zé yǐn， bù yǐ qù zhī wéi gāo。 jī zé kòu mén 'ér qǐ shí； bǎo zé jī shǔ yǐ yíng kè。 gǔ jīn xián zhī， guì qí zhēn yě。” rén guì zhēn， shī yì guì zhēn， shī zhēn nǎi yóu rén zhēn 'ér lái， zhè jiù shì táo shī jù yòu jīng jiǔ bù shuāi mèi lì de zhù yào yuán yīn。 wǎn nián sū shì zài《 yǔ sū zhé shū》 zhōng shuō：“ shēn kuì yuān míng， yù yǐ wǎn jié shī fàn qí wàn yī”。
　　“ jū gāo shēng zì yuǎn”， yóu yú 'ōu yáng xiū、 wáng 'ān shí、 sū shì zài běi sòng wén tán shàng zhì gāo wú shàng de dì wèi， tā men jí lì tuī chóng táo yuān míng ， duì jìn yī bù què dìng táo yuān míng zài zhōng guó wén xué shǐ shàng de dì wèi， wú yí qǐ dào zhì guān zhòng yào de zuò yòng。
　　 nán sòng 'ài guó shī rén xīn qì jí， zài bào guó wú mén， zhuàng zhì nán chóu de kǔ mèn zhōng， bǎ táo yuān míng yǐn wéi zhī jǐ。 zài《 shuǐ lóng yín》 cí zhōng shuō：“ xū xìn cǐ wēng wèi sǐ， dào rú jīn， lǐn rán shēng qì”。 xīn qì jí liú xià de cí zuò 626 shǒu， qí zhōng yín yǒng、 tí jí、 míng yǐn、 àn yǐn táo shī táo wén de yòu 60 shǒu， jīhū měi 10 shǒu cí zhōng jiù yòu yī shǒu yǔ táo yuān míng yòu guān。 xīn qì jí zài《 niàn nú jiāo》 zhōng chēng：“ xū xìn cǎi jú dōng lí， gāo qíng qiānzǎi， zhǐ yòu táo péng zé”。 jǐyǔ liǎo táo yuān míng qiān gǔ yī rén de zuì gāo píng jià。
　　 yuán cháo、 míng cháo hé qīng cháo， zhí zhì xiàn dài， yán xí liǎo liǎng sòng duì táo yuān míng de chóng gāo píng jià。
　　 lǔ xùn xiān shēng céng shuō guò，“ táo qián zhèng yīn wéi bìng fēi ‘ hún shēn shì‘ jìng mù ’， suǒ yǐ tā wěi dà”。
　　 liáng qǐ chāo píng jià táo yuān míng shí céng jīng shuō，“ zì rán jiè shì tā 'ài liàn de bàn lǚ， cháng cháng duì zhe tā xiào”。 què rú qí yán， táo zài zì rán yǔ zhé lǐ zhī jiān dǎ kāi liǎo yī tiáo tōng dào， zài shēng huó de kùn kǔ yǔ zì rán de zhǐ qù zhī jiān dá dào liǎo yī zhǒng hé jiě。 lián zuì píng fán de nóng cūn shēng huó jǐng xiàng zài tā de bǐ xià yě xiǎn shì chū liǎo yī zhǒng wú qióng de yì wèi shēn cháng de měi。
　　 táo yuān míng de bù xiǔ shī piān， táo yuān míng de wěi dà rén pǐn， yǐng xiǎng liǎo lǐ bái、 dù fǔ、 bái jū yì、 sū dōng pō、 xīn qì jí děng jǐ dài wén rén de sī xiǎng hé chuàng zuò。 wéi zhōng guó wén xué de fā zhǎn hé fán róng， zuò chū liǎo bù kě gūliáng de gòng xiàn。
　　 táo yuān míng de shī wén， zhòng zài shū qíng hé yán zhì。 tā de yǔ yán， kàn sì zhì pǔ， shí zé qí lì。 zài píng dàn chún měi de shī jù zhōng， yùn hán zhe chì rè de gǎn qíng hé nóng yù de shēng huó qì xī。 táo yuān míng de《 guī yuán tián jū》 wǔ shǒu， shì tián yuán shī de jīng pǐn huò jí pǐn。 qí zhōng《 shǎo wú shì sú yùn》， céng biān zài zhōng xué shēng de yǔ wén kè běn zhōng。 shī de shū qíng qìn rén xīn pí； shī de xiě jǐng， huò rén 'ěr mù。 dú guò hòu jiào rén zhōng shēng nán wàng。 shénme shí hòu dú， dōushì yī zhǒng měi de xiǎng shòu。
　　 zuò wéi shēn chù jìn mò luàn shì de yǐn shì， táo yuān míng wǎn nián cháng yǔ lú shān zhōng de shì dào jiāo wǎng， zhè shì kě yǐ xiǎng xiàng dé dào de shì， dàn tā men zhī jiān zài sī xiǎng shàng què wèi bì zhì tóng dào hé。 zǎi xì yán dú guò táo shī hé liǎo jiě shī rén shēng píng de rén， dōuzhī dào táo yuān míng shì gè wài biǎo tián dàn jìng mù， ér nèi xīn rè qíng jì shì de wú shén lùn zhě。 tā shàonián shí céng xiōng huái dà zhì， jiē shòu rú jiā sī xiǎng， xī wàng jiàn gōng lì yè。 dàn zài chū shì liǎo yī gè shí qī yǐ hòu， xiàn shí shǐ tā gǎn dào shī wàng， tā bù yuàn yǔ dāng zhèng de rén tóng liú hé wū， biàn xuǎn zé liǎo yī tiáo tuì yǐn guī gēng de dào lù。
　　 zhè shí tā yòu shòu dào lǎo zhuāng zhé xué de yǐng xiǎng。 yīn wéi tā yòu guò yǐ wǎng wén rén duō bù céng yòu guò de tián yuán shēng huó， bìng qiě qīn zì cān jiā liǎo láo dòng， yǔ láo dòng rén mín yòu liǎo jiē chù， sī xiǎng shàng bù kě bì miǎn dì dé dào yī xiē xīn de gǎn shòu hé qǐ fā， yīn 'ér zài chóng shàng pián lì chén jiù wén fēng de jìn dài， néng chuàng zào chū yòu dú wù fēng gé de tián yuán shī de xīn xíng shì， zài zhōng guó shī gē fā zhǎn shǐ shàng zuò chū liǎo hěn dà de gòng xiàn。 tā cóng shàonián shí de“ měng zhì yì sì hǎi”， dào lǎo nián shí de“ měng zhì gù cháng zài”， shǐ zhōng duì shì shì méi yòu dàn wàng。 tā chuán shì de míng piān《 táo huā yuán jì》， zhèng shì tā duì rú tóng shàng gǔ yuán shǐ shí dài de nà zhǒng rén men zì shí qí lì、 yǒu hǎo xiāng chù、 méi yòu zhǒng zhǒng xiàn shí zhōng de fēn rǎo yǔ pín kùn de“ yí rán yòu yú lè” shè huì de chōng jǐng。 jiù shì tā de yǐn jū yǔ yǐn jiǔ， fàng zài dāng shí de shí dài bèi jǐng xià jiā yǐ fēn xī， yě hán yòu duì dāng shí hēi 'àn tǒng zhì biǎo shì yī dìng chéng dù de bù mǎn hé fǎn kàng de yì yì zài nèi。
　　 dāng rán， táo yuān míng bì jìng shì yī gè shēng huó zài yī qiān duō nián qián fēng jiàn shè huì díshì dà fū， zài tā de sī xiǎng hèshī wén zhōng bù kě néng bù cún zài xǔ duō 'ān pín lè dào、 jí shí xíng lè、 bì shì xiāo jí de dōng xī。 dàn hòu shì lì dài de wén xué píng lùn jiā hé xuǎn jiā chū yú zì jǐ de jiē jí piān 'ài， duō zhuózhòng xīn shǎng hé zàn yáng tā zhè fāng miàn de tè diǎn， rèn wéi zhè cái shì táo yuān míng shī wén de jīng huá suǒ zài。
zuò pǐn mù lù
　　 táo yuān míng chuán shì zuò pǐn gòng yòu shī 125 shǒu， wén 12 piān， hòu rén biān wéi《 táo yuān míng jí》。 mù lù rú xià guǎng dōng fó shān táo yì dà shī fēng wěi mín kè huà zuò pǐn“ táo yuān míng ”：
　　 juàn zhī yī shī sì yán
　　 tíng yún bìng xù
　　 shí yùn bìng xù
　　 róng mù bìng xù
　　 zèng cháng shā gōng zú zǔ bìng xù
　　 chóu dīng chái sāng
　　 dá páng cān jūn bìng xù
　　 quàn nóng
　　 mìng zǐ
　　 guī niǎo
　　 juàn zhī 'èr shī wǔ yán
　　 xíng yǐng shén bìng xù
　　 xíng zèng yǐng
　　 yǐng dá xíng
　　 shén shì
　　 jiǔ rì xián jū bìng xù
　　 guī yuán tián jū wǔ shǒu
　　 yóu xié chuān
　　 shì zhōu xù zhī zǔ qǐ xiè jǐng yí sān láng
　　 qǐ shí
　　 zhū rén gòng yóu zhōu jiā mù bǎi xià
　　 yuàn shī chǔ diào shì páng zhù bù dèng zhì zhōng
　　 dá páng cān jūn bìng xù
　　 wǔ yuè dàn zuò hé dài zhù bù
　　 lián yǔ dú yǐn
　　 yí jū 'èr shǒu
　　 hé liú chái sāng
　　 chóu liú chái sāng
　　 hé guō zhù bù 'èr shǒu
　　 yú wáng fǔ jūn zuò sòng kè
　　 yǔ yīn jìn 'ān bié bìng xù
　　 zèng yáng zhǎngshǐ bìng xù
　　 suì mù hé zhāng cháng shì
　　 hé hú xī cáo shì gù zéi cáo
　　 bēi cóng dì zhòng dé
　　 juàn zhī sān shī wǔ yán
　　 shǐ zuò zhèn jūn cān jūn jīng qū 'ā
　　 gēng zǐ suì wǔ yuè zhōng cóng dū hái zǔ fēng yú guī lín 'èr shǒu
　　 xīn chǒu suì qī yuè fù jiǎ hái jiāng líng yè xíng tú kǒu
　　 guǐ mǎo suì shǐ chūn huái gǔ tián shè 'èr shǒu
　　 guǐ mǎo suì shí 'èr yuè zhōng zuò yǔ cóng dì jìng yuǎn
　　 yǐ sì suì sān yuè wéi jiàn wēi cān jūn shǐ dū jīng qián xī
　　 hái jiù jū
　　 wù shēn suì liù yuè zhōng yù huǒ
　　 jǐ yǒu suì jiǔ yuè jiǔ rì
　　 gēng xū suì jiǔ yuè zhōng yú xī tián huò zǎo dào
　　 bǐng chén suì bā yuè zhōng yú xià sùn tián shè huò
　　 yǐn jiǔ 'èr shí shǒu bìng xù
　　 zhǐ jiǔ
　　 shù jiǔ
　　 zé zǐ
　　 yòu huì 'ér zuò
　　 là rì
　　 juàn zhī sì shī wǔ yán
　　 nǐ gǔ jiǔ shǒu
　　 zá shī shí 'èr shǒu
　　 yǒng pín shì qī shǒu
　　 yǒng 'èr shū
　　 yǒng sān liáng
　　 yǒng jīng kē
　　 dú《 shān hǎi jīng》 shí sān shǒu
　　 nǐ wǎn gē cí sān shǒu
　　 lián jù
　　 juàn zhī wǔ fù cí
　　 gǎn shì bù yù fù bìng xù
　　 xián qíng fù
　　 guī qù lái xī cí
　　 juàn zhī liù jì chuán zàn shù
　　 táo huā yuán jì bìng shī ( bèi xuǎn rù chū zhōng shēng yǔ wén kè běn )
　　 jìn gù zhēng xī dàjiàng jūn zhǎngshǐ mèng fǔ jūn chuán
　　 wǔ liǔ xiān shēng chuán
　　 shàn shàng huà zàn
　　 dú shǐ shù jiǔ zhāng bìng xù（ yí qí、 jī zǐ、 guǎn bào、 chéng chǔ、 qī shí 'èr dì zǐ、 qū jiǎ、 hán fēi、 lǔ 'èr rú、 zhāng cháng gōng）
　　 juàn zhī qī shū jì wén
　　 yǔ zǐ yǎn děng shū
　　 jì chéng shì mèi wén
　　 jì cóng dì jìng yuǎn wén
　　 zì jì wén
　　 zhù míng wén zhāng：
　　 táo huā yuán jì： ● yuán wén
　　 jìn tài yuán zhōng， wǔ líng rén bǔ yú wéi yè， yuán xī xíng， wàng lù zhī yuǎn jìn， hū féng táo huā lín。 jiā 'àn shù bǎi bù， zhōng wú zá shù， fāng cǎo xiān měi， luò yīng bīn fēn。 yú rén shèn yì zhī。 fù qián xíng， yù qióng qí lín。
　　 lín jìn shuǐ yuán， biàn dé yī shān。 shān yòu xiǎo kǒu， fǎng fó ruò yòu guāng。 biàn shěchuán， cóng kǒu rù。 chū jí xiá， cái tōng rén。 fù xíng shù shí bù， huò rán kāi lǎng。 tǔ dì píng kuàng， wū shè yǎn rán。 yòu liáng tián měi chí sāng zhú zhī shǔ。 qiān mò jiāo tōng， jī quǎn xiāng wén。 qí zhōng wǎng lái zhǒng zuò， nán nǚ yī zhe， xī rú wài rén； huáng fā chuí tiáo， bìng yí rán zì lè。
　　 jiàn yú rén， nǎi dà jīng， wèn suǒ cóng lái， jù dá zhī。 biàn yào hái jiā， shè jiǔ shā jī zuò shí。 cūn zhōng wén yòu cǐ rén， xián lái wèn xùn。 zì yún xiān shì bì qín shí luàn， shuài qī zǐ yì rén lái cǐ jué jìng， bù fù chū yān； suì yǔ wài rén jiàngé。 wèn jīn shì hé shì， nǎi bù zhī yòu hàn， wú lùn wèi jìn。 cǐ rén yī yī wèijùyán suǒ wén， jiē tàn wǎn。 yú rén gè fù yán zhì qí jiā， jiē chū jiǔ shí。 tíng shù rì， cí qù。 cǐ zhōng rén yǔ yún：“ bùzúwèi wài rén dào yě。”
　　 jì chū， dé qí chuán， biàn fú xiàng lù， chù chù zhì zhī。 jí jùn xià， yì tài shǒu， shuō rú cǐ。 tài shǒu jí qiǎn rén suí qí wǎng， xún xiàng suǒ zhì， suì mí bù fù dé lù。
　　 nán yáng liú zǐ jì， gāo shàng shì yě， wén zhī， xīn rán guī wǎng。 wèi guǒ， xún bìng zhōng。 hòu suì wú wèn jīn zhě。
　　 guī qù lái xī cí bìng xù：● yuán wén
　　 yú jiā pín， gēng zhí bù zú yǐ zìjǐ。 yòu zhì yíng shì， píng wú chǔ sù， shēng shēng suǒ zī， wèi jiàn qí shù。 qīn gù duō quàn yú wéi zhǎnglì， tuō rán yòuhuái， qiú zhī mí tú。 huì yòu sì fāng zhī shì， zhū hóu yǐ huì 'ài wéi dé， jiā shū yǐ yú pín kǔ， suì jiàn yòng wéi xiǎo yì。 yú shí fēng bō wèi jìng， xīn dá yuǎn yì， péng zé qù jiā bǎi lǐ， gōng tián zhī lì， zú yǐ wéi jiǔ， gù biàn qiú zhī。 jí shàorì， juàn rán yòu guī yú zhī qíng。 hé zé？ zhì xìng zì rán， fēi jiáo lì suǒ dé。 jī dòng suī qiē， wéi jǐ jiāo bìng。 cháng cóng rén shì， jiē kǒu fù zì yì。 yú shì chàng rán kāng kǎi， shēn kuì píng shēng zhī zhì。 yóu wàng yī rěn， dāng liǎn cháng xiāo shì。 xún chéng shì mèi sàng yú wǔ chāng， qíng zài jùn bēn， zì miǎn qù zhí。 zhòng qiū zhì dōng， zài guān bā shí yú rì。 yīn shì shùn xīn， mìng piān yuē《 guī qù lái xī》。 yǐ sì suì shí yī yuè yě。
　　 guī qù lái xī， tián yuán jiāng wú hú bù guī？ jì zì yǐ xīn wéi xíng yì， xī chóu chàng 'ér dú bēi！ wù yǐ wǎng zhī bù jiàn， zhī lái zhě zhī kě zhuī； shí mí tú qí wèi yuǎn， jué jīn shì 'ér zuó fēi。 zhōu yáo yáo yǐ qīng yáng， fēng piāo piāo 'ér chuī yī。 wèn zhēng fū yǐ qián lù， hèn chén guāng zhī xī wēi。
　　 nǎi zhān héng yǔ， zài xīn zài bēn。 tóng pú huān yíng， zhì zǐ hòu mén。 sān jìng jiù huāng， sōng jú yóu cún。 xié yòu rù shì， yòu jiǔ yíng zūn。 yǐn hú shāng yǐ zì zhuó， miǎn tíng kē yǐ yí yán。 yǐ nán chuāng yǐ jì 'ào， shěn róng xī zhī yì 'ān。 yuán rì shè yǐ chéng qù， mén suī shè 'ér cháng guān。 cè fú lǎo yǐ liú qì， shí jiáo shǒu 'ér xiá guān。 yún wú xīn yǐ chū xiù， niǎo juàn fēi 'ér zhī hái。 jǐng yì yì yǐ jiāng rù， fú gū sōng 'ér pán huán。
　　 guī qù lái xī， qǐng xī jiāo yǐ jué yóu。 shì yǔ wǒ 'ér xiāng wéi， fù jià yán xī yān qiú？ yuè qīn qī zhī qíng huà， lè qín shū yǐ xiāo yōu。 nóng rén gào yú yǐ chūn jí， jiāng yòu shì yú xī chóu。 huò mìng jīn chē， huò zhào gū zhōu。 jì yǎo tiǎo yǐ xún hè， yì qí qū 'ér jīng qiū。 mù xīn xīn yǐ xiàng róng， quán juān juān 'ér shǐ liú。 shàn wàn wù zhī dé shí， gǎn wú shēng zhī xíng xiū。
　　 yǐ yǐ hū！ yù xíng yǔ nèi fù jǐ shí， hé bù wěi xīn rèn qù liú？ hú wéi hū huáng huáng yù hé zhī？ fù guì fēi wú yuàn， dì xiāng bù kě qī。 huái liáng chén yǐ gū wǎng， huò zhí zhàng 'ér yún zǐ。 dēng dōng gāo yǐ shū xiào， lín qīng liú 'ér fù shī。 liáo chéng huà yǐ guī jìn， lè fū tiān mìng fù xī yí！
　　 wǔ liǔ xiān shēng chuán：● yuán wén
　　 xiān shēng bù zhī hé xǔ rén yě， yì bù xiáng qí xìng zì； zhái biān yòu wǔ liǔ shù， yīn yǐ wéi hào yān。 xián jìng shǎo yán， bù mù róng lì。 hǎo dú shū， bù qiú shèn jiě； měi yòu huì yì， biàn xīn rán wàng shí。 xìng shì jiǔ， jiā pín， bù néng cháng dé， qīn jiù zhī qí rú cǐ， huò zhì jiǔ 'ér zhāo zhī。 zào yǐn zhé jìn， qī zài bì zuì。 jì zuì 'ér tuì， céng bù lìn qíng qù liú。 huán dǔ xiāo rán， bù bì fēng rì； duǎn hè chuān jié， diàn piáo lǚ kōng， yàn rú yě！ cháng zhù wén zhāng zì yú， pō shì jǐ zhì。 wàng huái dé shī， yǐ cǐ zì zhōng。
　　 zàn yuē：“ qián lóu zhī qī yòu yán：‘ bù qī qī yú pín jiàn， bù jí jí yú fù guì。’ qí yán cí ruò rén zhī chóu hū？ xián shāng fù shī， yǐ lè qí zhì ． wú huái shì zhī mín yú？ gětiān shì zhī mín yú？”
zuò pǐn tè diǎn
　　 táo yuān míng cháng yú shī wén cí fù， shī duō miáo huì zì rán jǐng sè jí qí zài nóng cūn shēng huó de qíng jǐng， qí zhōng de yōu xiù zuò pǐn jì yù zhe duì guān chǎng yǔ shì sú shè huì de yàn juàn， biǎo lù chū qí jié shēn zì hǎo， bù yuàn qū shēn féng yíng de zhì qù， dàn yě yòu xuān yáng“ rén shēng wú cháng”，“ lè 'ān tiān mìng” děng xiāo jí sī xiǎng。 qí yì shù tè sè， jiān yòu píng dàn yú shuǎng lǎng zhī shèng， yǔ yán zhì pǔ zì rán， ér yòu jí wéi jīng liàn， jù yòu dú tè fēng gé。 shì wǒ guó dì yī wèi tián yuán shī rén。 bìng qiě yǐ měi hǎo shēng huó de xiàng wǎng wéi zhù tí。《 táo huā yuán jì》 shì táo yuān míng de dài biǎo zuò zhī yī， yuē zuò yú yǒng chū 'èr nián（ 421）， miáo huì liǎo yī gè shì wài táo yuán。 yǐ wǔ líng yú rén jìn chū táo huā yuán de xíng zōng wéi xiàn suǒ， miáo huì liǎo yī gè méi yòu jiē jí， méi yòu bō xuē， zì shí qí lì， zìjǐ zì zú， hé píng tián jìng， rén rén zì dé qí lè de shè huì。 jù cháng dé lì shǐ xué jiā、 shōu cáng jiā zhōu xīn guó xiān shēng de《 wǔ líng cáng zhēn》 kǎo zhèng：“ wǔ líng shì cháng dé lì shǐ shàng de dì 'èr gè xíng zhèng qū huá。 wèi jìn yǐ hòu， wǔ líng jùn xiá yuán shuǐ liú yù zhū xiàn。”
zuò pǐn mù lù
　　 táo yuān míng chuán shì zuò pǐn gòng yòu shī 125 shǒu， wén 12 piān， hòu rén biān wéi《 táo yuān míng jí》。 mù lù rú xià guǎng dōng fó shān táo yì dà shī fēng wěi mín kè huà zuò pǐn“ táo yuān míng ”：
　　 juàn zhī yī shī sì yán
　　 tíng yún bìng xù
　　 shí yùn bìng xù
　　 róng mù bìng xù
　　 zèng cháng shā gōng zú zǔ bìng xù
　　 chóu dīng chái sāng
　　 dá páng cān jūn bìng xù
　　 quàn nóng
　　 mìng zǐ
　　 guī niǎo
　　 juàn zhī 'èr shī wǔ yán
　　 xíng yǐng shén bìng xù
　　 xíng zèng yǐng
　　 yǐng dá xíng
　　 shén shì
　　 jiǔ rì xián jū bìng xù
　　 guī yuán tián jū wǔ shǒu
　　 yóu xié chuān
　　 shì zhōu xù zhī zǔ qǐ xiè jǐng yí sān láng
　　 qǐ shí
　　 zhū rén gòng yóu zhōu jiā mù bǎi xià
　　 yuàn shī chǔ diào shì páng zhù bù dèng zhì zhōng
　　 dá páng cān jūn bìng xù
　　 wǔ yuè dàn zuò hé dài zhù bù
　　 lián yǔ dú yǐn
　　 yí jū 'èr shǒu
　　 hé liú chái sāng
　　 chóu liú chái sāng
　　 hé guō zhù bù 'èr shǒu
　　 yú wáng fǔ jūn zuò sòng kè
　　 yǔ yīn jìn 'ān bié bìng xù
　　 zèng yáng zhǎngshǐ bìng xù
　　 suì mù hé zhāng cháng shì
　　 hé hú xī cáo shì gù zéi cáo
　　 bēi cóng dì zhòng dé
　　 juàn zhī sān shī wǔ yán
　　 shǐ zuò zhèn jūn cān jūn jīng qū 'ā
　　 gēng zǐ suì wǔ yuè zhōng cóng dū hái zǔ fēng yú guī lín 'èr shǒu
　　 xīn chǒu suì qī yuè fù jiǎ hái jiāng líng yè xíng tú kǒu
　　 guǐ mǎo suì shǐ chūn huái gǔ tián shè 'èr shǒu
　　 guǐ mǎo suì shí 'èr yuè zhōng zuò yǔ cóng dì jìng yuǎn
　　 yǐ sì suì sān yuè wéi jiàn wēi cān jūn shǐ dū jīng qián xī
　　 hái jiù jū
　　 wù shēn suì liù yuè zhōng yù huǒ
　　 jǐ yǒu suì jiǔ yuè jiǔ rì
　　 gēng xū suì jiǔ yuè zhōng yú xī tián huò zǎo dào
　　 bǐng chén suì bā yuè zhōng yú xià sùn tián shè huò
　　 yǐn jiǔ 'èr shí shǒu bìng xù
　　 zhǐ jiǔ
　　 shù jiǔ
　　 zé zǐ
　　 yòu huì 'ér zuò
　　 là rì
　　 juàn zhī sì shī wǔ yán
　　 nǐ gǔ jiǔ shǒu
　　 zá shī shí 'èr shǒu
　　 yǒng pín shì qī shǒu
　　 yǒng 'èr shū
　　 yǒng sān liáng
　　 yǒng jīng kē
　　 dú《 shān hǎi jīng》 shí sān shǒu
　　 nǐ wǎn gē cí sān shǒu
　　 lián jù
　　 juàn zhī wǔ fù cí
　　 gǎn shì bù yù fù bìng xù
　　 xián qíng fù
　　 guī qù lái xī cí
　　 juàn zhī liù jì chuán zàn shù
　　 táo huā yuán jì bìng shī ( bèi xuǎn rù chū zhōng shēng yǔ wén kè běn )
　　 jìn gù zhēng xī dàjiàng jūn zhǎngshǐ mèng fǔ jūn chuán
　　 wǔ liǔ xiān shēng chuán
　　 shàn shàng huà zàn
　　 dú shǐ shù jiǔ zhāng bìng xù（ yí qí、 jī zǐ、 guǎn bào、 chéng chǔ、 qī shí 'èr dì zǐ、 qū jiǎ、 hán fēi、 lǔ 'èr rú、 zhāng cháng gōng）
　　 juàn zhī qī shū jì wén
　　 yǔ zǐ yǎn děng shū
　　 jì chéng shì mèi wén
　　 jì cóng dì jìng yuǎn wén
　　 zì jì wén
zhù míng wén zhāng
　　táo huā yuán jì
　　● yuán wén
　　 jìn tài yuán zhōng， wǔ líng rén bǔ yú wéi yè， yuán xī xíng， wàng lù zhī yuǎn jìn， hū féng táo huā lín。 jiā 'àn shù bǎi bù， zhōng wú zá shù， fāng cǎo xiān měi， luò yīng bīn fēn。 yú rén shèn yì zhī。 fù qián xíng， yù qióng qí lín。
　　 lín jìn shuǐ yuán， biàn dé yī shān。 shān yòu xiǎo kǒu， fǎng fó ruò yòu guāng。 biàn shěchuán， cóng kǒu rù。 chū jí xiá， cái tōng rén。 fù xíng shù shí bù， huò rán kāi lǎng。 tǔ dì píng kuàng， wū shè yǎn rán。 yòu liáng tián měi chí sāng zhú zhī shǔ。 qiān mò jiāo tōng， jī quǎn xiāng wén。 qí zhōng wǎng lái zhǒng zuò， nán nǚ yī zhe， xī rú wài rén； huáng fā chuí tiáo， bìng yí rán zì lè。
　　 jiàn yú rén， nǎi dà jīng， wèn suǒ cóng lái， jù dá zhī。 biàn yào hái jiā， shè jiǔ shā jī zuò shí。 cūn zhōng wén yòu cǐ rén， xián lái wèn xùn。 zì yún xiān shì bì qín shí luàn， shuài qī zǐ yì rén lái cǐ jué jìng， bù fù chū yān； suì yǔ wài rén jiàngé。 wèn jīn shì hé shì， nǎi bù zhī yòu hàn， wú lùn wèi jìn。 cǐ rén yī yī wèijùyán suǒ wén， jiē tàn wǎn。 yú rén gè fù yán zhì qí jiā， jiē chū jiǔ shí。 tíng shù rì， cí qù。 cǐ zhōng rén yǔ yún：“ bùzúwèi wài rén dào yě。”
　　 jì chū， dé qí chuán， biàn fú xiàng lù， chù chù zhì zhī。 jí jùn xià， yì tài shǒu， shuō rú cǐ。 tài shǒu jí qiǎn rén suí qí wǎng， xún xiàng suǒ zhì， suì mí bù fù dé lù。
　　 nán yáng liú zǐ jì， gāo shàng shì yě， wén zhī， xīn rán guī wǎng。 wèi guǒ， xún bìng zhōng。 hòu suì wú wèn jīn zhě。
　　 guī qù lái xī cí bìng xù
　　● yuán wén
　　 yú jiā pín， gēng zhí bù zú yǐ zìjǐ。 yòu zhì yíng shì， píng wú chǔ sù， shēng shēng suǒ zī， wèi jiàn qí shù。 qīn gù duō quàn yú wéi zhǎnglì， tuō rán yòuhuái， qiú zhī mí tú。 huì yòu sì fāng zhī shì， zhū hóu yǐ huì 'ài wéi dé， jiā shū yǐ yú pín kǔ， suì jiàn yòng wéi xiǎo yì。 yú shí fēng bō wèi jìng， xīn dá yuǎn yì， péng zé qù jiā bǎi lǐ， gōng tián zhī lì， zú yǐ wéi jiǔ， gù biàn qiú zhī。 jí shàorì， juàn rán yòu guī yú zhī qíng。 hé zé？ zhì xìng zì rán， fēi jiáo lì suǒ dé。 jī dòng suī qiē， wéi jǐ jiāo bìng。 cháng cóng rén shì， jiē kǒu fù zì yì。 yú shì chàng rán kāng kǎi， shēn kuì píng shēng zhī zhì。 yóu wàng yī rěn， dāng liǎn cháng xiāo shì。 xún chéng shì mèi sàng yú wǔ chāng， qíng zài jùn bēn， zì miǎn qù zhí。 zhòng qiū zhì dōng， zài guān bā shí yú rì。 yīn shì shùn xīn， mìng piān yuē《 guī qù lái xī》。 yǐ sì suì shí yī yuè yě。
　　 guī qù lái xī， tián yuán jiāng wú hú bù guī？ jì zì yǐ xīn wéi xíng yì， xī chóu chàng 'ér dú bēi？ wù yǐ wǎng zhī bù jiàn， zhī lái zhě zhī kě zhuī； shí mí tú qí wèi yuǎn， jué jīn shì 'ér zuó fēi。 zhōu yáo yáo yǐ qīng yáng， fēng piāo piāo 'ér chuī yī。 wèn zhēng fū yǐ qián lù， hèn chén guāng zhī xī wēi。
　　 nǎi zhān héng yǔ， zài xīn zài bēn。 tóng pú huān yíng， zhì zǐ hòu mén。 sān jìng jiù huāng， sōng jú yóu cún。 xié yòu rù shì， yòu jiǔ yíng zūn。 yǐn hú shāng yǐ zì zhuó， miǎn tíng kē yǐ yí yán。 yǐ nán chuāng yǐ jì 'ào， shěn róng xī zhī yì 'ān。 yuán rì shè yǐ chéng qù， mén suī shè 'ér cháng guān。 cè fú lǎo yǐ liú qì， shí jiáo shǒu 'ér xiá guān。 yún wú xīn yǐ chū xiù， niǎo juàn fēi 'ér zhī hái。 jǐng yì yì yǐ jiāng rù， fǔ gū sōng 'ér pán huán。
　　 guī qù lái xī， qǐng xī jiāo yǐ jué yóu。 shì yǔ wǒ 'ér xiāng wéi， fù jià yán xī yān qiú？ yuè qīn qī zhī qíng huà， lè qín shū yǐ xiāo yōu。 nóng rén gào yú yǐ chūn jí， jiāng yòu shì yú xī chóu。 huò mìng jīn chē， huò zhào gū zhōu。 jì yǎo tiǎo yǐ xún hè， yì qí qū 'ér jīng qiū。 mù xīn xīn yǐ xiàng róng， quán juān juān 'ér shǐ liú。 shàn wàn wù zhī dé shí， gǎn wú shēng zhī xíng xiū。
　　 yǐ yǐ hū！ yù xíng yǔ nèi fù jǐ shí， hé bù wěi xīn rèn qù liú？ hú wéi hū huáng huáng yù hé zhī？ fù guì fēi wú yuàn， dì xiāng bù kě qī。 huái liáng chén yǐ gū wǎng， huò zhí zhàng 'ér yún zǐ。 dēng dōng gāo yǐ shū xiào， lín qīng liú 'ér fù shī。 liáo chéng huà yǐ guī jìn， lè fū tiān mìng fù xī yí！
　　 wǔ liǔ xiān shēng chuán
　　● yuán wén
　　 xiān shēng bù zhī hé xǔ rén yě， yì bù xiáng qí xìng zì； zhái biān yòu wǔ liǔ shù， yīn yǐ wéi hào yān。 xián jìng shǎo yán， bù mù róng lì。 hǎo dú shū， bù qiú shèn jiě； měi yòu huì yì， biàn xīn rán wàng shí。 xìng shì jiǔ， jiā pín， bù néng cháng dé， qīn jiù zhī qí rú cǐ， huò zhì jiǔ 'ér zhāo zhī。 zào yǐn zhé jìn， qī zài bì zuì。 jì zuì 'ér tuì， céng bù lìn qíng qù liú。 huán dǔ xiāo rán， bù bì fēng rì； duǎn hè chuān jié， diàn piáo lǚ kōng， yàn rú yě！ cháng zhù wén zhāng zì yú， pō shì jǐ zhì。 wàng huái dé shī， yǐ cǐ zì zhōng。
　　 zàn yuē：“ qián lóu zhī qī yòu yán：‘ bù qī qī yú pín jiàn， bù jí jí yú fù guì。’ qí yán cí ruò rén zhī chóu hū？ xián shāng fù shī， yǐ lè qí zhì． wú huái shì zhī mín yú？ gětiān shì zhī mín yú？”
　　【 zuò pǐn xīn shǎng】 1-50 shǒu： mìng zǐ（ 10 shǒu） gēng zǐ suì wǔ yuè zhōng cóng dū hái zǔ fēng yú guī lín 'èr shǒu xīn chǒu suì qī yuè fù jiǎ hái jiāng líng yè xíng tú kǒu zá shī sì shǒu hé guō zhù bù 'èr shǒu guǐ mǎo suì shǐ chūn huái gǔ tián shè 'èr shǒu quàn nóng（ liù shǒu） hé hú xī cáo shì gù zéi cáo guǐ mǎo suì shí 'èr yuè zhōng zuò yǔ cóng dì jìng yuǎn tíng yún bìng xù（ sì shǒu） shí yùn bìng xù（ sì shǒu） róng mù bìng xù（ sì shǒu） shǐ zuò zhèn jūn cān jūn jīng qū 'ā zuò lián yǔ dú yǐn yǐ sì suì sān yuè wéi jiàn wēi cān jūn shǐ dū jīng qián xī guī yuán tián jū wǔ shǒu guī niǎo（ sì shǒu )51-100 shǒu： zé zǐ wù shēn suì liù yuè zhōng yù huǒ hé liú chái sāng chóu liú chái sāng gēng xū suì jiǔ yuè zhōng yú xī tián huò zǎo dào yí jū 'èr shǒu yǔ yīn jìn 'ān bié bìng xù xíng yǐng shén sān shǒu zhǐ jiǔ zá shī bā shǒu bǐng chén suì bā yuè zhōng yú xià [ shuǐ xùn ] tián shè huò shì zhōu xù zhī zǔ qǐ xiè jǐng yí sān láng zèng yáng zhǎngshǐ bìng xù yǐn jiǔ 'èr shí shǒu bìng xù hái jiù jū bēi cóng dì zhòng dé zèng cháng shā gōng bìng xù（ sì shǒu） chóu dīng chái sāng 101-154 shǒu： zhū rén gòng yóu zhōu jiā mù bǎi xià yuàn shī chǔ diào shì páng zhù bù dèng zhì zhōng suì mù hé zhāng cháng shì jiǔ rì xián jū yǒng pín shì qī shǒu yóu xié chuān nǐ gǔ jiǔ shǒu táo huā yuán shī bìng jì shù jiǔ yú wáng fǔ jūn zuò sòng kè dú《 shān hǎi jīng》 shí sān shǒu là rì dá páng cān jūn dá páng cān jūn bìng xù（ liù shǒu） yǒng 'èr shū yǒng sān liáng yǒng jīng kē yòu huì 'ér zuò bìng xù qǐ shí wǎn gē shī sān shǒu
bǎi kē cí diǎn
　　Tao Yuanming
　　 táo yuān míng
　　　　 sòng shí qī shī rén、 cí fù jiā、 sǎnwén jiā。 yī míng qián， zì yuán liàng， sī shì jìng jié。 hǎixún yáng chái sāng ( jīn jiāng xī jiǔ jiāng xī nán ) rén。 táo yuān míng chū shēng yú yī gè mòluò de shì huàn jiā tíng。 zēngzǔ táo kǎn shì dōng jìn kāi guó yuán xūn， guān zhì dà sī mǎ， dū dū bā zhōu jūn shì、 jīng jiāng 'èr zhōu cì shǐ， fēng cháng shā jùn gōng。 táo yuān míng de zǔ fù zuò guò tài shǒu， fù qīn zǎo sǐ， mǔ qīn shì dōng jìn míng shì mèng jiā de nǚ 'ér。
　　　　 shēng píng　 táo yuān míng yī shēng dà lüè kě fēn wéi sān gè shí qī。
　　　　 dì yī shí qī， jìn xiào wǔ dì tài yuán shí qī nián (392) táo yuān míng 28 suì yǐ qián。 yóu yú fù qīn zǎo sǐ， tā cóng shàonián shí dài jiù chǔyú shēng huó pín kùn zhī zhōng。 yán yán zhī shuō tā“ shǎo 'ér pín bìng， jū wú pú qiè， jǐng jiù fú rèn， lí shū bù gěi”。 dàn jiā tíng jiào yù hěn hǎo， dú liǎo《 lǎo zǐ》、《 zhuāng zǐ》 hé“ liù jīng”。 bù shǎo wén、 shǐ、 shén huà、 xiǎo shuō děng“ yì shū”， kě néng yě shì zài zhè gè shí hòu dú de。 shàonián shí dài zhì qù wèi dìng。 huò xìng 'ài qiū shān、 wěi huái qín shū， huò zhì zài sì hǎi， xiàng wǎng zhe hú mǎ tiě tí xià de zhāng yè yǔ yōu zhōu。 tā de《 wǔ liǔ xiān shēng chuán》 kě néng xiě yú qīng nián shí qī， qí zhōng jiǎn jié dì miáo shù liǎo tā“ xián jìng shǎo yán， bù mù róng lì”、“ hǎo dú shū bù qiú shèn jiě”，“ xìng shì jiǔ， jiā pín bù néng cháng dé”，“ bù qī qī yú pín jiàn， bù jí jí yú fù guì” de gè xìng fēng mào。
　　　　 táo yuān míng chū shēng dì jiāng xī jiǔ jiāng chái sāng jīng lǐng jiē quán jǐng
　　　　 dì 'èr shí qī， xué shì shí qī， cóng tài yuán shí bā nián tā 29 suì dào jìn 'ān dì yì xī yuán nián (405)41 suì。 tā yīn“ qīn lǎo jiā pín”， lí jiā wéi jiāng zhōu jì jiǔ。 dàn“ bù kān lì zhí， shàorì zì jiě guī”。 zài jiā xián jū liǎo wǔ、 liù nián。 jìn 'ān dì lóng 'ān sì nián (400) tā dào jīng zhōu， rèn cì shǐ huán xuán zhǔlì， zhí wù bù míng。 céng fèng mìng shǐ dū。 cǐ shí huán xuán zhèng kòng zhì zhe cháng jiāng zhōng shàng yóu， kuī cè cuàn duó de shí jī。 lóng 'ān wǔ nián (401) tā jiù yīn mǔ sàng cí zhí guī jiā。 jìn 'ān dì yuán xīng 'èr nián (403)， huán xuán shuài jūn dōng xià， gōng xià jiàn kāng， shā sī mǎ yuán xiǎn， zì chēng tài wèi， zǒng lǎn cháo zhèng， táo yuān míng zài jiā xiāng hǎixún yáng kāi shǐ gōng gēng。 tóng nián dōng tiān , huán xuán cuàn jìn， gǎi guó hào wéi chǔ , qiān jìn 'ān dì yú hǎixún yáng zhī shí , tā réng zài jiā bì hù gāo yín。 yuán xīng sān nián (404) jiàn wǔ jiāng jūn、 xià pī tài shǒu liú yù lián hé liú yì、 hé wú jì děng wén wǔ guān lì， zì jīng kǒu ( jīn jiāng sū zhèn jiāng ) qǐ bīng tǎo fá huán xuán , huán xuán bīng bài xī zǒu , yòu bǎ qiú jìn zài hǎixún yáng de jìn 'ān dì dài dào jiāng líng。 liú yù rù jiàn kāng hòu bèi tuī wéi zhèn jūn jiāng jūn、 dū dū bā zhōu jūn shì、 xú zhōu cì shǐ。 táo yuān míng lí jiā dōng xià , rù liú yù mù xià , rèn zhèn jūn cān jūn。 shì nián , huán xuán fú zhū。 yì xī yuán nián， tā zhuǎn rèn jiàn wēi jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ liú jìng xuān de cān jūn , shì nián 3 yuè céng fèng liú jìng xuān shǐ mìng fù dū。 5 yuè， huán xuán yú dǎng gào píng。 8 yuè， tā chū rèn péng zé lìng。 zài guān 80 yú rì。 11 yuè， cí guān huí jiā。 zhè yī shí qī， tā de zhòng yào zuò pǐn yòu《 gēng zǐ suì wǔ yuè zhōng cóng dū hái zǔ fēng yú guī lín 'èr shǒu》、《 xīn chǒu suì qī yuè fù jiǎ hái jiāng líng yè xíng tú kǒu》、《 guǐ mǎo suì shǐ chūn huái gǔ tián shè 'èr shǒu》、《 guǐ mǎo suì shí 'èr yuè zhōng zuò yǔ cóng dì jìng yuǎn》、《 shǐ zuò zhèn jūn cān jūn jīng qū 'ā zuò》、《 yǐ sì suì sān yuè wéi jiàn wēi cān jūn shǐ dū jīng qián xī》、《 xián qíng fù》、《 jìn gù zhēng xī dàjiàng jūn zhǎngshǐ mèng fǔ jūn chuán》、《 guī qù lái xī cí》， děng děng。
　　　　 dì sān shí qī， guī tián shí qī , cóng jìn 'ān dì yì xī 'èr nián (406) zhì sòng wén dì yuán jiā sì nián (427) bìng gù。 tā guī tián zhī chū， jiā yòu tóng pú , suī rán tā hé qī zǐ yě cānyù gēng zuò， dàn láo dòng yú xián shí jiān jiào duō， wēn bǎo yì wú yōu lǜ。 kě xī hǎo jǐng bù cháng， yì xī sì nián liù yuè， tā jiā zāo dà huǒ， lín shì jìn fén， zhái wú yí yǔ。 cǐ hòu , shēng huó rì yì pín kùn。 gōng gēng wèi fèi , jī hán bù miǎn。 yì xī qī nián , tā yí jū hǎixún yáng fù guō zhī nán cūn , jié shí liǎo bù shǎo xīn de lín jū , qí zhōng jì yòu gòng huà sāng má de nóng mín , yě yòu gòng shǎng qí wén、 gòng fù xīn shī de wén rén。 rú hòu lái chéng wéi liú sòng wáng cháo quán guì de yīn jǐng rén， dāng shí jí yī dù yǔ tā tóng yóu gòng huà。 yòu rú dāng shí yòu liǎng gè fó jiào xìn tú zhōu xù zhī hé liú yí mín yě hé tā jīng cháng wǎng lái， hàoshìzhě céng bǎ tā men sān gè chēng wéi“ hǎixún yáng sān yǐn”。 dà gài yīn wéi zhōu、 liú liǎng rén de jiè shào， tā hái hé dāng shí jū zhù zài lú shān dōng lín sì de fó jiào zhù míng fǎ shī huì yuǎn hé shàng yī dù chéng wéi fāng wài zhī jiāo。 dàn tā hé zhè jǐ gè fó jiā xìn tú、 fǎ shī de sī xiǎng bìng bù tóu hé。 yì xī shí yī nián， dāng shí zhù míng de shī rén yán yán zhī， yě zuò liǎo jiāng zhōu cì shǐ liú liǔ de gōng cáo， lái dào hǎixún yáng， yǔ tā wéi lín jū , tóng yóu gòng yǐn , gǎn qíng hěn róng qià。 yì xī mò nián， cháo tíng yòu zhēng tā wéi zhù zuò láng， bèi tā jù jué。 jìn gōng dì yuán xī 'èr nián (420) liú yù fèi gōng dì wéi líng líng wáng , gǎi guó hào wéi sòng。 dōng jìn miè wáng。 sòng wén dì yuán jiā sān nián， tán dào
yīngwénjièshì
  1. n.:  Tao Yuanming
xiàngguāncí
wén yán wén tián yuán shī gǔ dài wén xué yǐn shì wén xuǎn hú nán táo yuán xiàn diǎn gù gǔ wén
sǎnwén wén xué wén tǐ gǔ shī ōu zhōu wén xué chēng wèi chēng hào guī qù lái xī
shū fǎ wén wù jiāng xī shī rén wén xué jiā yí fēng shī gē shī cí
míng piān fó jiào bǎi kē jì jié lì fǎ gèng duō jiēguǒ ...
bāo hán cí
táo yuān míng jítáo yuān míng mù
táo yuān míng cíyǒng táo yuān míng
zhōu mò táo yuān míngtáo yuān míng gù lǐ
táo yuān míng yǒng xiūtáo yuān míng zuì shí
dú táo yuān míng shīwū hū táo yuān míng
wǒ xiào táo yuān míngwǒ 'ài táo yuān míng
xiào shā táo yuān míngtáo yuān míng jí xù
táo yuān míng shòu xuéhū yín táo yuān míng
bù jiǎn táo yuān míngcháng 'ài táo yuān míng
shuí shì táo yuān míngqǐ bǐ táo yuān míng
nǎi lèi táo yuān mínghé yí táo yuān míng
dàn kǒng táo yuān míngtáo yuān míng shī wén xuǎn
táo yuān míng jì niàn guǎntáo yuān míng bù zhé yāo
táo yuān míng de míng shītí táo yuān míng zuì shí
táo yuān míng shī jiān zhèng gǎohé táo yuān míng yǐn jiǔ shī
dú táo yuān míng guī qù láihé táo yuān míng 'èr shí shǒu
jìn táo yuān míng dú 'ài júyāo táo yuān míng bǎ jiǔ wò
wáng zhòng yù táo yuān míng xiàng zhóutáo yuān míng shī xíng shū shǒu juàn
zá yǒng yī bǎi shǒu táo yuān míng táo yuān míng xiè líng yùn bào zhào shī wén xuǎn píng
zǐ zhān hé táo yuān míng shī jí yǐnshí tāo táo yuān míng shī yì tú cè
qīng dèng fú jiā zhú gēn diāo táo yuān míng shǎng júxú shēng wēng xíng shū lù táo yuān míng shī
táo yuān míng xiè líng yùn shī gē bǐ jiào yán jiūzá yǒng yī bǎi shǒu · táo yuān míng
hé táo yuān míng yǐn jiǔ 'èr shí shǒuhé táo yuān míng jiǔ rì jiān jū yùn
hé táo yuān míng guī tián yuán jū liù shīzhuī hé táo yuān míng guī qù lái cí
tí táo yuān míng lín liú fù shī túguī tián yuán jū hé táo yuān míng yùn
hé táo yuān míng qǐ shí shī yī shǒuhé táo yuān míng pín shì shī qī shǒu
táo yuān míng zhī sī xiǎng yǔ qīng tán zhī guān xì táo yuān míng / zhōng guó gǔ diǎn shī cí jīng pǐn shǎng dú
jiāng chéng zǐ · táo yuān míng yǐ zhēngyuè wǔ rì yóu xié chuānyè jiā yíng shuō táo yuān míng yǐn jiǔ jí nǐ gǔ shī
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng bāyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng sān
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shíyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí bā
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng qīyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng liù
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng jiǔyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng èr
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng èr shíyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí 'èr
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí sìyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí wǔ
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí yīyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng sì
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí jiǔyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí liù
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí qīyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng shí sān
qiū liáng gōng táo yuān míng jù wéi péng zé lìng zhì jīn yòu miào zài yān diāo jǐng chún zuò shī jiàn shì jì yǐ yī piānhé zǐ zhān cì yùn táo yuān míng quàn nóng shī
hé zǐ zhān cì yùn táo yuān míng tíng yún shīhé zǐ zhān hé táo yuān míng zá shī shí yī shǒu
dé jiā shū hé táo yuān míng wèn lái shǐ zuò táo yuān míng jǐ yǒu chóngjiǔ shī yī shǒu mǒu yǐ cǐ nián cǐ rì zhōu cì jí shuǐ jù yǒng hé cái yī chéng 'ěr zhé yòng qí yùn xiān jì 'èr xiōng shí sān dì bìng chéng tí jǔ qī xiōng
tí jiù rì suǒ cáng jìn táo yuān míng cǎi qū dōng lí xià yōu rán jiàn nán shān huàyǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng wǔ
yǐn jiǔ 'èr shí shǒu tóng sū hàn lín xiān shēng cì yùn zhuī hé táo yuān míng yīyǐ sì suì sān yuè wéi lì yáng xiào guān shàng fǔ jīng wū chà qiáo hé táo yuān míng yùn
táo yuān míng yún sān jìng jiù huāng sōng jú yóu cún gài yǐ jú pèi sōng yě yú dú 'ér gǎn zhī yīn fù cǐ shīōu yáng shū bì jiàn fǎng， sòng táo yuān míng shì， tàn qí jué shí， jì qù， gǎn kǎi bù yǐ， ér fù cǐ shī
bá sòng cháo lǎo zài hé táo yuān míng guī qù lái cíhé táo yuān míng jǐ yǒu suì jiǔ rì shī yī shǒu
táo yuān míng liáng qǐ chāo shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn táo yuān míng shī fù dōng huá shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn
táo yuān míng jí táo qián shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìnōu yáng shū bì jiàn fǎng sòng táo yuān míng shì tàn qí jué shí jì qù gǎn kǎi bù yǐ 'ér fù cǐ shī
dēnglù EN