|
|
（ Maoris）
xīn xī lán de shǎo shù mín zú。 shǔ měnggǔ rén zhǒng hé 'ào dà lì yà rén zhǒng de hùn hé lèi xíng。 shǐ yòng máo lì yǔ， shǔ nán dǎo yǔ xì bō lì ní xī yà yǔ zú。 yòu xīn chuàng lā dīng wén zì mǔ wén zì。 xìn yǎng duō shén， chóng bài lǐng xiù， yòu jì sī hé wū shī， jìn jì shèn duō。 xiāng chuán qí zǔ xiān xì 10 shì jì hòu zì bō lì ní xī yà zhōng bù de shè huì qún dǎo qiān lái。 hòu yǔ dāng dì tǔ zhù měi lā ní xī yà rén tōng hūn， fā shēng hùn hé， yīn cǐ zài tǐ zhì tè zhēng shàng yǔ qí tā bō lì ní xī yà rén lüè yòu bù tóng。 19 shì jì chū yīng guó rén rù qīn qián yuē yòu 20 duō wàn rén， fēn wéi 50 gè bù luò， yòu bù luò lián méng。 yuán shǐ gōng shè kāi shǐ jiě tǐ， jiē jí fēn huà míng xiǎn。 shè huì yǐ fù xì dà jiā zú gōng shè wéi dān wèi， yòu de kāi shǐ xiàng dà jiā tíng guò dù。 cǎi yòng xià wēi yí shì qīn shǔ zhì dù jí bó shū fù yǔ shēng fù tóng yī chēng hū， bó shū mǔ hé shēng mǔ tóng yī chēng hū， zhí shēng yǔ 'ér nǚ tóng yī chēng hū。 jīng jì yǐ nóng yè wéi zhù， xíng dāo gēng huǒ zhǒng； bù fēn rén cóng shì yú liè hé cǎi jí； shǒu gōng yè fā dá。 zhí mín shí qī cǎn zāo tú shā， rén kǒu yī dù ruì jiǎn。 1907 nián xīn xī lán dú lì hòu， mín zú quán lì shòu dào zūn zhòng， rén kǒu zhú jiàn huí shēng。 xiàn dài máo lì rén yǐ jiē shòu yīng yì xīn xī lán rén de yǐng xiǎng， shè huì、 jīng jì hé wén huà jūn yǐ fā shēng biàn huà， duō huì jiǎng yīng yǔ， xǔ duō rén jìn rù chéng shì dāng gù gōng。 bù luò jiè xiàn yǐ bèi dǎ pò， mín zú yì shí kāi shǐ xíng chéng。 mín zú wén huà dé dào fù xīng hé fā zhǎn。
máo lì rén yuē yú yī qiān nián qián yóu tài píng yáng zhōng bù， cóng chuán shuō zhōng de hā wǎ jī chéng mù fá qiān xǐ zhì cǐ， bìng cóng cǐ dìng jū。 jīn tiān， shēng huó yú chéng shì de máo lì rén ， yǐ rán jì chéng liǎo máo lì de chuán tǒng wén huà。 tā men duì zú rén jù shǒu de shí kè， rú zàng lǐ yóu wéi zhòng shì， fēn sàn gè dì de jiā réndōu zhēn xī huì miàn de nán dé shí kè， zǒng chèn jī huí xiāng。 shuō máo lì rén yī dàn lí kāi rén shì， biàn huì yǔ zǔ xiān huì hé， bìng píng zhe tā men cì gěi de lì liàng， fù yú zǐ sūn jīng shén lì liàng yǔ zhǐ yǐn。 máo lì rén jí zhòng shì tā men de chuán jiā bǎo wù， rú quán zhàng、 lǜ yù xiàng liàn děng， shēn xìn tā men yùn cáng zhe zǔ xiān de líng qì。 tā men huì jiāng zhè xiē jiā chuán zhī bǎo chuán gěi shì dài zǐ sūn。 guò qù， máo lì rén yǔ tā men jū zhù de huán jìng yòu jí mìqiè de guān xì， bìng chuàng zào jí liú chuán zhe xǔ duō xiāng guān de shén huà chuán shuō， rú sēn lín zhī shén jí dà hǎi zhī shén děng。 tòu guò chuán tǒng gēqǔ wǔ dǎo liú chuán fāng jiān， chéng wéi jīn rì máo lì wén huà bù kě huò quē de yī bù fēn。《 huái táng yī tiáo yuē》 de qiān dìng， bǎo liú máo lì rén de tǔ dì jí qí tā zī yuán de yōng yòu quán， shǐ zhè zhǒng dú yòu mín zú de wén huà jīng cuì dé yǐ bǎo cún， xiàn zài chéng wéi xīn xī lán yī dà lǚ yóu tè sè。
máo lì rén gē wǔ biǎo yǎn zài xīn xī lán， nǐ huì shí kè gǎn jué dào máo lì wén huà de cún zài， yī gè mín zú de wén huà shēn shēn dì yǐng xiǎng liǎo zhěng gè guó jiā de shēng huó。 tóng yàng， qí zhōng máo lì rén de pèng bí lǐ hé wén miàn guǎng wèiwǒ men suǒ shú xī。
máo lì rén shì tiān shēng de yì shù jiā， yóu qí duì yīn lè hé wǔ dǎo yòu dú dào zhī chù。 cóng chuán jiào shì nà lǐ xué xí zàn měi gē de xuán lǜ hé hé shēng， zài jīng guò qiǎo miào de yùn yòng， fā zhǎn chéng máo lì rén míng lǎng yú kuài de yīnyuè。 hé xià wēi yí cǎo qún wǔ lèi sì de máo lì gē wǔ， chú liǎo zài luó tuó lù yà yǐ máo lì yīnyuè biǎo yǎn wài， zài xīn xī lán de jié rì qìng diǎn shàng， yě shì zhù yào de。
chú liǎo yīn lè hé wǔ dǎo wài， zài měi shù fāng miàn， mù diāo yě biǎo xiàn liǎo máo lì de wén huà tè zhēng， wú lùn shì dú mù zhōu shàng de diāo kè， chéng sài cūn rù kǒu chù de diāo kè， jí huì chǎng suǒ qián miàn jí zhōu wéi de diāo kè děng， jiē chōng fēn xiǎn shì liǎo máo lì rén jiāng diāo kè yì shù róng rù rì cháng shēng huó zhōng。 ér mù qián zhè zhǒng mù diāo pǐn yǐ chéng wéi zèng sòng tā rén de zuì jiā lǐ wù。
máo lì rén mù diāo gōng yì chū zhòng， shí diāo shǒu yì yě bù cuò。 zuì zhù míng de shì zài xīn xī lán lǜ shí shàng diāo kè tí jī shén xiàng， gāi lǜ shí bèi máo lì wén huà shì wéi hù shēn fú， shì fēi cháng zhēn guì de。
yóu kè kě bài fǎng yī hù máo lì zú huì táng， guān shǎng máo lì chuán tǒng yíng kè yí shì。 měi yī hù máo lì huì táng jiē yóu jiā yuán de lǎo shù wò kǎ bā bā（ whakapapa） suǒ diāo zhuó 'ér chéng。 |
|
| xīn xī lán de máo lì rén shì shì jiè zhù míng de chī rén zú。 dāng rán xiàn zài yǐ jīng yòu 200 duō nián bù zài chī rén liǎo， kě shì xiàn dài de máo lì rén réng rán wèitā men de zǔ xiān de hàn yǒng gǎn dào fēi cháng zì háo。 rú guǒ nǐ fǎng wèn xīn xī lán de běi dǎo， nǐ de lǚ xíng tuán tōng cháng huì 'ān pái nǐ men kàn yīcháng máo lì rén de gē wǔ biǎo yǎn； qí zhōng zuì jīng cǎi de yī duàn jiù shì chī rén zhī qián de yí shì。 |
fù huó dǎo shàng de máo lì rén |
rén chī rén de shēng huó
xiāng chuán fù huó dǎo shàng yuán shǐ de máo lì rén zài tiān rán zī yuán bù zú de huán jìng xià， guò zhe hù cán de shēng huó； dǎo shàng zhōng nián zhàn zhēng， fēn rǎo bù kān。 zhí dào hòu lái yòu yī gè rén dài zhe liǎng sōu chuán、 lǐng zhe liǎng bǎi rén， bìng dài lái xǔ duō shí wù dēng shàng fù huó dǎo， ér bèi tuī chóng wéi gāi dǎo de guó wáng， fù huó dǎo shàng de shēng huó cái suàn shāo yòu zhì xù。
hòu lái， guó wáng de tuī xuǎn fāng shì biàn dé xiāng dāng tè bié。 zài fù huó dǎo wài hǎi fù jìn yòu yī gè xiǎo dǎo， dǎo shàng yòu hěn duō niǎo 'ér zài nà lǐ zhù cháo， měi nián de mǒu gè shí hòu， nán rén huì yóu yǒng jìng sài dào dǎo shàng qǔ niǎo dàn， zuì xiān qǔ huí niǎo dàn de rén jiù kě yǐ dāng shàng guó wáng。 zhè gè diǎn gù biǎo xiàn zài tuán cháng Petero dài lái de wǔ dǎo MotiNui shàng。 |
máo lì rén de yíng bīn lǐ |
| xīn xī lán máo lì rén huān yíng kè rén shì hěn tè bié de。 yòu yī zhǒng " jiā tíng shì " de huān yíng yí shì， kāi shǐ shí， huì chǎng shì yī piàn jì jìng。 nán nǚ zhěng qí dì liè duì liǎng bàng， zài yī zhèn cháng shí jiān chén jì yǐ hòu， tū rán zǒu chū yī wèi chì bó guāng jiǎo de zhōng nián rén， xiān shì yī shēng hóng liàng de yāo hē， jiē zhe yǐnháng gāo gē。 gē shēng gāng luò， nián qīng de gū niàn men piān piān qǐ wǔ， wǔ zī yōu měi， zhōu wéi de rén dī shēng bàn chàng。 gē tíng wǔ bà， tā men jiù yī gè gè zǒu guò lái tóng kè rén xíng “ pèng bí lǐ ”， bí jiān duì bí jiān， hù pèng sān cì， huān yíng huì jìn rù gāo cháo。 hái yòu yī zhǒng " tiǎo zhàn shì " huān yíng yí shì： huān yíng zhě quán bù mín zú zhuāng bàn， wéi shǒu de chì bó guāng zú， xì zhe cǎo qún， liǎn shàng huà liǎo liǎn pǔ， shǒu chí cháng máo， yī miàn yāo hē， yī miàn xiàng kè rén huī wǔ guò lái， bìng bù shí dì tù shé tóu。 lín jìn kè rén shí， jiāng yī bǎ jiàn huò shì lǜ yè zhī tiáo tóu zài dì shàng。 zhè shí， kè rén bì xū bǎ tā shí qǐ lái， gōng jìng dì pěng zhe， zhí dào duì fāng wǔ bì， zài shuāng shǒu fèng hái。 zhè shì zuì gǔ lǎo de yíng bīn lǐ， yě zuì wéi lóng zhòng。 |
|
luó tuō lǔ 'ā， yī gè yōng yòu 7 wàn rén de xiǎo shì。 huò xǔ shì céng jīng de dì zhèn yǔ huǒ shān duì zhè lǐ de dà zì rán yòu guò zuì jīng xīn de diāo juān， zài jiā shàng zhè lǐ tè yòu de rén wén jǐng guān， shǐ dé xiǎo chéng chéng wéi xiāng qiàn zài xīn xī lán běi dǎo zhōng bù huǒ shān hú pàn yī kē cuǐ càn de míng zhū。
zhè lǐ jū zhù zhe 2 wàn máo lì rén ， tā men de pí fū lüè chéng zōng sè， shēn tǐ cū zhuàng。 jìn guǎn máo lì rén zhǐ zhàn xīn xī lán 380 wàn rén zhōng de 9 ％， zài yīng guó háng hǎi jiā kù kè fā xiàn tài píng yáng zhōng zhè kuài lǜ zhōu zhī qián， tā men què shì zhè kuài tǔ dì shàng de zuì zǎo jū mín。 suǒ xìng， zhè lǐ de yīng guó yí mín jí qí hòu yì shǒu xià liú qíng， cái shǐ xīn xī lán máo lì rén méi yòu xiàng 'ào dà lì yà tǔ zhù rén nà yàng cǎn zāo dà pī bèi shā lù de mìng yùn。 shè huì wén míng jìn chéng dào liǎo dāng dài， máo lì rén yǐ jīng yòu liǎo hěn hǎo de shēng cún tiáo jiàn。 tā men qín láo、 rè qíng、 lǐ mào。
wǒ men qián wǎng máo lì rén wén huà cūn de lù shàng， péi tóng jiāogěi dà jiā jǐ jù jiǎn dān de máo lì rén wèn hòu yǔ， bìng jiè shào liǎo máo lì rén duì dài kè rén de zuì gāo lǐ yù bí wěn。 yuǎn yuǎn dì jí kàn dào máo lì rén zài děng hòu。 fù zé jiē dài de shì wèi zhōng nián nǚ shì， jiù shì rén chēng“ ài mǐ” de zhuān zhí jiē dài yuán。“ kā 'ò rù wā！” wǒ men jīhū shì tóng shí fā chū zhè jù gāng gāng xiàng péi tóng xué lái de máo lì yǔ“ nín hǎo”。
tā dài wǒ men zǒu jìn gōng yuán shì de cūn luò。 shǒu xiān kàn dào yī piàn chén jì： gǔ shí de cǎo shè、 yán dòng、 shù wū、 shù xué、 shù shào、 wān gōng shí qì、 dà dāo cháng máo …… shǐ rén lì kè chǎn shēng zài fān yuè lì shǐ de gǎn jué。 jìn rù yī gè shǒu gōng biān zhì dà tīng， máo lì rén zhèng zài gànhuó， xǔ duō shuō bù chū míng chēng de tài píng yáng dǎo shàng zhí wù dōunéng bèi máo lì rén biān chéng měi lì de dòng wù wán jù hé yòng jù， nà lüè chéng huī sè de biǎn hòu 'ér cháng de jiàn má kuān yè， jīng máo lì rén yòng tiě shū yī guā， xuě bái de yè jīn jiù rú ní lóng sī， dāng jí biān zhì chéng xiǎo qiǎo de kūn bāo。 zài yī gè mù kè tīng， wǒ men cān guān liǎo chuán tǒng diāo kè。 yī gè gè máo lì rén zài gè zì de wèi zhì jīng diāo xì zuò。 kàn dé chū， dāo záo xià de mù zhì jiān yìng rú tiě。 xǔ duō zuò pǐn dōushì rén wù guà xiàng， gǔ dài de， dāng dài de， shǎng yuè de， dǎ liè de， xǔ xǔ rú shēng。 wǒ men biān kàn biān tīng jiè shào， zài wǒ men cān guān de guò chéng zhōng， měi yī wèi máo lì rén duì lái kè dū xiǎn zhe dé tǐ de lǐ mào yǔ wēi xiào， méi yòu rén dōng zhāng xī qiáo， gèng méi yòu yī rén tíng xià shǒu zhōng de huó。
kuài yào jié shù fǎng wèn de shí hòu，“ ài mǐ” yǐ jīng hé wǒ men hěn shú。 kuài yào gào bié liǎo，“ ài mǐ” zài wǒ jìn bàng wàng zhe wǒ， sì hū shì yào shuō shénme， wǒ zhù dòng dì gào sù tā：“ IamChinese！” ( wǒ shì zhōng guó rén ) tā huān xǐ dì dà shēng hū jiào：“ Oh， BEIJING！” jì dé tā jiāng běi jīng chóngfù liǎng cì， zhōu wéi rén cǐ shí dū wàng zhe tā hé wǒ。 zhǐ jiàn tā duān zhèng dì zhàn dìng， mù bù zhuǎn jīng dì wēi xiào zhe wàng zhe wǒ， yòu shǒu qīng qīng tái qǐ， cǐ shí de wǒ， suī rán jué dé yòu diǎn tū rán， hái shì shí fēn lǐ mào dì zhèn dìng yī xià， àn zhào shì xiān bèi gào zhī de máo lì rén de lǐ yí， dāng nǚ shì shì wěn shí， nán shì zhù dòng shàng qián yī bù， tái qǐ shuāng shǒu， zhāng kāi shuāng bì， liǎng shǒu qīng qīng dā shàng duì fāng shuāng jiān， màn màn dì， xiān shì bí jiān， hòu shì qián 'é， kàn zhǔn duì fāng de xiāng tóng diǎn， qīng qīng dì tiē kào。 wǒ shí fēn chéng gōng dì wán chéng liǎo yǔ máo lì rén bí wěn de dòng zuò， jìn guǎn yòu diǎn jū jǐn。 bí jiān jiē chù de yī shùn jiān， shēn bàng lái zì qí tā guó jiā de tóng xíng zhě men de xiàngjī pín pín fā chū shǎn guāng， zhè shǎn guāng lǐ sì hū yǐn hán zhe wú shēng de xiàn mù。 |
|
niǔ xī lán de bō lǐ ní xī yà rén。 jù tā men chuán tǒng de lì shǐ shuō fǎ， dà yuē cóng xī yuán 1150 nián kāi shǐ， tā men de zǔ xiān jiù yī pī yòu yī pī dì cóng yī gè jiào zuò hā wǎ jī (Hawaiki) de shén huà shì dì fāng yí jū dào niǔ xī lán， dào 14 shì jì zé suí zhù yī gè 「 dà jiàn duì 」 de dào lái 'ér xíng chéng yí jū gāo cháo。 ér zhè gè shén huà shì de dì fāng， rén men tōng cháng rèn dìng jiù shì dà xī dì (Tahiti) dǎo。 dàn shì kǎo gǔ xué jiā fā xiàn， zhì shǎo zài 800 nián huò gèng zǎo yǐ qián， niǔ xī lán yǐ yòu máo lì rén jū zhù， yīn cǐ shàng shù chuán shuō bù jìn kě xìn。 rán 'ér chuán tǒng de máo lì rén shè huì zǔ zhì réng rán yǐ shàng shù chuán shuō wéi yǐ jù。 měi yī bù luò de chéng yuán dū chéng rèn gòng tóng de zǔ xiān ( kě yǐ zhuī sù dào fù mǔ yī fāng huò shuāng fāng )， bìng xiào zhōng yú yī gè huò jǐ gè qiú cháng。 zài chuán tǒng shàng， rì cháng shēng huó zhōng zuì zhòng yào de shè huì jí tuán yī shì「 hā pǔ」 ( yà zú )， zhè shì jī běn de tǔ dì zhàn yòu jí tuán， yě shì zài qí nèi bù yōu xiān tōng hūn de jí tuán， lìng yī shì「 huá nǎo」， jí kuò dà de jiā tíng。
1642 nián 12 yuè dì yī gè 'ōu zhōu rén tǎ sī màn (AbelTasman) dào dá niǔ xī lán hǎi 'àn shí， zhè zhǒng shè huì zhì dù réng zài shí xíng。 tā hé yī gè máo lì rén bù luò zài nán dǎo fā shēng zhàn dǒu， lí qù shí， zhè gè dì qū dà bù fēn wèi jīng kān chá。 1769∼1770 nián kē kè (JamesCook) chuán cháng huán rào nán běi liǎng gè zhù yào dǎo yǔ háng xíng， xiě chū liǎo yòu guān máo lì rén qíng kuàng hé niǔ xī lán shì hé kāi tuò wéi zhí mín dì de bào gào。 qí hòu， liè bǔ jīng yú、 hǎi bào zhě hé qí tā xún qiú bào lì de 'ōu zhōu rén zài zhè lǐ zuì xiān shòu dào máo lì rén de huān yíng。 suí zhù huá táng qiāng、 jí bìng、 xī fāng nóng yè fāng fǎ hé chuán jiào shì de chuán rù， máo lì rén de wén huà hé shè huì jié gòu kāi shǐ jiě tǐ。 dào liǎo 1830 nián dài mò， niǔ xī lán yǔ 'ōu zhōu jiàn lì liǎo lián xì， yīn 'ér xǔ duō 'ōu zhōu yí mín lái dào zhè lǐ。
1840 nián yīng guó rén zhèng shì jiān bìng niǔ xī lán hòu， ōu zhōu de zhí mín hé tǒng zhì kāi shǐ shǐ máo lì rén gǎn dào jīng kǒng， tè bié shì zài běi dǎo。 1845 nián yī xiē máo lì zú qiú cháng kāi shǐ jié lüè qún dǎo wān (TheBayofIslands) hé qí tā jí běi bù dì qū ( duì cǐ yòu shí bèi chēng wéi dì yī cì máo lì zhàn zhēng )， zhí dào 1847 nián cái bèi zǒng dū gé léi (GeorgeGrey) jué shì shuài lǐng de zhí mín jūn zhèn yā xià qù。 tā de shèng lì dài lái yī duàn cóng 1847 nián zhì 1860 nián de hé píng shí qī。
「 guó wáng yùn dòng」 (KingMovement) shì máo lì rén duì tǔ dì shòu dào rì yì zēngzhǎng de wēi xié suǒ zuò chū de fǎn yìng。 1857 nián běi dǎo huái kǎ tuō (Waikato) dì qū de ruò gān bù zú tuī xuǎn dì • wéi luó wéi luó (TeWherowhero) wèiguó wáng， chēng wéi bō tǎ táo (Potatau) yī shì。 chú tuī xuǎn chū guó wáng zhī wài， tā men hái jiàn lì liǎo cān zhèng huì、 sī fǎ zhì dù hé jǐng chá jī gòu， zhè yī qiēdōu shì wèile zhī chí máo lì rén bǎo liú tā men tǔ dì de jué xīn hé zǔ zhǐ zài cǐ zhēng duān shàng chū xiàn de bù luò jiān zhàn zhēng。 suī rán máo lì rén bù shì quán bù dū chéng rèn zhè gè guó wáng de quán wēi， dàn qí zhōng jué dà duō shù rén zàn tóng「 guó wáng yùn dòng」 guān yú jù jué chū shòu tǔ dì de jué dìng。
jié zhì 1860 nián， máo lì rén réng rán zhàn yòu běi dǎo de dà bù fēn tǔ dì， dàn 1850 nián dài yí mín rén shù dà liàng zēng jiā， dǎo zhì zhèng fǔ xū yào gòu mǎi gèng duō tǔ dì， kě shì xǔ duō máo lì rén jiān jué bù yuàn chū shòu tǔ dì。 1859 nián tǎ lā nà jī (Taranaki) dì qū de yī gè máo lì rén dì • tài lā (TeTeira) wèi jīng qí bù luò tóng yì sī zì bǎ tā zài huái tǎ lā hé (WaitaraRiver) biān de tǔ dì mài gěi zhí mín dì zhèng fǔ， cóng 'ér yǐn qǐ 1860∼1861 nián de dì yī cì tǎ lā nà jī zhàn zhēng。 zhǐ yòu「 guó wáng yùn dòng」 de jí duān zhù yì pài cān jiā liǎo zhè cì zhàn zhēng。
dì yī cì tǎ lā nà jī zhàn zhēng jī běn shàng shì yī xì liè yīng guó jūn duì dà tǐ shàng chéng gōng dì wéi gōng máo lì rén de shè fáng cūn zhài hé mín bīng cóng shì wā jué kēng dào de jìn chéng。 yīng guó rén zài 1860 nián 6 yuè duì pǔ jī tǎ kǎo 'ěr cūn zhài (Puketakauerepa) de yī cì gōng jī zhōng zāo dào shī bài， yīn wéi dāng shí máo lì rén tū rán fā dòng fǎn jī。 dàn máo lì rén yú 10 yuè zài 'ào lóng gē méi (Orongomai) hé 11 yuè zài mǎ huò 'āi tǎ xī (Mahoetahi) lián xù bèi jī bài。 1861 nián 3 yuè xià xún dì 'ā léi cūn zhài (TeAreipa) tóu jiàng hòu dá chéng xiū zhàn xié dìng， máo lì rén jì xù liú zài 'ōu zhōu rén zhàn yòu de tǎ tǎ lāi mǎ kǎ (Tataraimaka) nà piàn tǔ dì shàng。
1863 nián 4 yuè gé léi zǒng dū xiū jiàn yī tiáo jìn rù huái kǎ tuō dì qū de jìn gōng dào lù， bǎ tǎ lā nà jī máo lì rén cóng tǎ tǎ lāi mǎ kǎ qū qū zhú hòu， zài dù bào fā dì 'èr cì tǎ lā nà jī zhàn zhēng。 yǔ cǐ tóng shí， huái kǎ tuō zhàn zhēng yě yú 1863 nián 7 yuè kāi shǐ；「 guó wáng yùn dòng」 gè bù luò zhōng xīn de huái kǎ tuō hé dì qū chéng wéi 'ōu zhōu rén de zhù yào mù biāo。 zhàn zhēng yòu yī cì wéi gōng máo lì rén cūn zhài， dàn máo lì rén yě kāi shǐ cǎi yòng yóu jī zhàn shù。 yīng guó jūn duì zé dé dào pào tǐng hé yóu zhí mín dì zhì yuàn rén yuán zǔ chéng de sēn lín bié dòng duì de bāng zhù。 1863 nián 10 yuè hé 11 yuè， ōu zhōu rén fēn bié zài mǐ lǐ mǐ lǐ (Meremere) hé lǎng yī lǐ lǐ (Rangiriri) yíng dé zhòng dà shèng lì。 1864 nián 4 yuè chū， suí zhù 'ào lā kǎo cūn zhài (Orakaupa) de xiàn luò， jī běn shàng jié shù liǎo huái kǎ tuō zhàn zhēng。
bèi 'ōu zhōu rén chēng wéi「 jué lèi zhí wù zhōng zhī huǒ」， jí máo lì rén chēng wéi「 bái rén de fèn nù」 de zuì hòu yī cì zhàn zhēng， cóng 1864 nián chí xù dào 1872 nián。 dí duì xíng dòng shí jì shàng kuò zhǎn dào quán bù běi dǎo， zài 1860 nián dài zhōng qī， zhù yào de máo lì zú zhàn dǒu rén yuán shì kuáng rè de háo háo (Hauhau) wǔ shì。 1864 nián yīng guó zhèng fǔ yòu yì dì jié hé yuē， dàn shì xī wàng huò dé gèng duō tǔ dì de zhí mín dì zhèng fǔ jì xù zhàn zhēng bìng bù duàn kuò dà zhàn huǒ。 1865 nián 7 yuè gé léi zhàn lǐng tǎ lā nà jī nán bù de wéi luò luò (Weroroa) cūn zhài。 ōu zhōu rén hé zhī chí tā men de máo lì zú bù duì (1864 nián hòu dà liàng zēng jiā ) zhì zhǐ liǎo dí duì bù luò měi cì de xīn xíng dòng。 cóng 1868∼1872 nián， háo háo wǔ shì dé dào yóu yóu jī duì lǐng xiù dì • kù tī (TeKooti) jiàn lì bìng lǐng dǎo de xīn wǔ shì xìn tú jí tuán lín gé tú (Ringatu) de bǔ chōng。
suǒ yòu zhàn dǒu yú 1872 nián jié shù。 máo lì rén de dà piàn tǔ dì bèi mòshōu， máo lì zú de shè huì bèi yǒng yuǎn wǎ jiě。「 guó wáng yùn dòng」 de zhī chí zhě tuì què dào běi dǎo zhōng xī bù de guó wáng lǐng dì。 1881 nián qián zhè gè dì qū yī zhí duì 'ōu zhōu rén fēng bì， bìng réng yóu máo lì rén kòng zhì， 1881 nián cái chū ràng gěi zhèng fǔ。
20 shì jì hòu bàn yè， yuē yòu 9％ de niǔ xī lán rén shì máo lì rén ， qí zhōng jīhū 4/5 wéi chéng shì jū mín。 chéng shì huà yì wèi zhù chōng fēn jiē shòu chéng shì wén huà hé zēng jiā yǔ 'ōu zhōu xuè tǒng de niǔ xī lán rén de jiē chù。 máo lì rén hé 'ōu zhōu rén zhī jiān de tōng hūn shuài wěn bù zēngzhǎng， tè bié shì qīng nián máo lì nán zǐ hé 'ōu zhōu fù nǚ jié hūn zhě rì duō。 rán 'ér cóng jīng jì fāng miàn lái kàn， zài cóng shì dì wèi jiào dī、 gōng zī jiào shǎo zhí yè de rén men zhōng， máo lì rén suǒ zhàn bǐ lì réng duō yú 'ōu zhōu rén。 zhè zhǒng qíng kuàng zhù yào shì yīn máo lì rén suǒ shòu jiào yù jiào shǎo de jiēguǒ。 wèile tí gāo tā men de jiào yù shuǐ zhǔn， 1961 nián shè lì liǎo máo lì rén jiào yù jī jīn huì。 suī rán zhè gè tuán tǐ dé dào yī xiē chéng gōng， dàn dà duō shù máo lì 'ér tóng de jiào yù chéng jì réng rán bǐ qí tā niǔ xī lán 'ér tóng dī。 yīn cǐ hěn shǎo máo lì rén néng cóng shì dì wèi jiào gāo de zhí yè。 bù guò zài suǒ yòu děng jí de gōng zuò zhōng， dōuyòu yī xiē wéi shù bù duō de máo lì rén ， tā men zài gōng zuò zhōng yě hěn shǎo shòu dào qí shì。
zài shè huì shēng huó de qí tā lǐng yù， máo lì rén yī bān shuō lái yě yǐ bèi qí tā niǔ xī lán rén jiē shòu， suī rán yòu xiē rén zài chéng shì zhōng zhǎo fáng zǐ kě néng yù dào kùn nán， lìng yī xiē rén rú guǒ yào hé 'ōu zhōu xuè tǒng de niǔ xī lán rén jié hūn， yě xǔ huì zāo dào fǎn duì， dàn jiù jué dà bù fēn 'ér yán， piān jiàn bìng bù shì gēn shēn dǐ gù de。 xǔ duō máo lì rén hài pà wén huà yōu shì shèn yú qí shì， zǒng xī wàng bǎo chí tā men de máo lì rén tè xìng。 chàbù duō suǒ yòu máo lì rén dōuyòu yī xiē 'ōu zhōu zǔ xiān， mǒu xiē rèn wéi tā men zì jǐ shì máo lì rén de rén， shí jì shàng qí 'ōu zhōu zǔ xiān yóu wéi tū chū。 yīn cǐ tā men de tè xìng yǔ qí shuō shì yí chuán xué de， bù rú shuō shì wén huà shàng de。
duì yú dà duō shù máo lì rén ér yán， zuò máo lì rén yì wèi zhù chéng rèn hé zūn jìng tā men de zǔ xiān， yòu duì jiā tíng tǔ dì de yào qiú， yòu zài tā men zǔ xiān de cūn zhuāng nèi bèi jiē nà wéi《 zhè kuài tǔ dì shàng de rén mín》 (peopleoftheland) de quán lì。 tā yì wèi zhù bèi jiē nà wéi tuán tǐ chéng yuán de zī gé， bìng hé tuán tǐ chéng yuán yī dào gòng tóng chéng rèn máo lì rén de dú tè sī xiǎng hé xíng wéi fāng shì。 xiàn zài yǐ jīng huī fù liǎo yī xiē duì máo lì yǔ (Maorilanguage) de jiào xué， 1987 nián máo lì yǔ bèi guī dìng wéi niǔ xī lán de yī zhǒng guān fāng yǔ yán。
zài dāng dài niǔ xī lán， xǔ duō máo lì rén de wén huà xí sú réng bèi bǎo cún xià lái。 yī qiē máo lì rén de zhèng shì jí huì dū bàn suí zhù máo lì yǔ de yǎn jiǎng、 zhàn gē， zhèng shì jiē dài bīn kè shí dōuyào hù xiāng yǐ bí zǐ mó cā biǎo shì huān yíng ( chēng wéi hongi)， yòu shí hái jǔ xíng yī zhǒng zuò wéi yí shì de tiǎo zhàn； zài yù xiān shāo rè shí tóu de dì lú shàng pēngtiáo shí wù。 zài máo lì rén cūn zhuāng zhōng yòng zuò kāi huì hé diǎn lǐ zhōng xīn de diāo yòu tú 'àn de fáng wū， réng zài jiàn zhù。
xiàn zài duō shù máo lì rén rèn wéi zài niǔ xī lán zuì dà de zhēng duān réng rán shì tǔ dì wèn tí。 19 shì jì 'ōu zhōu rén tǔ dì jiāo yì zhōng de bù gōng zhèng xíng wéi， shǐ tā men gǎn shòu jí shēn， suǒ yǐ tā men duì yú zhèng fǔ cǎi qǔ rèn hé yòu guān gǎi biàn tǔ dì fǎ de cuò shī， dū yí jù bù 'ān。 yǐ qián fán chēng zuò「 máo lì rén tǔ dì」 de tǔ dì， bì xū jīng guò tè bié fǎ tíng pī zhǔn， yè zhù běn rén cái néng chū shòu。 hòu lái fǎ lǜ shǐ dé máo lì rén kě yǐ jiào róng yì dì chū mài tā men zǔ yè de tǔ dì。 rán 'ér máo lì rén zhōng yòu yī bù fēn chí qiáng liè fǎn duì de yì jiàn， rèn wéi tā men zhàn yòu de tǔ dì zhǐ shì yóu zǐ sūn tuō guǎn， yào yī dài dài chuán xià qù。
zì 19 shì jì zhōng qī máo lì rén shǒu cì jìn rù yì huì yǐ lái， tā men zài niǔ xī lán de zhèng zhì shēng huó zhōng yǐ fā huī zuò yòng。 zài yì huì de quán bù 95 gè yì xí zhōng， wéi máo lì rén bǎo liú liǎo 4 xí， suǒ yòu zì chēng wéi máo lì zú hòu yì de xuǎn mín， dōukě yǐ zài máo lì rén xuǎn qū tóu piào， dàn yì kě zài máo lì rén xuǎn qū huò fēi máo lì rén ( pǔ tōng ) xuǎn qū dēng jì。 |
|
maoliren
máo lì rén
Maoris
dà yáng zhōu xīn xī lán de shǎo shù mín zú。 yòu 28 wàn rén (1980)， yuē zhàn quán guó rén kǒu 9％。 shǔ nán fāng měnggǔ rén zhǒng hé 'ào dà lì yà rén zhǒng de hùn hé lèi xíng。 shǐ yòng máo lì yǔ , shǔ nán dǎo yǔ xì bō lì ní xī yà yǔ zú , wén huà yì shǔ bō lì ní xī yà xì tǒng。 yòu xīn chuàng wén zì， yòng lā dīng zì mǔ pīn xiě。 xìn yǎng duō shén， chóng bài lǐng xiù， yòu jì sī hé wū shī， jìn jì shèn duō。 xiāng chuán máo lì rén de zǔ xiān xì 10 shì jì kāi shǐ yóu bō lì ní xī yà zhōng bù de shè huì qún dǎo qiān lái。 máo lì lǎo rén zhì jīn shàng jì dé qí zǔ xiān qiān xǐ shí suǒ chéng chuán zhǐ de míng chēng jí gè chuán shǒu lǐng、 jì sī hé duǒ shǒu de míng zì。 zú pǔ shì xì kě yǐ zhuī sù 20 duō dài。 qiān rù hòu céng yǔ dāng dì tǔ zhù měi lā ní xī yà rén tōng hūn， fā shēng hùn hé， yīn 'ér zài tǐ zhì tè zhēng shàng yǔ qí tā bō lì ní xī yà rén lüè yòu bù tóng。
xīn xī lán máo lì lǎo rén
19 shì jì chū yīng guó rù qīn qián， máo lì rén yuē yòu 20 duō wàn rén， fēn wéi 50 gè bù luò， yòu bù luò lián méng。 yuán shǐ gōng shè kāi shǐ jiě tǐ， jiē jí fēn huà míng xiǎn， chū xiàn guì zú、 zì yóu mín、 yǐ fù mín hé nú lì。 shè huì yǐ fù xì dà jiā zú gōng shè（ jiàn fù xì shì zú zhì） wéi dān wèi， yòu de kāi shǐ xiàng gè tǐ xiǎo jiā tíng guò dù。 qīn shǔ zhì dù wéi xià wēi yí shì， jí bó shū fù hé shēng fù tóng yī chēng hū， bó shū mǔ hé shēng mǔ tóng yī chēng hū， zhí shēng hé 'ér nǚ yě tóng yī chēng hū。 jīng jì yǐ nóng yè wéi zhù , shèng xíng dāo gēng huǒ zhǒng ; bù fēn rén cóng shì yú liè hé cǎi jí； shǒu gōng yè fā dá , yòu zhuān yè gōng jiàng。 gōng jù zhù yào wéi shí qì , yòu shí fǔ、 shí dāo、 shí zuàn、 shí záo děng， zhì zuò jīng qiǎo， néng yòng yǐ jiā gōng mù liào、 zào chuán、 gài fáng， nǎi zhì jīng xì diāo kè。 gōng gòng yòng fáng hé yī bān zhù zhái tōng cháng dōuyòu diāo kè zhuāng shì。 fú zhuāng yòu pī jiān、 wéi xiōng、 wéi yāo hé duǎn qún， duō yòng yě shēng yà má zhì chéng； yóu yǐ jiā yòu gè sè yǔ máo de dǒu péng zuì wéi míng guì。 shí wù yǐ gān shǔ wéi zhù， qí cì yòu jué gēn hé yù lèi。 jiāo tōng gōng jù zhǐ yòu mù chuán。 xǐ 'ài wén shēn qíng miàn（ jiàn wén shēn）； néng gē shàn wǔ， yīnyuè wǔ dǎo pō fù mín zú tè sè； mín jiān shī gē hé kǒu tóu chuán shuō shí fēn fēng fù。
1840 nián hòu， máo lì rén zāo shòu yīng guó zhí mín tǒng zhì， céng fèn qǐ fǎn kàng。 zài 1843 ～ 1872 nián“ máo lì zhàn zhēng” qī jiān , cǎn zāo zhí mín zhě tú shā , rén kǒu ruì jiǎn， dāng shí yǐ bù zú 4 wàn。 jīng máo lì rén de cháng qī dǒu zhēng hé fǎn kàng， zhōng yú pò shǐ zhí mín dāng jú chéng rèn qí zhèng zhì jīng jì quán lì。 1907 nián xīn xī lán dú lì hòu， mín zú quán lì shòu dào zūn zhòng， rén kǒu zhú jiàn huí shēng， dào 1970 nián zēng zhì 22 wàn。 qí zhōng bāo kuò yī bù fēn yóu qí tā dǎo yǔ qiān lái 'ér bèi máo lì rén tóng huà de sà mó yà rén、 tānɡ jiā rén、 fěi jì rén、 kù kè dǎo rén、 niǔ 'āi rén hé tuō kè láo rén děng。
xiàn dài máo lì rén , yǐ jiē shòu yīng yì xīn xī lán rén de yǐng xiǎng , shè huì、 jīng jì hé wén huà jūn yǐ fā shēng biàn huà， yī bàn yǐ shàng tōng yòng yīng yǔ， dàn réng bǎo chí gù yòu de mín zú tè diǎn。 máo lì rén chú cóng shì nóng、 mù、 lín yè wài， yòu xǔ duō rén jìn rù chéng shì dāng zhuàng gōng hé pú yì， shōu rù wēi bó。 bù luò bì lěi yǐ bèi dǎ pò， bù luò guì zú zhú jiàn zhuǎn huà wéi chéng xiāng zī chǎn jiē jí。 mín zú yì shí kāi shǐ xíng chéng， mín zú wén huà dé dào fù xīng hé fā zhǎn。
（ lǐ yì fū wáng 'ēn qìng） |
|
- n.: maori
|
|
| gōng yì pǐn | mù diāo | zèng pǐn | guó jì yǒu yì | xīn xī lán | zì mǔ | máo lì yǔ | dà yáng zhōu | | máo lì | máo | lì | zōng jiào | xìn yǎng | zhé xué | |
|
|
| máo lì rén de | máo lì rén qǐ yì | mù diāo máo lì rén | | máo lì rén jí huì dì | máo lì rén xí sú de | máo lì rén gǔ dài wén huà | | máo lì rén wén huà hé fēng sú xí guàn | |
|